۱۳-۰۳-۹۴، ۱۱:۱۳ ق.ظ
كسى كه پيرو ودوست دار واقعي امام زمان خود و منتظرواقعي و چشم به راه ظهور و قيام جهانى او است، بايداز نظر عملى، فكرى و اعتقادى خود را رشد دهد. تنها با لقلقه زبان و ادعاى دوستي نمى توان خود را پيرو واقعى دانست!!مرحله نخست آن، باور به وجود منجى و اعتقاد به ظهور او و برپاداشت انقلاب جهانى به دست او است. سپس نوبت به اصلاح و همسوسازى رفتارها، گفتارها و پندارها با اين اعتقاد و باور است.
لاف عشق و گله از يار زهى لاف دروغ/عشق بازان چنين مستحق هجرانند
در اين رابطه توجه به امور زير بايسته است:
1. سنخيت با امام
منتظران واقعى، وضعيت فكرى، روحى و عملى خود را به گونهاى سامان مىبخشند كه سنخيت كاملى با امام زمان(عج) داشته باشد. به طور كلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى (افكار، صفات و اعمال) است و هيچ انسانى از اين قاعده مستثنا نيست. اگر كسى بخواهد به انسان ديگرى نزديك شود، چارهاى ندارد جز اينكه بكوشد نوع اعتقاد، باورها، صفات و رفتار خود را به ايشان نزديك سازد تا از اين طريق شيعه و پيرو واقعى او باشند.
امام باقر«ع» در تفسير آيه «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا»آل عمران (3)، آيه 200. {Vفرمود: «اصبروا»، يعنى صبر كنيد بر اداى واجبات و «صابروا»، يعنى شكيبا باشيد بر اذيّت دشمنان و «رابطوا»، يعنى رابطه ناگسستنى با امام خود، مهدى منتظر(عج) داشته باشيد» منتخب الاثر، ص 515، ج 8 ؛ الغيبة النعمانى، ص 199 ؛ تفسير برهان، ج 1، ص 234..
2. پرهيزكارى و تزكيه نفس
يكى از وظايف و بايسته هاى مهم منتظران، آراستن درون با فضايل انسانى و چنگ زدن به مكارم اخلاقى است ؛ يعنى، همان طور كه قرآن مى فرمايد: «اگر مى خواهيد محبوب خدا باشيد، تقوا پيشگى كنيد» ؛ اين قانون در مورد حضرت مهدى(عج) نيز هست.
بسى گفتند از عيسى و مهدى/مجرّد شو، تو هم عيساى عهدى
ز مهدى گر چه روزى چند پيشى/بكش دجّال خود، مهدىّ خويشى
چو تو در معرفت، چون طفل مهدى/چه دانى، قدر علم و فضل مهدى؟!
به نور علم مىكن ديده روشن/كه تا بتوانيش هر لحظه ديدن
ر.ك: كنزالحقايق، شيخ محمود شبسترى.
از امام صادق«ع» نقل شده است: «براى صاحب الامر، غيبتى طولانى است ؛ در اين دوران هر كس بايد تقوا پيشه سازد و به دين خود چنگ زند» الغيبة النعمانى، ص 250، باب 14، ح 5.
3. ياد يار
منتظر حقيقى، كسى است كه از ياد و نام محبوب خود غافل نمى شود و پيوسته در فكر و انديشه او است. شخص مؤمن، در هيچ حالى از حالات و هيچ وقتى از اوقات و هيچ مكانى از مكانها، از ياد امامش و انتظار قدوم مبارك او، خالى و فارغ نيست.
روايت شده است: وقتى امام موسى بن جعفر«ع» از امام غايب و نعمت باطنى خدا ياد كرد، فردى پرسيد: آيا از امامان كسى غايب مىشود؟ فرمود: «نعم يغيبُ عن اَبصارِ النّاس شخصُهُ و لا يَغيبُ عن قُلوبِ المؤمنين ذِكرُهُ و هو الثّانى عَشر منّا»علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 51، ص 150. ؛ «بلى، شخص او از ديدگاههاى مردم غايب مى شود ؛ ولى ياد او از دلهاى مؤمنان نهان نمىشود و او دوازدهمين نفر از ما است».
