ایران رمان

برترین ها: امروز 25 اسفند برابر با 16 مارس تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

279 - نافرماني فرمانداران سيستان و کابل

شانزدهم مارس 279 ميلادي بهرام دوم شاه ساساني ايران كه براي گوشمالي فرماندار سيستان به اين ايالت رفته بود به مناسبت نزديك بودن نوروز، پوزش فرماندار را كه سر به نافرماني برداشته بود پذيرفت، او را بخشيد و عنوان «سكان شاه» داد و سپس براي تنبيه فرماندار كابل رهسپار اين منطقه شد.

فرماندار سيستان در سال 276 ميلادي پس از شنيدن خبر قتل بهرام يکم (پدر بهرام دوم) و آشفتگي اوضاع پايتخت (تيسفون) دست به نافرماني زده بود و فرماندار منطقه كابل را هم تشويق به اين كار كرده بود.

بهرام دوم

پس از رسيدن بهرام دوم به کابل، نيروهاي فرماندار حاضر به جنگ با سربازان شاه و برادر كشي نشدند و براي فرماندار راهي جز تسليم شدن و عذرخواهي نمانده بود. بهرام دوم در كابل بود كه شنيد روميان از دوري او از پايتخت سوء استفاده و در صدد عبور از رود فرات برآمده اند كه باشتاب به غرب كشور بازگشت و روميان پس از شنيدن اين خبر دست به عقب نشيني زدند.

1079 - رسميت يافتن تاريخ هجري خورشيدي

از 16 مارس سال 1079 ميلادي به دستور شاه وقت ــ ملكشاه سلجوقي ــ مقرر شد كه در ايران، تاريخ اسناد به هر دو تقويم هجري قمري و هجري شمسي نوشته شود. اين روال از چهار قرن بعد به تدريج فراموش شد كه در دوران معاصر ازسرگرفته شده است. تقويم هجري شمسي را عمر خيام نيشابوري تنظيم كرده بود.

1536 - ابراهيم پاشا بزرگ وزير عثماني در 45 سالگي توسط سلطان سلیمان یکم به قتل رسيد.

ابراهيم پاشا

1912 - سروان البرت بري نخستين فردي است كه باچتر نجات از هواپيما فرود امد.

1929 - آزمايش موفقيت ‏آميز نخستين موشك با سوخت مايع در امريكا

در شانزدهم مارس 1929م، اولين موشك، كه عامل اصلي نفوذ بشر در فضا براي تحقيق درباره سيارات بود، توسط دكتر رابرت گدارد، فيزيك‏دان بزرگ امريكايى باموفقيت آزمايش شد. اين موشك با سوخت مايع كار مي‏كرد. در اين موشك، سوخت، قبل از رفتن به اتاق احتراق، به حالت مايع است و در اين اتاق با يك‏ديگر مخلوط و محترق مي‏شوند. دكتر رابرت گدارد پس از اين آزمايش، به عنوان پدر موشك لقب گرفت. وي در راه تكميل اين وسيله سريع‏السير براي تسخير فضا، زحمات زيادي متحمل شده است.

رابرت گدارد

1354 - تبديل روز شمار تاريخ ايران از هجري شمسي به تاريخ شاهنشاهي

محمدرضا پهلوي در جريان افتتاح مجلس دوره بيست‏وچهارم، يكباره كينه‏توزي خود را نسبت به اسلام و ملت مسلمان ايران بر زبان آورد و خواهان از ميان بردن آثار و مظاهر ناپسند دوران‏هاي انحطاط اجتماعي و اخلاقي گرديد. به اين ترتيب، شاه، تلويحاً كليه ضعف‏ها و عقب‏ماندگي‏ها و فساد و زبوني‏هاي گذشته را به آثار و مظاهر بازمانده از غلبه فرهنگي و معنوي مهاجمين و بيگانگان اشغالگر نسبت داد. بي‏شك منظور وي از اشغالگران بيگانه، اربابانش انگليس و آمريكا نبود. او اسلام را هدف قرار داده بود و مي‏خواست اسلام زدايي را تنها راه رسيدن به ترقي و تمدن قلمداد نمايد و مظاهر فرهنگ اسلامي را ناسازگار با فرهنگ شاهنشاهي معرفي كند. از اين رو، در پايان سال 1354 ش دو مجلس شوراي ملي و سنا در يك اجلاس مشترك تصويب كردند كه مبدأ تاريخ ايران از هجري شمسي به شاهنشاهي تغيير يابد و مردم و سازمان‏هاي دولتي، موظف شدند تا تاريخ جديد را به كار برند و تاريخ هجري كه تاريخي اسلامي و بر اساس هجرت پيامبر اسلام به مدينه است، مورد استفاده قرار نگيرد. از اين پس مقرر شد كه تاج‏گذاري كوروش هخامنشي در سال 599 قبل از ميلاد، مبدأ سال خورشيدي و سرآغاز تاريخ سياسي و اجتماعي ايران قرار گيرد. به همين مناسبت، اول سال 1355 هجري خورشيدي، آغاز سال 2535 شاهنشاهي، سال رسمي كشور شاهنشاهي ايران اعلام شد. اين عمل با مخالفت علما و تحريم حضرت امام خميني(ره) مواجه شد. در نهايت مبدأ تاريخ شاهنشاهي دوام چنداني نيافت و سرانجام در سال 1357 ش به دستور دولت جعفر شريف امامي برچيده شد.

1357 - کيفرخواست اعدام براي امير عباس هويدا

نيمه شب 24 اسفند 1357 محاكمه امير عباس هويدا كه 13 سال نخست وزير ايران بود در دادگاه اسلامي انقلاب كه در زندان قصر به رياست صادق خلخالي تشكيل جلسه مي داد آغاز شد و پس از چهار ساعت، ادامه آن به بعد موكول گرديد. اين جلسه دو روز پس از اعدام 12 نفر از جمله سپهبد نادر جهانباني، سرلشكر ولي زند، محمود جعفريان (دبيركل سابق حزب رستاخيز، معاون پيشين سازمان راديو ـ تلويزيون در امور اخبار، و مدير عامل خبرگزاري پارس) و پرويز نيكخواه مشاور سياسي سابق مدير عامل سازمان راديو ـ تلويزيون انجام شد.

امير عباس هويدا

در جلسه محاكمه، كيفر خواست دادستان انقلاب قرائت شد كه در آن با ذكر 16 مورد اتهام از جمله مفسد في الارض و محارب با خدا، براي هويدا تقاضاي مجازات اعدام شده بود.

در بند 4 كيفر خواست، هويدا متهم به اقدام بر ضد حاكميت ملي با حفظ سلطان دست نشانده آمريكا شده بود. در بند 5 هويدا به واگذاري هرچه بيشتر منابع زيرزميني كشور به بيگانگان متهم گرديده بود. در بند 6 نوشته شده بود كه هويدا باعث بسط نفوذ آمريكا در ايران شده بود و در اين بند آمريكا به عنوان «امپرياليسم آمريكا» ذكر شده بود. در بند 7 چنين آمده بود: هويدا كشور را زير شرايط اسارت بار آمريكا قرار داده بود. در بند 10، هويدا عضو و حامي فراماسيون خوانده شده بود و بالاخره در بند 16 هويدا متهم شده بود كه به منظور دادن گزارش خلاف واقع، اشاعه اكاذيب و جعليات و سانسور جهت به استثمار كشيدن ملت، در روزنامه هاي دست نشانده سردبيران جيره خوار گمارده بود. هويدا همچنين متهم شده بود که با تجزيه کشور و جدا شدن بحرين (قانونا استان چهاردهم) و استقلال آن (که خواست آمريکا بود) موافقت کرده و پيشنهاد آن را شخصا در مجلس مطرح ساخته بود.

پس از اين كه نوبت به هويدا رسيد که از خود دفاع کند، وي همه اين اتهامات را رد كرد.

1366 - بمباران شيميايي شهر حلبچه توسط رژيم بعث عراق

با پيروزي رزمندگان اسلام در عمليات والفجر 10 و آزادسازي بسياري از مناطق كردنشين از جمله شهر استراتژيك حلبچه، و استقبال مردم شهرها و روستاها از طليعه سپاهيان نور و آزادي، رژيم بعثي عراق در يك اقدام غيرانساني، به قصد انتقام‏گيري از اين شكست فاحش و دشمني با مردم، شهر حلبچه و اطراف آن را هدف بمب‏هاي شيميايي قرارداد. آن رژيم با ارتكاب به اين عمل ضد بشري، هيروشيماي ديگري آفريد و برگ سياه ديگري بر پرونده سراسر ننگ خود افزود. در اين فاجعه بزرگ، حدود پنج هزار كرد عراقي به شهادت رسيده و هفت هزار تن ديگر مصدوم شدند. فاجعه حلبچه علاوه بر جنبه‏هاي انساني و اخلاقي، زيان‏هايي در روابط خارجي رژيم بعثي عراق در پي داشت و حتي بسياري از حاميان آن را برآشفته كرد. انعكاس صحنه‏هاي دلخراش قربانيان گازهاي سمّي حلبچه در سراسر جهان، موقعيت بين‏المللي رژيم عراق و حاميان وي را بسيار تضعيف نمود. اعزام خبرنگاران خارجي به ايران و بازديد از منطقه، تدريجاً ابعاد اين جنايت دهشتناك را افشا كرد و واكنش‏هاي متعددي را برانگيخت. به كارگيري سلاح‏هاي شيميايي از سوي عراق در حالي صورت مي‏گرفت كه اين كشور جزو 120 كشور امضا كننده پروتكل ژنو راجع به منع استفاده از سلاح‏هاي سمي و خفه كننده قرار داشت. تا حدود پس از يك ماه از بمباران حلبچه، بازتاب آن در رسانه‏هاي خبري خارجي مشاهده مي‏شد. ليكن با اتمام حملات عراق به شهرهاي ايران و نيز اعزام نمايندگان ايران وعراق به سازمان ملل و مذاكره با دبيركل سازمان ملل، تدريجاً از جنايات عراق در حلبچه همه چيز به فراموشي سپرده شد.

1384 - کشتار مسافران عبوری جاده زابل - زاهدان در منطقه تاسوکی توسط گروه تروریستی جندالله.

مناسبتها

روز شهر و شهرداری در ایران.

روز بزرگداشت پروین اعتصامی.

زادروزها

1634 - كنتسا ماري مادلين داستان نويس فرانسوي
1868 - ماكسيم گوركي داستان نويس شهير روس

ماكسيم گوركي

1751 - تولد جِيمز مديسون چهارمين رئيس جمهور امريكا
۱۲۸۵ - رخشندهٔ اعتصامی، مشهور به پروین اِعتِصامی, شاعر ایرانی

پروین اِعتِصامی

۱۳۰۷ - فرخ لقاح پوررسول، مشهور به فرخ‌لقا هوشمند، بازیگر ایرانی
۱۳۱۶ - هوشنگ گلشیری، داستان‌نویس ایرانی
۱۳۴۱ - محمدحسین لطیفی، کارگردان ایرانی.

هوشنگ گلشیری

مرگ‌ها

۱۳۷۷ - سیروس طاهباز، نویسنده و مترجم ایرانی
۱۳۷۳ - سید احمد خمینی، دومین فرزند پسر امام خمینی (ره)

سید احمد خمینی

۱۳۹۰ - سید ابوالقاسم حسینی، تهیه‌کنندهٔ سینم ای ایرانی
1940 - درگذشت بانو سلما لاگرلوف نويسنده سوئدي

سلما لاگرلوف

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون

v.a.y