امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
آیا از وضعیت تیرویید خود مطلع اید؟
#1
ماهنامه پیام یاقوت: همان طور که اکثر ما می دانیم بیماری و مشکلات تیرویید به آن دسته از بیماری هایی اطلاق می شود که در آن تیرویید بیش از مقدار طبیعی هورمون ترشح می کند. هنگامی که تیرویید بیش از اندازه و ظرفیت خود کار کند یا به اصطلاح هورمون زیادی تولید کند، گفته می شود که فرد مبتلا به پرکاری تیرویید می باشد. طبق بررسی های انجام شده طی یک سال میلیون ها نفر در سراسر دنیا با یان مشکل روبرو هستند، به همین دلیل لازم است همه ما با علائم و نشانه های این بیماری آشنا شویم تا مطمئن شویم که یکی از این بیماران نیستیم.
بسیاری از خانم هایی که در سنین یائسگی یا در دوران پیش از یائسگی هستند به هیپرتیروییدیسم (پرکاری غده تیرویید) یا هیپوتیروییدیسم (کم کاری غده تیرویید) مبتلا می شوند. چون تیرویید یکی از غدد هورمون ساز بدن ما است، باید تا آنجا که می توانیم به اهمیت آن پی برده و مراقب آن باشیم. به طور طبیعی و از آنجایی که تیرویید غده ای هورمون ساز است، می توان انتظار داشت که به راحتی می تواند از حالت تعادل خارج شود، مخصوصا در خانم هایی که در دوران یائسگی هستند. با این حال، حتی اگر شما نزدیک به یائسگی نیستید یا هنوز یائسه نشده اید بایستی در مورد علائم مشکوک به بیماری های تیروییدی آگاه و هوشیار باشید.

فعالیت غده تیرویید می تواند در نتیجه عوامل مختلفی نظیر استرس، تغییرات زندگی، بیماری یا حتی رژیم غذایی، زیاد یا کم شود. عملکرد ضعیف تیرویید نه تنها می تواند شما را کاملا بی انرژی سازد بلکه می تواند باعث بسیاری از دیگر مشکلات سلامتی و بیماری هایی گردد که شما از آن اطلاع ندارید. پس با توجه به مطالب ذکر شده در بالا و با در نظر گرفن اهمیت این غده مهم لازم دانستیم تا در این مقاله ابتدا به انواع مشکلات تیرویید پرداخته و سپس به نشانه های این بیماری اشاره کنیم تا در صورت برخورد با این علائم سریعا پیگیری و درمان را آغاز کنید.
[عکس: 1157824_513.jpg]
بیماری ها و اختلالات تیرویید

در زیر به برخی از شایع ترین اختلالات بیماری تیرویید اشاره می گردد:

گواتر:
این عارضه به تشکیل یک برآمدگی در گردن گفته می شود. گواتر سمی با پرکاری تیرویید همراه است. گواتر غیرسمی که تحت عنوان گواتر ساده و یا بومی شناخته شده است، ناشی از کمبود ید است.

پرکاری تیرویید: این عارضه ناشی از تولید بیش از حد هورمون تیرویید می باشد. افراد مبتلا به پرکاری تیرویید اغلب حساس به گرما، بیش فعال و دچار پرخوری افراطی می باشند. گواتر گاهی اوقات یک عارضه جانبی ناشی از پرکاری تیرویید است. این وضعیت به دلیل تحریک بیش از حد تیرویید و التهاب بافت تیرویید رخ می دهد.

کم کاری تیرویید:
این عارضه یک بیماری شایع است که مشخصه آن تولید بسیار کم هورمون تیرویید می باشد. در نوزادان، این عارضه تحت عنوان کرتینیسم شناخته شده است. کرتینیسم دارای عوارض جانبی بسیار جدی، از جمله رشد غیرطبیعی استخوان و عقب ماندگی ذهنی است. اگر شما (در بزرگسالی) مبتلا به کم کاری تیرویید هستید، ممکن است دارای علائم حساسیت به سرما، کم اشتهایی، تنبلی و کندی عمومی باشید. کم کاری تیرویید اغلب قبل از تشخیص پزشکی، به مدت سال ها نادیده انگاشته می شود.

رژیم غذایی: رژیم غذایی فقیر از مواد مغذی، به خصوص ید و سلنیوم (عناصر معدنی کمیابی که برای عملکرد تیرویید بسیار مهم می باشند)، خطر ابتلا به اختلالات تیرویید را افزایش می دهد. غده تیرویید برای تولید مقادیر کافی هورمون های تیروییدی به عناصر سلنیوم و ید نیازمند است.

اگر شما به کم کاری تیرویید متبلا شده باشید، ممکن است وحشت کرده و بسیار ناراحت شوید. ولی شما می توانید در طول زندگی خود با آن کنار بیایید. اما نیاز است که شما رژیم غذایی و شیوه زندگی خود را به طور کامل تغییر دهید. برای جلوگیری از عود علائم کم کاری تیرویید، باید یک برنامه آگاهانه و مداوم برای مصرف مواد غذایی روزمره خود داشته باشید.

