ناصر ملک مطیعی

[d.ali]

ناصر ملک‌مطیعی (زادهٔ فروردین ۱۳۰۹ – درگذشتهٔ ۵ خرداد ۱۳۹۷)
بازیگر و کارگردان سینم ا و تلویزیون ایرانی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ بود. پس از انقلاب و تغییر چارچوب‌های حاکم بر سینم ای ایران، ملک‌مطیعی، همچون محمدعلی فردین و بهروز وثوقی، جایی در سینم ای پس از انقلاب نداشت و زمینهٔ ادامهٔ فعالیت هنری او فراهم نشد. ملک‌مطیعی، پس از انقلاب و تا زمان مرگش، در مشاغلی همچون قنادی و مشاور املاک فعالیت داشت. او در سال ۱۳۹۲ در فیلم سینم ایی نقش نگار ایفای نقش کرد.


زندگی‌نامه
ناصر ملک‌مطیعی دیپلم رشتهٔ تربیت بدنی دانش‌سرای عالی تهران را داشت و قبل از آن‌که به سینم ا راه یابد، معلم ورزش دبستان‌های تهران بود. او پس از ورود به سینم ا و کسب محبوبیت، به فعالیت در تئاتر (از ۱۳۳۵) و دوبلهٔ فیلم (از ۱۳۳۸) نیز پرداخت.
فعالیت هنری
پیش از انقلاب
بهروز وثوقی، محمدعلی فردین، ناصر ملک‌مطیعی
ناصر ملک‌مطیعی و ایرج قادری
ناصر ملک‌مطیعی در تهران، ۱۳۹۲
ناصر ملک‌مطیعی در میان پرویز پرستویی و علی نصیریان
فعالیت وی در سینم ا با بازی در صحنه کوتاهی از فیلم «واریته بهاری» (پرویز خطیبی، ۱۳۲۸) آغاز شد. بازی ملک مطیعی در دومین فیلمش «شکار خانگی» (علی دریابیگی، ۱۳۳۰) در حد بیان یک جملهٔ کوتاه در صحنهٔ یک میهمانی بود. اما بازی ملک مطیعی در «ولگرد» (مهدی رئیس فیروز، ۱۳۳۱) او را به اوج محبوبیت رساند و برای بازی در آن نخستین دستمزد فعالیت حرفه‌ای خود را گرفت. با موفقیت «ولگرد» بلافاصله در فیلم‌های «گرداب» (حسن خردمند، ۱۳۳۲) ـ که نخستین فیلم رنگی سینم ای ایران بود ـ و سپس در فیلم «غفلت» (علی کسمایی، ۱۳۳۲) بازی کرد. ملک مطیعی پس از بازی در «غفلت»، از «پارس فیلم» به «دیانا فیلم» رفت، تا در ازای بازی در دو فیلم در سال، ماهانه هزار تومان دستمزد دریافت کند، اما پس از ایفای نقش در «چهارراه حوادث» (ساموئل خاچیکیان، ۱۳۳۳) که متفاوت از سایر نقش‌های او بود، به خدمت نظام احضار شد. او پس از بازگشت، در فیلم «اتهام» (شاپور یاسمی، ۱۳۳۵) بازی کرد. ملک‌مطیعی در فاصلهٔ سال‌های (۴۰–۱۳۳۶) در فیلم‌های: «بازگشت به زندگی» (عطاالله زاهد، ۱۳۳۶)، «عروس فراری» (اسماعیل کوشان، ۱۳۳۷)، «طلسم شکسته» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۷)، «دشمن زن» (پرویز خطیبی، ۱۳۳۷)، «دوقلوها» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۸)، «اول هیکل» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۹)، عمو نوروز (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰)، آرامش قبل از طوفان (خسرو پرویزی، ۱۳۴۰)، عسل تلخ (حسین مدنی، ۱۳۴۰)، سایهٔ سرنوشت (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۰) و آس و پاس (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰) بازی کرد. پس از دههٔ ۴۰ شمسی، با حضور محمدعلی فردین به عنوان «جوان اول» فیلم‌ها، به تدریج از محبوبیت او کاسته شد.
ملک‌مطیعی از سال ۱۳۴۱ با پوشیدن لباس جاهل‌ها و کلاه مخملی‌ها، که پیش از او عباس مصدق و مجید محسنی به تن کرده بودند، در نقش‌هایی ظاهر شد که فردین جز دو بار در فیلم‌های: «زن‌ها فرشته‌اند» (اسماعیل پورسعید، ۱۳۴۲) و «ایوب» (فریدون ژورک، ۱۳۵۰) حاضر به پوشیدن آن لباس‌ها و ایفای آن نقش‌ها نشد. ملک مطیعی در فیلم‌های: «کلاه مخملی» (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۱)، «با معرفت‌ها» (حسین مدنی، ۱۳۴۲)، «مردها و جاده‌ها» (ناصر ملک‌مطیعی، ۱۳۴۲)، «ابرام در پاریس» (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۳)، «سالار مردان» (نظام فاطمی، ۱۳۴۷) و «مردان روزگار» (مازیار پرتو، ۱۳۴۸) با کت و شلوار مشکی، پیراهن سفید و کفش چرمی نوک تیز، کلاه مخملی و دستمال ابریشم یزدی و تسبیح شاه مقصود، اگرچه مصداق زنده‌ای از نمونه اجتماعی سنخ «جاهل» نبود، اما مجموعهٔ اجرای نقش، به‌ویژه حرکات دست‌ها و بالا انداختن ابرو، تکیه کلام‌ها و نقل‌هایش، عامهٔ بینندگان را مجذوب خود کرد.
ملک مطیعی تا قبل از قیصر (مسعود کیمیایی، ۱۳۴۸) و ایفای نقش «داش فرمان» با کلاه مخملی، در نقش‌های دیگری همچون مرد روستایی (عروس دهکده)، افسر نیروی دریایی (پاسداران دریا)، شاه عباس کبیر (حسین کرد)، رئیس دزدها (هاشم خان)، پزشک (فرار از حقیقت) و مانند این‌ها نیز ظاهر می‌شد؛ اما پس از موفقیت فیلم «قیصر» ـ که نقش کوتاهی هم در آن داشت ـ یکسر به ایفای نقش‌های کلاه مخملی دعوت شد. «علی بی غم» (عباس کسایی، ۱۳۴۹)، «رقاصهٔ شهر» (شاپور قریب، ۱۳۴۹)، «طوقی» (علی حاتمی، ۱۳۴۹)، «مرید حق» (نظام فاطمی، ۱۳۴۹)، «سه قاب» (زکریا هاشمی، ۱۳۵۰) و «کاکو» (شاپور قریب، ۱۳۵۰) شماری از این فیلم‌ها است. «مرد»، «غلام ژاندارم»، «نقره داغ»، «ابرمرد»، «قلندر»، «آقا مهدی وارد می‌شود»، «دشمن»، «صلات ظهر» از جمله آثار تحسین‌برانگیز وی محسوب می‌شود. ملک مطیعی اگرچه در فیلم‌های بعدی‌اش کوشید تا از کاراکتر جاهلی فاصله بگیرد، اما تلاش او همواره توأم با توفیق نبود. او در فیلم «بت» (به کارگردانی ایرج قادری، ۱۳۵۵) در نقش یک استوار ژاندارمری ظاهر شد.
کارگردان فیلم (ایرج قادری) نقل کرده‌است:
مشکل می‌شود با بازیگری جا افتاده طرف شد. من سعی می‌کردم حرکت ابرو را از ملک مطیعی بگیرم، می‌دیدم این بار غبغب می‌گیرد. مواظب غبغبش بودم، دستش حرکت اضافی می‌کرد. خب تا چه اندازه می‌توان مواظب بود؟ این است که در بت، ناصر همانی است که بوده.

[d.ali]

ملک مطیعی، دوران پس از انقلاب را دوران سختی توصیف کرده‌است. زیرا دچار انزوا و تنهایی و از طرفی، عشق و علاقه مفرطی که به فیلم و سینم ا داشت، قابل تحقق نبود و امکان کار هنری برای وی مهیا نبود. پس از مدتی، به دعوت عوامل تولید برزخی‌ها، نقش مثبت و کوتاهی را بازی می‌کند. با این وجود، نام وی در زمان تیتراژ پایانی فیلم به نمایش درنیامد و روزنامه‌ها نیز خبری در خصوص حضور مجدد وی، منتشر نکردند که این موضوع، موجب دلسردی مفرط وی شد. وی شرح آن روزگار خود را اینگونه توصیف می‌کند:
«کسی از دوستان من هم نمانده بود. بهروز که به خارج رفت، فردین هم مدتی تقلا کرد تا بتواند کار کند، ایرج قادری هم خواست که کار کند و کار کرد؛ ولی من از کسی تقاضای کار نکردم و خودم را کنار کشیدم.»
ناصر ملک‌مطیعی پس از ۳۵ سال دوری از سینم ای ایران، بالاخره در فیلم نقش نگار ساخته علی عطشانی بازی کرد.

جوایز

برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهارمین دوره در سال ۱۳۵۰ برای بازی در فیلم سه قاپ.

برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره در سال ۱۳۴۹ برای بازی در فیلم رقاصه شهر.

[d.ali]

فیلم‌شناسی

عنوان ،سال انتشار،کارگردان ،سِمَت
واریته بهاری۱۳۲۸پرویز خطیبی بازیگر
شکار خانگی۱۳۳۰علی دریابیگی بازیگر
ولگرد۱۳۳۱مهدی رئیس فیروزبازیگر
گرداب۱۳۳۲حسن خردمندبازیگر
افسونگر۱۳۳۲اسماعیل کوشان بازیگر
غفلت۱۳۳۲علی کسمایی بازیگر
چهارراه حوادث۱۳۳۳ساموئل خاچیکیان بازیگر
اتهام۱۳۳۵شاپور یاسمی بازیگر
هفده روز به اعدام۱۳۳۵هوشنگ کاووسی بازیگر
بازگشت به زندگی۱۳۳۶عطاءالله زاهدبازیگر
عروس فراری۱۳۳۷اسماعیل کوشان بازیگر
طلسم شکسته۱۳۳۷سیامک یاسمی بازیگر
دشمن زن۱۳۳۷پرویز خطیبی بازیگر
دوقلوها۱۳۳۸شاپور یاسمی بازیگر
ستارگان می‌درخشند۱۳۳۹محمدعلی زرندی بازیگر
اول هیکل۱۳۳۹سیامک یاسمی بازیگر
آرامش قبل از طوفان۱۳۳۹خسرو پرویزی بازیگر
عمو نوروز۱۳۴۰سیامک یاسمی بازیگر
عسل تلخ۱۳۴۰حسین مدنی بازیگر
سایه سرنوشت۱۳۴۰اسماعیل کوشان بازیگر
آس و پاس۱۳۴۰سیامک یاسمی بازیگر
کلاه مخملی۱۳۴۱اسماعیل کوشان بازیگر
عروس دهکده۱۳۴۱ناصر ملک‌مطیعی بازیگر و کارگردان
سوداگران مرگ۱۳۴۱ناصر ملک‌مطیعی بازیگر و کارگردان
با معرفت‌ها۱۳۴۲حسین مدنی بازیگر
آراس خان۱۳۴۲ناصر ملک‌مطیعی بازیگر
مردها و جاده‌ها۱۳۴۲ناصر ملک‌مطیعی بازیگر، نویسنده و کارگردان
لذت گناه۱۳۴۳سیامک یاسمی بازیگر
ابرام در پاریس۱۳۴۳اسماعیل کوشان بازیگر
یک پارچه آقا۱۳۴۴ناصر ملک‌مطیعی بازیگر، نویسنده و کارگردان
پاسداران دریا۱۳۴۴رضا صفایی بازیگر
هاشم خان۱۳۴۵محمد زرین‌دست بازیگر
میلیونر فراری۱۳۴۵ناصر ملک‌مطیعی بازیگر، نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده
قهرمان دهکده۱۳۴۵ابراهیم باقری بازیگر
قفس طلایی۱۳۴۵رضا صفایی بازیگر
فرار از حقیقت۱۳۴۵ناصر ملک‌مطیعی بازیگر و کارگردان
حسین کرد۱۳۴۵اسماعیل کوشان بازیگر
گذشت بزرگ۱۳۴۶ناصر ملک‌مطیعی بازیگر و کارگردان
طوفان نوح۱۳۴۶سیامک یاسمی بازیگر
جاده زرین سمرقند۱۳۴۶ناصر ملک‌مطیعی بازیگر، نویسنده و کارگردان
سالار مردان۱۳۴۷نظام فاطمی بازیگر
مردان روزگار۱۳۴۸مازیار پرتوبازیگر
گرفتار۱۳۴۸محمود کوشان بازیگر
قیصر۱۳۴۸مسعود کیمیایی بازیگر
قصه دل‌ها۱۳۴۸حمید مجتهدی بازیگر
قصر زرین۱۳۴۸محمدعلی فردین بازیگر
جیب‌بر خوشگله۱۳۴۸توکرانیان اوغلوبازیگر
مرید حق۱۳۴۹نظام فاطمی بازیگر
علی بی‌غم۱۳۴۹عباس کسایی بازیگر
طوقی۱۳۴۹علی حاتمی بازیگر
سوگولی۱۳۴۹فریدون ژورک بازیگر
سکه شانس۱۳۴۹ایرج قادری بازیگر
رقاصه شهر۱۳۴۹شاپور قریب بازیگر
به خاطر دخترم۱۳۴۹حاتم گرجی بازیگر
نقره داغ۱۳۵۰ایرج قادری بازیگر
لوطی۱۳۵۰خسرو پرویزیبازیگر
کلبه‌ای آنسوی رودخانه۱۳۵۰احمد شیرازی بازیگر
سه قاپ۱۳۵۰زکریا هاشمی بازیگر
کاکو۱۳۵۰شاپور قریب بازیگر
قصاص۱۳۵۰نظام فاطمی بازیگر
غلام ژاندارم۱۳۵۰امان منطقی بازیگر
پهلوان مفرد۱۳۵۰امان منطقی بازیگر
پل۱۳۵۰خسرو پرویزی بازیگر
باباشمل۱۳۵۰علی حاتمی بازیگر
مهدی مشکی و شلوارک داغ۱۳۵۱نظام فاطمی بازیگر
مرد۱۳۵۱فریدون ژورک بازیگر
قلندر۱۳۵۱علی حاتمی بازیگر
سر گروهبان۱۳۵۱سعید مطلبی بازیگر
خاطرخواه۱۳۵۱امیر شروان بازیگر
مردان خلیج۱۳۵۱نظام فاطمی بازیگر
عروس استانبول۱۳۵۱عثمان سلان بازیگر
ناخدا۱۳۵۲امیر شروان بازیگر
شیخ صالح۱۳۵۲امان منطقی بازیگر
شورش۱۳۵۲رضا میرلوحی بازیگر
سراب۱۳۵۲فریدون ژورک بازیگر
دشمن۱۳۵۲خسرو پرویزی بازیگر
صلات ظهر۱۳۵۳سعید مطلبی بازیگر
ترکمن۱۳۵۳امیر شروان بازیگر
اوستا کریم نوکرتیم۱۳۵۳محمود کوشان بازیگر
ابرمرد۱۳۵۳داوود اسماعیلی بازیگر
آقا مهدی وارد می‌شود۱۳۵۳فریدون ژورک بازیگر
ده بومی کوچک۱۳۵۳پیتر کالینسون بازیگر
همت۱۳۵۴خسرو پرویزی بازیگر
عبور از مرز زندگی۱۳۵۴رضا صفایی بازیگر
پاشنه طلا۱۳۵۴نظام فاطمی بازیگر
اخم نکن سرکار۱۳۵۴امیر شروان بازیگر
میهمان۱۳۵۵کامران قدکچیان بازیگر
کلک نزن خوشگله۱۳۵۵سعید مطلبی بازیگر
شادی‌های زندگی۱۳۵۵محمود کوشان بازیگر
سینه ‌چاک۱۳۵۵ایرج قادری بازیگر
چلچراغ۱۳۵۵خسرو پرویزی بازیگر
بت۱۳۵۵ایرج قادری بازیگر
بابا گلی به جمالت۱۳۵۵امیر شروان بازیگر
آتش جنوب۱۳۵۵آلن برونت بازیگر
سرباز۱۳۵۶محمدرضا فاضلی بازیگر
دو مرد خشن۱۳۵۷حاتم گرجی بازیگر
تا آخرین نفس۱۳۵۷کامران قدکچیان بازیگر
برزخی‌ها۱۳۶۱ایرج قادری بازیگر
نقش نگار۱۳۹۲علی عطشانی بازیگر

مجموعهٔ تلویزیونی
سلطان صاحبقران علی حاتمی 1354







روحش شاد