۰۵-۱۲-۹۷، ۱۲:۵۳ ق.ظ
تعطیلات عید نزدیک است و شهر اصفهان مقصد مسافران بسیار. اصفهان را نه یکبار که هزار بار دیدن هم کم است. هر کوچه و گذرش یادگاری است از گذشته این سرزمین و ردپایی از تاریخ فرهنگ و هنر. به رسم یکشنبههای سبز بر آن شدیم تا اینبار سراغ یکی از معروفترین مساجد ایران و حتی جهان؛ یعنی مسجد امام برویم و راهنمای گشتی شویم برای اصفهانگردها.
در ضلع جنوبی میدان نقشجهان اصفهان، شاهکاری بیهمتا از معماری دوره اسلامی در میان بناهای مذهبی جا خوش کرده؛ بنایی که روزگاری با نامهای مسجد سلطانی، مسجد جامع عباسی، مسجد شاه و اینک مسجد امام شناخته میشود. ساخت این مسجد باعظمت در سال 1020 هجری قمری به دستور شاه عباس اول آغاز و طی دوران حکومت شاه صفی به پایان میرسد.
آغازگر ساخت مسجد، یعنی شاهعباس، هزینه ساخت را از ثروت شخصی خود تامین و ثواب آن را به پدرش هدیه کرده. معمار و ناظر ساخت علیاکبر اصفهانی و محب علی بیکا... بودند، اما به نظر میآید که طراح اصلی و محاسبهگر مکان قبله، دانشمند معروف؛ شیخ بهایی بوده است.
مساحت مسجد حدود 12هزار و 264 متر مربع است که شامل ورودی اصلی، صحن اصلی، چهار مناره، گنبد، دو شبستان بزرگ و سنگ آب میشود.
شد در کعبه در صفاهان باز
در اصلی مسجد که نقرهپوش است و تزئیناتی از طلا دارد، دارای تاریخ 1046 هجری است که تاریخ اتمام ساخت را بازگو میکند. اگر به در نگاه کنید شاید تاریخ را نبینید چون تاریخ به صورت حروف ابجد در متن یک شعر آمده که بسیار هم برازنده مسجد است. « شد در کعبه در صفاهان باز.»
درگاهی با کاشیهای هفترنگ
درگاه ورودی مسجد، نیم قوسی با بلندی 27 متر است که تماما با کاشیهای هفت رنگ و منقوش به گل و بوته تزئین شده. در دو طرف درگاه هم دو نیمه ستون مارپیچ مانند ساقه نیلوفری که از گلدان بیرون آمده، قرار دارد. درگاه ورودی دارای دو مناره به ارتفاع حدود 24 متر است که از منارههای داخلی گنبد کوتاهتر است.
صحنی با سنگهای پارسی
کف صحن از سنگی به نام پارسی پوشانده شده و تمام حیاط دارای مقرنس کاری و کاشیکاری از نوع کاشیهای هفت رنگ است. کاشیهای هفت رنگ به کار رفته دارای سبک و شیوه خاص هنرمندان صفویه و طرحهایی است که معرف این دوران طلایی از هنر است. طرح اصلی مسجد نیز براساس مساجد چهار ایوانی ریخته شده است.
مدارس صفویه و قاجاریه
در دو گوشه جنوب غربی و جنوب شرقی صحن اصلی مسجد، دو مدرسه به نامهای ناصری و سلیمانیه وجود دارد. مدارسی مذهبی که به دستور شاه سلیمان صفوی ساخته شدند و یکی به نام او و دیگری به نام ناصرالدین شاه قاجار که مرمتهایی در آن انجام داد و به نام ناصریه معروف شده است.
یک طراحی بی سابقه
با توجه به جهت قرار گرفتن مسجد در جنوب میدان نقش جهان، سمت قبله با ورودی و زاویه میدان در زمان ساخت، دچار تناقص بود. به همین دلیل، طراح مسجد با ایجاد یک چرخش 45 درجه نامحسوس به سمت جنوب غربی این نقص را از میان برد. این طراحی بی سابقه به شیخ بهایی نسبت داده شده است.
برای هر دردی دو درمان است:
سکوت و زمان
سکوت و زمان