امروز در تاریخ | 5 دی - 26 دسامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

برترین ها: امروز 5 دی برابر با 26 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

1331 ش - پيشنهادهاي سال 1331 مردم ايران براي اصلاح نظام انتخاباتي کشور

دكتر علي شايگان كه از سوي دكتر مصدق به رياست كميسيون اصلاح نظام انتخاباتي ايران منصوب شده بود و قبلا طي اعلاميه هايي از اصحاب نظر و ساير اتباع كشور خواسته بود كه پيشنهادهاي خود را به آن كميسيون اعلام دارند تا بررسي شوند، در اين روز در دي ماه 1331 نظرات واصله را كه به صورت موضوع هاي جداگانه دسته بندي شده بودند اعلام داشت. نظرات واصله چهار پيشنهاد كلي را به دست مي داد از اين قرار:

1ـ مشاركت بانوان؛ زيرا كه مردم ايران كه قانون اساسي به آن اشاره كرده، تنها مردها نيستند و زنان از آغاز مشروطيت از اين حق به طور غيرقانوني محروم شده اند (شده بودند).

2 ـ انتخابات به صورت شورايي درآيد و نمايندگان مجلس به صورت هرم از جانب شوراهاي منتخبه محلي برگزيده شوند تا بهترهاي جامعه باشند.

3 ـ اگر شمار نامزدهاي انتخابات بيش از ميزان منطقي و متعارف باشد، اين نامزدها از ميان خود (بارضايت كامل) براي هر حوزه،حد اكثر پنج نفر «بهتر» را تعيين كنند تا مردم در روز راي دادن تكليف خود را بدانند.

4 ـ چون شناخت راي دهندگان از نامزدها محدود است (شايد به دليل محدود بودن رسانه صوتي و نبود رسانه تصويري در ايران وقت) ، انتخابات دو مرحله اي باشد و در مرحله اول كساني انتخاب شوند كه ماموريتشان تنها انتخاب نمايندگان مجلس از ميان بهتر ها و از جمله خودشان باشد.

دكتر علي شايگان

كودتاي خارجي 28 امرداد (هفت ماه بعد) و توطئه ضد مصدق در اسفند 1331 در كاخ مرمر مانع تحقق اين پيشنهادها شد كه دردست به صورت قانون درآمدن بود.

1940 - نخستین سرشماري به سبك اروپا در ايران

با انجام نخستين سرشماري به سبك اروپايي در شهرهاي بزرگ ايران ، در اين روز در سال 1319( 26 دسامبر 1940) اعلام شد كه در شهر اصفهان ( بدون حومه آن ) 204 هزار و 600 تن زندگي مي كنند و دومين شهر بزرگ ايران است. جمعيت همدان نيز طبق اين سرشماري 103 هزار و 900 تن بود.

2003 - زمين لرزه ويرانگر شهر تاريخي «بم»

ساعت 5 و 26 دقيقه بامداد روزي چون امروز در سال 1382 (26 دسامبر 2003) يك زمين لرزه به شدت شش و شش دهم در مقياس ريشتر شهر بم در استان كرمان را ويران ساخت و طبق آماري كه انتشار يافت بيش از 26 هزار تن را كشت و دهها هزار انسان ديگر را زخمي ساخت.

اين زمين لرزه به ارگ تاريخي بم و نواحي اطراف آن نيز آسيب شديد وارد ساخت. بم كه خرماي آن در جهان معروف است در دوران حكومت اشكانيان، در مقياس جغراقيافي به صورت شهر درآمده است. طبق افسانه هاي ايراني، بهمن پسر اسفنديار پس از غلبه بر فرامرز، در محل پيروزي خود شهري با يك دژ نظامي مستحكم بساخت و نام خود را بر آن گذارد كه به مرور زمان واژه بهمن به «بم» تبديل شده است.

فردوسي شرح نبرد رستم زال با اسفنديار (پدر بهمن) را در شاهنامه آورده است.در طول تاريخ، جغرافيون و جهانگردان منطقه بم را محلي نوشته اند كه داراي توفان شن است. طبق نوشته هاي اين جغرافيون، پارچه بافي و توليد پوشاك بم در قديم شهرت جهاني داشته و منطقه اي پرنعمت بوده است. دستگيرشدن لطفعلي خان زند آخرين حكمر ان اين دودمان در بم صورت گرفت. بم در سال 1722ميلادي در جريان شورش امير محمود قندهاري برضد شاه سلطان حسين آسيب شديد ديد.

1531 - مارتين لوتر بار ديگر اين نظر خود را تكرار كرد كه نه كليسا جاي بخشودن گناهان است و نه كشيش حق اين كار را دارد.

