۲۸-۰۵-۹۵، ۰۲:۳۷ ق.ظ
پرسش:
دیدگاههای مختلفی در مورد علم پیامبر(صلی الله علیه و آله) وجود دارد یکی از دیدگاه ها ایناست که پیامبر(صلی الله علیه و آله) علمش به اندازه خداست ولی بالغیر میخواستم بدانم پیامبر
(صلی الله علیه و آله) چقدر علم(غیب) دارند؟با وجود حصری که در این آیات مبنی بر خلاف این مطلب وجود داره:
قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدي خَزائِنُ اللهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلّا ما يُوحى إِلَيَّ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ أَ فَلا تَتَفَكَّرُونَ(50)
وعنده مفاتح الغیب لا یعلمها الا هو.
پاسخ:
پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) همان قدر به علم غیب آگاه است که خداوند خواسته است؛ طبق آموزههاي قرآني، علم به غيب به صورت تام و تمام فقط در اختيار خداوند است؛ زيرا اوست كه احاطه همه جانبه بر تمامي عالم دارد. قرآن در اين باره ميفرمايد بگو: غيب (و معجزات) تنها براى خدا (و به فرمان او) است(1). با توجه به محدوديت احاطه غير خدا و احاطه كامل خداوند بر همه چيز، روشن است كه علم غيب، مخصوص خداوند است و جز او كسي عالم به غيب نيست؛ زيرا فقط او احاطه كامل به عالم وجود دارد و از عالم غيب و شهادت آگاه است و در حقيقت، همه چيز نسبت به او، در عالم شهادت قرار میگيرد.
اما ديگران، بسته به ظرفيت وجودي و ادراكي شان، برخي امور برايشان مشهود است و برخي ديگر، از ديده و ساير قواي ادراكی آنها، پوشيده است و نسبت به آنها يا اصلا آگاهي ندارند و يا در سطح بسيار پاييني مطلعاند.
بنابراين تخصيص علم غيب به خداوند مانع از آن نمیشود كه برخي اشخاص، به تعليم الاهی و بر اساس شايستگیهاي نفسانی كه از خود ابراز میدارند، به اسرار و علوم و امور غيبی آگاهی يابند و ناديدنیها را ديده، و ناشنيدنیها را بشنوند. اين موهبتی است كه خداوند به افراد برگزيده؛ مانند پيامبران و اوليا عنايت مینمايد.
در قرآن کریم دو دسته از آیات در ارتباط با علم غیب انبیاء مطرح شده است؛ دستهای از آیات، علم غیب را منحصر در خدا میدانند و دسته دوم آیاتی هستند که علم غیب را به انبیاء و رسولان الهی اثبات میکنند.
آیه 50 سوره مبارکه انعام علم غیب را منحصر در خدا میداند اما برخی آیات دیگر مانند آیه 179 سوره مبارکه آل عمران علم غیب را برای غیر خدا نیز ثابت میکند:
«
مَّا كاَنَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلىَ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتىَ يَمِيزَ الخَْبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ مَا كاَنَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلىَ الْغَيْبِ وَ لَكِنَّ اللَّهَ يجَْتَبىِ مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاءُ
» (انعام:6/50) چنين نبود كه خداوند شما را از اسرار غيب، آگاه كند، ولى خداوند از ميان رسولان خود، هر كس را بخواهد برميگزيند (و قسمتى از اسرار نهان را كه براى مقام رهبرى او لازم است، در اختيار او مىگذارد)
در آیه دیگری فرمود:
«
عَلِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلىَ غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضىَ مِن رَّسُولٍ
» ( الجن:72/ 26) داناى غيب اوست و هيچ كس را بر اسرار غيبش آگاه نمىسازد، مگر رسولانى كه آنان را برگزيده.
آیات دسته اوّل، از علم غیب بالذّات سخن گفتهاند ولی آیات دسته دوم از علم غیب بالغیر؛ یعنی تنها خداست که بالذّات دارای علم به غیب است و اگر غیر خدا هم علم غیب دارد، به تعلیم و اذن الهی است. بنابراین اگر خداوند به رسول اکرم (صلیاللهعلیهوآله) امر فرمود که بگوید علم به غیب ندارد، منظور این است که علم غیب رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) ذاتی و مستقل از علم الهی نیست بلکه کاملا وابسته به علم خداوند است.
امام صادق (علیه السلام) در اين باره مي فرمايد: «هنگامي كه امام اراده ميكند، چيزي را بداند، خدا به او تعليم ميدهد».(2)
.................................................. .............................
1. «انما الغیب لله» (يونس:10/ 20)
2. كليني، اصول كافي، ج 1، باب، ان الائمه اذا شا ؤوا ان يعلموا، علموا، ح 3
❤تصویرقشنگیست که در صحنه ی محشر❤ مادورحسینیم(ع) و بهشت است که مات است!❤