باید از موادی که می توانند علائم شما را شعله ور سازند و فعالیت های روزانه شما را با اختلال رو به رو کنند، دوری نمایید. اگر شما با عزمی راسخ به برنامه رژیم غذایی کم کاری تیرویید خود پایبند باشید، هیچ گونه نگرانی در مورد عود علائم نخواهید داشت.

ندول منفرد تیرویید:
تشکیل ندول های منفرد یا توده در غده تیرویید بسیار شایع است. طبق تخمین و برآوردهای انجام شده، بیش از نیمی از جمعیت دارای یک ندول در غده تیرویید خود هستند. اکثریت این ندول ها خوش خیم هستند. معمولا توسط بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA) ندول های سرطانی تعیین می گردد.

سرطان تیرویید:
سرطان تیرویید نسبتا شایع است. با این حال، میزان زنده ماندن بیماران تا مدت طولانی در حد عالی است. در برخی موارد، علائمی مانند گرفتگی صدا، درد گردن ، و بزرگ شدن غدد لنفاوی در افراد مبتلا به سرطان تیرویید رخ می دهد.
سرطان تیرویید می تواند هر کسی با هر سنی را مبتلا سازد. اما در زنان و افراد بالاتر از سی سال، احتمال بروز این بیماری بیشتر است.
[عکس: 1157825_904.jpg]
تیروییدیت: این عارضه به التهاب تیرویید گفته می شود، که ممکن است با عملکرد غیرطبیعی تیرویید (به خصوص پرکاری تیرویید) در ارتباط باشد. التهاب می تواند باعث مرگ سلول های تیرویید شود. در نتیجه تیرویید قادر به تولید هورمون های کافی برای حفظ متابولیسم طبیعی بدن نخواهدبود. پنج نوع تیروییدیت وجوددارد و هر کداماز آن ها نیاز به درمان خاص خود دارد.

علائم و نشانه های این بیماری

خستگی دائم: یکی از نشانه های اصلی مشکلات تیروییدی، خستگی همیشگی می باشد. این خستگی به شکلی است که شما نیاز دارید که چندین بار در طول روز دراز کشید ه و حتی یک خواب کوتاه نیم روزی داشته باشید. در بیماری های تیروییدی حتی اگر شما در طول شب خواب کاملی داشته باشید، در طول روز احساس خستگی مفرط خواهیدکرد.

غده تیرویید مسئله تولید انرژی در بدن می باشد، و این غده را اصطلاحا مولد یا ژنراتور متابولیسم بدن می نامند. خستگی دائمی معمولا در افرادی که از پرکاری غده تیرویید رنج می برند مشاهده می شود، همچنین این افراد به دلیل بالا بودن تولید انرژی در بدنشان دارای علائمی نظیر عدم تمرکز، وحشت زدگی و عصبی بودن نیز هستند.

ریزش مو:
آیا شما همواره دچار ریزش مو هستید، یا هنگام دوش گرفتن مقدار زیادی از موهایتان کنده شده و می ریزد؟ ریزش مو یکی دیگر از علائم مهم بیماری های تیرویید است. اگرچه ریزش مو می تواند به وسیله عوامل متعددی مثل کمبود ویتامین، استرس یا تغییرات هورمونی ساده ایجاد شود ولی یکی از عوامل اصلی ایجادکننده ریزش مو بیماری های تیروییدی هستند.
اگر ریزش مو با دیگر علائم مربوط به بیماری های تیروییدی همراه شود، باید آن را جدی گرفته و از سلامت تیرویید خود مطمئن شویم.

خشکی پوست:
پوسته پوسته شدن و خشکی کلی پوست بدن می تواند نشانه ای از عملکرد نامناسب غده تیرویید باشید. اگر شما دائما از لوسیون ها، کرم ها و روغن های مرطوب کننده برای خشکی پوستتان استفاده می کنید و هیچ نتیجه مثبتی در بهبود پوستتان ندارند، ممکن است این مشکل نشانه ای از بیماری تیروییدی باشد. علائمی نظیر خشکی پوست سر و شوره سر نیز می توانند نتیجه بیماری های غده تیرویید باشند.

افزایش وزن:
تقریبا هرکسی که از کم کاری یا عملکرد نادرست غده تیرویید رنج می برد، دچار افزایش وزن می شود. غده تیرویید هورمون هایی را تولید می کند که مسئول متابولیسم سالم در بدن هستند و اساس غده تیرویید متابولیسم و سوخت و ساز بدن را اجرا می کند. دو هورمون T3 و T4 که به وسیله غده ترویید ساخته می شوند مسئول تنظیم سرعت متابولیسم بدن می باشند. هر زمانی که این هورمون ها به طور نرمال و در سطوح بهینه فعالیت نکنند، سرعت متابولیسم بدن فورا پایین می آید.

کاهش وزن: پرکاری تیرویید به علت اینکه بدن مقادیر زیادی از هورمون های T3 و T4 را ساخته و ترشح می کند، ممکن است باعث کاهش وزن در افراد مبتلا گردد.

