امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
تولد دوباره بت ها
#1
انسان امروز، دلخوش است به اینکه چون گذشتگان بت پرستی نمی کند، لات و عزی و هبل را نمی پرستد و در مقابل خدایان سنگی و بی جان سجده نمی آورد و از اینکه گاه و بیگاه در کلیسایی یا محراب مسجدی سر به آسمان بلند می کند و بر آستان خدایی مفروض سجده می آورد به خود می بالد .
یافتن پاسخی برای این سؤال که «آیا حقیقتا» امروزه رسم بت پرستی از میان رفته است یا آنها به طریقی دیگر امکان حیات یافته اند، سخت می نماید .
«پرستش » بیش از آنکه در قالب یک مصداق خارجی قابل گفت وگو باشد یک «مفهوم » است; یعنی پرستیدن و پرستش ذاتی و ضروری وجود آدمی است و به همین دلیل پرستش امکان استمرار حیات را برای انسان به وجود می آورد . یعنی آدمی به اتکای نیرویی ماورای خود و با چنگ انداختن به ریسمان نیرویی فراتر از خود بر پای می ایستد و حوادث و مخاطرات را پشت سر می نهد .
آنچه که موجب می شود مقوله ای به نام «پرستش » و «پرستیدن » مورد گفت وگو واقع شود مصداقی است که مفهوم «پرستش » را متجلی می کند .
باید گفت اگر آدمی، روزی سر بر آستان بت ها می سایید و هبل را می پرستید، هبل تمامیت پرستش او نبود . «پرستش » یک مفهوم بود که برای آن انسان جاهل در مصداق هبل و دیگر بت ها ظاهر می شد; چرا که آدمی ناخواسته و نادانسته به عنوان یک امر درونی و فطری پذیرفته بود که باید برآستانی سر فرود آورد ولی در این میان جهالت او موجب می شد که مصداق را اشتباه بگیرد .
بی گمان اگر روزی از آن اعرابی جاهل بت پرست پرسیده می شد: آیا این چوب خدا و آفریننده توست؟ پاسخ آری نبود و او آن قطعه چوب را به حقیقت خالق خویش نمی شناخت، بلکه او در توجیه پرستش خود، بت ها را مظهر یک الهه درونی و مورد قبول عنوان می کرد . جهالت موجب بود تا او در انتخاب مصداق دچار اشتباه شود و تمامیت مفهوم «پرستش » را درک نکند و به جای روی آوردن به یک کل واحد به اجزای منتشر، محتاج و نیازمند روی بیاورد و به پرستش موجوداتی بپردازد که خود مخلوق بودند، مصداق بیرونی بودند و جسمیت داشتند .
آنچه که انبیای الهی و نبی گرامی اسلام (ص) در هم شکستند بت هایی بودند که به عنوان مظهر «مفهوم پرستش » که نیاز درونی آدمی بود مورد اشاره واقع می شدند; زیرا: «بت پرستی » یا «کفرورزی » هر دو مفاهیمی هستند که مصداق بیرونی پیدا می کنند; یعنی «بت پرستی » یا «کفرورزی » در عمل بت پرست جلوه گر می شوند . لیکن انبیا در پی آن بودند که هم مفهوم بت پرستی و هم مصادیق آن را در هم شکنند . هم بت را بشکنند و هم شیوه بت پرستی را ویران کنند و پیروزی آنها زمانی ظاهر شد که مصادیق کفر را شکستند اما در هم شکستن آن «مفهوم » و حذف شدن تمامیت آن «مفهوم » نیازمند زمانی دراز بود; زیرا، مصداق در بیرون بود و مفهوم در درون . مصداق نمود داشت و «مفهوم » پنهان و پوشیده بود .
اگر «مفهوم » و «محتوا» ی بت پرستی و کفر در هم می شکست این انسان دیگر به بت پرستی روی نمی آورد و کسانی که بعد از انبیا دیگر بار روی به کفر و شرک و بت پرستی آوردند کسانی بودند که صورت بت هایشان شکسته شده بود اما مفاهیم درونی ایشان تغییر و تحول پیدا نکرده بود . از این رو دیگر بار و در اولین فرصت به مصداق جدیدی از آن مفهومی که شکسته نشده بود رجعت کردند .