بزرگداشت ياد و نام امام مهدى(عج) مصاديق و شكلهاى مختلفى دارد كه به بعضى از آنها اشاره مى شود:
3-1. برپاخاستن به هنگام شنيدن نام ايشان ؛ نقل شده است: «روزى در مجلس حضرت صادق«ع»، نام مبارك حضرت مهدى(عج) برده شد ؛ امام ششم به منظور تعظيم و احترام نام آن حضرت از جاى خود برخاست و قيام فرمود» نجم الثاقب، ص 523. «امام رضا«ع» نيز با شنيدن نام آن حضرت برخاست و دست خود را به نشانه تواضع بر سر گذاشت»بحارالانوار، ج 49، ص 137
3-2. نكوداشت روزهاى منسوب به آن حضرت ؛ مانند نيمه شعبان و اعياد چهارگانه اسلامى: فطر، قربان، غدير و جمعه.
3-3. آغاز كردن هر روز با سلام به پيشگاه امام«ع» ؛ منتظران امام مهدى(عج) در آغاز هر روز و در تعقيب نماز صبح، سلام به مولاى خود را فراموش نمى كنند و متناسب با فرصت وقت، يكى از زيارتها و دعاها را مى خوانند و... ر.ك: نشريه موعود، مقاله شيعه، انتظار و وظايف منتظران، مهر و آبان 80
4. اظهار محبّت و مودّت
يكى از اوصاف منتظران شيعيان خالص امام زمان(عج)، مهرورزى و محبّت سرشار به آن حضرت است. البته اين محبت و مهرورزى دو طرفه است ؛ زيرا امام معصوم نيز شيعيان و ياران خود را دوست دارد و شفيق و دلسوز آنها است: H}«(الامام) الانيسُ الرفيق و الوالدِ الشفيقُ و الاخُ الشفيق...»كافى، ج 1، ص 191، ح 1 ؛ «امام همدم و رفيق، پدر مهربان و برادر دلسوز است».
پيامبر اكرم«ص» درباره لزوم دوستى حضرت مهدى(عج) مى فرمايد:
«مَن اَحَبّ اَن يَلقى اللّه و قَد كَمل ايمانُهُ و حَسُنَ اِسلامُهُ فَليَتَوَلَّ الحُجّة صاحب الزمان المنتظر»بحارالانوار، ج 36، ص 296، ح 125. ؛ «هر كس دوست دارد خدا را ملاقات كند ؛ در حالى كه ايمانش كامل و اسلامش نيكو باشد، پس بايد دوستدار حضرت حجّت، صاحب الزمان منتظر باشد».
خود امام مهدى(عج) نيز مردم را به كارهايى سفارش فرموده كه موجب ازدياد محبّت و مودّت مى شود: «هر يك از شما بايد به امورى بپردازد كه او را به محبّت ما نزديك كند و از كارهايى كه ناخوشايند ما است، دورى جويد ؛ زيرا ظهور ما به صورت ناگهانى فرا مى رسد» همان، ج 53، ص 176.
5. حزن و اندوه و ندبه
محزون بودن در فراق امام مهدى(عج)، ندبه و اظهار شوق به لقاى او از اوصاف منتظران عاشق پيشه است.
امام حسن عسكرى«ع» فرمود:«لا تزالُ شيعتنا فى حُزنٍ حتّى يظهَر وَلَدى الّذى بشّر به النبى«ص»»يوم الخلاص، ج 1، ص 392، ح 445. ؛ «شيعيان ما در يك اندوه دائم به سر مىبرند تا فرزندم - كه پيامبر«ص» نويد ظهورش را داده است - ظاهر شود».