در صورتی که این کاهش وزن ممکن است برای بسیاری از خانم ها مطلوب به نظر آمده و چیزی باشد که مدت ها آرزوی آن را داشته اند، ولی واقعیت این است که پرکاری تیرویید برای خودش کابوس وحشتناکی است. به سختی خوابیدن، لرزش دست ها و پاها ، وحشت زدگی و عصبانیت، آشفتگی همیشگی، کوتاهی تنفس، تپش قلب، درد عضلانی و حتی افزایش وزن نهایی به دلیل خوردن بیش از حد، همه اینها می تواند از علائم پرکاری تیرویید باشد.
اگر شما به کاهش وزن خیلی زیاد داشته و این علائم را نیز در خود مشاهده می کنید بایستی حتما به پزشک مراجعه و ارزیابی شوید.
[عکس: 1157826_212.jpg]
افسردگی:
اکثر افرادی که مشکل تیروییدی دارند از افسردگی نیز رنج می برند. به طور تخصصی، آزمایش خون شما می تواند سطح هورمون های تیروییدی را در حد نرمال نشان دهد. ولی با این حال مقدار هورمون های تیرویید شما می تواند کمی بالاتر یا کمی پایین تر از مقادیر نرمال باشد. این بدین معنی است که در حالی که شما از لحاظ پزشکی نرمال تشخیص داده شدید ولی سطح هورمون های شما ممکن است کمی با حد نرمال تفاوت داشته باشد.

افسردگی می تواند نشانه بسیاری از مشکلات و بیماری های جسمی و روانی باشد. تیرویید هم می تواند بطور همزمان مبدا بسیاری از مشکلات نظیر استرس، تغییر رژیم غدایی، دیگر تغییرات هورمونی و افسردگی نیز باشد. متاسفانه، دارهای ضدافسردگی تاثیر بسیار منفی بر روی عملکرد تیرویید دارند.

تورم و بزرگ شدن گلو: دیگر نشانه مهم بیماری های تیروییدی بزرگ شدن و تورم گلو می باشد. بطور تخصصی این بیماری تیرویید را گواتر می نامند و عمدتا به دلیل کم کاری غده تیرویید ایجاد می شود. عوامل ایجادکنننده تورم غده تیرویید یا گواتر در مواد غذایی نظیر سویای فرآوری شده، سبزیجات خانواده کلم و بسیاری موارد دیگر وجود داشته و می توانند واقعا عملکرد مطلوب غده تیرویید را کاهش دهند. افرادی که گیاهخوار بوده و به میزان زیاد از سویا و این سبزیجات استفاده می کنند معمولا دچار این مشکل می شوند.

عوامل ایجادکننده تورم در غده تیرویید، باعث تورم و بزرگ شدن گلو می شوند و اینطور به نظر می رسد که توده ای در گلو وجود دارد. اگر این مشکل را مشاهده کردید سریعا به یک متخصص مراجعه کنید.

درمان

اکثر متخصصی لووتیروکسین سدیم را برای درمان این بیماری تجویز می کنند که به صورت قرص با یک درمان تک دوز روزانه داده می شود که بسته به میزان TSH تجویز می شود. به طور مثال در بیمارانی که عملکرد تیرویید تقریبا صفر است روزانه 100 تا 150 میکروگرم یا در بیمارانی که زیر 60 سال دارند و نشانه های بیماری قبلی در آنها دیده می شود دوز لووتیروکسین 50 تا 100 میکروگرم است.

هدف نهایی این درمان رسیدن به حد نرمال TSH است که اگر 2 یا 3 سال طبیعی بود و تغییری نکرد نیازی به ادامه درمان نیست. هورمون تیرویید در بدن بسیار کند عمل می کند و بنابراین چند ماه پس از شروع درمان طول می کشد تا در علایم بهبودی مشاهده شود.
از آنجا که بسیاری از موارد هیپوتیروییدی، دائمی و اغلب پیشرونده هستند ضروری است که درمان این وضعیت در طول زندگی فرد ادامه پیدا کند و درمان دارویی در کم کاری تیرویید هیچ گاه قطع نمی شود. اندازه گیری دوره ای سطح TSH و وضعیت بالینی برای اطمینان از اینکه دوز مناسب تجویز شده است ضروری است چرا که ممکن است نیاز به تعدیل دوزهای درمانی در زمان های مختلف وجود داشته باشد. بسیار مهم است که دوز دارو در زنانی که تصمیم به باردار شدن دارند به خوبی تنظیم شود؛ چرا که هیپوتیروییدی می تواند بر رشد و نمو جنین تاثیر بگذارد.
غالبا در طی حاملگی جایگزینی هورمون تیرویید تغییر می کند و بنابراین مراقبت بیشتری لازم است. داروها و مکمل های مختلفی (به خصوص آهن) می توانند بر جذب هورمون تیرویید تاثیر بگذارند و بنابراین سطح هورمون نیاز به مراقبت های بیشتری در طی بیماری یا تغییر داروها دارد.