1635 - آغاز رياست جمهوري "اليور كرامْوِل" تنها رئيس جمهور انگلستان

الیور کرامول (به انگلیسی: Oliver Cromwell) (۱۵۹۹-۱۶۵۸) تنها رئیس جمهور بریتانیا بود. در ۱۶۴۲ جنگ‌های داخلی انگلستان بین طرفداران پارلمان و سلطنت‌طلب‌های هوادار شاه چارلز اول آغاز شد.ارتش پارلمان‌گراها که به‌خوبی توسط توماس فیرفکس و اولیور کرامول سازماندهی شده‌بودند موفق به شکست سلطنت‌طلب‌ها طی دو نبرد مارستن مور در ۱۶۴۴ و نیزبی در ۱۶۴۵ شدند.چارلز اول دستگیر و پس از تحمل بیش از دو سال زندان در ژانویه ۱۶۴۹ گردن زده شد. با اعدام پادشاه، اولیور کرامول اعلام جمهوری کرد و خود را رئیس جمهور نامید اما چون با مقاومت مجلس اعیان روبرو شد مجلس را منحل کرد و روی در آن نوشت «اجاره داده می‌شود». جمهوری او، که با جمهوری‌های متداول امروزی متفاوت بود و بیشتر به دیکتاتوری شباهت داشت، تشکیل شده بود از سه کنسول، سه اسقف، سی نماینده پارلمان که همه آنها را وی تعیین کرده بود و در راس همه آنها خود کرامول قرار داشت. وی عده زیادی از مخالفانش را گردن زد. پرونده جمهوری انگلستان با مرگ وی تا کنون بسته است.

الیور کرامول

1982 - روزنامه تایم برای اولین یک غیر انسان یعنی رایانه شخصی (pc) را به عنوان شخص سال خود انتخاب کرد.

2004 - در اثر زلزله 9.3 ریشتری و تسونامی حاصل از آن در سریلانکا، هند، اندونزی، مالزی، مالدیو و بسیاری مناطق دیگر در اقیانوس هند بیش از 230000 تن کشته شدند.

زادروزها

۱۱۹۴ - زادروز فریدریش دوم، امپراتور مقدس روم
۱۷۹۱ - زادروز چارلز ببیج فیلسوف تحلیلگر و ریاضیدان انگلیسی و نخستین ارائه دهنده ایده یک ماشین محاسبه گر برنامه‌پذیر
۱۸۹۳ - زادروز مائو تسه‌تونگ سیاستمدار انقلابی کمونیست و رهبر جمهوری خلق چین

مائو تسه‌تونگ

۱۹۲۶ - زادروز علی جوان فیزیکدان و مخترع ایرانی ساکن آمریکا ، مخترع نخستین لیزر گازی دنیا
۱۹۵۳ - زادروز توماس هندریک ایلوس چهارمین رئیس جمهور استونی
۱۹۶۳ - زادروز لارس اولریش نوازنده درام متالیکا

رضا ناجی

۱۹۷۱ - زادروز جرد لتو بازیگر و نوازنده گروه راک ترتی سکندز تو مارس آمریکایی
۱۳۲۱ - رضا ناجی، بازیگر ایرانی

مرگ ها:

۱۶۹۱ ق.م - زرتشت پیامبر ایران باستان
۱۱۱۱ - درگذشت ابوحامد محمد غزالی فیلسوف، متکلم و فقیه ایرانی

نگاره جهانی منتسب به زرتشت، پیامبر ایرانی

۱۸۹۰ - درگذشت هاینریش شلیمان باستان‌شناس غیر کلاسیک (آماتور) آلمانی ، کاشف بخشی از شهر باستانی تروآ
۱۹۱۳ - درگذشت آمبروز بیرس روزنامه‌نگار، نویسنده، ویراستار و داستان نویس آمریکایی
۱۹۷۲ - درگذشت هری ترومن سی و سومین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

هری ترومن

۲۰۰۶ - درگذشت جرالد فورد معاون ریاست جمهوری در کابینه ریچارد نیکسون ، سی و هشتمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا از ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۷
۲۰۰۷ - درگذشت استفان ساندورفی نقاش مجارستانی
۱۳۸۶ - اکبر رادی، نمایش‌نامه‌نویس ایرانی.
۱۳۸۲ - ایرج بسطامی، خوانندهٔ موسیقی سنتی ایرانی، اهل ایران.

ایرج بسطامی

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون

[خانوم معلم]

یه دنیا ممنونم وانیا خانم .
خبراتون همیشه فوق العاده اس .