6. اظهار اشتياق و چشم به راه بودن
شور طلب و علاقه ديدار يار و اظهار شيدايى و اشتياق به محبوب، از ويژگى هاى بارز منتظران است ؛ چنان كه در دعاى ندبه آمده است: «ليتَ شِعرى اَينَ استَقرّت بِكَ النّوى بَل اَىُّ ارض تُقِلُّك اَو ثَرى ابرضوى ام غيرها ام ذى طوى...»اقبال الاعمال، ص 298 ؛ «اى كاش مى دانستم در چه جايى منزل گرفتهاى و چه سرزمين و مكان تو را در بر گرفته است! آيا در كوه رضوى هستى و يا در جاى ديگر و يا در ذىطوى هستى...».
امام على«ع» وقتى از امام مهدى(عج) و صفات آن حضرت مى گويد ؛ ناگاه از درون سينه آهى مى كشد و شوق ديدار آن بزرگوار را ابراز مى دارد.
7. ثبات قدم در دين دارى
پيروى از پيشوايان معصوم، پاى فشردن بر شاخصهاى زندگى سالم، اجراى حدود الهى، حق مدار ماندن، تقويت ايمان و اعتقاد و داشتن ثبات قدم در دين دارى، گرفتار نيامدن در دام بدعتها و انحرافات و... از بايستههاى اساسى عصر غيبت است.
رسول خدا«ص» فرمود: سوگند به آن كه مرا به حقّ برانگيخت! فرزند به پا خاسته من غايب خواهد شد... پس هر كه روزگار غيبت وى را درك كند ؛ بر ريسمان محكم دين خدا چنگ زند و بر ابليس خبيث راهى نگشايد كه با افسونِ شكّ و ترديد، او را از آيين من، دور و از دين من بيرون سازد» اثبات الهداة، ج 3، ص 459.
بايد به اين هشدار رسول خدا«ص» نيز توجّه كرد كه: «او غيبتى طولانى نخواهد داشت و امتها درباره او به سرگردانى و حيرت خواهند افتاد و از دين خود منحرف مى شوند ؛ در اين هنگام او مثل ستارهاى درخشان به سوى مردم رو مى آورد».
امام حسن عسكرى«ع» مى فرمايد: «به خدا سوگند! او غيبتى خواهد داشت كه در آن، تنها كسانى از هلاكت نجات مى يابند كه خداوند آنان را بر قول امامتش ثابت قدم داشته و در دعا براى تعجيل فرجش، موفّق كرده است»بحارالانوار، ج 51، 72 ؛ كتاب الغيبة طوسى، ص 176.
8. دعا
مؤثّرترين وسيله براى ايجاد رابطه روحى با امام عصر(عج) و نيز عامل مؤثر در ظهور آن حضرت، دعاى مردم براى فرج آن حضرت است. در كتاب مكيال المكارم، براى دعا در فرج امام زمان(عج) صد فايده مهم نقل شده است ؛ از جمله:
1. دعا براى فرج، موجب فرج خواهد بود.
2. موجب زياد شدن نعمت پروردگار مىشود.
3. سبب ناراحتى و اضطراب شديد شيطان مىگردد.
4. باعث كامل شدن ايمان است.
5. با ارزشترين اعمال و اجر رسالت پيامبر است.
6. موجب دعا كردن متقابل امام زمان(عج) براى دعا كننده است.
7. موجب نجات از فتنههاى آخرالزمان و سالم ماندن از هلاكت روحى است و... ر.ك: مكيال المكارم، ج 1، ص 626 - 649.