رژیم های غیردارویی

آزمایش های منظم، وضعیت ورزش منظم و رژیم غذای پرفیبر برای این بیماران توصیه می گردد. غذاهای دریایی، انواع سبزیجات، لبنیات و تخم مرغ که حاوی مقادیر متفاوتی از ید هستند نیز برای آنان مفید است. مصرف زیاد کلم، شلغم، هلو، بادام زمینی، دانه های سویا و اسفناج به آنان توصیه نمی شود و باید مصرف این نوع مواد غذایی را محدود نمایید.
شاد باش، نه یک روز بلکه هزاران سال
بگذار آوازه شاد بودنت چنان در شهر بپیچد
که رو سیاه شوند
آنانکه بر سر غمگین کردنت شرط بندی کرده اند.
پاسخ
سپاس شده توسط:
#2
هفته نامه سلامت - دکتر سعید کلباسی*:
تیروئید یکی از بزرگ‌ترین غدد داخلی بدن است که در ناحیه گردن قرار دارد. هورمون‌های مترشحه از این غده پروانه‌ای‌شکل بر تمامی عملکردهای حیاتی بدن تاثیر می‌گذارند و متابولیسم را تنظیم می‌کنند. بنابراین هرگونه اختلال در کارکرد تیروئید می‌تواند سلامت فرد را به خطر بیندازد.
این موضوع در حالی مطرح می‌شود که میلیون‌ها نفر در جهان از بیماری‌های تیروئید رنج می‌برند. شیوع بالای این بیماری باعث شد انجمن تیروئید اروپا از سال 2008 تا امروز، بیست‌وششم ماه «می» مصادف با 5 خردادماه را به‌عنوان روز جهانی تیروئید نامگذاری کند. هدف از برگزاری این روز، افزایش آگاهی عمومی درمورد بیماری‌های تیروئید و اهمیت پیشگیری، تشخیص و درمان به‌موقع آنهاست.
در روز جهانی تیروئید، انجمن تیروئید اروپا، انجمن تیروئید آمریکا، جامعه تیروئید آمریکای لاتین و انجمن‌های تیروئید آسیا و اقیانوسیه با همکاری یکدیگر برنامه‌های آموزشی ویژه‌ای را در سرتاسر دنیا مدیریت و اجرا می‌کنند. ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست. قرار گرفتن در آستانه روز جهانی تیروئید بهانه‌ای شد تا موضوع «پرونده سلامت» این هفته را به بیماری‌های تیروئید و اهمیت آنها اختصاص دهیم.
غده تیروئید تقریبا با تمام اعضای بدن در ارتباط است
تیروئید یکی از غدد داخلی موثر بر سوخت‌وساز و متابولیسم بدن است. این غده پرخون، 15 تا 20 گرم وزن دارد و دارای بافتی نرم است. خیلی از افراد برجستگی روی گردن (غضروف سیب آدم) را با غده تیروئید اشتباه می‌گیرند، در حالی که تیروئید زیر این غضروف و در قسمت تحتانی گردن قرار دارد.
این غده با کارکرد سلولی تمام بدن در ارتباط است و در رشد مغزی، ذهنی، عقلانی و قد و وزن نقشی اساسی ایفا می‌کند. بنابراین هرگونه اختلال یا بیماری در آن می‌تواند بر تمام ساختارها و ارگان‌های بدن تاثیر بگذارد. اختلال‌های تیروئید برخلاف بیماری‌های حاد مثل سکته قلبی یا شکستگی استخوان ران، علائم پر سر و صدایی ندارند. این بیماری‌ها مانند دیابت و پوکی استخوان، تدریجی هستند و به آرامی‌ پیشرفت می‌کنند.
بنابراین بیماران و حتی گاهی پزشکان به آنها توجه کافی نشان نمی‌دهند. خیلی از افراد زمانی متوجه این بیماری می‌شوند که به علت افسردگی، ریزش مو، کندی ضربان قلب، مشکلات پوستی و... به پزشک مراجعه می‌کنند و تحت بررسی آزمایشگاهی قرار می‌گیرند.
[عکس: 1262424_504.jpg]
غربالگری بیماری‌های تیروئید در بارداری و نوزادی اهمیت دارند
بیماری‌های تیروئید، به‌خصوص کم‌کاری‌ها شیوع بسیار بالایی در جهان دارند. آمار بیماری هاشیموتو (نوعی اختلال خودایمنی در تیروئید) به بالای 4 درصد می‌رسد. اگر به این آمار، موارد کم‌کاری تحت‌بالینی (کم‌کاری خفیف تیروئید) را اضافه کنیم، تعداد مبتلایان به بیماری‌های تیروئید در جهان به رقم قابل‌توجهی می‌رسد.
البته این آمار فقط مربوط به اختلال‌های کارکرد تیروئید است. اختلال‌های ساختاری تیروئید مثل گواتر و ندول نیز خود آمار بسیار بالایی دارند. کالبدشکافی افرادی که به‌دلیل تصادف، عوارض قلبی و... فوت شده‌اند، نشان داده بیش از 40 درصد از آنها در تیروئید خود گره داشته‌اند.
آمارها درمورد کم‌کاری مادرزادی نیز نشان می‌دهند از هر 2 تا 4 هزار نوزاد در جهان 1 نفر به این بیماری مبتلاست. اگرچه این آمار بالا نیست، اما تشخیص همین موارد کم، تاثیر بسزایی بر زندگی فرد و جامعه می‌گذارد زیرا عدم تشخیص و درمان کم‌کاری مادرزادی با ایجاد عقب‌افتادگی ذهنی و اختلال‌های جسمی بار روانی و اقتصادی سنگینی بر خانواده و جامعه وارد می‌کند. خوشبختانه سال‌هاست که در ایران به همت وزارت بهداشت و انجمن متخصصان غدد داخلی، غربالگری این بیماری همراه دو بیماری قابل‌درمان دیگر -فاویسم و فنیل‌کتونوری- برای تمام نوزادان انجام می‌شود. غربالگری تیروئید در افراد باردار و خانم‌هایی که قصد بارداری دارند نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
