۰۱-۰۱-۹۶، ۰۵:۰۱ ب.ظ
سوال :
ایا خانم فاطمه الزهرا(ُس) شفاعت کننده افرار گناه کار امت حضرت محمد (ص) هستند؟
در چه صورتی شفاعت میکنند؟
ایا شفاعتشون در گناهی که حق الناس عملیه؟
پاسخ :
در ابتدا باید گفت : مسأله شفاعت، چيزى است كه ريشه ى قرآنى و حديثى داشته و ضرورت مذهب به حساب مىآيد. بنابراين، يكى از شفاعت کنندگان روز قيامت- آن هم در حد وسيع- حضرت فاطمه زهرا
(عليهاالسلام) مىباشد كه در اينجا توجه شما را به مضمون دو حديث كه از طريق حضرت سلمان و جابر جعفى آمده است جلب مىكنم: روزى سلمان به پيامبر (صلى اللَّه عليه و آله) خدا گفت: اى مولاى من! تو را سوگند به خدا، از عظمت فاطمه (عليهالسلام) در روز قيامت تعريفى بفرماييد.
پيامبر خدا (صلى اللَّه عليه و آله) با تبسم رو به سلمان كرد و فرمود: سوگند به آن آفريدگارى كه جانم در دست اوست، فاطمه (عليهاالسلام) را در آن روز بر ناقه اى از ناقه هاى بهشت سوار مىكنند، جبرئيل و ميكائيل به ترتيب از راست و چپ او حركت مىنمايند. اميرالمؤمنين پيشاپيش و حسن و حسين از پشت سر، وى را همراهى مىكنند، تا بدين طريق فاطمه (عليهاالسلام) از پل صراط مىگذرد و پس از گفتگوهاى زياد، آنگاه خطاب مىرسد: فاطمه! هرچه مىخواهى بخواه. دخترم عرض مىكند:
اسالك ان لاتعذب محبى، و محبى عترتى بالنار، فيوحى اللَّه اليها: يا فاطمه! و عزتى و جلالى و ارتفاع مكانى، لقد آليت على نفسى من قبل ان اخلق السموات و الارض بالفى عام ان لااعذب محبيك و محبى عترتك بالنار. (1)
بار الهى! از تو مىخواهم علاقهمندان خود و فرزندانم حسن و حسين را در آتش مسوزان. خطاب مىرسد: يا فاطمه! سوگند به عزت و جلالم، دو هزار سال پيش از خلق آسمانها و زمين، بر خودم لازم كردهام كه اين حاجت تو را برآورم
جابر جعفى نيز به حضور امام باقر (عليه السلام) رسيده، عرض كرد: فدايت شوم، حديثى در مورد فاطمه (عليهاالسلام) بفرماييد، كه با نقل آن، شيعيان را خوشحال كنم.
حضرت فرمودند: در روز رستاخيز منابرى از نور براى پيامبران نصب مىگردد، كه منبر رسول خدا از همه مجلل تر است و همچنين منبرهايى براى اوصيا در نظر مىگيرند كه جايگاه على (عليه السلام) از همه بالاتر مىباشد آنگاه نوبت به فرزندان انبيا مىرسد كه مقام حسن و حسين (عليهماالسلام) بس منيعتر است. سپس نوبت فاطمه (عليهاالسلام) فرامىرسد و او را با تجليل و شكوه بىنظير به محشر آورند و كنار در بهشت قرار مىگيرد، ولى داخل آن نمىشود و مىگويد: خدايا! از تو مسالت مىدارم كه مقام مرا در همچو روزى براى اهل محشر معلوم كنى. از جانب خدا ندا مىرسد: اى دختر پيامبر! برگرد به سوى اهل محشر و هر كه را از علاقهمندان خود يافتى شفاعت كن.
امام باقر (عليه السلام) مىفرمايند: به خدا سوگند، فاطمه (عليهاالسلام) شيعيان خويش را يكى پس از ديگرى انتخاب نموده و داخل بهشت مىنمايد، همان طورى كه پرنده ها دانه ها را برمى گزينند، و سپس شيعه هاى آن حضرت نيز، خود شفاعت نموده و علاقه مندان فاطمه (عليهاالسلام) را به بهشت داخل مىكنند... در دنباله اين حديث امام پنجم مىفرمايند:
واللَّه لايبقى فى الناس الا شاك او كافر او منافق. (2)
سوگند به خدا، از امت اسلامى كسى باقى نمىماند مگر افراد مذبذب و كافر و منافق و ساير مردم مشمول شفاعت فاطمه مىگردن د. در پايان اين فصل، براى توضيح مطلب، تذكرى را لازم مىدانم و آن اينكه: شفاعت شوندگان بايد واجد شرايط باشند. ايمانشان را در دنيا تباه نسازند. حقوق و آبروى مردم را تضييع ننمايند.
در عمل به واجبات دينى كوتاهى نكنند. از نظر اخلاقى و عملى مشابهت و سنخيت با فاطمه (عليهاالسلام) و ساير شفاعت كنندگان داشته باشند، و گرنه به طور مطلق مشمول شفاعت نمىشوند، بلكه هر جرم و تخلف دينى و تجاوز به حقوق ديگران، كيفر مناسبى را به دنبال خواهد داشت و چنين افرادى به طور محدود و موقت كيفر مىبينند و سپس مشمول شفاعت مىشوند...
اگر سوال شود که چطور باید گریه کن ایشون شد؟
روایتی برا گریه برمعصومین داریم؟در پاسخ میگوئیم
گرچه حق الناس مسله اش کمی دشوار است وباید حق مردم را اداء ویا حلالیت گرفت ویا از طرف صاحب حق مالی اورا صدقه داد .چون حق الناس اگر مربوطه به مال باشد به هر ترتیبی باشد باید به صاحبش برگشت داده شود گرچه از طریق پست وانداختن درخانه ومانند آن .اگر مربوط به غیر مال باشد مانند غیبت وتهمت در صورت امکان لازم است حلالیت طلبیده شود ولی اگر حلالیت خواهی مفسده داشته باشد مثلا باعث کدورت وناراحتی بیشتر شود لازم نیست حلالیت خواهی شود بلکه باید انسان توبه کند وبرای صاحب حق دعا واستغفار کند . بهتر است کاری انجام دهد وثوابش رابه او هدیه نماید.
ولی در عین حال نباید نا امید بود چون ممکن است حضرت زهرا(عليهاالسلام) از شیعیانش بخواهد تا از حق خود گذشت کنند .
گفتنی است که بخشیدن حق دیگری از جانب خدا بدون این که جلب رضایت او بشود ، از عدالت خداوند به دور است . خداوند که عدل مطلق است حقوق بندگان را که بر عهده ما است نمی بخشد وما در برزخ و قیامت با آن دست به گریبانیم؛ به خصوص در محکمه قیامت خداوند به بندگان اعلام می کند برای گرفتن حقوق خود از دیگران اقدام کنند و بدانند که خدا پشتیبان آنان است.این مضمون اعلامی است که در قیامت از طرف خدا صادر می شود:
من خدایی هستم که جز من خدایی نیست ،حاکم عادلی که ستم نمی کنم . امروز به عدل و قسط بین بندگان حکم می کنم و در پیشگاه من کسی نمی تواند به دیگری ظلم کند. امروز حق ضعیف را از قوی می ستانم و صاحب حق اجازه دارد به اندازه حقش از نیکویی های بدهکار بردارد ( و در صورت نداشتن حسنه) یا به اندازه طلبش از گناه خود بر دوش او می گذارد و اگر کسی هم ببخشد ،بر بخشش او جزا می دهم.(3)
بنا بر روایت دیگری از امام علی (عليه السلام)،گناهان برسه دسته اند:
گناهان آمرزیده شده که، در دنیا خدا فرد را بر آن عذاب کرده و بزرگوار تر از آن است که دوباره او را عذاب کند.
گناهانی که آمرزیده نمی شوند، یعنی ظلم هایی که بندگان نسبت به هم مرتکب می گردن د.
گناهانی که فرد مرتکب شده و توبه کرده و خدا پوشانده است ،بنده در مورد این گناهان هم امید بخشش دارد هم خوف عذاب.(4)
در ادامه همان روایت اول آمده :خدا بندگان را به حق خواهی اجازه می دهد و خلایق همدیگر را شناسایی کرده و به مطالبه حق خود اقدام می کنند .در این میان از کثرت ازدحام و مراجعات چنان تنگی وهول و هراس و ... پیش می آید که همه آرزو می کنند کاش با بخشیدن یکدیگر از این مهلکه نجات یابند .پس منادی خداوند آنان را به بخشیدن یکدیگر و نجات یافتن از این مرحله دعوت می کند . بسیاری برای نجات از مهلکه از هم راضی می شوند ولی بعضی اعلام می کنند :خداوندا طلب ما بزرگتر از آن است که از آن چشم پوشی کنیم. در این موقع به اذن خدا ،کلیددار بهشت قصری بهشتی با متعلقات آن را در افق محشر نمایان می سازد و منادی ندا می دهد: این قصر به کسی داده می شود که از حق برادر دینی اش در گذرد . در اینجا بقیه طلبکاران از حقوق برادران خود با رضایت در می گذرند.
بنا بر این خداوند حق الناس را به ترتیبی که گفته شد ، می آمرزد. در طول عمر خود باید سعی کنیم تا ممکن است به بندگان ظلم نکنیم و اگر ظلمی از ما بر بنده ای واقع شد قبل از آنکه فرصت بگذرد با ادای حق او، از او رضایت بطلبیم . چنانچه رضایت طلبی به دلایل مختلف ممکن نبود یا با مشقت فراوان همراه بود ، کارهای صالح انجام دهیم و ثواب آن را به طلبکاران خود اهدا کنیم ،بدان امید که قیامت از ما بگذرند . در دعا ها هم از خدا بخواهیم کسانی را که بر گردن ما حقی دارند با بخشیدن از دریای بیکران فضل خود ،از ما راضی گرداند. دعای امام سجاد(عليه السلام)در روز دوشنبه حاوی چنین مضمونی است.(5)
اما درباره این که در مصائب اهل بیت باید عزاداری وگریه نمود ،روایات بسیاری است از آن جمله این حدیث نورانی از امام صادق (عليه السلام) : «نفس المهموم لظلمنا تسبیح و همه لنا عباده؛ (6) کسی که برای مصیبت ما اهل بیت اندوهگین است، نفس های او تسبیح و حزن او برای ما عبادت است».
امام رضا فرمود: «من تذکر مصابنا و بکی لما ارتکب مناکان معنا یوم القیامه؛ (7) هر کسی یاد مصیبت ما کند و بگرید بد آنچه در حق ما کردند ،روز قیامت با ماست».
از این روایات که به طور مطلق آمده و اختصاص به مصیبت امام خاص مطرح نیست، معلوم می شود که عزاداری برای همه ائمه پسندیده و ارزشمند است. سیره علمای بزرگوار شیعه همواره بر این بوده که در مصائب همه ائمه عزاداری می کرده و میکنند.
اما در خصوص این که آیا حضرات معصومین (ع) از گریه ها و عزاداری ها باخبر میشوند یا نه؟ باید گفت به دلیل آن که قرآن کریم به صراحت فرموده شهدا زندهاند و آن ها را نباید مرده تصور نمود (8) معلوم میشود روح نورانی ائمه از عزاداریهایی که شیعیان آن ها برای شان انجام میدهند ، آگاه میشوند، و ناظر بر اظهار محبتهای شان هستند.
چه این که بر اساس روایات تمام اعمال ما از جمله عزاداریهای ما در هر پنج شنبه به پیامبر و ائمه عرضه میشود و آن ها از اعمال ما باخبر میشوند. (9)
حضرت مهدی فرمود: «فانا یحیطه علمان بابنائکم ولا یغرب عنا شی من اخبارکم؛(10) ما به اخبار شما علم و احاطه داریم . هیچ چیزی از اخبار شما ازما پوشیده نیست».
طبق این گونه آموزههای متعالی معلوم میشود که ائمه از راه مختلف از عزاداریها و اظهار محبتهای شیعیان خود آگاه میشوند.
پی نوشت ها:
1ـ سفينه البحار، ج 2، ص 375.
2ـ عوالم، ج 11، ص 150- بحارالانوار، ج 43، ص 64، ح
3- بحار الانوار،ج7،ص268.
4-همان ،ص265.
5-مفاتیح الجنان،دعاهای روز های هفته.
6.امالی، شیخ مفید ،ص 386.
7.همان ،ص 73.
8.آل عمران (3) آیه 169.
9.بحار الانوار، ج 23، ص 346.
10 .همان ،ج 53، ص 175.
❤تصویرقشنگیست که در صحنه ی محشر❤ مادورحسینیم(ع) و بهشت است که مات است!❤