9. شناخت و معرفت امام
يكى از وظايف و بايسته هاى مهم منتظران، شناخت امام«ع» و آشنايى و ارتباط هر چه بيشتر با آن حضرت است. شناخت امام«ع» به حدى ضرورت دارد كه در روايات معتبر شيعه و سنّى آمده است: «هر كس بميرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلى مرده است» كمال الدين، ج 1، ص 371 ؛ بحارالانوار، ج 51، ص 160 ؛ ينابيع المودّة، ج 2، ص 372.. اين معرفت هم شامل نام و نسب مىشود و هم شامل اوصاف و ويژگىها و هم اهداف و برنامه ها مى باشد. به همين جهت در يكى از دعاهاى معتبر و معروف مى گوييم: «اللهم عرّفنى نفسَك فانّك ان لم تُعرّفنى نفسَّك لم اعرف نبيّك، اللّهم عرّفنى رسولَك فانّك ان لم تعرّفنى رسولك، لم اعرف حجّتك، اللّهم عرّفنى حجّتك فانّك اِن لم تُعرّفنى حُجّتك ضللتُ عن دينى»كافى، ج 1، ص 337، ح 5 ؛ كمال الدين، ج 2، ص 512
9.تسليم بودن و عدم تعيين وقت
روزى مهزم به امام صادق«ع»، عرض كرد: فدايت شوم! خبر ده مرا از اين امرى كه منتظرش هستيم كى خواهد بود؟ امام فرمود: «اى مهزَم! تعيين كنندگان وقت دروغ مى گويند و عجله كنندگان هلاك مى گردن د و تسليم شدگان نجاتاند» كافى، ج 1، ص 368..
همچنين در تفسير آيه«أَتى أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ»نحل (16)، آيه 1، فرمود: «اين امر ما است، خداى عزّوجل امر فرموده كه در آن عجله نشود تا اينكه سه لشكر آن را تأييد كنند: فرشتگان، مؤمنان و رعب ؛ خروج قائم، همانند خروج رسول خدا«ص» خواهد بود...» الغيبة النعمانى، ص 104..
نتيجه
با اين توصيف روشن مي شود كه «انتظار» يعنى «برخاستن و دعا كردن»، انتظار يعنى بكوشيم هر چه بهتر دين اسلام را به عنوان يك دين توحيدى فراگير بشناسيم، بفهميم و خود و جامعه را بر اساس آن بسازيم، اين همان زمينه سازى براى ظهور حضرت مهدى (عج) است آثار و نتايج قابل مشاهده در انسان منتظر آمادگي او براي ظهور است و اين آمادگي ميسر نمي شود مگر از طريق نزديكي، سنخيت، و همانند سازي شخصيت و ترتيب دادن زندگي خود آنچنان كه مورد رضايت آن حضرت(عج) باشد. به طور كلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى است، افكارش، صفاتش و اعمالش و هيچ انسانى از اين قاعده مستثنى نيست، حتى حضرات معصومين (ع). ارتباط و نزديكى به هر انسانى هم تنها از همين طريق ممكن است يعنى، اگر كسى بخواهد به انسان ديگرى نزديك شود، چاره اى ندارد جز اين كه بكوشد ابتدا افكار، باورها و طرز تفكر آن شخص را شناسايى نمايد و خويش را از جهت فكرى با آن شخص هماهنگ نمايد و سپس بكوشد كه قرب صفاتى پيدا نمايد يعنى، از جهت صفات و كمالات اخلاقى ميان خود و آن شخص محبوب همانندسازى نمايد و اين بهترين طريقى است كه انسان طالب كمال را به يك انسان كامل الگو نزديك مى نمايد. در مورد نزديكى به امام عصر (عج) هم وضع به همين منوال است.
ما به عنوان يك شيعه و پيرو اهل بيت عصمت و طهارت (ع) وظيفه داريم ابتدا كيفيت اعتقاد، باورها، صفات، كمالات، نوع منش و كنش آن حضرات را شناسايى نماييم و در مرتبه بعد بكوشيم زندگى، صفات و باورهاى خود را به ايشان نزديك نماييم تا از اين طريق شيعه و پيرو واقعى آنها باشيم . مقصود از انتظار فرج، اميد ودلبستگى به مهدى (عج) است. بنابراين انتظار فرج مقصود دين به تعبير شهيد مطهرى، انتظارى سازنده و نگهدارنده، تعهدآور، نيروآفرين و تحركبخش است. به گونهاى كه خود نوعى عبادت و حقپرستى است. برخى به خطا انديشه مهدويت را به گونه اى تصوير مى كنند كه انتظار به معناى كمك به رشد ظلم و فساد و پرشدن دنيا از گناه مى باشد در حالى كه بى شك چنين امورى با هدف دين بيگانه است، بنابراين انتظار و عشق به مهدى يعنى، عشق به همه خوبى ها و اميد اقامه همه خوبى ها در دنيا اين عشق و اميد عاملى است كه انسان را وامى دارد تا هر چه بيشتر و محكمتر در راه خوبى ها قدم بردارد، پس انتظار فرج مسؤوليت آفرين است .
لاف عشق و گله از يار زهى لاف دروغ/عشق بازان چنين مستحق هجرانند
در اين رابطه توجه به امور زير بايسته است:
1. سنخيت با امام
منتظران واقعى، وضعيت فكرى، روحى و عملى خود را به گونهاى سامان مىبخشند كه سنخيت كاملى با امام زمان(عج) داشته باشد. به طور كلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى (افكار، صفات و اعمال) است و هيچ انسانى از اين قاعده مستثنا نيست. اگر كسى بخواهد به انسان ديگرى نزديك شود، چارهاى ندارد جز اينكه بكوشد نوع اعتقاد، باورها، صفات و رفتار خود را به ايشان نزديك سازد تا از اين طريق شيعه و پيرو واقعى او باشند.
امام باقر«ع» در تفسير آيه «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا»آل عمران (3)، آيه 200. {Vفرمود: «اصبروا»، يعنى صبر كنيد بر اداى واجبات و «صابروا»، يعنى شكيبا باشيد بر اذيّت دشمنان و «رابطوا»، يعنى رابطه ناگسستنى با امام خود، مهدى منتظر(عج) داشته باشيد» منتخب الاثر، ص 515، ج 8 ؛ الغيبة النعمانى، ص 199 ؛ تفسير برهان، ج 1، ص 234..
2. پرهيزكارى و تزكيه نفس
يكى از وظايف و بايسته هاى مهم منتظران، آراستن درون با فضايل انسانى و چنگ زدن به مكارم اخلاقى است ؛ يعنى، همان طور كه قرآن مى فرمايد: «اگر مى خواهيد محبوب خدا باشيد، تقوا پيشگى كنيد» ؛ اين قانون در مورد حضرت مهدى(عج) نيز هست.
بسى گفتند از عيسى و مهدى/مجرّد شو، تو هم عيساى عهدى
ز مهدى گر چه روزى چند پيشى/بكش دجّال خود، مهدىّ خويشى
چو تو در معرفت، چون طفل مهدى/چه دانى، قدر علم و فضل مهدى؟!
به نور علم مىكن ديده روشن/كه تا بتوانيش هر لحظه ديدن
ر.ك: كنزالحقايق، شيخ محمود شبسترى.
از امام صادق«ع» نقل شده است: «براى صاحب الامر، غيبتى طولانى است ؛ در اين دوران هر كس بايد تقوا پيشه سازد و به دين خود چنگ زند» الغيبة النعمانى، ص 250، باب 14، ح 5.
3. ياد يار
منتظر حقيقى، كسى است كه از ياد و نام محبوب خود غافل نمى شود و پيوسته در فكر و انديشه او است. شخص مؤمن، در هيچ حالى از حالات و هيچ وقتى از اوقات و هيچ مكانى از مكانها، از ياد امامش و انتظار قدوم مبارك او، خالى و فارغ نيست.
روايت شده است: وقتى امام موسى بن جعفر«ع» از امام غايب و نعمت باطنى خدا ياد كرد، فردى پرسيد: آيا از امامان كسى غايب مىشود؟ فرمود: «نعم يغيبُ عن اَبصارِ النّاس شخصُهُ و لا يَغيبُ عن قُلوبِ المؤمنين ذِكرُهُ و هو الثّانى عَشر منّا»علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 51، ص 150. ؛ «بلى، شخص او از ديدگاههاى مردم غايب مى شود ؛ ولى ياد او از دلهاى مؤمنان نهان نمىشود و او دوازدهمين نفر از ما است».