هر نوع بزرگی غیرطبیعی در تیروئید گواتر نام دارد
بزرگی غده تیروئید به هر علتی که باشد، «گواتر» نامیده می‌شود. اگر این بزرگی یکدست و بدون ندول (گره)، تومور یا توده باشد، «گواتر ساده» خوانده می‌شود. اگر بزرگی غده تیروئید همراه با توده باشد به آن «گواتر گره‌ای» یا «ندولر» گفته می‌شود.
گواتر گره‌ای می‌تواند سمی یا غیرسمی باشد. در گواتر گره‌ای غیرسمی ترشح هورمون از گره‌ها دیده نمی‌شود اما گواتر گره‌ای سمی با ترشح هورمون از گره‌ها و پرکاری تیروئید همراه است. کم‌کاری و پرکاری تیروئید را می‌توان با انجام آزمایش خون مشخص کرد، اما آزمایش خون ملاکی برای تشخیص یا سنجش گواتر و ندول نیست.
گواتر همیشه با کم‌کاری یا پرکاری همراه نیست
در گواتر ساده هیچ‌گونه التهاب، توده، سرطان و کم‌کاری یا پرکاری تیروئید دیده نمی‌شود. این گواترها بیشتر در گذشته به‌دلیل کمبود ید ایجاد می‌شدند. البته کم‌کاری یا پرکاری تیروئید هم می‌تواند با گواتر یا بزرگی یکدست تیروئید همراه باشد، اما گواتر همیشه دلیل بر وجود این دو اختلال نیست. در کم‌کاری یا پرکاری تیروئید ناشی از اختلال‌های خودایمنی، غده تیروئید علاوه بر افزایش اندازه دچار سفتی قوام می‌شود، در حالی که قوام تیروئید در گواتر ساده معمولا نرم است.
اختلال خودایمنی، شایع‌ترین علت بیماری تیروئید است
شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید در ایران برای سال‌ها، کمبود ید بود تا اینکه با تلاش استادان کشور آمپول‌های روغنی یددار به افراد تزریق شد. بعد از آن نیز استادان به این نتیجه رسیدند که مانند سایر کشورها، نمک مصرفی مردم را یددار کنند.
این تحول عظیم، بیماری‌های ناشی از کمبود ید مثل کم‌کاری‌های خیلی شدید و گواتر‌های بزرگ و کرتینیسم (کم‌کاری تیروئید ناشی از کمبود ید در دوران جنینی) را در ایران ریشه‌کن کرد. در حال حاضر بیماری‌های خودایمنی تیروئید مثل گواتر هاشیموتو (کم‌کاری خودایمنی) و گریوز (پرکاری خودایمنی) شایع‌ترین علت اختلال‌های تیروئید در ایران و جهان هستند. در این بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن علیه غده تیروئید فعال می‌شود.
بر اثر این حمله پادتن‌های به‌خصوصی ‌ترشح می‌شود که می‌توانند مهاری یا تحریکی باشند. با ترشح پادتن‌های تحریکی فرد دچار پرکاری تیروئید و بر اثر ترشح پادتن‌های مهاری فرد دچار کم‌کاری تیروئید می‌شود. علت بروز اختلال‌های خودایمنی تیروئید کاملا مشخص نیست. بعضی‌ها آن را به ویروس‌ها و بعضی دیگر به استرس و... ربط می‌دهند. این بیماری‌ها بیشتر جنبه فامیلی دارند. بنابراین با کشف آنها در یک فرد باید سایر افراد خانواده، به‌خصوص مادر، خواهر و دختر را نیز مورد بررسی قرار داد چراکه این بیماری بیشتر از مادرها به دخترها منتقل می‌شود.
از عکس‌برداری‌های پزشکی بی‌مورد پرهیز کنید
یکی از علل رو به رشد بیماری‌های تیروئید، به‌خصوص پرکاری‌های تیروئید، کم‌کاری هاشیموتو و گواترهای گره‌ای در سال‌های اخیر افزایش موارد استفاده از مواد حاجب یددار در روش‌های مختلف عکسبرداری و تصویربرداری مثل سی‌تی اسکن، ام‌آرآی و... است. بنابراین به تمام افراد توصیه می‌شود از عکسبرداری‌های بی‌مورد با ماده حاجب یددار خودداری کنند.
با علائم کم‌کاری و پرکاری تیروئید آشنا شوید
کم‌کاری تیروئید در بسیاری از موارد به قدری آهسته ایجاد می‌شود که فرد متوجه آن نمی‌شود. خیلی از این افراد با علائمی مانند یبوست مزمن یا افسردگی و بی‌حالی به پزشک مراجعه می‌کنند و با آزمایش خون متوجه ابتلای خود به اختلال تیروئید می‌شوند.
چاقی و عدم لاغری با وجود رژیم غذایی، ورم یا پف صورت، احساس خستگی، خشکی پوست، شکنندگی موها، لکه‌بینی و افزایش خونریزی عادت ماهانه، افزایش حساسیت نسبت به سرما و کاهش ضربان قلب از دیگر علائم کم‌کاری تیروئید هستند. باید توجه داشت که علائم این بیماری معمولا به صورت همزمان برای تمام افراد ظاهر نمی‌شوند. برای مثال بعضی‌ها آن را فقط با احساس افسردگی و بی‌حالی و بعضی دیگر با علائمی‌ مانند یبوست مزمن یا چاقی تجربه می‌کنند. علائم پرکاری تیروئید بسیار مشابه اضطراب است.
در این بیماری متابولیسم بدن بالا می‌رود. به همین دلیل فرد پرخور و در عین حال لاغر می‌شود. بسیاری از این بیماران ممکن است نسبت به گذشته دچار افزایش قابل‌توجه تعریق شوند، حتی اگر در محیط گرم قرار نگیرند.