در ماجرای مسلمین اگر چه بت های خانه کعبه شکسته شدند، اما دیری نگذشت که رسم بت پرستی به شیوه ای دیگر زنده شد; یعنی آنها نابخردانه مصادیق جدیدی را جایگزین بتها کردند . آنها اگر چه ظاهرا بر آستان خرما، سنگ و کلوخ سر نمی ساییدند اما، در حقیقت باز هم بت پرستی پیشه کرده بودند; زیرا این بار بت ها جلوه و هیات و شکل جدیدی یافته بودند . این بار، بت ها راه می رفتند، جان داشتند، حرف می زدند، می خوردند و می آشامیدند; یعنی بت های انسانی جایگزین جمادات شده بودند .
آنچه که می توانست آدمی را از بازگشت مجدد به مفهوم بت پرستی و شرک و کفر و بازگشت به سجده بر بت ها مانع شود این بود که چنان درک عمیق و ژرفی به دست آورد که تغییر مصادیق و صورت ها امکان فریبش را فراهم نکند; یعنی آدمی می بایست ماهیت عمل را می شناخت و مفاهیم را درمی یافت و می فهمید که بت پرستی به منزله سر ساییدن در برابر سنگ نیست بلکه عملی است که در ورای خود محتوا و مفهومی دارد و این مفهوم در هر مصداقی که دیگربار باز گردد عین «بت پرستی » است . چون همه هنر بت ها این است که انسان را از مشغول شدن به خدای واحد و مطلق باز می دارند; مانع پرستش حقیقی می شوند و پرستشی مجازی، جعلی و دروغین را جایگزین پرستش حقیقی می کنند; همه آزادگی انسان را از انسان می گیرند و به نوعی خود را بر آدمی تحمیل می کنند; امکان رشد را از او می گیرند و مسیر «غی » را جانشین مسیر «رشد» می سازند; طی طریق در کمال و رشد را جایگزین طی طریق و سلوک در مسیر شرک و نفاق و کفر می کنند و موجب زبونی و درماندگی آدمی می شوند .
در مقابل «معرفت » تنها مفهومی است که موجب می شود این انسان در برابر بازگشت بت ها مصونیت پیدا کند و دیگربار گرفتار مصداق جدیدی از کفر و شرک نگردد .
تاریخ حیات بشر در روی زمین از بازگشت و احیای نو به نو این بت ها حکایت ها دارد . لیکن; از زمانی که بت پرستی در هیات های جدید ظاهر شده وحشتناک ترین صورت آن بر انسان ها تحمیل گشته است .
بی تردید، اتفاقی افتاده است که موجب شده شرک و کفر در پیچیده ترین شکل خود ظاهر شوند; یعنی اگر شرک در قرون گذشته صورتی بسیط و ساده داشت، امروزه شکلی مرکب، پیچیده و چند وجهی به خود گرفته است; تا قبل از این دوره، گونه های مختلف پرستش وجود داشته و حتی انواع بت ها پرستیده می شدند . آنها اگر چه به انحراف می رفتند اما میل انسان برای چنگ یازیدن به یک نیروی ماورایی او را رها نمی ساخت و انسان هنوز متوسل و متمسک به یک نیروی ناشناخته بیرون از خود بود و در نتیجه معترف به وجود و حضور یک نیروی بیرونی و ماورایی . اما، در دوره جدید علی رغم آنکه رسم بت پرستی به سخره گرفته می شود، رسم دینداری نیز تنها موضوعی برای کند و کاو پژوهش و شناسایی است . چنان که با نفی همه نیروهای ماورایی آدمی تمامیت پرستش را معطوف «خویش » ساخته است . گوئیا دیگر او نه خدایی را می پرستد و نه بر آستان بتی سر فرود می آورد . او خود را می پرستد و بر پای خود بوسه می زند . او نیرو و قوه خود را جانشین همه بت ها را می سازد و ما به ازاء خدای همه اقوام و ملل او را می ستاید .