بزرگداشت ياد و نام امام مهدى(عج) مصاديق و شكلهاى مختلفى دارد كه به بعضى از آنها اشاره مى شود:
3-1. برپاخاستن به هنگام شنيدن نام ايشان ؛ نقل شده است: «روزى در مجلس حضرت صادق«ع»، نام مبارك حضرت مهدى(عج) برده شد ؛ امام ششم به منظور تعظيم و احترام نام آن حضرت از جاى خود برخاست و قيام فرمود» نجم الثاقب، ص 523. «امام رضا«ع» نيز با شنيدن نام آن حضرت برخاست و دست خود را به نشانه تواضع بر سر گذاشت»بحارالانوار، ج 49، ص 137
3-2. نكوداشت روزهاى منسوب به آن حضرت ؛ مانند نيمه شعبان و اعياد چهارگانه اسلامى: فطر، قربان، غدير و جمعه.
3-3. آغاز كردن هر روز با سلام به پيشگاه امام«ع» ؛ منتظران امام مهدى(عج) در آغاز هر روز و در تعقيب نماز صبح، سلام به مولاى خود را فراموش نمى كنند و متناسب با فرصت وقت، يكى از زيارتها و دعاها را مى خوانند و... ر.ك: نشريه موعود، مقاله شيعه، انتظار و وظايف منتظران، مهر و آبان 80
4. اظهار محبّت و مودّت
يكى از اوصاف منتظران شيعيان خالص امام زمان(عج)، مهرورزى و محبّت سرشار به آن حضرت است. البته اين محبت و مهرورزى دو طرفه است ؛ زيرا امام معصوم نيز شيعيان و ياران خود را دوست دارد و شفيق و دلسوز آنها است: H}«(الامام) الانيسُ الرفيق و الوالدِ الشفيقُ و الاخُ الشفيق...»كافى، ج 1، ص 191، ح 1 ؛ «امام همدم و رفيق، پدر مهربان و برادر دلسوز است».
پيامبر اكرم«ص» درباره لزوم دوستى حضرت مهدى(عج) مى فرمايد:
«مَن اَحَبّ اَن يَلقى اللّه و قَد كَمل ايمانُهُ و حَسُنَ اِسلامُهُ فَليَتَوَلَّ الحُجّة صاحب الزمان المنتظر»بحارالانوار، ج 36، ص 296، ح 125. ؛ «هر كس دوست دارد خدا را ملاقات كند ؛ در حالى كه ايمانش كامل و اسلامش نيكو باشد، پس بايد دوستدار حضرت حجّت، صاحب الزمان منتظر باشد».
خود امام مهدى(عج) نيز مردم را به كارهايى سفارش فرموده كه موجب ازدياد محبّت و مودّت مى شود: «هر يك از شما بايد به امورى بپردازد كه او را به محبّت ما نزديك كند و از كارهايى كه ناخوشايند ما است، دورى جويد ؛ زيرا ظهور ما به صورت ناگهانى فرا مى رسد» همان، ج 53، ص 176.
5. حزن و اندوه و ندبه
محزون بودن در فراق امام مهدى(عج)، ندبه و اظهار شوق به لقاى او از اوصاف منتظران عاشق پيشه است.
امام حسن عسكرى«ع» فرمود:«لا تزالُ شيعتنا فى حُزنٍ حتّى يظهَر وَلَدى الّذى بشّر به النبى«ص»»يوم الخلاص، ج 1، ص 392، ح 445. ؛ «شيعيان ما در يك اندوه دائم به سر مىبرند تا فرزندم - كه پيامبر«ص» نويد ظهورش را داده است - ظاهر شود».
6. اظهار اشتياق و چشم به راه بودن
شور طلب و علاقه ديدار يار و اظهار شيدايى و اشتياق به محبوب، از ويژگى هاى بارز منتظران است ؛ چنان كه در دعاى ندبه آمده است: «ليتَ شِعرى اَينَ استَقرّت بِكَ النّوى بَل اَىُّ ارض تُقِلُّك اَو ثَرى ابرضوى ام غيرها ام ذى طوى...»اقبال الاعمال، ص 298 ؛ «اى كاش مى دانستم در چه جايى منزل گرفتهاى و چه سرزمين و مكان تو را در بر گرفته است! آيا در كوه رضوى هستى و يا در جاى ديگر و يا در ذىطوى هستى...».
