۱۷-۰۸-۹۳، ۰۱:۳۳ ب.ظ
-علائم کمک ناوبری و چراغهای دریایی ، به معنای دستگاه یا وسایل خارجی کمک کننده به دریانوردان در تعیین و محاسبه موقعیت و یا مسیر دریانوردی و همچنین خطرات و موانع دریایی می باشند و شامل فانوس های دریایی، بیکن ها، سفینه های دریایی، بویه ها، ریکن ها، علائم مخصوص مه و بیکن ها می شوند.
- این علائم در نقاط مختلف طول سواحل و در مسیرهای قابل کشتیرانی بعنوان راهنمای آبهای ایمن قرار داد می شوند و دریانوردان را در تعیین نقطه نسبت به خشکی و خطرات ناپیدا کمک می نمایند. این علائم بصورتی هستند که قابلیت دیده شدن و یا شنیده شدن را داشته و سیستمی را بوجود می آورند
آشنایی با علائم کمک ناوبری و چراغهایی دریایی
- علائم کمک ناوبری و چراغهای دریایی ، به معنای دستگاه یا وسایل خارجی کمک کننده به دریانوردان در تعیین و محاسبه موقعیت و یا مسیر دریانوردی و همچنین خطرات و موانع دریایی می باشند و شامل فانوس های دریایی، بیکن ها، سفینه های دریایی، بویه ها، ریکن ها، علائم مخصوص مه و بیکن ها می شوند.
- این علائم در نقاط مختلف طول سواحل و در مسیرهای قابل کشتیرانی بعنوان راهنمای آبهای ایمن قرار داد می شوند و دریانوردان را در تعیین نقطه نسبت به خشکی و خطرات ناپیدا کمک می نمایند. این علائم بصورتی هستند که قابلیت دیده شدن و یا شنیده شدن را داشته و سیستمی را بوجود می آورند که مسیر ایمن را نشان می دهند. اشکال و موقعیت آنها معانی مختلفی را بوجود می آورند و دریانورد قادر است با شناسایی آنها مسیر مستقیم و ایمن را در پیش گرفته و از خطرات احتمالی جلوگیری نماید.
1 . انواع علائم کمک ناوبری و چراغهای دریایی
1-1- بویه ها
- بویه ها در اشکال و اندازه های مختلف وجود داشته و هرکدام معنای خاص خود را دارند، که از میان آنها بویه هایی که مجهز به چراغ باشند برای دریانوردی در شب نیز بکار می روند و آنهایی که مجهز به ایجاد سوت هستند برای دریانوردی در هوای مه آلود مورد استفاده قرار می گیرند.
- غالب بویه های جدید مجهز به دستگاههایی برای انعکاس امواج رادار می باشند اینگونه بویه ها امواج فرستاده شده را از رادار به خوبی منعکس نموده و در روی صفحه رادار بصورت یک نقطه نورانی دیده می شوند.
- در ارتباط با بویه هایی که فاقد چراغ هستند، باید دانست این بویه ها مجهز به نوراهای شبرنگ می باشند که به سهولت توسط نورافکن می توان موقعیت آنها را پیدا کرد. رنگ منعکس شده از آن نوارها شبیه به رنگ نور چراغها می باشد.
1-1-1- انواع بویه ها در شکل و کاربرد
الف: بویه استوانه ای شکل
- این بویه ها از جنس های فلزی، پلی اتیلن و فایبرگلاس بوده که به شکل استوانه طراحی می گردد.
ب: بویه مخروطی شکل
- این بویه ها معمولاً از ورقه های فلزی درست شده و شکل قسمت زیرآبی آن استوانه ای و قسمتی که بالای آب قرار دارد بصورت مخروط است.
ج- بویه های زنگ دار
- این بویه ها نیز معمولاً بدنه شان فلزی است. در بالای آنها قسمتی برج مانند وجود داشته که در داخل آن وسیله ای شبیه زنگ برای ایجاد صدا وجود دارد که این زنگ ها در اثر حرکت بویه ها که ناشی از امواج دریاست حرکت کرده و تولید صدا می کنند. باید به خاطر داشت با توجه به این موضوع کاربرد این بویه ها برای جاهایی که امواج راکد بوه (مثل داخل خورها و حوضچه ها) توصیه نمی شود، البته در نوع جدید آنها برای ایجاد صدا ازگاز متراکم یا چکشهای الکتریکی استفاده می کنند.
د- بویه های صوت دار
- این بویه ها در اثر بالا و پایین رفتن امواج دریا سیگنالهای مختلف صدا را تولید می نمایند. البته بعضی از آنها مجهز به وسیله ای الکتریکی هستند که بدون توجه به امواج دریا، صدای مشخصی را در فواصل معین و بطور مرتب ایجاد می نمایند. بیشترین مورد استفاده اینگونه بویه ها در شب و هوای مه گرفته است.
ر- بویه های چراغدار
- بویه هایی هستند که قسمت فوقانی آنها دارای لانترن است و در درون لانترن لامپ (مشعل) وجود دارد که ممکن است چنانچه مشعل وجود داشته باشد به روشهای مختلف مثل استفاده از گاز یا باطری آنرا روشن نمایند. البته منبع تغذیه لانترنها در داخل بویه (بدنه آن) قرار دارد.
ز- بویه های ترکیبی
- اینگونه بویه ها ممکن است مجهز به چند سیستم باشند بطور مثال بویه های مجهز به چراغ و سیگنالهای صوتی یک نمونه از بویه های ترکیبی است.
