ایران رمان

رشته دندانپزشکی

دندانپزشک به تشخيص و درمان بيماری‌های دهان و دندان می‌پردازد و از همين‌رو شايد بهتر باشد که عنوان اين رشته را دهان‌پزشکی گذاشت .
در گذشته دندانپزشکی را مساوی با دندانسازی می‌دانستند. اما امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی است. رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعايت بهداشت، پيشگيری و درمان بيماری‌های دهان و دندان را آموزش می‌دهد .
دندان‌پزشکی يک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زيبايی و ادا کردن کلمات تامين می‌کند. همچنين به ياری اين علم می‌توان بسياری از بيماری‌ها را در مراحل اوليه شناخت و از پيشرفت آن جلوگيری نمود .
محتوای دوره :
اين مقطع دارای دو دوره مجزای ۲ و ۴ ساله است .
علوم پايه :

که در ۲ سال اول دانشجويان واحدهای علوم پايه مثل بيوشيمی، آناتومی، بافت‌شناسی، فيزيولوژی، ژنتيک، ميکروب‌شناسی و ايمنی‌شناسی را می‌گذرانند
کارآموزی :

بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمينه آسيب‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتيکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پريودنتولوژی، ترميمی و مواد دندانی، بيماری‌های دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و راديولوژی دهان و فک و صورت می‌گذرانند. و در نهايت می‌توانند بيماری‌های دهان و دندان را تشخيص داده و در حد يک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند .
عده‌ای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنيکی صرف، يکی می‌دانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و تکنيک اين رشته را فراگرفته اما در علوم پايه ضعيف باشد، در نهايت يک دندانساز خواهد شد يعنی چنين فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بی‌نصيب می‌باشد .

[align=CENTER]


آينده شغلی ، بازار کار، درآمد :

امروزه در کشور ايران نزديک به ۱۲ هزار دندانپزشک وجود دارد و از سوی ديگر سالانه ۱۸ دانشکده دندانپزشکی دولتی و خصوصی موجود در کشور بيش از ۱۰۰۰ دندانپزشک تربيت می‌کنند. حال سوال اينجاست که آيا برای اين تعداد فارغ‌التحصيل رشته دندانپزشکی فرصت‌های کاری وجود دارد؟
امروزه در کشور ايران فرصت‌های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دليل عمده محدودتر شده است که يکی از اين دلايل پيشرفت بهداشت در کشور ايران است است. يعنی خوشبختانه کشور ايران نيز مانند ساير کشورهای جهان در جهت پيشگيری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسياری از بيماری‌ها را مهار و کنترل کرده است. در نتيجه مردم کمتر به پزشکان و دندانپزشکان مراجعه می‌کنند. از سوی ديگر در چند سال اخير رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعيت افزايش يافته است. برای مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر يک دندانپزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ يا ۶ هزار نفر يک دندانپزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نيست که هيچ فرصت شغلی برای دندانپزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسياری از شهرستانهای کشور، ايران هنوز شاهد کمبود دندانپزشک هستيم. يعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر يک دندانپزشک داريم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر يک دندانپزشک وجود دارد .
افزايش تعداد دندانپزشک و بيکاری دندانپزشکان جوان :

افزايش تعداد دندانپزشکان جوان بيکار تنها مشکل ايران نيست چون طبق بررسی‌ها و پيش‌بينی‌های جوامع علمی خارج از ايران ، در سال ۲۰۳۰ ميلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه‌ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهد گشت و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پيدا می‌کند .
توانايی‌های مورد نياز و قابل توصيه :

عدم تسلط بر علوم پايه و زبان انگليسی، دانشجو را از مقولات علمی دور می‌کند و صرفا به او توانايی انجام کارهای عملی اين رشته را می‌دهد .
هرآنچه که يک دانش‌آموز در درس زيست‌شناسی دوره دبيرستان خود فرا می‌گيرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فيزيولوژی و آسيب‌شناسی که دانشجويان دندانپزشکی در دو سال اول تحصيل خود با وسعت و عمق بيشتری نسبت به دوره دبيرستان مطالعه می‌کنند .
همچنين دانشجوی اين رشته بايد از دستهايی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسياری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نياز به دستهايی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظريف دندانپزشکی را انجام داد .
برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی و قابليت انجام کارهای بسيار دقيق علمی، عملی، کلينيکی برای داوطلبان اين رشته بسيار ضروری است. خلاقيت و مهارت در کار دست و همچنين برخورداری از خلاقيت و ديد هنری، دانشجو را در انجام کارهای عملی اين رشته و انجام مهارت‌های لازم در پياده کردن آموخته‌های آن، کمک بسيار می‌کند .
[align=CENTER]


وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر :
امکان ادامه تحصيل فوق دکترا در رشته‌های مختلف دندان‌پزشکی در ايران وجود دارد .

تعداد وعناوين واحدهای اصلی و اختصاصی :

طول دوره دندان‌پزشکی پنج سال است و درسهای آن در سه بخش : عمومی ، پايه و اختصاصی برنامه‌ريزی شده است که از لحاظ نحوه تعليم و تدريس، به درسهای نظری ، عملی نظری، عملی تقسيم می‌شود .

اين دوره شامل دو مرحله است :
مرحله اول (۵/۱ سال) :
در اين مرحله دانشجويان درسهای نظری و عملی علوم پايه و عمومی را در دانشگاه ( کلاس و آزمايشگاه)‌ می‌گذرانند .
مرحله دوم (۵/۳ سال ) :

در اين مرحله دانشجويان درسهای تخصصی را در دانشگاه (کلاس و بخشهای کلينيکی) فرا می‌گيرند و به منظور برخورداری از کارايی آموزشی- درمانی، بيشتر اين دوره تحصيلی را در بخشهای کلينيکی دانشکده و بيمارستانهای وابسته به ارايه خدمات بهداشتی و درمانی می‌پردازند؛ لازم به تذکر است که گذراندن درسهای پايه برای ورود به دوره کلينيکی (مرحله دوم) ضروری است .
نظام آموزشی مطابق آيين‌نامه مصوب شورای عالی برنامه‌ريزی است و هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و هر واحد درس عملی ۳۴ ساعت است. کل واحدهای درسی اين دوره ۲۰۳ واحد است .

درسهای پايه

درس های پايه به درسهايی گفته می‌شوند که زمينه‌ساز ورود دانشجو به درسهای اصلی و تخصصی و فراگيری آنهايند. در اين رشته درسهای پايه جمعا به تعداد ۴۳ واحد درسی است که عبارتند از: فيزيک پزشکی ، بيوشيمی ، بافت‌شناسی انسانی، جنين‌شناسی، تشريح ، ژنتيک انسانی، ميکروب‌شناسی، ايمنی شناسی، فيزيولوژی، روان‌شناسی عمومی، آسيب‌شناسی عمومی .
درسهای اختصاصی

درسهای تخصصی به درسهايی گفته می‌شود که اطلاعات و آگاهيهای لازم را درباره رشته تخصصی به دانشجو داده، او را با مفاهيم تخصصی و عمده رشته مورد نظر آشنا می‌کند و آموزشهای لازم را به او می‌دهند .
در رشته دندان‌پزشکی درسهای تخصصی عبارتند از : کالبدشناسی و مرفولوژی دندان، زبان خارجی اختصاصی، جنين و بافت‌شناسی فک و دهان ، آسيب‌شناسی دهان، ارتودنسی، اندودنتيکس، بيماريهای دهان و تشخيص ، بيولوژی دهان، پريودنتولوژی، دندان‌پزشکی ترميمی(پروتز متحرک پارسيل، پروتز ثابت ، پروتز کامل ) جراحی دهان و فک و صورت ، دندان‌پزشکی کودکان، راديولوژی دهان ، گوش و حلق و بينی ، نظام پزشکی و طب قانونی، بهداشت عمومی و اکولوژی ، بهداشت محيط زيست ، دندان‌پزشکی مجتمعی ، بيماريهای روانی ، بيماريهای درونی، فارماکولوژی ، بهداشت دهان و تغذيه و ندان‌پزشکی پيشگيری مواد دندانی و پايان‌نامه (رساله )‌.
دانشجويان در سال چهارم با تاييد استاد راهنما، موضوعی را برای پايان‌نامه انتخاب وراجع به آن تحقيقاتی را آغاز می‌نمايند، ولی واحد پايان‌نامه در سال آخر محاسبه خواهد گرديد که در آن زمان دانشجو پايان‌نامه را به هيات داوران منتخب ارايه و از آن دفاع می‌نمايد .

خلاصه‌ای از مطالب مطرح شده بعضی از درسهای تخصصی الزامی :

اندودنتيکس : مطالب اين درس شامل بررسی اتيولوژی، تشخيص، پيشگيری و درمان بيماريهای پالپی و بافتهای نگهدارنده دندان‌ناشی از ضايعات پالپ به منظور حفظ سلامت و نگهداری دندانهای طبيعی است .
بيماريهای دهان و تشخيص : در درس بيماريهای دهان و تشخيص، به شناسايی ، تشخيص کلينيکی و پاراکلينيکی ضايعات حفره دهان و درمان ضايعات مخاطی آن و ارتباط آن با ساير بيماريهای بدن پرداخته می‌شود .
پروتزهای دندانی : در اين درس در ارتباط با مسايل ترميمی و بازسازی دستگاه جونده (دندانها و ساختمان مجاور کناری صورت) از طريق پروتزهای ثابت، متحرک (پارسيل و کامل) و فک و صورت بحث می‌شود. همچنين مسايل مربوط به اصول اکلوژن در اين رشته مورد تدريس علمی عملی قرار می‌گيرد .
راديولوژی : درس راديولوژی يکی از درسهای دندان‌پزشکی و از علوم اساسی جهت دستيابی و شناسايی حالات طبيعی و غيرطبيعی استخوان فکها و دندانها می‌باشد .
دندان‌پزشکی کودکان : درس دندان‌پزشکی کودکان، قسمتی از درسهای دندان‌پزشکی است که شامل : تشخيص، پيشگيری و درمان بيماری‌ دهان و دندان کودکان، معلولان و معلولان ذهنی و شناسايی رابطه آن با سلامت عمومی آنها می‌باشد .
دندان‌پزشکی ترميمی : اين درس شامل بررسی اتيولوژی ، تشخيص ، پيشگيری و درمان و ترميم ضايعات بافتهای سخت دندانی به منظور حفظ سلامت و زيبايی دندانهای طبيعی و بافتهای نگه‌دارنده آنهاست .


رشته ‌های مشابه و نزديک به اين رشته :

وجوه مشترک علمی وسيعی که اين رشته با رشته پزشکی دارد، به دندان‌پزشک اين مهارت را می‌دهد تا با شناخت همه جانبه ساختمان بدن و فيزيوپاتولوژی آن خدمات و درمان‌های لازم را در راستای تخصصی خود ارايه دهد .

وضعيت نياز کشور ايران به اين رشته در حال حاضر :

اگرچه اهميت رشته دندان‌پزشکی در شهرهای بزرگ و متوسط تا حدود زيادی روشن است، اما متاسفانه هنوز اين رشته نتوانسته است ارزش والای خود را در شهرهای کوچک و روستاها، آن‌چنان که بايد نشان دهد. گرايش روزافزون داوطلبان به اين رشته و مراجعه رو به افزايش شهروندان به شاغلان اين حرفه ، می‌تواند اهميت قابل ملاحظه و نياز به متخصصان را در اين رشته ، حتی در مقايسه با ساير رشته‌های پزشکی به وضوح نشان دهد نکات تکميلي

دشواری‌ها و مشکلات تحصيل در اين رشته :

دندانپزشکی حرفه‌ای است که با کارهای عملی بر روی بيمار همراه است، بنابراين امکان انتقال بيماری‌های عفونی مثل هپاتيت يا ايدز از بيمار به پزشک بسيار زياد است و دندانپزشکان بايد همواره به اصول کنترل عفونت توجه داشته باشند چون يک کوتاهی يا اشتباه می‌تواند برای آنها عواقب ناخوشايندی داشته باشد. همچنين يک دندانپزشک بايد بطور مرتب نرمش و ورزش کند تا دچار کمردرد و پادرد مزمن نگردد.