امتیاز موضوع:
  • 1 رای - 5 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
نگاه كارآفرينانه
#1
چكيده :
کارآفرينان افرادي هستند که فرصتها را درك میکنند و خالها را میبيند. درك فرصتها توسط اين افراد ممکن است از طريق
بازارگردي ) ارتباط با محيط زندگی، بازار و ... ( و يا ارتباط با افراد )در جلسات( يا حتی تماشاي تلويزيون و استفاده از ساير رسانهها،
شبکه اينترنت و ... حاصل شود، که به آن نگاه کارآفرينانه ) يا نگاه جستجوگرانه، نگاه فرصتگرايانه، شکار فرصت و... ( گفته میشود.
در اين مقاله برداشت جديدي از کارآفرينی تحت عنوان نگاه کارآفرينانه را مطرح مینماييم.

1- مقدمه
باتغييرات شتابان درمحيط بينالمللی و گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطالعاتی و رسيدن به جايگاه جديدي که سه انقالب اينترنت،
ديجيتال و کارآفرينی (E.D.I( را در خود جاي داده است، سواالت متعددي براي دلسوختگان کشور و نظام مطرح میباشد؛ از جمله
اينکه:
- سهم ما از تجارت جهانی و جايگاه ما در حوزه IT و بازاريابی چيست؟
- چرا بعضی از کشورها مثل کره، سنگاپور، تايوان، مالزي و ... که در توسعه اقتصادي از ما عقبتر بودند، گوي سبقت را از ما ربودهاند؟
- چرا در ده سال گذشته با گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطالعاتی، کشورهايی مانند هند، فنالند، ايرلند و ... جهش هاي ميليارد
دالري داشتهاند؟
- چرا شرکتهاي جديد در عرصه ديجيتال و اينترنت با کارآفرينی در کشورهاي مختلف به سرعت بهعنوان ميلياردرهاي جديد معرفی
شدند در حالی که کشور ما هنوز از الگوهاي کسب و کار جديد در حوزه E.D.I بهرهمند نشده است؟
- چرا خروجیهاي دانشگاههاي آمريکا، از جمله دانشگاههاي استانفورد، هاروارد، بابسون، MIT و ... و نيز دانشگاههاي ساير کشورهاي
پيشرفته، کارآفرينانی مانند بيل گيتس )مايکروسافت(، جفري بزوس )آمازون دات کام( و ... هستند که نقش کليدي در موفقيت و
توسعه کشور خود دارند و چرا ما ايرانيان از اين فرصتهاي طاليی خيلی کم بهرهمند میشويم؟
طبيعتاً پاسخ اين سواالت را میتوان به سياستها و استراتژيهاي توسعه، فضاي رقابتی توسعه کسب و کار، امنيت سرمايه، امنيت
سياسی و اقتصادي ودرونگرا بودن اقتصاد در بيست و چند سال گذشته نسبت داد. اما در کل نکته قابل طرح که در توسعه از آن
غفلت کردهايم، وجود عامل تغيير (Change agent) است که پيشبرنده توسعه و موتور توسعه بهعنوان Directing force
میباشد.

عامل تغيير
عامل تغيير چيست؟ طی قرون متمادي اقتصاددانان اصلیترين افراد پاسخگو به اين مساله به طرق زير بوده اند:
- مرکانيستها )تجاريون( اولين گروهی بودند که استراتژي توسعه مبتنی بر فعاليت بازرگانی را مطرح کردند و عنوان نمودند جامعهاي
موفق است که طال و نقره بيشتري داشته باشد و در آن فعاليت موجد ارزش افزوده تجاري باشد.
- طبيعيون دومين گروهی بودند که عنوان کردند کشوري توسعه يافته و موفق است که زمين بيشتري داشته باشد و کشاورزي
فعاليت اصلی موجد ارزش افزوده است. »توماس مان« اين جمله کليدي را عنوان نمود: »زمين يگانه سرچشمه ثروت است«.
- کالسيكها سومين گروهی بودند که توليد را عامل موجد ارزش افزوده و صنعت را محور توسعه نام نهادند تا از ترکيب عوامل توليد،
کار و نيرو، سرمايه و زمين افزوده ايجاد گردد.
- اقتصاددانان مکتب اتريش )خصوصاً شومپيتر( چهارمين گروهی بودند که عنوان کردند جامعهاي جامعه موفق و توسعه يافته است که
در آن نوآوري محور توسعه باشد.

در واقع سوال اساسی بازهم به اين صورت مطرح میشود:
نوآوري چگونه اتفاق میافتد؟ آيا همه میتوانند نوآوري کنند؟ آيا نوآوري اکتسابی است؟
اين بحث در کشور ما با شعارهاي گوناگون مطرح میگردد و در بيانات مسئولين کشور جلوه مینمايد:
- وزير محترم جهاد کشاورزي، کشاورزي را موتور توسعه میدانند.
- وزير محترم کار و امور اجتماعی، مهارت را موتور توسعه میدانند .
-رئيس سازمان گسترش و نوسازي، خودرو را موتور توسعه میدانند.
و رئيس طرح تکفا، IT را موتور توسعه می دانند.
در واقع هر کس از نگاه کاري خود استراتژي توسعه را بيان میدارد اما شومپيتر نوآوري را موتور توسعه اقتصادي میداند و عنوان
میکند که کشور يا جامعهاي موفق است که در آن نوآوري موتور توسعه باشد.
2-1-تخريب خالق


شومپيتر عنوان میکند که شرکتهاي جديد توسط کارآفرينان، شرکتهاي قديمی را از صحنه رقابت کنار میگذارند. او اين پديده را
تخريب خالق )Creative destruction( مینامند. تخريب خالق از طرق زير حاصل میشود:
- ارائه محصول يا خدمت جديد
- بازار فرآيند توليد
- منبع جديد
- ايجاد تشکيالت جديد در شرکت موجود
با يك مثال اين موضوع را توضيح میدهيم:
در گذشته معلمان در سرکالسها از »چوب اشاره« استفاده مینمودند، سپس آنتن فلزي و خودکار به بازار آمد و در حال حاضر از
اشارهگر ليزري )laser pointer( با باطري ليزر استفاده میشود. روح بيان شومپيتر چنين است: نجارها مسئول توليد اشارهگر چوبی
بودند و از نظر کارآيی و کيفيت مشکل توليد نداشتند. يك فرد کارآفرين با تشخيص اين فرصت که میتوان کااليی بهتر و با کارايی
بيشتر توليد کرد، محصولی به نام اشارهگر فلزي را به بازار عرضه کرد که مشکل حمل و نقل اشارهگر چوبی را حل نموده و از طرفی
قابليت خودکار شدن و هديه دادن را نيز پيدا کرده بود.
اين محصول جديد بازار کاالهاي قبلی را کامالً به خطر انداخت .در واقع اين زاد و ولد و مرگ و مير شرکتها عامل اصلی توسعه است.
اين نوآوري موتور توسعه میباشد و اين تخريب جوانمردانه تخريب خالق ناميده میشود.
باز هم کارآفرين ديگري با ترکيب باطري و ليزر، اشارهگر جديدي به بازار ارائه نمود که نشانگر فلزي را کنار زده و بازار جديدي را خلق
کرد. حال سوال اين است که کارآفرين بعدي چه چيزي را جايگزين اشارهگر جديد خواهد نمود و به بازار عرضه مینمايد؟
3- نگاه كارآفرينانه

نکته اصلی اين است که چگونه کارآفرين توان اين نوآوري و خلق فرصت را پيدا میکند. آيا کارآفرينی اکتسابی و پرورشی است يا
امري ذاتی؟ آيا همه توانايی پيدا کردن اين اکسير را خواهند داشت؟ نگاه کارآفرينانه به دنبال يافتن اين اکسير میباشد؛ اکسيري که
در اجراي بيان شومپيتر مبنی بر اينکه نوآوري عامل اصلی توسعه میباشد، نهفته است.چگونه میتوان در مقابل هر محصول و خدمات
موجود، يك محصول و خدمت جديد به بازار ارائه نمود؟ و چگونه میتوان از طريق شکار فرصتها به اين پديده جامه عمل پوشاند؟
خيلی اوقات موفقيت افراد، شرکتها و کشورها تصادفی تلقی میگردد. البته سهم شانس در تصميمگيري ما و اثر بر محيط بالشك
میباشد، اما سهم اصلی موفقيت را به کارآفرين نسبت میدهند و اين به علت وجود همين »نگاه کارآفرينانه« است که بر اثر فرآيندي
از کودکی تا سن بلوغ کارآفرينانه در فرد ايجاد میگردد:


2 کودکی

نگاه کارآفرينانه به دنبال تقويت اين موجوديت میباشد که شکار لحظهها و فرصتها نقشی اساسی در موفقيت دارد اما اين موفقيت
هميشه بهدست نمیآيد. )نگارنده بر اساس تجارب مديريتی و کارآفرينانه خود اين مطلب را ارائه مینمايد اميد است که خوانندگان با
نقد کارشناسانه در جهت تعالی بحث اقدام نمايند( .
در بررسی مسير موفقيت افراد در ايجاد کسب و کار سوالی که همواره مطرح میشود اين است که چگونه فرد اقدام به عمل کارآفرينانه
مینمايد. يعنی در انتخاب ايده و کسب و کار چگونه فرصت ايجاد کسب و کار را کشف مینمايد. آيا تنها از سر شانس و تصادف به اين
مهم دست میيابد يا با نگاهی آگاهانه و اقدامی خردمندانه و از پيش طراحی شده به موفقيت میرسد؟ در هر حال هر دوي اينها دو
روي يك سکه میباشند.
اقدام آگاهانه
--------------------
شانس يا تصادف
آنچه که فرد را به سمت انتخاب آگاهانه و فرصتگرايانه سوق میدهد، استفاده از تجربياتی است که در ديگران در شکار فرصتها
بهدستآوردهاند و تجربه آنها میتواند بهعنوان الگو براي کارآفرينان آتی موثر و مفيد واقع شود. آنچه که مسلم میباشد اين است که
در تعيين مسير موفقيت همه چيز از بازار و بازارگردي و کنجکاوي و سماجت و اصرار شروع میشود. کارآفرين بالقوه يا فرد جوان
تحريك شده در مسير کارآفرينی به دنبال لحظه تاريخی شکار فرصتهاست تا پس از تشخيص فرصت، اقدام آگاهانه خود را شروع
نمايد. به اين مساله به دو صورت میتوان نگاه کرد:
2( افرادي که ديد کارآفرينانه داشتهاند چگونه مبادرت به اقدام کارآفرينی نمودهاند؟
1ا( افراد عادي که پتانسيل و آرزوي کارآفرينی دارند، چگونه میتوانند نگاه کارآفرينانه را در خود تقويت کنند و آيا اساساً اين ديد و
تجربه انتقالپذير است؟
O-------O------------------------O-------------O--------------O---------------O-------------O
ايجاد کسب و کار پايان لحظه فاز شارژ پذيري و مهيا شدن