عرب جاهل بت پرست خود را فدای آنچه می پرستید می کرد; یعنی «پرستش » برای او معنا داشت، او خود را نمی پرستید، قانونی فراتر، قوی تر و مقدس تر از خود را می شناخت که باید پرستیده شود اما در دوره جدید انسان رجعت به «خود» کرده است و خود را شایسته پرستش می داند . پرستش به این معنی که باور بیاوریم نیرویی برتر از من انسان وجود دارد که مقدس تر، پاک تر و مطهرتر از من است . در حالی که انسان امروز معتقد است که نیرویی قوی تر، مقدس تر و برتر از «او» در فضای بیرونی وجود ندارد و اگر تقدسی و پاکی ای هست متعلق به اوست . بنابراین نتیجه می گیرد که «خود» را در اختیار «خود» بگذارد . این به معنی بازگشت به خویشتن است . از این رو به خدمت «خود» درمی آید، به قانون مندی های «خود» گردن می نهد و دور کعبه وجود «خود» طواف می کند . این بدترین نوع کفر و بدترین نوع بت پرستی است .
انسان امروز نسبت به تمامی اعصار گذشته و نسبت به تمامی انسان های بت پرست قرون دور دست، بت پرست تر است و کفر امروز نسبت به همه اعصار گذشته پیچیده تر .
باید گفت که انسان دوره جدید درست در زمانی که گمان می کند تمام بت ها را شکسته است، کافرتر و مشرک تر از هر عصری است . بنابراین اتفاقی که افتاده این است که مفهوم «بت پرستی » در یک مصداق تمام عیار، به پیچیده ترین شکل بروز کرده است، مصداقی که دیگر نه سنگ است و نه چوب . انسانی است که «خود» را می پرستد و این، همه صورت و سیرت و ماهیت تمدن و فرهنگ امروزی است . حتی اگر در صورت ظاهر رسم دینداران را هم به نمایش گذارد .
آنگاه که غرب به این درجه از کفر و شرک رسید، در شقاوت تمام مسکن گزید، ظلم به خود به تمامی معنا بروز کرد و انسان متوجه شد که برای استیلای این خدای جدید و الهه جدید نیازمند اعمال قدرت است .
دقت در مفهوم «پرستش » در همه ادیان نشان می دهد که انسان دیروز می گفت: هوالغنی، هوالقدیر، هوالمتکبر، هوالبصیر، هوالسمیع، هوالغفور . . . اما انسان امروز فریاد برمی آورد که اناالغنی، اناالقدیر، اناالمتکبر، اناالبصیر، اناالسمیع و . . . همین باور است که از او یک فاشیست، یک استعمارگر، یک استثمارگر و یک امپریالیست تمام عیار می سازد . او دیگر نمی تواند رئوف و غفور باشد; زیرا این صفات با شیطان و شیطنت او سازگاری ندارد . به عبارت دیگر تولد این انسان جدید در رحمانیت نیست، تولد در شیطنت است و طغیانگری صفت بارز و مشخصه شیطان .
از آنجا که اعمال قدرت، نیازمند فراهم آوردن اسباب قدرت و حذف موانع آن است، بنابراین با فرهنگ و سنت قدیم در می افتد تا امکان اجرای تمامی فرمانهای خویش را در گستره زمین فراهم آورد .
و اینهمه در حالی است که مظاهر گوناگون این «بت پرستی نوین » را از کنار خانه خدا - که قطب زمین است - تا همه اقصی نقاط کره ارض می توان دید . چنان که ساکنان سرزمین های اسلامی نیز گونه های مختلف این پرستش را در صحن حیات و مناسبات خویش آشکار ساخته اند . گوئیا به گرد خانه ای به طواف می آیند که هیچ نسبتی با آسمان ندارد و دست در دست خدایی می گذارند و با وی پیمان وفاداری می بندند که با خالق نشسته بر آستانه عرش متفاوت است . اینان نه در برابر کعبه که در برابر عظمت دروغین سازندگان ابزار و ادوات غربی سجده می آورند و بی آنکه واقف بر باطن اعمال خویش باشند در برابر الگوها و نمونه هایی خضوع و خشوع می کنند که آنها را هیچ نسبتی با حقیقت ایمان نیست .
پیش و بیش از همه، در عصر و عهد جدید انسان غربی شالوده و بنای «بت خانه مدرن » را برکشید و خود نیز در آستانش به سجده افتاد و پس از آن از بستر خویش و جغرافیای خاکی خویش بیرون آمد تا این رسم و بدعت نامیمون را در میان همه ملل پراکنده سازد . از این رو به رسم و سنت همه ادیان آسمانی نمونه ها و اسوه های خویش را فراروی همه ساکنان قرارداد تا زرق و برق و رنگ و لعاب این نمونه ها چونان گوساله سامری جاذب ذهن و زبان و جان مردمان شود .
اسوه ها نشانه ای در میانه تاریکی غالب بودند تا آدمی در سیر آفاق و سفر در انفس به اشتباه نیفتد، راه گم نکند . بسان یک تابلو، راهنمایی که هدایت می کردند . با توانی که مدد می دادند، حرکت می آفریدند و دستگیر می شدند تا هر افتاده ای در طی راه به مدد آن ها دیگربار قدم راست کند . بایستد و به راه بیفتد . نمونه هایی واقعی و عینی که شدن و رفتن را ممکن و واقعی می نمودند تا مباد که خیال و و هم و گمان رهزن عقل آدمی شود .
هیهات!

هیهات که انسان غربی با درک جایگاه و عملکرد اسوه ها پیش و بیش از هر اقدام از اسوه های اقوام سلب حیثیت نمود و تمامی حیثیت آنها را حمل بر نمونه های جعلی و مجعول خویش ساخت تا مذهب جدید پذیرفته همگان شود . از همین جا بود که مسلمین نیز بی آنکه بخواهند و بدانند از اسوه های پیشین روی برتافتند .
پس از آن توفان «از خود بیگانگی » بنای هدم و انهدام همه نشانه ها را گذارد . نشانه هایی که چشم و گوش و دل ساکنان سرزمین های اسلامی را متذکر ومتوجه اسوه ها می نمود . متوجه خانه ها، کوچه ها، شهرها، و همه آنچه که نشانه بودند و نشانی از یار با خود داشتند .
امروزه وقتی شما وارد هر یک از سرزمین های اسلامی می شوید از نشانه ها کمتر نشان می بینید چنان که وقتی به صحن فراخ مسجدالنبی پای می گذاری و پیرامون آن را می کاوی، هیچ نشانی از خانه ساده امام صادق (ع)، کوچه بنی هاشم، و حتی مسجدالنبی چنان که بود نمی بینی . در مقابل، صحن مفروش عظیم سنگی مسجدالنبی از کف اوج گرفته و خود را می نمایاند و بر جان و جسمت سنگینی می کند . به همان سان که جلوه و جلالش تو را مرعوب تکنیک و تکنولوژی مدرن می سازد و هیبت او را بر دلت چیره می نماید .
خانه فاطمه (ع)، کوچه بی هاشم و بقیع، بسان هزاران هزار نشانه دیگر که در سرزمین های اسلامی منتشر بود به تو می فهماند که تو در طریق این اسوه های حسنه ای . و تو را فرا می خوانند تا چونان آنان زندگی کنی، بندگی کنی، بالنده شوی و نورانی .
اما امروزه، صحن صدها مسجد و ابنیه مذهبی در سرزمین های اسلامی تنها مؤید تواند . مؤید عنان گسیختگی نفس تو و مؤید هزاران شهر و خانه و کوچه و خیابانی که ساخته ای در حالی که هیچ یک از نشانه های اسوه ها و نشانه های ممدوح و مطلوب را ندارند .
اتفاق عجیبی افتاده . بی آنکه بدانی و بخواهی تمامی اسوه ها و نشانه هایشان در خدمت مظاهر فرهنگ و تمدنی وارد آمده اند که تنها گوساله سامری را به یاد آدمی می آورد . نشانه ها ملاکند، ملاک را از تو و از ما گرفتند . نشانه ها فارق اند، فارق میان سره و ناسره اما، از میان ما رخت بربسته اند .
نشانه ها، خطکشی و میزانی برای سنجش اند در حالی که من و تو، خود خطکشی برای سنجش آن اسوه ها شده ایم و درباره اش به اظهار رای و نظر و نقد می نشینیم .
نشانه ها نورند، نوری که ره را از بیراهه می نمایانند و شبح و اشباح را محو می سازند . جملگی این نشانه ها حذف شده اند و به جای آنها نشانه هایی آمده اند که ما آنها را ملاک و فارق و معیار خویش ساخته ایم .
روزگاری گفته می شد که در هیچ شهری، هیچ خانه ای و بنائی نمی بایست بلندتر و رفیع تر از خانه کعبه باشد . چرا؟

مباد که خانه های تو، خانه خدای تو، مسجد تو و سجده گاه تو را تحت الشعاع خویش قرار دهد آن را در ذهنت بشکند و تو را از جایگاهت خارج سازد .
اما، امروزه روز، ساکنان همه سرزمین های اسلامی از بلندای آسمان خراش های جهنمی به عالم و آدم می نگرند، از همان بلندا با احساس متکبرانه و تفوق طلبانه به صحن مسجدالحرام و همه مسجدهای کوچک و بزرگ منتشر در میان شهرها می نگرند . چنان که همه خوی خاکساری پدران خویش را در میانه تخت ها و صندلی ها به دست تندباد فراموشی سپرده اند و همه آثار پیشین را به رسم فرنگیان در تالار موزه ها و قالب های شیشه ای به بند کشیده اند تا آذین بند حیات سست این جهانی شان باشد . و آنگاه واسپس شنیدن آیاتی از قرآن که اعلام می دارد: «هر آینه اگر قرآن بر کوه ها خوانده می شد به زاری و خضوع درمی آمدند» و یا وقتی می شنوند که تلاوت آیه ای از قرآن آتش در جان و جامه سالکی می انداخت و او را متحول می ساخت تعجب می کنند که چرا با وجود هزاران بلندگو، هزاران هزار قرآن مزین و هزاران هزار قاری و مسجد قلبشان از سینه بیرون نمی زند، هیبتی او را نمی گیرد و خوفی بر دلش نمی نشیند .
اینان (و ما) بی آنکه متذکر باشند بر آستان خدایی سرمی سایند که کعبه خانه او نیست و در کنار مسجدی به تماشا می نشینند که نشانی از اسوه حسنه را با خود ندارد . بلکه، اینهمه خود مقدم و مؤید مفتضح ترین نوع پرستش ما در عصر به ظاهر خرد و دانائی اند .
همه عظمت در چشمان خیره مانده ما متوجه ابنیه هاست، همانها که در مسجدالنبی می بینی و تکرارش را در شهر و دیارت . ما مبهوت خود و حیران دستاورد چونان خودیم . وقتی که همه نشانه ها و همه اسوه های ما را در لایه های تو در توی خودپرستی مان پنهان ساختند رهایمان ساختند تا هر چه دلمان بخواهد قرآن بخوانیم .
سالی در صحن مسجد شجره، همان مسجدی که حاجیان از آنجا محرم می شوند تا راهی مکه گردن د و امروزه با دیوارهای برکشیده و گلدسته پیچ در پیچ و حلزونی شکلش تو را به خود مشغول می دارد، شاهد جمعی از کودکان بودم که در گوشه ای از مسجد نشسته بودند . هر کدام رحلی و قرآنی در پیش روی داشت و در سایه سار معلمی که با تعلیمی مخصوص خود (چوب) از لابلای آنها در رفت و آمد بود، به قرائت قرآن مشغول بودند . عین تورات خوان های حرفه ای قوم بنی اسرائیل، بی وقفه و مداوم تنها می خواندند حتی وقتی که چوب تعلیمی بر دست و پاها یشان فرود می آمد . تنها خطی از درد بر چهره آنان ظاهر می شد اما خواندن ادامه داشت . گویا سر در لانه زنبوران کرده باشی . حتی وقتی که به رسم بازیگوشی و طبیعت کودکی مشغول تماشای حجاجی می شدند که مشغول احرام بستن بودند خواندنشان منقطع نمی شد . آنها تنها یاد گرفته بودند که روخوانی کنند .
صورت قرآن آنان را به خود مشغول می داشت با چاشنی تعلیمی معلمی خشن .
قرآنی را می خواندند که اسوه نداشت . نشانه نداشت و در کنارش حجتی نبود .

وقتی قهرمانان میدان های ورزشی و ستاره های عالم سینم ا را در چشم ما آراستند و آنان را اسوه ها و نمونه های ما برای بودن و زیستن ساختند و بابت جایگیر شدن این مذهب و طریقت در میان ما آسوده خاطر شدند . رهایمان ساختند تا هر چه می خواهیم مسجد بسازیم . به هر بلندی و به هر زیبایی که دلمان خواست و هر چه دوست داشتیم در صحن آن بیاوریم و زاری و ندبه کنیم و تسبیح بگردانیم .
در واقع چیزی باقی نمانده است .

وقتی علم و قوانین حاکم بر علوم کمی را امام ما ساختند و عقل مکانیکی را ملاک سنجش همه باورها و سنت ها، آینه ها و دریافت ها، و مطمئن شدند که ما خود چونان مبلغی و زاهدی عالی مقام سر در پی نشر آنها می گذاریم وجان و مال و فرزندان خود را به راحتی در آستانش قربانی می کنیم رهایمان ساختند . تا هر چه دلمان می خواهد مدرسه بسازیم، دانشگاه بنا کنیم، دانشجو بپروریم، کتاب بنویسیم و مطمئن بودند که ما خود چونان سربازی مطیع بی چون و چرا دستورات آنها را گردن می نهیم و برای تقرب جستن بدان قربانی می کنیم . چنانکه امروز تنها ملاک و سند هویت و بودن ما را تمامی مدارک اعتباری تشکیل می دهند . خدایی را می خوانیم که در دایره علم حصولی ما وارد شده و عرض و طول و ارتفاعش را با آمار و ارقام عقل کمی خویش ساخته ایم . چنان که فرمانهایش را هم با میزان شناخته شده خود می سنجیم، امتیاز می دهیم، و در مجموعه ای ممزوج از دانسته ها از آن بهره می بریم تا متضمن حیات این جهانی مان شود و بر نحوه بودن و زیستن مان مهر تایید نهد .
بلای همسان سازی، بلای بزرگی است که ما را و همه کسانی را که در وضعی چونان ما به سر می برند در ورطه هولناک نیست انگاری گرفتار آورده است . بی آنکه لحظه ی آرامش و غنودن بی دغدغه را تجربه کرده باشیم .
بلای همسان سازی، بی آنکه بخواهیم همه ساکنان خاک را بدل به آدم های ماشینی با دنیایی کوچک آرزوهایی خرد کرده است که همه جغرافیای بودنشان را حیات حیوی تشکیل می دهد . چنان که در برابر همه آنچه که بخواهد این جغرافیا را درهم بریزد می ایستیم . و گوش هایمان را در وقت مواجهه با سخنی متفاوت با آنچه بدان خو کرده ایم می گیریم . چونان قوم نوح که در قت شنیدن کلام نوح نبی گوش ها را می گرفتند و فرار می کردند .
گوئیا جملگی ساکنان این خاک نادانسته اقتضای هلاکت و نیستی دارند، ما، خود را و فرزندان خود را مطابق احکام خدای مدرن می پروریم و جز آن را ترک ادب وآداب دانی می شناسیم . و آنان نیز چونان ما سر در پی خدایان دروغین می نهند و نمونه ها و قهرمانانش را امام خویش می سازند و من در صحن مسجدالحرام دیدم که چگونه حاجیان در وقت مواجه شدن با قهرمانان میدان فوتبال، خدای خویش، کعبه و طواف را رها کردند و با چشمان از حدقه برآمده سر در پی آنان گذاردند .
هیهات که ما بت پرستان عصر علم و تکنولوژی به عبث در کار بت پرستان عصر جاهلی مانده ایم و بر پرستش سنگ ها می خندیم .
پاسخ
سپاس شده توسط:


چه کسانی از این موضوع دیدن کرده اند
6 کاربر که از این موضوع دیدن کرده اند:
نويد (۲۴-۱۲-۹۵, ۰۲:۰۲ ق.ظ)، avapars (۱۹-۰۲-۹۶, ۱۰:۲۸ ب.ظ)، d.ali (۲۴-۱۲-۹۵, ۰۷:۱۷ ق.ظ)، ایانا (۰۳-۰۴-۹۸, ۰۷:۰۰ ب.ظ)، !!Tina!! (۲۴-۱۲-۹۵, ۰۱:۵۷ ق.ظ)، 0006 (۲۲-۱۰-۹۶, ۰۲:۰۳ ق.ظ)

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان