این عکسِ «واقعی» مغز شما را به چالش می‌کشد!

[صنم بانو]

فرادید: حدود یک ماه قبل این عکس از پرنده‌ای که در حال قدم زدن در یک دریاچه است، در فضای اینترنت پربازدید شد. ویژگی این عکس این است که در نگاه اول ذهن مخاطبان را به چالش می‌کشد؛ انگار مغز شما نمی‌تواند آن چه را که در این عکس می‌بیند به درستی پردازش کند.

در این عکس دو حیطۀ ظاهرا مجزا از هم وجود دارند که با یک خط دقیق از هم جدا شده‌اند؛ منظرۀ سمت چپ یک دریاچۀ آبی‌رنگ عمیق به نظر می‌رسد و سمت چپ یک برکۀ کم‌عمق در دل یک منظرۀ بیابانی. شاید به نظر برسد که این دو منظره در واقع متعلق به دو عکس جداگانه هستند که به هم چسبانده شده‌اند.



اما اگر اینطور باشد پس حضور پرنده در هر دو سمت تصویر چه توضیحی دارد؟ حتی موجی که در اثر گام‌های پرنده ایجاد شده هم در هر دو سمت تصویر امتداد یافته است. آیا یک کار فوتوشاپی دقیق روی این عکس صورت گرفته؟ آیا واقعا منظره‌ای به این شکل و شمایل هندسی دقیق در دنیا وجود دارد؟ این‌ها سوالاتی بود که ذهن مخاطبان را درگیر می‌کرد.

این عکس که «شکاف» نام دارد، توسط یک عکاس ژاپنی به اسم کنیچی اوهنو گرفته شده است. «شکاف» در سی و نهمین دوره مسابقات عکاسی «طبیعت ژاپن» شرکت داده شد و توانست عنوان «برگزیدۀ ویژه» را از آن خود کند. اما واقعا در این عکس چه خبر است؟

واقعیت این است که نه خبری از دو تصویر به هم چسبیده در اینجا هست و نه یک جور منظرۀ خاصِ عجیب و غریب. آنچه در عکس می‌بینیم پرنده‌ای است که دارد در یک دریاچه قدم می‌زند و در کنارش یک دیوار قرار دارد که انعکاسش درون دریاچه افتاده است. ارتفاع دیوار و امتداد انعکاسش در دریاچه، این توهم را ایجاد می‌کنند که داریم به یک منظرۀ متفاوت نگاه می‌کنیم.



در تصویر بالا سه قسمت مختلف عکس از هم تفکیک شده‌اند: دیوار، انعکاس دیوار در آب و امتداد آب بدون انعکاس.
اما برای اینکه حتی بهتر متوجه ماجرا بشویم می‌توانیم به عکس دیگری که از همان محل و از زاویه‌ای متفاوت گرفته شده نگاه کنیم؛ در تصویر زیر دیوارهای یک سازۀ ساحلی که چند متر در آب پیشروی کرده‌اند کاملا مشخص هستند.



موسسۀ برگزارکنندۀ مسابقۀ عکاسی دربارۀ این عکس نوشته است: «این یک عکس شگفت‌انگیز با تاثیرگذاری نیرومند است. جذابیت عکس در این است که شما در ابتدا نمی‌توانید متوجه شوید که چطور گرفته شده. وجود مصنوعات انسانی معمولا عکس‌های طبیعت را دچار اشکال می‌کنند اما در این مورد اتفاقا وجود چنین چیزی سطح عکس را ارتقا داده و نقشی مهم در آن ایفا کرده است».