لرزش دست از دیگر علائم پرکاری تیروئید است که معمولا هنگام دست گرفتن اشیایی مثل خودکار و... مشخص می‌شود. احساس تپش قلب بدون افزایش فعالیت بدنی، اضطراب، بی‌خوابی‌های شبانه، افزایش دفعات اجابت مزاج و اسهال، آریتمی‌ها و نارسایی‌های قلبی، تنگی نفس و قطع عادت ماهانه در خانم‌ها نیز از علائم پرکاری تیروئید هستند. در پرکاری نیز ممکن است تمام علائم همزمان با هم تجربه نشوند.
کم‌کاری و پرکاری تیروئید هر دو می‌توانند با ریزش مو همراه باشند اما این ریزش در کم‌کاری تیروئید با زبری و شکنندگی موها همراه است و در پرکاری با نرم و نازک شدن موها اتفاق می‌افتد.
احساس خفگی در گلو بیشتر جنبه روانی دارد، تا جسمی
احساس خفگی و فشار در ناحیه گلو اغلب جنبه روانی دارد. خیلی اوقات تیروئید بزرگ می‌شود اما مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند. البته تیروئیدهای خیلی بزرگ و قابل‌تشخیص از فاصله دور به‌طور حتم با ایجاد فشار بر راه هوایی، فرد را دچار مشکل می‌کنند. خوشبختانه شیوع این نوع گواتر با ریشه‌کنی کمبود ید در کشور بسیار کم شده است.
درمان کم‌کاری و پرکاری تیروئید با مصرف قرص‌های خوراکی
داروی لووتیروکسین برای بسیاری از بیماری‌های تیروئید از جمله گواترهای ساده، گواترهای گره‌ای، کم‌کاری، کیست‌های تیروئید و... تجویز می‌شود. مصرف این دارو در دوران بارداری نیز بی‌خطر است اما قطع کردن آن بدون نظر پزشک می‌تواند خطرناک باشد. خانم‌هایی که برای درمان اختلال‌های تیروئید از یددرمانی استفاده کرده‌اند هم می‌توانند بعد از گذشت 6 ماه تا 1 سال (پس از دفع ید از بدن) بدون نگرانی باردار شوند. لازم به ذکر است مصرف نا‌بجای لووتیروکسین با هدف لاغری می‌تواند بسیار پرعارضه باشد و باعث پوکی استخوان و عوارض قلبی شود.
در برابر نمونه‌برداری از تیروئید مقاومت نکنید
آمار بیماری‌های تیروئید از جمله گواتر، کم‌کاری و پرکاری در ایران تقریبا مشابه آمار جهان است. طبق این آمار، میزان شیوع بیماری‌های خودایمنی تیروئید و سرطان‌های پاپیلاری تیروئید در سال‌های اخیر افزایش داشته است. علت این موضوع کاملا مشخص نیست.
آمار روزافزون سرطان پاپیلاری تیروئید اهمیت توجه به گواترها، ندول‌ها یا گره‌های تیروئید و مساله نمونه‌برداری را دوچندان می‌کند. متاسفانه خیلی از افراد در برابر نمونه‌برداری از ندول‌ها یا خارج کردن آنها مقاومت می‌کنند در حالی که هر نوع ندول باید در اسرع وقت نمونه‌برداری شود. این موضوع را باید از طریق رسانه‌ها، روزنامه‌ها و مجلات به مردم اطلاع‌رسانی کرد. البته ندول‌های سمی نیازی به نمونه‌برداری ندارند زیرا معمولا بدخیم نمی‌شوند.
بیشتر گره‌های تیروئید خوش‌خیم‌اند
توده‌ها یا گره‌های تیروئید در بیش از 85 درصد از موارد خوش‌خیم هستند. با این حال از هر توده در تیروئید باید نمونه‌برداری شود زیرا تشخیص زودرس بدخیمی با فرصت درمان قطعی همراه است. امروزه نمونه‌برداری از گره‌های تیروئید به راحتی با یک آمپول و سوزن ظریف در مطب یا کلینیک و درمانگاه انجام می‌شود. پاتولوژیست از روی نمونه تهیه‌شده تشخیص می‌دهد که آیا احتمال بدخیمی برای توده و نیاز به جراحی وجود دارد یا نه. در صورت وجود احتمال بدخیمی، توده باید با جراحی خارج شود.
گره‌ها یا ندول‌های بالای 3 تا 4 سانتی‌متر معمولا به دارو جواب نمی‌دهند. از طرف دیگر، تجویز دارو برای گره‌ها بعد از 45 تا 50 سالگی خیلی توصیه نمی‌شود زیرا در این سنین عوارض قرص نسبت به فواید آن در کوچک کردن ندول یا توده بیشتر است. در این موارد دارو ممکن است باعث اختلال در ریتم قلبی، حملات تپش قلب و پوکی استخوان شود اما افرادی که به‌دلیل یددرمانی یا جراحی برداشتن تیروئید دچار کم‌کاری شده‌اند، محدودیت سنی برای مصرف داروی تیروئید ندارند.
درمان قطعی سرطان تیروئید به شرط تشخیص زودهنگام
در حال حاضر 99 درصد از تومورهای تیروئید درمان قطعی دارند. تنها درصد بسیار محدودی از تومورهای آناپلاستیک کارسینوما هستند که خیلی سریع پیشرفت می‌کنند و در عرض 6 ماه بیمار را از پای درمی‌آورند. البته تشخیص زودهنگام این تومورها نیز می‌تواند با شانس بهبود همراه باشد. اولین راه برای تشخیص اختلال‌های تیروئید، معاینه پزشک است. شما نیز می‌توانید با ایستادن جلوی آینه و بلع آب دهان، تیروئید خود را از لحاظ وجود توده بررسی کنید. تیروئید هنگام بلع آب دهان، بالا و پایین می‌رود.