Entrepreneurial Matrity1


تشخيص و پيدايش نيروي پيشبرنده
directing force development phase فرصت شکار
)شايان ذکر است که نقطه آماده سازي افراد در جوانی نيست و اين يك مثال است(
فرصت جديد
خيلی اوقات کارآفرينان بدون پشتوانه و آگاهی از تئوري و تجربيات و ادبيات کارآفرينی و اقدام کارآفرينانه، اين بدين معنا میباشد که
عملگرايی و تشخيص فرصتها در بسياري از موارد الزاماً به داشتن آگاهی قبلی و اطالع از مبانی تئوري، شناخت صنعت يا خدمات
خاص يا ... از يك موضوع نياز ندارد، اما فرد در اثر سوابق خود و انرژي ذخيره شده درونی که انگيزه فرد را تشکيل میدهد بر اثر يك
تصادف و برخورد، فرصتها را شناسايی کرده و آنها را شکار میکند و اين جرقه و تصميم منجر به اقدام کارآفرينانه میگردد و خيلی
اوقات نيز منجر به موفقيت میشود. سوال اين است که چطور میشود که يك نفر فرصتها را به درستی تشخيص میدهد، اقدام
عملی نيز مینمايد و محصول و خدمت خود را به بازار ارائه میکند و اين فرآيند را تا آخر اجرا مینمايد، اما در نهايت طيف وسيعی از
تشخيص فرصتها و اجراي کسب و کار و ارائه آنها به بازار به موفقيت نمیانجامد. سوال ديگر اين است که الگوها، روشها و تجربيات
ديگران چگونه میتواند بهعنوان چراغ هدايت آينده، در جهت تشخيص فرصتها، تلقی شود؟
يکی ازروشها تجربهاي است که نگارنده بر اثر تدريس در کارگاههاي آموزشی، آن را »نگاه کارآفرينانه« ناميده است که با بازارگردي و
عبور و حضور در بازار ميسّر میگردد:
فرصت جديد
نوآوري شومپيتر
حضور در بازار


چه کنيم تا محصول، خدمت و فرآيند جديدي را در بازار ايجاد کنيم؟ حضور در بازار چه خالها، چه فرصتها و چه تجاربی را گوشزد
مینمايد؟
نوآوري در آزمايشگاهها و اختراعات يافت میشود. اما نوآوري از طريق بازار يعنی رفتوآمد در بازار و محيط و جستجو براي يافتن
فرصتها و شکار آنها که آن را نگاه کارآفرينانه می ناميم. در عبور روزمره از اماکن، خيابانها و بازار و برخورد با ديگران و همچنين در
بازديدها، جلسات و مالقاتها مسائل زيادي رد و بدل میگردد. افراد در مدت حضور خود در بازار، بر اساس نيازها و خواستههايی که
متناسب با سن آنها میباشد، مسائل مختلفی را دنبال میکنند. بهطور مثال میتوان به موارد زير اشاره کرد:
- دغدغه کودکان: حضور در سر کالس و مدرسه، بازي در مدرسه و ...
- دغدغه دختران جوان: نگاه به مد مانتو، روسري و ... ،زيبايی ظاهري
دغدغه پسران جوان: نگاه به ماشينهاي مدل باال، تيم فوتبال، موسيقی
دغدغه مادر خانواده: خريد خانه، باالنس مخارج، خريد وسايل جديد منزل، خريد طال و جواهر و لباس و ...
دغدغه پدر خانواده: تامين مخارج ترافيك و ...
دغدغه پدربزرگ و مادر بزرگ: حسرت گذشته، قدم زدن در پاركها و ...
اين برخوردارهاي روزمره در جامعه از ديدگاه افراد مختلف اعم از بيکار، فقير، کم درآمد، پر درآمد، و افرادي با درآمد متوسط، عادي
میباشد، اما ما میخواهيم يك فضاي جديد را در ذهنيت عادي موجود و در کنار همه دغدغههاي زشت و زيبا، خوب و بد، فقير و
غنی، کوتاه و بلند و ... ايجاد کنيم که به آن نگاه کارآفرينانه میگويند. در برخورد با هر مساله، محصول ، خدمت، مغازه، کارخانه،
جلسه، سايت اينترنتی، افراد و ... میشود راه حل بهتري پيدا کرد و تغييري را جستجو نمود. مشکل چيست و در شرايط فعلی چگونه
میتوانيم آن را بهتر حل نماييم؟ چه نيازي بود که مساله خدمت و محصول بهوجود بيايد و حاال بايد چه نياز جديدي را ايجاد کنيم؟
اين نگاه به دنبال پيدا کردن راهحل و نحوه ايجاد نوآوري در ذهن است که معموال در محيط بازار جستجو میشود. بهطور مثال، هر
روز در گذر از خيابانها با انواع خواربار فروشیها، ميوه فروشیها، خدمات برقی، خشكشويی، بانك و ... مواجه میشويد، اما گاهی
مشاهده مینماييد که افرادي در بعضی مناطق فضاي همگرايی را ايجاد کردهاند:
در نياوران انار فروشی »محمد« ايجاد شد.
در قلهك ساندويچ فروشی سرد ايجاد شد.
در ميرداماد پيكخوان رنگی ايجاد شد.
در ولی عصر، فروشگاه خاص قطعات پژو 133 ايجاد گرديد.
اين افراد با ديگران چه تفاوتی دارند؟ قدر مسلم اين است که مثل بقيه افراد عادي، تکراري فکر نمیکنند؛ اينها تغييرپذير و نوانديش
هستند و از نگاه کارآفرينانه برخوردارند.

پيشنهاد
خالهاي بازار با نگاه کارآفرينانه به خوبی ديده میشود. اين خالها انگيزهاي مناسبی براي اقدام به راهاندازي کسب و کار هستند. به
عبارت بهتر، افرادي که تمايل به ايجاد کسب و کار دارند، بايستی اين نگاه را در خود تقويت نمايند و با تقويت اين نگاه در درون
خانوادهها، مدارس و ... به حرکتی که در کل منجر به نوآوري و ايجاد کسب و کار میشود، کمك نمايند.
*کتب منتشر شده از دکتر احمدپور داریانی*
2- اين کتاب رئيس شماست، معاونت اقتصادي و برنامه ريزي بنياد مستضعفان، ترجمه، اولين 2322
1- کارآفرينی )تعاريف، نظريات، الگوها(، شرکت پرديس 32 ) انتشارات جاجرمی(، تاليف، سال 22 ، چاپ هشتم
3- تکنيك حل خالق مسئله، موسسه انتشارات اميرکبير، ترجمه، سال 22 چاپ هشتم، 23/21/21
2- تجارب کارآفرينی کشورهاي منتخب، موسسه انتشارات اميرکبير، تاليف و گردآوري، سال 23 چاپ دوم- تاريخ قرارداد 22/22/11، رضازاده، خانم
شيخان
3- کتاب کارآفرينی آموزش و پرورش، موسسه فرهنگی، انتشارات محراب قلم، تاليف و گردآوري، 22/3/13- آقاي عزيزي
3- کارآفرينی يك دقيقه اي، موسسه فرهنگی، انتشارات محراب قلم، تاليف و گردآوري، سال 22، صبا ابراهيمی
2- کارآفرينی در کسب و کار اينترنتی، موسسه فرهنگی، انتشارات محراب قلم، تاليف و گردآوري 23/2/12 - اشکان حياتی
2- مبانی کارآفرينی، انتشارات سرير، تاليف، 2322، دکتر مقيمی
1- کارآفرينی در قالب يك مکتب )جنگل استراتژي(، شرکت پرديس 32، تاليف، 2322
232 -23 راه خالق ايده يابی )چه می شود اگر(، موسسه فرهنگی، انتشارات محراب قلم، تاليف و ترجمه، 23/1/2
22-کسب و کار خانگی، موسسه فرهنگی، انتشارات محراب قلم، ترجمه، 23/2/13
21- مربيان کارآفرينی، در دست چاپ، تاليف، دکتر فيض
BP -23- طرح کسب و کار، در دست چاپ، تاليف و گردآوري، سيد روح اهلل احمدي
22- کارآفرينی اجتماعی در کسب و کارهاي غير انتفاعی، ترجمه، خانم وطن دوست
23-کارآفرينی اجتماعی، در دست چاپ، ترجمه، آرش پازوکی
23- کارآفرينی جامع، در دست چاپ، تاليف و گردآوري، جمالی، احسان قاسمی
ستایش یعنی این حسی که دارم

:)
پاسخ
سپاس شده توسط:


پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان