ایران رمان

نسخه‌ی کامل: تاريخ نخستين اشكانيان
شما در حال مشاهده نسخه آرشیو هستید. برای مشاهده نسخه کامل کلیک کنید.








تاريخ نخستين اشكانيان




خاستگاه مردم پارتي كمابيش مبهم و تيره است. استرابو (11/515) گزارش مي*دهد كه نخستين ارشك (پارتي: Arshak، يوناني: Arsaces) مردي سكايي از قبيله*ي نيمه بيابان*گرد پرني/ Parni، بخشي از مردم Dahi، كه بيابان*گرداني بودند كه در امتداد رود جيحون يا تجند زندگي مي*كردند، بود كه به پارت حمله كرد و آن را فتح نمود.
استرابو به گفته*ي كساني نيز اشاره مي*كند كه مدعي*اند ارشك فردي بلخي بود كه پس از شورشي ناكام از دست ديودوتوس/ Diodotus ، حاكم بلخ، گريخت. ژوستين (61/1) نيز با روايت سكايي بودن ارشك هم*داستان است.


تحليل ريچارد فراي () آن است كه ما مي*توانيم خاستگاه پرني اشكانيان را باور داشته باشيم، اما محتمل*تر است كه ارشك و مردم وي با مهاجرت به پارت درآمده باشند، تا آن كه با هجوم و حمله. اين مردم مهاجر تا پيش از اين كه اندكي قبل از 250 پ.م. به سوي جنوب، به داخل ايالت پارسي پرثوه/ Parthava (پارت) حركت كنند، با نام "پارتي" شناخته نمي*شدند. اشارات منابع هخامنشي و يوناني نخستين به "پارتيان"، به اهالي پيشين پرثوه راجع است و نه به پارتي*هاي اشكاني.


پارتي*ها با دل*گرمي يافتن از كام*يابي ديودوتوس در شورش عليه سلوكيان، در 247 پ.م. عليه آندراگوراس/ Andragoras، ساتراپ منصوب آنتيوخوس (دوم) تئوس (247-261 پ.م.) در پارت، به پا خاستند. اين تاريخ را يك لوحه*ي دو تاريخه*، كه جرج اسميت كشف نمود، ثابت مي*كند (Assyrian Discoveries, London, 1875). شورش پارتي*ها را برادران ارشك و تيرداد رهبري مي*كردند. سرانجام ارشك شاه پارت شد و نام وي جهت تجليل، مورد استفاده*ي همه*ي شاهان بعدي پارتي قرار گرفت.


در طي سده*ي دوم پ.م.، پارتيان توانستند فرمان*روايي خود را به بلخ، بابل، شوش، و ماد گسترش دادند. در زمان مهرداد دوم (88-123 پ.م.) فتوح پارتي از ارمنستان تا هند امتداد داشت. پس از پيروزي*هاي مهرداد دوم، پارتيان ادعاي ميراث بردن از يونانيان و هخامنشيان را آغاز كردند. آنان به زباني همانند با زبان هخامنشيان سخن مي*گفتند و از خط پهلوي استفاده مي*كردند و يك نظام اداري مبتني بر نمونه*هاي هخامنشي برقرار نمودند.