بنابراین توده‌ها در این حالت راحت‌تر دیده می‌شوند. روش تشخیصی بعدی، تصویربرداری با استفاده از سونوگرافی، اسکن و... است. برای تشخیص سرطان نیز از نمونه‌برداری استفاده می‌شود. لازم به ذکر است نمونه‌برداری باید از تمام توده‌های موجود انجام شود. درمان اول برای توده‌های تیروئید جراحی و درمان دوم، استفاده از ید رادیواکتیو است. خوشبختانه این توده‌ها نیازی به شیمی‌درمانی ندارند و استفاده از ید برای آنها کفایت می‌کند.
عوامل خطرساز سرطان تیروئید را بشناسید
یکی از عوامل خطر سرطان‌های تیروئید، جنسیت مذکر است. اگرچه خانم‌ها بیشتر دچار گواتر و توده‌های خوش‌خیم می‌شوند، اما خطر سرطان و بدخیمی در آقایان بیشتر است. سن از دیگر عوامل خطر سرطان تیروئید است. اگر توده در تیروئید زیر سن 10 سالگی یا بالای 45 سالگی ایجاد شود باید نسبت به آن حساسیت بیشتری نشان داد. توده‌های بزرگ‌شونده نیز باید با دقت بیشتری تحت بررسی و پیگیری قرار بگیرند.
کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم) در توده از دیگر موارد مهم در بررسی‌های تیروئید است که با سونوگرافی مشخص می‌شود. همراهی توده با علائم غدد لنفاوی و سفت بودن قوام توده در معاینه نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. وجود سابقه سرطان تیروئید در خانواده از دیگر عوامل خطر ابتلا به این سرطان است.
ایران در درمان و تشخیص اختلالات تیروئید هیچ کمبودی ندارد
ایران در زمینه درمان از جمله درمان‌های دارویی پرکاری و کم‌کاری تیروئید، درمان‌های سرطان تیروئید، روش‌های جراحی و تشخیص و عکسبرداری از تیروئید هیچ کمبودی ندارد. در سال‌های گذشته بیماران مجبور بودند برای انجام نوعی روش تصویربرداری به نام پت اسکن به کشورهای اروپایی، ترکیه و... سفر کنند اما امروزه این روش در ایران هم انجام می‌شود. در حال حاضر آمپول‌های تایروژن نیز در کشور قابل‌دسترس هستند.
با استفاده از این داروی تزریقی می‌توان بدون نیاز به قطع قرص‌های مصرفی از تیروئید عکس رنگی گرفت. دسترسی نداشتن به این دارو در گذشته بیمار را برای عکسبرداری ملزم به قطع داروهای مصرفی خود می‌کرد. به همین دلیل فرد دچار کم‌کاری تیروئید و علائمی مانند ادم یا ورم می‌شد.
نسخه طب سنتی برای اختلالات تیروئید
تیروئید یک غده شبیه بال پروانه است که جلوی گردن قرار گرفته است. این غده هورمون تیروکسین (T4) و تری یدو تیرونین (T3) تولید و داخل خون ترشح می‌کند. این هورمون‌ها سرعت کار و تولید انرژی را در بدن عهده‌دار هستند و اگر به هر دلیلی این غده کار نکند دچار مشکلات جدی خواهیم شد. اختلالات تیروئید به دو نوع کم‌کار و پرکار تقسیم می‌شود.
کم‌کاری تیروئید بیشتر در خانم‌ها اتفاق می‌افتد و وقتی فعالیت غده تیروئید کاهش می‌یابد، سوخت‌وساز بدن کم می‌شود و فرد دچار اضافه وزن، یبوست و نفخ معده و اختلال در اعصاب خواهد شد و همچنین غده تیروئید بیش از حد متعارف بزرگ می‌شود.
کم‌کاری تیروئید عوارضی بیش از پرکاری تیروئید دارد. کسانی که در محیط‌های پرتنش هستند و از فشار های عصبی رنج می‌برند، بیشتر مستعد کم‌کاری تیروئید هستند. پرکاری تیروئید موجب تیره شدن رنگ پوست، لاغری، کم‌خوابی، تحرک زیاد و افزایش حرارت بدن می‌شود.
انجیر، زیتون، سکنجبین و عسل علاوه بر اینکه ملین هستند و سبب پاکسازی روده می‌شوند در طب سنتی برای اختلال تیروئید توصیه می‌شوند.
در افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید، مصرف گیاه دارویی چشوم 10 تا 15 عدد در روز علاوه بر اینکه دارای خاصیت لاغرکنندگی است، فعالیت غده تیروئید را بیشتر می‌کند.
افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید نباید از غذاهای کاهنده سوخت‌وساز بدن از جمله چای سیاه، روغن‌ها و نمک‌های صنعتی، کلم، ترشی، بادام‌زمینی و سرکه استفاده کنند.
کم‌کاری تیروئید در حالت حاد سبب ایجاد فشار خون عصبی و نوسان چربی خون می‌شود و استفاده از میوه‌‌ها کنار داروهای طب کلاسیک برای این بیماران توصیه می‌شود. در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مصرف گیاه درمنه ترکی برای تنظیم فعالیت غده تیروئید مفید است.
درمان گیاهی اختلالات تیروئید
روند درمان مشکلات تیروئید طولانی است. اختلالات تیروئید کاملا دارای ریشه عصبی هستند و به شیوه زندگی اشخاص بستگی دارد. اختلالات تیروئید عموما در خانم‌های رده سنی 35 تا 40 سال و در دوران یائسگی بیشتر مشاهده می‌شود.
افراد مبتلا به اختلالات تیروئید باید از محیط‌های پرتنش و استرس‌زا و محیط‌های بسته و صنعتی دوری کنند. این افراد باید مصرف مواد غذایی صنعتی را به حداقل برسانند و از غذاهای دارای فیبر و نان جو استفاده کنند.

*فوق‌تخصص غدد و متابولیسم، فلوشیپ دیابت، دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی
شاد باش، نه یک روز بلکه هزاران سال
بگذار آوازه شاد بودنت چنان در شهر بپیچد
که رو سیاه شوند
آنانکه بر سر غمگین کردنت شرط بندی کرده اند.
پاسخ
سپاس شده توسط:


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  آیا بواسیر خونی خطرناک است؟ برای درمان خونریزی بواسیر چکار کنیم؟ bijanabedian 0 220 ۱۴-۱۰-۹۹، ۰۱:۵۷ ب.ظ
آخرین ارسال: bijanabedian
  ۷ علتی که همیشه از سرما به خود می‌لرزید صنم بانو 1 107 ۱۰-۱۰-۹۹، ۰۳:۲۲ ب.ظ
آخرین ارسال: دختربهار
  آیا حواس‌مان به بیماران دیستروفی هست؟ taranomi 2 124 ۲۲-۱۱-۹۶، ۰۱:۱۹ ق.ظ
آخرین ارسال: taranomi

چه کسانی از این موضوع دیدن کرده اند
7 کاربر که از این موضوع دیدن کرده اند:
ملکه برفی (۲۱-۰۳-۹۶, ۰۹:۵۵ ب.ظ)، نويد (۲۲-۰۳-۹۶, ۰۸:۰۳ ب.ظ)، صنم بانو (۲۲-۰۳-۹۶, ۰۷:۴۶ ق.ظ)، d.ali (۲۱-۰۳-۹۶, ۰۹:۵۸ ب.ظ)، •Vida• (۲۱-۰۳-۹۶, ۱۱:۴۲ ب.ظ)، ستاره ی احساس (۲۴-۱۱-۹۵, ۱۱:۵۷ ب.ظ)، taranomi (۲۱-۰۳-۹۶, ۱۰:۱۸ ب.ظ)

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان