۰۵-۱۲-۹۷، ۱۲:۲۸ ق.ظ
بیش از 70گونه جانوری در ایران، در لیست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارند و نیازمند حفاظت جدی هستند تا جمعیت آنها منقرض نشود. یوزپلنگ آسیایی، تمساح پوزهکوتاه، گورخر ایرانی، گوزن زرد، هوبره و... ازجمله این گونهها هستند که طرح حفاظت برخی از آنها تدوین شده و کم و بیش در حال اجراست. اسماعیل کهرم استاد محیطزیست به همشهری میگوید: «وضعیت تمام گونههای در معرض انقراض کشورمان بهگونهای است که اگر مورد توجه و رسیدگی قرار نگیرند تا 5سال دیگر منقرض خواهند شد.» او معتقد است به خطر انداختن جمعیت گونههای جانوری 2 عامل اصلی دارد؛ تخریب زیستگاه و شکار بیرویه.
اما این را هم میگوید که در برخی موارد و در برخی نقاط دنیا، بعضی اعتقادات خرافی نیز، شکار گونهها را افزایش داده است. این استاد محیطزیست میافزاید: «در ایران، تنها خشک شدن دریاچه ارومیه، امکان حضور و زاد و ولد را از 126گونه پرندهای که همواره به آنجا مهاجرت میکردهاند، گرفته است.» به گفته کهرم، سیاهخروس گونهای که زیستگاهش ارسباران است، تنها گونهای است که بهدلیل قرار داشتن زیستگاهش در جنگلهای انبوه و متراکم، از شکار و قرار گرفتن در معرض انقراض در امان مانده است.
گاندو
کاهش باران و کم آب شدن آب رودها، گونههای نادر جانوری استان سیستان و بلوچستان همچون گاندو یا همان تمساح پوزهکوتاه را که از گونههای منحصربهفرد کشور است در معرض خطر انقراض قرار داده است. وحید پورمردان، مدیرکل محیطزیست سیستان و بلوچستان به همشهری میگوید: «خشکسالیهای پیدرپی در جنوب استان، خشکی رود باهو کلات که منطقه اصلی زیست گاندوهاست و نیز تصادفات جادهای، جمعیت گاندوها را بهشدت تهدید میکند.
البته بهدلیل احداث جاده جدید، میزان تصادف گاندو و تلف شدنشان تقریبا به صفر رسیده است. به گفته وی، جمعیت گاندوها طبق آخرین سرشماری که سال گذشته انجام شد 419سرتمساح است. با تلاشهای انجام شده و مراقبت از گاندوها که توسط سازمان محیطزیست انجام میشود، جمعیت گاندوها در چند سال اخیر ثابت مانده است، اما همچنان بهعنوان گونه در معرض خطر انقراض محسوب میشوند.»
گوزن زرد
گوزن زرد ایرانی بهدلیل ترکیب رنگ و خالهای روی بدنش بهعنوان زیباترین گوزن در بین گوزنهای ایرانی و حتی جهان معروف است، اما هماکنون در فهرست EN یا گونه در معرض انقراض قرار دارد. هماکنون حدود 500رأس گوزن زرد ایرانی در کشور وجود دارد که همگی در سایتهای پرورش و تکثیر حضور دارند. جزیره اشک دریاچه ارومیه، میان کتل فارس و باغ شادی یزد ازجمله سایتهای نگهداری این گونه هستند که به گفته فرشاد اسکندری، کارشناس حیاتوحش همگی تکثیر یافته از گوسالههای متولد شده در دهه 40هستند.
این گوزنها برای تکثیر و جلوگیری از انقراض، به باغ وحشی در آلمان فرستاده شدند و سپس گوسالههایشان به ایران بازگشتند. برنامه عمل نجات گوزن زرد تدوین و ابلاغ شده که یکی از موارد آن انتقال گونهها از نقطهای به نقطه دیگر برای جلوگیری از تقارب ژنتیک است.
برای هر دردی دو درمان است:
سکوت و زمان
سکوت و زمان