امام على«ع» وقتى از امام مهدى(عج) و صفات آن حضرت مى گويد ؛ ناگاه از درون سينه آهى مى كشد و شوق ديدار آن بزرگوار را ابراز مى دارد.
7. ثبات قدم در دين دارى
پيروى از پيشوايان معصوم، پاى فشردن بر شاخصهاى زندگى سالم، اجراى حدود الهى، حق مدار ماندن، تقويت ايمان و اعتقاد و داشتن ثبات قدم در دين دارى، گرفتار نيامدن در دام بدعتها و انحرافات و... از بايستههاى اساسى عصر غيبت است.
رسول خدا«ص» فرمود: سوگند به آن كه مرا به حقّ برانگيخت! فرزند به پا خاسته من غايب خواهد شد... پس هر كه روزگار غيبت وى را درك كند ؛ بر ريسمان محكم دين خدا چنگ زند و بر ابليس خبيث راهى نگشايد كه با افسونِ شكّ و ترديد، او را از آيين من، دور و از دين من بيرون سازد» اثبات الهداة، ج 3، ص 459.
بايد به اين هشدار رسول خدا«ص» نيز توجّه كرد كه: «او غيبتى طولانى نخواهد داشت و امتها درباره او به سرگردانى و حيرت خواهند افتاد و از دين خود منحرف مى شوند ؛ در اين هنگام او مثل ستارهاى درخشان به سوى مردم رو مى آورد».
امام حسن عسكرى«ع» مى فرمايد: «به خدا سوگند! او غيبتى خواهد داشت كه در آن، تنها كسانى از هلاكت نجات مى يابند كه خداوند آنان را بر قول امامتش ثابت قدم داشته و در دعا براى تعجيل فرجش، موفّق كرده است»بحارالانوار، ج 51، 72 ؛ كتاب الغيبة طوسى، ص 176.
8. دعا
مؤثّرترين وسيله براى ايجاد رابطه روحى با امام عصر(عج) و نيز عامل مؤثر در ظهور آن حضرت، دعاى مردم براى فرج آن حضرت است. در كتاب مكيال المكارم، براى دعا در فرج امام زمان(عج) صد فايده مهم نقل شده است ؛ از جمله:
1. دعا براى فرج، موجب فرج خواهد بود.
2. موجب زياد شدن نعمت پروردگار مىشود.
3. سبب ناراحتى و اضطراب شديد شيطان مىگردد.
4. باعث كامل شدن ايمان است.
5. با ارزشترين اعمال و اجر رسالت پيامبر است.
6. موجب دعا كردن متقابل امام زمان(عج) براى دعا كننده است.
7. موجب نجات از فتنههاى آخرالزمان و سالم ماندن از هلاكت روحى است و... ر.ك: مكيال المكارم، ج 1، ص 626 - 649.
9. شناخت و معرفت امام
يكى از وظايف و بايسته هاى مهم منتظران، شناخت امام«ع» و آشنايى و ارتباط هر چه بيشتر با آن حضرت است. شناخت امام«ع» به حدى ضرورت دارد كه در روايات معتبر شيعه و سنّى آمده است: «هر كس بميرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلى مرده است» كمال الدين، ج 1، ص 371 ؛ بحارالانوار، ج 51، ص 160 ؛ ينابيع المودّة، ج 2، ص 372.. اين معرفت هم شامل نام و نسب مىشود و هم شامل اوصاف و ويژگىها و هم اهداف و برنامه ها مى باشد. به همين جهت در يكى از دعاهاى معتبر و معروف مى گوييم: «اللهم عرّفنى نفسَك فانّك ان لم تُعرّفنى نفسَّك لم اعرف نبيّك، اللّهم عرّفنى رسولَك فانّك ان لم تعرّفنى رسولك، لم اعرف حجّتك، اللّهم عرّفنى حجّتك فانّك اِن لم تُعرّفنى حُجّتك ضللتُ عن دينى»كافى، ج 1، ص 337، ح 5 ؛ كمال الدين، ج 2، ص 512
9.تسليم بودن و عدم تعيين وقت
روزى مهزم به امام صادق«ع»، عرض كرد: فدايت شوم! خبر ده مرا از اين امرى كه منتظرش هستيم كى خواهد بود؟ امام فرمود: «اى مهزَم! تعيين كنندگان وقت دروغ مى گويند و عجله كنندگان هلاك مى گردن د و تسليم شدگان نجاتاند» كافى، ج 1، ص 368..
همچنين در تفسير آيه«أَتى أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ»نحل (16)، آيه 1، فرمود: «اين امر ما است، خداى عزّوجل امر فرموده كه در آن عجله نشود تا اينكه سه لشكر آن را تأييد كنند: فرشتگان، مؤمنان و رعب ؛ خروج قائم، همانند خروج رسول خدا«ص» خواهد بود...» الغيبة النعمانى، ص 104..
نتيجه
با اين توصيف روشن مي شود كه «انتظار» يعنى «برخاستن و دعا كردن»، انتظار يعنى بكوشيم هر چه بهتر دين اسلام را به عنوان يك دين توحيدى فراگير بشناسيم، بفهميم و خود و جامعه را بر اساس آن بسازيم، اين همان زمينه سازى براى ظهور حضرت مهدى (عج) است آثار و نتايج قابل مشاهده در انسان منتظر آمادگي او براي ظهور است و اين آمادگي ميسر نمي شود مگر از طريق نزديكي، سنخيت، و همانند سازي شخصيت و ترتيب دادن زندگي خود آنچنان كه مورد رضايت آن حضرت(عج) باشد. به طور كلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى است، افكارش، صفاتش و اعمالش و هيچ انسانى از اين قاعده مستثنى نيست، حتى حضرات معصومين (ع). ارتباط و نزديكى به هر انسانى هم تنها از همين طريق ممكن است يعنى، اگر كسى بخواهد به انسان ديگرى نزديك شود، چاره اى ندارد جز اين كه بكوشد ابتدا افكار، باورها و طرز تفكر آن شخص را شناسايى نمايد و خويش را از جهت فكرى با آن شخص هماهنگ نمايد و سپس بكوشد كه قرب صفاتى پيدا نمايد يعنى، از جهت صفات و كمالات اخلاقى ميان خود و آن شخص محبوب همانندسازى نمايد و اين بهترين طريقى است كه انسان طالب كمال را به يك انسان كامل الگو نزديك مى نمايد. در مورد نزديكى به امام عصر (عج) هم وضع به همين منوال است.
ما به عنوان يك شيعه و پيرو اهل بيت عصمت و طهارت (ع) وظيفه داريم ابتدا كيفيت اعتقاد، باورها، صفات، كمالات، نوع منش و كنش آن حضرات را شناسايى نماييم و در مرتبه بعد بكوشيم زندگى، صفات و باورهاى خود را به ايشان نزديك نماييم تا از اين طريق شيعه و پيرو واقعى آنها باشيم . مقصود از انتظار فرج، اميد ودلبستگى به مهدى (عج) است. بنابراين انتظار فرج مقصود دين به تعبير شهيد مطهرى، انتظارى سازنده و نگهدارنده، تعهدآور، نيروآفرين و تحركبخش است. به گونهاى كه خود نوعى عبادت و حقپرستى است. برخى به خطا انديشه مهدويت را به گونه اى تصوير مى كنند كه انتظار به معناى كمك به رشد ظلم و فساد و پرشدن دنيا از گناه مى باشد در حالى كه بى شك چنين امورى با هدف دين بيگانه است، بنابراين انتظار و عشق به مهدى يعنى، عشق به همه خوبى ها و اميد اقامه همه خوبى ها در دنيا اين عشق و اميد عاملى است كه انسان را وامى دارد تا هر چه بيشتر و محكمتر در راه خوبى ها قدم بردارد، پس انتظار فرج مسؤوليت آفرين است .
