ایران رمان

۲۱ دی ۱۳۹۹ - ۰۷:۱۱
 

یارانه برق در جیب ماینر‌های چینی

كمبود گاز، خاموشی‌های زمستانه را در پی داشته و انبوهی از پیامك‌های توصیه‌ای برای پوشیدن لباس بیشتر در راستای كم‌كردن درجه سیستم گرمایشی از سوی شركت‌های توزیع برق را به سوی مشتركان گسیل داشته است اما ...

شرق: كمبود گاز، خاموشی‌های زمستانه را در پی داشته و انبوهی از پیامك‌های توصیه‌ای برای پوشیدن لباس بیشتر در راستای كم‌كردن درجه سیستم گرمایشی از سوی شركت‌های توزیع برق را به سوی مشتركان گسیل داشته است؛
اما در فضای مجازی، فیلمی از سرمایه‌گذاری گسترده چینی‌ها در منطقه آزاد رفسنجان دست به دست می‌شود؛ فیلمی كه این پرسش را در ذهن ایجاد می‌كند كه اگر مشكل تأمین برق در زمستان به دلیل نبود گاز را داریم، چگونه برق یارانه‌ای را به چینی‌ها می‌دهیم كه بیت‌كوین استخراج كنند؟ علیرضا كلاهی، عضو هیئت نمایندگان اتاق، به «شرق» می‌گوید: استخراج رمز‌ارز می‌توانست به یك فرصت برای ایران تبدیل شود، اما سیاست‌گذاری نادرست باعث شده است این فرصت از دست برود.
این روزها وجود مزرعه بزرگ استخراج رمز‌ارز چینی‌ها در منطقه آزاد رفسنجان خبرساز شده است؛ مزرعه‌ای كه در یك شهرك صنعتی ایجاد شده و از برق یارانه‌ای بخش صنعت ایران بهره می‌برد. این در حالی است كه كمبود گاز نیروگاه‌ها، كار را به خاموش‌كردن برق بزرگراه‌ها و خاموشی برنامه‌ریزی‌شده آن‌هم در فصل زمستان كشانده است.
چینی‌ها تنها بهره‌مندان از یارانه‌های برق ایران نیستند؛ گشتی در رسانه‌های مختلف خارجی نشان می‌دهد مزارع بزرگ متعلق به سرمایه‌گذاران تركیه‌ای هم در ایران وجود دارند.

كسی نمی‌داند چه میزان رمز‌ارز در ایران استخراج می‌شود؛ برخی آمارهای غیر‌رسمی از تولید هشت درصد بیت‌كوین دنیا در ایران سخن به میان می‌آورند و برخی دیگر هم مدعی می‌شوند ایران سومین كشور تولیدكننده رمز‌ارز دنیاست.
برخی كارشناسان اقتصادی از‌ جمله محسن رنانی بر این باورند كه بیت‌كوین در یك دهه آینده هیمنه دولت‌ها را می‌شكند و باعث مهار دولت‌ها می‌شود. از سوی دیگر، بخش دیگری از تحلیلگران هم بر این باورند كه فشار های آمریكا و تحریم‌های خرد‌كننده این سال‌ها، دولت ایران را به سمت استخراج رمز‌ارز دولتی برای انجام معاملات تجاری سوق داده؛ اما كدام‌یك از این گزاره‌ها درست است؟ آیا دولت ایران با برنامه در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌‎كند؟ آیا سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در مزارع ایران و استفاده از برق یارانه‌ای برای استخراج رمزارز سیاست درستی است؟ دولت ایران با برنامه پا در مسیر پذیرش سرمایه‌های خارجی برای تولید بیت‌‌كوین گذاشته یا اینكه مسیر پیش‌رو مبهم و تاریك است؟
سیاست‌گذاری نادرست
علیرضا كلاهی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بیان می‌كند: ما برق مازاد در ایران زیاد داریم. وزارت نیرو دارایی بی‌كار زیاد دارد؛ اما مشكل اینجاست كه سیاست‌ها را درست نگذاشته‌اند.
او ادامه می‌دهد: صنعت استخراج بیت‌كوین می‌توانست در ایران به‌عنوان یك صنعت بزرگ از محل دارایی‌های مازاد وزارت نیرو، یك درآمد ارزی درخور توجه برای كشور ایجاد كند، ولی سیاست‌ها غلط است.
به گفته كلاهی، باید سیاست‌ها در این حوزه به شکلی چیده شود كه هر ایرانی بتواند در این حوزه سرمایه‌گذاری كند. این در حالی است كه سیاست‌ها را خیلی اشتباه گذاشته‌ایم.
مزیت‌های حضور سرمایه‌گذاری خارجی
عضو هیئت نمایندگان اتاق درباره وجود سرمایه‌گذار خارجی در این حوزه می‌گوید: بد نیست اگر به صورت كنترل‌شده سرمایه‌گذار خارجی در این حوزه بیاید؛ اما دیدگاه ما این است كه این روند باید طبق فرایندی تعریف شود تا افرادی كه می‌خواهند بیت‌كوین استخراج كنند، به‌جای اینكه ماینرها را به خانه‌ها ببرند و به شبكه شهری فشار بیاورند، در مزارع بزرگ و كنترل‌شده مستقر شوند.
او ادامه می‌دهد: به این ترتیب، در ساعاتی كه مشكل برق داریم، می‌توانند مزارع را خاموش كنند و با یك سیاست بلند‌مدت، به مزارع تكلیف كنیم كه نیروگاه‌های تولید پراكنده خودشان را بزنند یا در نیروگاه تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری كنند.
كلاهی عنوان می‌كند: اگر این مزارع خودشان تولیدكننده بشوند، در آن 400 ساعت مشكل‌دار سال (ما سالانه فقط در 400 ساعت مشكل كمبود برق داریم)، به‌جای اینكه وزارت نیروی ما سرمایه‌گذاری كلان بكند و نیروگاه‌های خیلی بزرگ بزند، صاحبان مزارع می‌توانند در این 400 ساعت، برق مازاد كشور را تأمین كنند و از سوی دیگر وزارت نیرو می‌تواند منابع خود را در خطوط بهبود، انتقال و توزیع متمركز كرده و در این حوزه سرمایه‌گذاری كند.
مزرعه بیت‌كوین مصرف‌كننده برق مازاد
به گفته این عضو هیئت نمایندگان اتاق، گران‌ترین برق دنیا برق پیك است؛ زیرا باید برای تأمین آن نیروگاه بزنیم. ارزان‌ترین برق دنیا نیز برق اضافی است. در دنیا نرخ صنایعی كه حاضر باشند فقط برق مازاد استفاده كنند، ارزان‌تر از بقیه است. استخراج بیت‌كوین هم تنها صنعتی است كه در كشوری كه مشكل آب دارد، نیاز به این ماده حیاتی برای تولید ندارد.
او اضافه می‌كند: هر لحظه اراده كنیم، می‌توانیم مزارع بیت‌كوین را خاموش كنیم؛ اما كارخانه آلومینیوم و فولاد را نمی‌توان هر لحظه خاموش و روشن كرد.
كلاهی می‌گوید: درآمد مزارع بیت‌كوین غیر قابل تحریم است و می‌تواند موتور محركه یك صنعت و فناوری مهم و كلیدی دنیا به نام بلاك‌چین شود.
او در واكنش به اظهارات كارشناسانی كه بیت‌كوین را عامل در‌هم‌شكننده هیمنه دولت‌ها می‌دانند، یادآور شد: در بانك مركزی هم بیت‌كوین را عامل تأمین نیازهای مالی تروریست‌ها می‌دانستند و می‌گفتند اطراف ما پر از تروریست است؛ اما نمی‌شود با فناوری مقابله كرد. بیت‌كوین یك واقعیت است كه وجود دارد.
حركت به سمت سوداگری
این عضو هیئت نمایندگان اتاق در پاسخ به این پرسش كه ایجاد مزرعه از سوی چینی‌ها در ایران اقدام درستی است یا خیر، عنوان می‌كند: تا وقتی سیاست با‌ثبات و منطقی چیده نشود، كار ریشه‌ای و اصولی هم انجام نمی‌شود. هر موقع سیاست‌ها ناپایدار و كوتاه‌مدت باشد، فعالیت‌ها سوداگری می‌شود.
او به این پرسش كه آیا در سیاست‌گذاری برای رمزارزها در حال حركت به سمت سوداگری به‌جای رفتار درست هستیم، این‌گونه پاسخ می‌دهد: هیچ چیز در ایران معلوم نیست. می‌گویند شاید سال بعد قیمت برق را بازنگری كنیم و شاید نكنیم. سیاستی بگذارید، بگویید دو سال قیمت برق این است، بعد از دو سال قیمت‌ها را به این شكل تغییر می‌دهیم. قیمت گازتان برای اینكه برای خود نیروگاه بزنید، به مدت 10 سال این رقم است. مثلا در یك بازه چهار یا پنج‌ساله موظف هستید 20 تا 30 درصد انرژی مورد نیاز خود را از تجدیدپذیر تأمین كنید.
كلاهی با اشاره به اینكه سرمایه‌گذاران ایرانی در داخل و خارج آماده سرمایه‌گذاری در صنعت بلاك‌چین هستند، درباره دلیل چینی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران با وجود نبود سیاست‌های درست می‌گوید: احتمالا یك‌سری روابطی بوده است كه آنها نگران این سیاست‌های ناپایدار نبوده‌اند. جزئیات را نمی‌دانم و نمی‌توانم اظهار‌نظر كنم.
او درباره میزان بیت‌كوین تولیدی در ایران بیان می‌كند: عددی در این رابطه نداریم؛ زیرا یك سال و نیم است كه آقایان تصمیمات را مزه‌مزه می‌كنند. از اول اگر پیشنهادهای ما را اجرا كرده بودند، اكنون ایران یكی از قطب‌های تولید ارز رمز‌نگاری‌شده دنیا بود. داخلی‌سازی و خیلی از مسائل هم تحت كنترل خودمان بود.
او درباره كمبود برق در زمستان و ارتباط آن با تولید بیت‌كوین بیان می‌‎كند: كمبود برق در تابستان و گاز در زمستان به خاطر سیاست‌های انرژی كشور است. گاز و برق را به هر روستایی برده‌ایم و این مسئله سبب شده اختلاف فاحش مصرف در برق تابستان و زمستان داشته باشیم. در تابستان برق كم می‌آوریم و در زمستان هم در جایی كه دومین ذخایر گاز دنیا را دارد، گاز كم می‌آوریم. اینها ناشی از سیاست‌های نادرست است.
او ادامه می‌دهد: نزدیك به 30 تا 40 میلیارد دلار دارایی بی‌كار در وزارت نیرو وجود دارد. سیاست درست در حوزه ارز رمزنگاری‌شده می‌تواند این دارایی بی‌كار را به درآمد تبدیل كند.