آب درمانی در قلب کوههای اورال
هتل اوزیموت را به سمت فرودگاه برای سفر به شهر اوتا در ایالت خودمختار باشگیردستان ترک میکنم. پرواز به «اوفا» دیرهنگام برنامهریزی شده و پاسی از صبح به فاصه کمتر از دو ساعت به این شهر در دمای منفی ۵ درجه زیر صفر، وارد میشوم. این شهر با مسکو ۵/۱ ساعت اختلاف زمان دارد. قرار است تا در سفری شش روزه مسیری مثلثی شکل را زمینی طی کنم.
قدری با «اوفا» آشنا شویم. مرکز جمهوری خودمختار باشگیردستان از نظر طول سومین شهر بزرگ در روسیه بعد از سوچی و ولگراد است که به آن شهر هفت تپه هم میگویند. شهری مدرن و امروزی با یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت و چشم انداز رودخانه و طبیعتی زیبا که برندهای تجاری و هتلهای زنجیرهای از جمله هیلتون وشرایتون در زیرساختهای گردشگری آن سرمایهگذاری کردهاند. البته بخش عمده جذابیت این شهر به سبب این است که به عنوان نقطه کانونی مبادلات تجاری و حمل و نقل در روسیه نقش ایفا میکند و برای برپایی رویدادهای تجاری و جذب مسافران از کشورهای مختلف جهان و برپایی جشنوارهها موقعیت ویژهای دارد. سال ۲۰۱۵ سالن بزرگ کنگره «اوفا» میزبان دو اجلاس مهم بریکس BRICS و سکو SCO بود.
از فرودگاه بینالمللی «اوفا» پروازهای مستقیم به مقاصدی چون پکن، پراگ، استانبول، مسکو و شهرهای دیگر برقرار است. همینطور اوفا تنها شهری در روسیه است که توسط دو بزرگراه به مسکو متصل است و ایستگاه قطار آن در واقع نقطه اتصال اروپا و آسیا است.
عسلهای جمهوری باشگیردستان در کوههای اورال از شهرتی جهانی برخوردار است. این عسلها را زنبورها در تنه درخت پرورش میدهند
اما جمهوری باشگیردستان کجاست؟ باشگیردستان Bashkortostan سرزمینی محصور در خشکی نزدیک به مرز قزاقستان و شمال شرقی دریای خزر مابین کوههای اورال و رودخانه ولگا قرار دارد که جمعیت غالب آن چندملیتی هستند. این جا چشماندازهای خیرهکننده دارد. هوایی بسیار پاکیزه و سرشار از اکسیژن که برای ریههای درمانده شهرنشینان اکسیر زندگی دوباره است. برای کسانی که چندصباحی به دنبال آرامش و تمدد اعصاب میگردن د یک گزینه ایدهآل بهشمار میرود. نکته کاملا ملموس در این جمهوری آن است که باشگیرها به سنتها و آداب خود همچنان پایبند ماندهاند. از نقاط معدود روسیه است که مذهب اسلام از اینجا در سراسر اوراسیا ترویج شده و در این منطقه است که با اسلام روسی آشنا میشوید.
باشگیردستان به راستی منطقهای دست نخورده است، گستره وسیع جغرافیایی و تراکم اندک جمعیت سبب شده تا طبیعت بکر را با تمام جان احساس کنی. در جایجای باشگیردستان مکانهایی را نشانتان میدهند که برایشان مقدس و قابل احترام است. چشمههای فراوان که به دلیل املاح غنی و ترکیبات خاص معدنی برای درمان مردم استفاده میشود و سالخوردگان و جوانان در لجنهای حاصل از دریاچهها غوطه میخورند تا پوستی شفاف، ریههایی سالم و عضلاتی توانمند داشته باشند. در سنت این مردم، بسیاری از این چشمهها مقدس است و برای هر کدام افسانهها دارند که چه طور نوشیدن و یا غوطه خوردن در این آبها در شفای نیاکان تاثیراتی معجزهوار داشته است. به همین دلیل در قلب کوههای اورال، مجتمعهای بسیار کارآمد آبدرمانی ساختهاند و صنعت گردشگری سلامت رونق قابل توجهی دارد که مطالعه تجربیات آن میتواند الگوهای کارآمدی برای گردشگری سلامت نوپای ایران باشد.
نکته جذاب باشگیردستان آن است که هم اقامت در کلبههای گرم در زمستان سرد و هم اتراق در تابستان سبز هر دو خاطرهانگیز و فرحبخش است.
اگر بخت یارتان باشد و یک روز برفی در «اوفا» از خواب برخیزید، آن زمان را هرگز از یاد نخواهید برد. خودرو به فاصله زمانی اندکی به جاده باریک کوهستانی وارد شد و راننده روس با تسلط کامل به رانندگی در جادههای یخی و با سرعتی متعادل خودرو را هدایت میکرد.
به ویژه در مسیرهایی که جاده کاملا یخزده بود. اما سرعت یکنواخت، تنشی به حرکت خودرو وارد نمیکرد.
خانواده «یولباریسوف»، اقامتگاههای کوهستانی را برای پذیرای گردشگران در قلب باشگیردستان سرمایهگذاری کرده است. «آرتور» فرزند برومند خانواده در این سفر همراهیام میکند و درباره ویژگیهای منطقه و سبک زندگی اهالی باشگیر توضیح میدهد. این خانواده شبی، ضیافتی باشکوه در مجموعه اقامتگاهی خود ترتیب داد و ضمن آن مرا با غذاهای خوشمزه اهالی باشگیر آشنا کرد. او توضیح میدهد که این منطقه سرشار از نعمت است. رودخانههای کوچکی به هم میپیوندد و حیات وحش آن نیز کمنظیر است. گوزن شمالی، گرگ، روباه و خرس به وفور یافت میشود و شکارچیان تنها با مجوزهای خاص مجاز هستند غاز و اردک و یا سایر حیوانات ترفه را در زمانی که تعدادشان در منطقه زیاد میشود، شکار کنند. اما شکار پلنگ اورال مطلقا ممنوع است. مردم این روستاها اغلب هیزم شکن یا شکارچی هستند و تابستان میوههای جنگلی و دارویی را می فروشند. آرتور تاکید میکند که۱۲۰ قومیت مختلف در باشگیر از جمله تاتارها و روسها در کنار هم زندگی میکنند. در بخشی از سفرمان به پارک «شولکانتاش» رسیدیم که دو ویژگی منحصر به فرد دارد. این پارک تحت حفاظت یونسکو است و مردم این منطقه برای پرورش سبک خاصی از زنبورعسل تبحر دارند. باشگیرها به جای کندو، این نوع عسل را در تنه درخت پرورش میدهند. زنبورهای وحشی از لابه لای درختان به دنبال گیاه «لیپووایا» پرواز میکنند و این نوع عسل «لیپووی» نام دارد.