س- بویه های مخصوص
- بویه هایی هستند که از سیستم مشخص که برای بویه های دیگر لحاظ می گردد تبعیت نمی کنند و بیشتر کاربرد اختصاصی دارند. بطور مثال بویه هایی که برای علامت گذاری مناطق لایروبی، قرنطینه، تورهای ماهیگیری و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
1-1-2- کاربرد بویه ها در روز و علائم آنها
- یکی از مهمترین مشخصه های بویه هایی که در روز کاربرد دارند رنگ آنهاست لازم به اشاره است که در سیستم های مختلف بویه گذاری رنگها تعابیر و معانی مختلفی دارند. در سیستم لاترال رنگ بویه نشان دهنده این است که شناور از چه سمت بویه ها می تواند عبور کند.
1-1-3- شناخت بویه ها از نظر رنگ
- باید توجه داشت معانی رنگ بویه ها برای شناخت بویه ها برای وقتی است که شناور از دریا بطرف خشکی یا بطرف کانال در حال حرکت است، و به شرح ذیل است:
1. بویه های قرمز رنگ برای نشان دادن محدوده ی سمت چپ کانال و در بعضی از مناطق نشان دهنده ی محل خطرناک بوده که دریانوردان هنگام ورود به کانال باید آنرا در سمت چپ شناور خود ببینند.
2. بویه های سبزرنگ برای نشان دادن محدوده ی سمت راست کانال بوده و دریانوردان هنگام ورود به کانال یا بندر باید آنرا در سمت راست شناور ببینند.
1-1-4- شناخت بویه ها از روی شماره و حرف
- غالب بویه ها دارای معرف خاصی هستند که ممکن است بصورت شماره یا حرف و یا ترکیبی از آن دو باشند و رنگ این شماره ها روی بدنه بویه ها بصورتی است که از دور کاملاً قابل رویت است. چند ویژگی و معنی شماره ها یا حروف روی بویه ها عبارت است از:
1. شماره بویه ها از دهانه ورودی کانال بطرف داخل کانال افزایش می یابد.
2. شماره های فرد معمولاً روی بویه های سمت چپ کانال نوشته می شود.
3. شماره های زوج معمولاً روی بویه های سمت راست کانال نوشته می شود.
1-2- بیکن ها و کاربرد آنها
-بیکن ها علائم کمک ناوبری ثابتی هستند که پایه های فلزی یا چوبی آن در ساحل و یا در آبهای کم عمق سواحل نصب می شود و معمولاً بر دو نوع هستند که عبارت اند از:
1. بیکن های روز
2. بیکن های شب
- بیکن هایی که در روز مورد استفاده قرار می گیرند فاقد چراغ بوده و علائم مشخصه آنها رنگ، شکل و یا شماره آنها است.
- ساده ترین نوع بیکن تک پایه ای بوده و علامت مشخصه آنها در بالاترین و نزدیکترین مکان به آن نصب می گردد.
- بعضی از این بیکن ها در شب و با نصب چراغ روی آنها قابل رویت می باشند. از معروفترین بیکن های چراغدار می توان بیکن ترانزیت را نام برد. لازم به اشاره است در صورتیکه امتداد دو بیکن از وسط کانال و یا از آبهای مناطق ایمن عبور کند آنرا بیکن ترانزیت گویند. در این حالت بویژه هنگام عبور از کانالهای باریک برای اینکه واحد شناور دقیقاً از وسط کانال یا از آبهای ایمن عبور کند دو بیکن را در روز و یا چراغهای آنرا در شب رویهم قرار داده و در امتداد آن دو بیکن دریانوردی می نمایند.
16-3- ریکن و کاربرد آن
- ریکن در واقع نوعی بیکن است که سیگنالهای مشخصی را که قابل دریافت توسط رادار کشتی باشد منتشر می نماید. این سیگنالهای منتشر شده در صفحه رادار واحد شناور کاملاً مشخص است.
1-4- فانوسهای دریایی
- فانوسهای دریایی که آنرا چراغ دریایی نیز می گویند در اکثر مناطق قابل دریانوردی جهان در امتداد سواحل در خشکی و نیز در آبهای داخلی کشورها مورد استفاده قرار می گیرد. ساختمان بخصوص فانوسهای دریایی آنرا براحتی قابل شناسایی کرده و نیاز به توصیف و تعریف خاصی ندارد.
- فانوسهای دریایی موارد استفاده بسیار زیادی داشته و در مناطق مختلف بکار برده می شود. مثلاً در دماغه ها، مدخلها، مناطق خطرناک و یا نقاطی که لازم است به دریانوردان هشدار داه و آنها را از خطرات احتمالی آگاه کرد می توان نام برد.
- یکی از ویژگیهای بسیار مهم فانوسهای دریایی وجود چراغی در بالای آن است که ارتفاع قابل ملاحظه ای داشته و برد نورانی آن بسیار از بویه ها ودیگر علائم دریایی بیشتر و زیادتر است.
- فانوس های دریایی علاوه بر چراغ به علائم دیگری نیز از قبیل سیگنالهای مخصوص هوای مه آلود و غیره مجهز می باشند در بعضی از مناطق جهت بکار انداختن علائم آن هنوز هم از نیروی انسانی استفاده می شود ولی در بیشتر کشورهای پیشرفته این سیستم بصورت خودکار انجام می شود.
1-5- سفینه های دریایی
- کار سفینه های دریایی همانند فانوس دریایی بوه و مجهز به چراغ، سیگنالهای مخصوص مه و بیکن های رادیویی می باشند. از سفینه های دریایی در مدخل بنادر بزرگ و مهم دنیا و یا در مناطق خطرناک استفاده می شود. در بعضی از مناطق، رنگ بدنه آن قرمز بوده و نام ایستگاه مربوطه روی بدنه شناور نوشته می شود که روسازی آن (سفینه ها) برنگ سفید و دکل ها و پایه های چراغ را رنگ های دیگری است.
- لازم به اشاره است چنانچه سفینه های دریایی در حال حرکت باشند و در مکان اصلی خود نباشند باید علامت مخصوص خود را نشان دهند مبنی بر اینکه در لنگرگاه نبوده تا بدین وسیله خطری متوجه دیگر دریانوردان نگردد.
1-6- مشخصات فنی چراغهای دریایی
- از آنجائیکه چراغهایی دریایی کاربرد بسیار زیادی در دریانوردی دارند برای آگاهی دریانوردان ساختار آن را به اجمال مورد آنالیز قرار می دهیم.
1-6-1- نور چراغها:
نور چراغها را می توان توسط باطری و یا گاز که در درون بدنه بویه ها یا خارج از چراغهایی دریایی قرار دارد روشن نمود که اینکار توسط سیم یا لوله ای که به خود چراغ متصل است انجام می شود. برای اینکه کارکرد باطری و یا کپسول برای زمان زیادی در نظر گرفته شود و کمتر نیاز به تعویض مولدهای روشنایی یا شارژ باطری باشد می توان طول مدت روشنایی چراغها را در مقایسه با مدت زمان تاریکی را با استفاده از تغییر ریتم فلاشرها کمتر نمود.
1-6-2- رنگ نور چراغهای دریایی
- رنگ نور چراغهای دریایی در بعضی از مناطق بصورت های متنوع مورد استفاده قرار می گیرد. ولی سه نوع رنگ استاندارد براساس تأییدیه انجمن بین المللی چراغهای دریایی (IALA) عبارت اند از: سفید – قرمز – سبز
الف- رنگ قرمز
- رنگ قرمز روی بویه ها و چراغهای دریایی قرار گرفته و بدنه بویه ها را هم می توان با رنگ قرمز رنگ کرد.
ب- رنگ سبز
رنگ سبز هم مثل رنگ قرمز برای رنگ کردن بدنه بویه ها مورد استفاده قرار گرفته و در چراغهایی دریایی نیز بعنوان رنگ لنز بکار می رود.
ج- رنگ سفید
- رنگ سفید روی بدنه بویه های مختلف کاربرد داشته و در چراغهای دریایی نیز بعنوان رنگ لنز بکار برده می شود.
1-6-3- شناخت چراغهای دریایی براساس مشخصات ظاهری
- مشخصات فنی چراغهای دریایی با مشخصات ظاهری آنها متفاوت بوده که در اینجا به تعدادی اختصارات و معانی مربوطه اشاره خواهیم داشت.
1. (F.L)Flashing یا چشمک زن
- وقتی مشخصه یک چراغ دریایی بصورت Fl نشان داده می شود بدین معنی است که مدت زمان روشنای کمتر از مدت زمان تاریکی است.
2. Occulting یا Occ یا Oc
- این علامت روی چراغهای دریایی به این معنی است که مدت زمان روشنایی بیشتر از مدت زمان تاریکی چراغ است.
3. Isophase یا ISO
- این علامت روی چراغهای دریایی نشان دهنده آن است که مدت زمان روشنایی و مدت زمان خاموشی چراغ یکسان است.
4. Fixed یا F
- این چراغها روشنایی ثابت داشته و البته بعضی از بویه ها هم به این صورت هستند ولی باید به خاطر داشت استفاده از آن روی بویه های خطر (بویه هایی که نشان دهنده موانع هستند و یا بویه هایی که در محل انشعاب مسیرهای کشتیرانی قرار دارند) به هیچ وجه توصیه نمی شود.
5. FL، مخصوص چراغهای چشمک زن معمولی
- این چراغها معمولاً بصورتی چشمک می زنند که به تناوب یکسان بوده و حداکثر 30 چشمک در دقیقه میزنند و معمولاً از آن برای بویه های سبز و قرمز و بویه های مخصوص (بویه سیاه) استفاده می کنند.
6. Quick Flashing یا QKFL
-چنین چراغهایی معمولاً تعداد چشمک های آن حداقل 60 چشمک در دقیقه است و معمولاً روی بویه های سبز و قرمز و یا روی بویه هایی که لازم است توجه خاصی نسبت به آن منطقه وجود داشته باشد مورد استفاده دارد مانند سرپیچ های تند یا محل کشتی های مغروق
7. Interrupted Quick Flashing یا intok. FL.
- این چراغها چند سری چشمک سریع زده و بین هر سری معمولاً 5 ثانیه خاموشی وجود دارد و معمولاً در سر تقاطع های کانال، در محل غرق شدن شناورها و یا خطرات دیگر که بتوان از هر دو طرف آن عبور کرد، نصب می گردد.
8. MO یا K
- علامت نور این نوع چراغها تشکیل شده از یک چشمک کوتاه و یک چشمک بلند که معمولاً 8 بار در دقیقه انجام می شود نور آنها سفید و معمولاً در وسط کانال و یا در جاهایی که بتوان از هر دو طرف و از نزدیک آن عبور کرد، نصب می شود.
9. رنگ ها و علامت اختصاریشان
- رنگ منتشر شده توسط هر نور با اختصاراتی بصورت مقابل نشان داده می شود:
اختصارات رنگ ها
به فارسی به لاتین
W
R
G
Y
Qr
BU, BL
V سفید
قرمز
سبز
زرد
نارنجی
آبی
بنفش White
Red
Green
Yellow
Orange
Blue
Violet
2. سیستم های نصب علائم دریایی (بویه ها و چراغها)
- تا سال 1975 شاید بیش از سی سیستم مختلف نصب علائم در جهان مورد استفاده قرار گرفت که البته مقررات این سیستم ها نسبت به یکدیگر تناقضاتی را بوجود می آورد که باعث ایجاد خطرات بیشمار گردید. این مسأله بخصوص بهنگام شب بیشتر بچشم می خورد.
- حتی در مواقعی دریانورد به یکباره خود را در مقابل چراغی می دید که مفهوم آن کاملاً برایش روشن نبود. چنین اشتباهات سوال برانگیزی گاهی می توانست بسیار خطرآفرین باشد.
- بطور مثال اگر چراغی را بعنوان نشانه یک شی خطرناک گذاشته بودند از اینکه محل شی و مختصات آنرا برروی نقشه های دریایی قید نمایند غافل شده بودند.
- نکته جالب اینکه علاوه بر مشکلات فوق الذکر از زمانیکه نورانی کردن علائم از اواخر قرن نوزدهم متداول گردید در مورد روش استفاده مناسب از این علائم همیشه اختلاف نظر وجود داشته است.
- بطور مثال بعضی از کشورها موافق استفاده از چراغ قرمز برای مشخص نمودن طرف چپ کانال بودند و بعضی دیگر بالعکس، چراغ قرمز را برای علامت گذاری سمت راست کانال بکار می بردند.
- اختلاف مهم دیگر بهنگام روز بوجود می آید که در مورد مشخص کردن مسیر بود، بیشتر کشورها در این حالت سیستم «لاترال» را پذیرفته بودند ولی کشورهای بیشمار دیگری طرفدار سیستم مشخص کننده «مسیر در چهار جهت» یا «کاردینال» بودند.
2-1- سیستم های نصب علائم لاترال و کاردینال
الف- سیستم لاترال یا سیستم جانبی
- درسیستم لاترال علائم کناره های چپ و راست مسیر را مشخص می کردند در واقع این سیستم هنگام ورود به بنادر، رودخانه ها، خورها و یا به هر آبراه موقعیت علائم از طرف دریا تعیین می گردد و یا می توان با توجه به جهت جریان آب مد تعیین نمود.
ب- سیستم کاردینال یا سیستم چهارجهت اصلی
در سیستم کاردینال محل های خطرناک بوسیله یک یا چند علامت مشخص می گردد. این علائم در صفحه هایی که جهت های آن بوسیله قطب نما مشخص شده نصب گردیده اند که منطقه خطر در آن رانسبت به علائم نشان می دهد به عبارت دیگر سیستم کاردینال مناسبترین سیستم برای نشان دادن سواحلی با صخره های زیاد، جزیره نماهای آشکار و پنهان جزایر متعدد و همچنین برای نشان دادن مناطق خطرناک در دریاچه های آزاد است.
در واقع محل قرار گرفتن این نوع علائم موقعیت تقریبی محل خطرناک را نشان می دهد. بطور مثال اگر با بویه شرقی روبرو شویم این معنا را دارد که محل خطرناک در طرف غرب بوده و باید از طرف شرق آن بویه مسیر را ادامه دهیم.
2-2- مشکلات سیستم های نصب لاترال و کاردینال
- جالب است بدانید که غالب کشورهای مهم دریایی جهان برای سالهای متمادی از هر دو سیستم استفاده می نمودند. جزئیاتی از قبیل اشکال و رنگهای بویه و نیز مشخصات نور چراغها در کشورهای مختلف تفاوت داشت. با گذشت زمان و افزایش ارتباطات دریایی بین کشورهای مختلف ایجاب نمود که سیستم های مختلف بویه گذاری به یک سیستم یکنواخت تغییر یابد و در این رابطه کنفرانسهای متعددی تشکیل گردید تا اینکه بعد از جنگ جهانی دوم که علائم کمک ناوبری بسیاری از کشورها نابود شده بود، آنها تصمیم گرفتند که در اسرع وقت آنرا ترمیم نمایند و بدین منظور از قواعدی که قبلاً در ژنو تصویب شده بود استفاده کرده و با توجه به روشهای محلی و تجهیزاتی که در اختیار داشتند برای هماهنگ کردن کردن آن با اوضاع خود تغییراتی در این قوانین بوجود آورند.
- در همین راستا بیشتر کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی نیز خواهان سیستم لاترال بودند و قرمز را برای علامت گذاری سمت راست کانال بکار می بردند.
- مجمع بین المللی علامت گذاری دریایی این مساله را مدنظر قرار داده بود بطوریکه در سال 1965 یک کمیسیون بین المللی بمنظور بررسی مسائل و ارائه یک راه حل منطقی تشکیل داد و این کمیسیون با سه مسأله اساسی روبرو بود:
الف- بکار بردن تجهیزات موجود برای جلوگیری از مخارج بیهوده
ب- تعیین کاربرد مناسب چراغ قرمز برای سمت چپ یا راست مسیر
ج- ادغام قواعدی که هم سیستم لاترال و هم سیستم کاردینال را در برگیرد.
- کوشش برای ایجاد یک واحد کامل، موفقیت بسیار کمی در برداشت، سپس یک سری حوادث فاجعه آمیز که منجر به غرق شدن چند کشتی شد باعث تحرک جدید در کمیسیون گردیده و در این باره کار خود را شروع کرد.
- هدف این کمیسیون یکنواخت کردن کامل بود لیکن تصمیم گرفته شد که دو مجموعه قونین بوجود آورند یکی پیش بینی استفاده از رنگ قرمز برای علامت گذاری قسمت چپ کانال بود که دو سیستم کاردینال و لاترال را در هم ادغام می کرد و دیگری استفاده از رنگ قرمز برای علامت گذاری سمت راست کانالها و سیستم جانبی بود.
- این دو مجموعه قوانین بطریق زیر مشخص می گردد:
الف: سیستم نصب علائم روش A
ب: سیستم نصب علائم روش B
3. نصب علائم دریایی در بنادر ماهیگیری
3-1- سیستم نصب علائم به روش «A» در بنادر ماهیگیری
- سیستم A مرکب از سیستم لاترال و کاردینال (قرمز در سمت چپ) است، قوانین سیستم A که هم اکنون بطور کامل تهیه شده ، بوسیله آیمو (IMO) تأیید گردیده است و مورد استفاده آن برای رأی کشورهای اروپا، آفریقا، هند، استرالیا و بعضی از کشورهای قاره آسیا است، که کشور ما هم جزو این کشورها است.
- در این سیستم علامت گذاری می توان از ترکیب ها استفاده نمود و دریانورد به آسانی می توان تشخیص دهد که این علامت لاترال، کاردینال و یا نوع دیگری است و خصوصیات علامت در همان لحظه قابل تشخیص است. سیستم علامت گذاری A شامل (پنج) نوع مختلف علائم است که ترکیب آنها می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
3-1-1- علائم لاترال در سیستم علامت گذاری A
- استفاده از آنها منوط به جهات و مسیرهای قراردادی است. این علائم کناره های سمت چپ و راست مسیری را که باید تعقیب شوند مشخص می نمایند.
مفهوم علائم حداقل بوسیله یکی از خصوصیات زیر مشخص می گردد:
الف- در شب بوسیله رنگ نور و مشخصه نورانی
ب- در روز بوسیله رنگ بدنه، فرم و مشخصه روز
3-1-2- شرح علائم لاترال در سیستم علامت گذاری A
الف – علامت های سمت چپ
- شکل: استوانه ای، برج و یا تیرک
- مشخصه روز: یک استوانه قرمز رنگ بالای بویه برج شکل و یا تیرک شکل در صورت لزوم
- رنگ نور: قرمز
- مشخص نورانی: نامشص است. بطور مثال می تواند چشمک زن سریع، فقط چشمک زن، چشمک زن بلند و یا چشمک زن مختلف باشد.
LATTERAL
PORT HAND MARKS
ب- علامت های سمت راست
رنگ علامت: سبز
شکل: مخروطی، برج و یا تیرک
مشخصه روز: یک مخروط سبز رویه بالا و در بالاترین قسمت بویه های برج شکل و یا تیرک شکل
LATTERAL
STARBOARD HAND MARKS
3-2-1- علائم کاردینال در سیستم علامت گذاری A
- علائم کاردینال همانند قطب نما نشان دهنده چهارجهت اصلی یعنی، شمال، جنوب، شرق و غرب بوده و دریانوردان را بطرف آبهای ایمن هدایت می کند و در جهت مخالف، محل های ناامن و نقاط خطرناک را می شناساند.
با مشاهده آن علائم بطرف جهتی که نام گذاری شده باید ادامه حرکت داد. یعنی یک دریانورد با مشاهده علامت شمال باید بطرف شمال آن علامت، با دیدن علامت جنوبی بطرف جنوب، با دیدن بویه شرقی بطرف شرق و با مشاهده علامت ضرب باید بطرف غرب آن علامت تغییر مسیر دهد.
3-2-2- موارد استفاده از علائم کاردینال در سیستم علامت گذاری A
الف- برای نشان دادن اینکه بیشترین عمق در همان جهتی از علامت قرار دارد که نام علامت است.
ب- برای نشان دادن اینکه از کدام طرف یک مانع آب مطمئن (منطقه ایمن) وجود دارد.
ج- برای جلب نظر روی یک شکل در کانال، مثل یک پیچ، یک دوراهی و یا انتهای منطقه کم عمق
3-3-1- علامت شمال در سیستم علامت گذاری A
مشخصه روز علامت شمال: دو مخروط سیاه که رویهم قرار گرفته و رأی هر دو مخروط بطرف بالا است. لازم به اشاره است که مشخصه های روز یکی از علائم مهم است که باید بدقت بخاطر سپرده شود.
رنگ بدنه علامت شمال: از دو رنگ سیاه و زرد تشکیل می گردد. بطوریکه قسمت بالای آن سیاه و پایین آن زرد است.
شکل علامت شمال: بصورت برج و یا تیرک است.
رنگ نور علامت شمال: سفید است.
مشخصه نورانی علامت شمال (ریتم فلاش): بصورت چشمک زن خیلی سریع (100 تا 120 چشمک در دقیقه) و یا چشمک زن سریع (50 تا 60 چشمک در دقیقه)
محل خطر در علامت شمال: محل خطر در جنوب آن است.
3-3-2- علامت شرق در سیستم علامت گذاری A
مشخص روز علامت شرق: دو مخروط سیاه، بطوریکه قاعده آنها بطرف هم بوده و رأس مخروط ها یکی بطرف بالا و دیگری بطرف پایین قرار دارد.
رنگ بدنه علامت شرق: رنگ بدنه سیاه و یک نوار پهن زرد رنگ در وسط آن دیده می شود.
شکل علامت شرق: بصورت برج یا تیرک است.
رنگ نور در علامت شرق: سفید
مشخصه نورانی علامت شرق (ریتم فلاش): بصورت چشمک زن خیلی سریع که بصورت سه چشمک در هر پنج ثانیه و یا چشمک زن سریع بصورت 3 چشمک در هر ده ثانیه است. جهت بخاطر سپردن صفحه ساعت را در نظر بگیرید عدد سه در شرق است اگر ساعت 12:00 را شمال فرض کنیم.
محل خطر علامت شرق: در غرب آن است.
3-3-3- علامت غرب در سیستم علامت گذاری A
مشخصه روز علامت غرب: دو مخروط سیاه که رأس آنها بطرف یگدیگر است.
مشخصه بدنه علامت غرب: رنگ بدنه زرد و یک نوار پهن سیاه رنگ در وسط آن دیده می شود.
شکل علامت غرب: بصورت برچ و یا تیرک است.
رنگ نور علامت غرب: سفید است.
مشخصه نورانی علامت غرب (ریتم فلاش): بصورت چشمک زن خیلی سریع بصورت نه چشمک خیلی سریع در ده ثانیه و یا بصورت چشمک زن سریع بصورت 9 چشمک سریع در هر 15 ثانیه است جهت بخاطر سپردن از ساعت استفاده می توان نمود به این صورت که عدد 9 در صفحه ساعت نشان دهنده غرب است.
محل خطر علامت غرب: در شرق علامت است.
3-3-4- علات جنوب در سیستم علامت گذاری A
مشخص نور علامت جنوب: دو مخروط سیاه که رویهم قرار گرفته و رأس انها بطرف پایین است.
رنگ بدنه علامت جنوب: قسمت پایین آن سیاه و قسمت بالا زرد رنگ است.
شکل علامت جنوب: بصورت برج و یا تیرک است.
رنگ نور علامت جنوب: رنگ نور سفید است.
مشخصه نورانی علامت جنوب (ریتم فلاش): چشمک زن خیلی سریع بصورت شش چشمک خیلی سریع و در دنباله آن یک چشمک بلند در هر ده ثانیه، و یا چشمک زن سریع بصورت شش چشمک سریع و در دنباله آن یک چشمک بلند در هر 15 ثانیه است.
برای بخاطر سپردن می توان از ساعت استفاده کرد به این صورت که عدد شش در جنوب صفحه ساعت قرار دارد برای اینکه تعداد چشمک آن با چشمک های علامت شرق و غرب اشتباه نشود در دنبال آن یک چشمک بلند استفاده می نمایند.
نویسنده: وحید فروزنده
- این علائم در نقاط مختلف طول سواحل و در مسیرهای قابل کشتیرانی بعنوان راهنمای آبهای ایمن قرار داد می شوند و دریانوردان را در تعیین نقطه نسبت به خشکی و خطرات ناپیدا کمک می نمایند. این علائم بصورتی هستند که قابلیت دیده شدن و یا شنیده شدن را داشته و سیستمی را بوجود می آورند
آشنایی با علائم کمک ناوبری و چراغهایی دریایی
- علائم کمک ناوبری و چراغهای دریایی ، به معنای دستگاه یا وسایل خارجی کمک کننده به دریانوردان در تعیین و محاسبه موقعیت و یا مسیر دریانوردی و همچنین خطرات و موانع دریایی می باشند و شامل فانوس های دریایی، بیکن ها، سفینه های دریایی، بویه ها، ریکن ها، علائم مخصوص مه و بیکن ها می شوند.
- این علائم در نقاط مختلف طول سواحل و در مسیرهای قابل کشتیرانی بعنوان راهنمای آبهای ایمن قرار داد می شوند و دریانوردان را در تعیین نقطه نسبت به خشکی و خطرات ناپیدا کمک می نمایند. این علائم بصورتی هستند که قابلیت دیده شدن و یا شنیده شدن را داشته و سیستمی را بوجود می آورند که مسیر ایمن را نشان می دهند. اشکال و موقعیت آنها معانی مختلفی را بوجود می آورند و دریانورد قادر است با شناسایی آنها مسیر مستقیم و ایمن را در پیش گرفته و از خطرات احتمالی جلوگیری نماید.
1 . انواع علائم کمک ناوبری و چراغهای دریایی
1-1- بویه ها
- بویه ها در اشکال و اندازه های مختلف وجود داشته و هرکدام معنای خاص خود را دارند، که از میان آنها بویه هایی که مجهز به چراغ باشند برای دریانوردی در شب نیز بکار می روند و آنهایی که مجهز به ایجاد سوت هستند برای دریانوردی در هوای مه آلود مورد استفاده قرار می گیرند.
- غالب بویه های جدید مجهز به دستگاههایی برای انعکاس امواج رادار می باشند اینگونه بویه ها امواج فرستاده شده را از رادار به خوبی منعکس نموده و در روی صفحه رادار بصورت یک نقطه نورانی دیده می شوند.
- در ارتباط با بویه هایی که فاقد چراغ هستند، باید دانست این بویه ها مجهز به نوراهای شبرنگ می باشند که به سهولت توسط نورافکن می توان موقعیت آنها را پیدا کرد. رنگ منعکس شده از آن نوارها شبیه به رنگ نور چراغها می باشد.
1-1-1- انواع بویه ها در شکل و کاربرد
الف: بویه استوانه ای شکل
- این بویه ها از جنس های فلزی، پلی اتیلن و فایبرگلاس بوده که به شکل استوانه طراحی می گردد.
ب: بویه مخروطی شکل
- این بویه ها معمولاً از ورقه های فلزی درست شده و شکل قسمت زیرآبی آن استوانه ای و قسمتی که بالای آب قرار دارد بصورت مخروط است.
ج- بویه های زنگ دار
- این بویه ها نیز معمولاً بدنه شان فلزی است. در بالای آنها قسمتی برج مانند وجود داشته که در داخل آن وسیله ای شبیه زنگ برای ایجاد صدا وجود دارد که این زنگ ها در اثر حرکت بویه ها که ناشی از امواج دریاست حرکت کرده و تولید صدا می کنند. باید به خاطر داشت با توجه به این موضوع کاربرد این بویه ها برای جاهایی که امواج راکد بوه (مثل داخل خورها و حوضچه ها) توصیه نمی شود، البته در نوع جدید آنها برای ایجاد صدا ازگاز متراکم یا چکشهای الکتریکی استفاده می کنند.
د- بویه های صوت دار
- این بویه ها در اثر بالا و پایین رفتن امواج دریا سیگنالهای مختلف صدا را تولید می نمایند. البته بعضی از آنها مجهز به وسیله ای الکتریکی هستند که بدون توجه به امواج دریا، صدای مشخصی را در فواصل معین و بطور مرتب ایجاد می نمایند. بیشترین مورد استفاده اینگونه بویه ها در شب و هوای مه گرفته است.
ر- بویه های چراغدار
- بویه هایی هستند که قسمت فوقانی آنها دارای لانترن است و در درون لانترن لامپ (مشعل) وجود دارد که ممکن است چنانچه مشعل وجود داشته باشد به روشهای مختلف مثل استفاده از گاز یا باطری آنرا روشن نمایند. البته منبع تغذیه لانترنها در داخل بویه (بدنه آن) قرار دارد.
ز- بویه های ترکیبی
- اینگونه بویه ها ممکن است مجهز به چند سیستم باشند بطور مثال بویه های مجهز به چراغ و سیگنالهای صوتی یک نمونه از بویه های ترکیبی است.
س- بویه های مخصوص
- بویه هایی هستند که از سیستم مشخص که برای بویه های دیگر لحاظ می گردد تبعیت نمی کنند و بیشتر کاربرد اختصاصی دارند. بطور مثال بویه هایی که برای علامت گذاری مناطق لایروبی، قرنطینه، تورهای ماهیگیری و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
1-1-2- کاربرد بویه ها در روز و علائم آنها
- یکی از مهمترین مشخصه های بویه هایی که در روز کاربرد دارند رنگ آنهاست لازم به اشاره است که در سیستم های مختلف بویه گذاری رنگها تعابیر و معانی مختلفی دارند. در سیستم لاترال رنگ بویه نشان دهنده این است که شناور از چه سمت بویه ها می تواند عبور کند.
1-1-3- شناخت بویه ها از نظر رنگ
- باید توجه داشت معانی رنگ بویه ها برای شناخت بویه ها برای وقتی است که شناور از دریا بطرف خشکی یا بطرف کانال در حال حرکت است، و به شرح ذیل است:
1. بویه های قرمز رنگ برای نشان دادن محدوده ی سمت چپ کانال و در بعضی از مناطق نشان دهنده ی محل خطرناک بوده که دریانوردان هنگام ورود به کانال باید آنرا در سمت چپ شناور خود ببینند.
2. بویه های سبزرنگ برای نشان دادن محدوده ی سمت راست کانال بوده و دریانوردان هنگام ورود به کانال یا بندر باید آنرا در سمت راست شناور ببینند.
1-1-4- شناخت بویه ها از روی شماره و حرف
- غالب بویه ها دارای معرف خاصی هستند که ممکن است بصورت شماره یا حرف و یا ترکیبی از آن دو باشند و رنگ این شماره ها روی بدنه بویه ها بصورتی است که از دور کاملاً قابل رویت است. چند ویژگی و معنی شماره ها یا حروف روی بویه ها عبارت است از:
1. شماره بویه ها از دهانه ورودی کانال بطرف داخل کانال افزایش می یابد.
2. شماره های فرد معمولاً روی بویه های سمت چپ کانال نوشته می شود.
3. شماره های زوج معمولاً روی بویه های سمت راست کانال نوشته می شود.
1-2- بیکن ها و کاربرد آنها
-بیکن ها علائم کمک ناوبری ثابتی هستند که پایه های فلزی یا چوبی آن در ساحل و یا در آبهای کم عمق سواحل نصب می شود و معمولاً بر دو نوع هستند که عبارت اند از:
1. بیکن های روز
2. بیکن های شب
- بیکن هایی که در روز مورد استفاده قرار می گیرند فاقد چراغ بوده و علائم مشخصه آنها رنگ، شکل و یا شماره آنها است.
- ساده ترین نوع بیکن تک پایه ای بوده و علامت مشخصه آنها در بالاترین و نزدیکترین مکان به آن نصب می گردد.
- بعضی از این بیکن ها در شب و با نصب چراغ روی آنها قابل رویت می باشند. از معروفترین بیکن های چراغدار می توان بیکن ترانزیت را نام برد. لازم به اشاره است در صورتیکه امتداد دو بیکن از وسط کانال و یا از آبهای مناطق ایمن عبور کند آنرا بیکن ترانزیت گویند. در این حالت بویژه هنگام عبور از کانالهای باریک برای اینکه واحد شناور دقیقاً از وسط کانال یا از آبهای ایمن عبور کند دو بیکن را در روز و یا چراغهای آنرا در شب رویهم قرار داده و در امتداد آن دو بیکن دریانوردی می نمایند.
16-3- ریکن و کاربرد آن
- ریکن در واقع نوعی بیکن است که سیگنالهای مشخصی را که قابل دریافت توسط رادار کشتی باشد منتشر می نماید. این سیگنالهای منتشر شده در صفحه رادار واحد شناور کاملاً مشخص است.
1-4- فانوسهای دریایی
- فانوسهای دریایی که آنرا چراغ دریایی نیز می گویند در اکثر مناطق قابل دریانوردی جهان در امتداد سواحل در خشکی و نیز در آبهای داخلی کشورها مورد استفاده قرار می گیرد. ساختمان بخصوص فانوسهای دریایی آنرا براحتی قابل شناسایی کرده و نیاز به توصیف و تعریف خاصی ندارد.
- فانوسهای دریایی موارد استفاده بسیار زیادی داشته و در مناطق مختلف بکار برده می شود. مثلاً در دماغه ها، مدخلها، مناطق خطرناک و یا نقاطی که لازم است به دریانوردان هشدار داه و آنها را از خطرات احتمالی آگاه کرد می توان نام برد.
- یکی از ویژگیهای بسیار مهم فانوسهای دریایی وجود چراغی در بالای آن است که ارتفاع قابل ملاحظه ای داشته و برد نورانی آن بسیار از بویه ها ودیگر علائم دریایی بیشتر و زیادتر است.
- فانوس های دریایی علاوه بر چراغ به علائم دیگری نیز از قبیل سیگنالهای مخصوص هوای مه آلود و غیره مجهز می باشند در بعضی از مناطق جهت بکار انداختن علائم آن هنوز هم از نیروی انسانی استفاده می شود ولی در بیشتر کشورهای پیشرفته این سیستم بصورت خودکار انجام می شود.
1-5- سفینه های دریایی
- کار سفینه های دریایی همانند فانوس دریایی بوه و مجهز به چراغ، سیگنالهای مخصوص مه و بیکن های رادیویی می باشند. از سفینه های دریایی در مدخل بنادر بزرگ و مهم دنیا و یا در مناطق خطرناک استفاده می شود. در بعضی از مناطق، رنگ بدنه آن قرمز بوده و نام ایستگاه مربوطه روی بدنه شناور نوشته می شود که روسازی آن (سفینه ها) برنگ سفید و دکل ها و پایه های چراغ را رنگ های دیگری است.
- لازم به اشاره است چنانچه سفینه های دریایی در حال حرکت باشند و در مکان اصلی خود نباشند باید علامت مخصوص خود را نشان دهند مبنی بر اینکه در لنگرگاه نبوده تا بدین وسیله خطری متوجه دیگر دریانوردان نگردد.
1-6- مشخصات فنی چراغهای دریایی
- از آنجائیکه چراغهایی دریایی کاربرد بسیار زیادی در دریانوردی دارند برای آگاهی دریانوردان ساختار آن را به اجمال مورد آنالیز قرار می دهیم.
1-6-1- نور چراغها:
نور چراغها را می توان توسط باطری و یا گاز که در درون بدنه بویه ها یا خارج از چراغهایی دریایی قرار دارد روشن نمود که اینکار توسط سیم یا لوله ای که به خود چراغ متصل است انجام می شود. برای اینکه کارکرد باطری و یا کپسول برای زمان زیادی در نظر گرفته شود و کمتر نیاز به تعویض مولدهای روشنایی یا شارژ باطری باشد می توان طول مدت روشنایی چراغها را در مقایسه با مدت زمان تاریکی را با استفاده از تغییر ریتم فلاشرها کمتر نمود.
1-6-2- رنگ نور چراغهای دریایی
- رنگ نور چراغهای دریایی در بعضی از مناطق بصورت های متنوع مورد استفاده قرار می گیرد. ولی سه نوع رنگ استاندارد براساس تأییدیه انجمن بین المللی چراغهای دریایی (IALA) عبارت اند از: سفید – قرمز – سبز
الف- رنگ قرمز
- رنگ قرمز روی بویه ها و چراغهای دریایی قرار گرفته و بدنه بویه ها را هم می توان با رنگ قرمز رنگ کرد.
ب- رنگ سبز
رنگ سبز هم مثل رنگ قرمز برای رنگ کردن بدنه بویه ها مورد استفاده قرار گرفته و در چراغهایی دریایی نیز بعنوان رنگ لنز بکار می رود.
ج- رنگ سفید
- رنگ سفید روی بدنه بویه های مختلف کاربرد داشته و در چراغهای دریایی نیز بعنوان رنگ لنز بکار برده می شود.
1-6-3- شناخت چراغهای دریایی براساس مشخصات ظاهری
- مشخصات فنی چراغهای دریایی با مشخصات ظاهری آنها متفاوت بوده که در اینجا به تعدادی اختصارات و معانی مربوطه اشاره خواهیم داشت.
1. (F.L)Flashing یا چشمک زن
- وقتی مشخصه یک چراغ دریایی بصورت Fl نشان داده می شود بدین معنی است که مدت زمان روشنای کمتر از مدت زمان تاریکی است.
2. Occulting یا Occ یا Oc
- این علامت روی چراغهای دریایی به این معنی است که مدت زمان روشنایی بیشتر از مدت زمان تاریکی چراغ است.
3. Isophase یا ISO
- این علامت روی چراغهای دریایی نشان دهنده آن است که مدت زمان روشنایی و مدت زمان خاموشی چراغ یکسان است.
4. Fixed یا F
- این چراغها روشنایی ثابت داشته و البته بعضی از بویه ها هم به این صورت هستند ولی باید به خاطر داشت استفاده از آن روی بویه های خطر (بویه هایی که نشان دهنده موانع هستند و یا بویه هایی که در محل انشعاب مسیرهای کشتیرانی قرار دارند) به هیچ وجه توصیه نمی شود.
5. FL، مخصوص چراغهای چشمک زن معمولی
- این چراغها معمولاً بصورتی چشمک می زنند که به تناوب یکسان بوده و حداکثر 30 چشمک در دقیقه میزنند و معمولاً از آن برای بویه های سبز و قرمز و بویه های مخصوص (بویه سیاه) استفاده می کنند.
6. Quick Flashing یا QKFL
-چنین چراغهایی معمولاً تعداد چشمک های آن حداقل 60 چشمک در دقیقه است و معمولاً روی بویه های سبز و قرمز و یا روی بویه هایی که لازم است توجه خاصی نسبت به آن منطقه وجود داشته باشد مورد استفاده دارد مانند سرپیچ های تند یا محل کشتی های مغروق
7. Interrupted Quick Flashing یا intok. FL.
- این چراغها چند سری چشمک سریع زده و بین هر سری معمولاً 5 ثانیه خاموشی وجود دارد و معمولاً در سر تقاطع های کانال، در محل غرق شدن شناورها و یا خطرات دیگر که بتوان از هر دو طرف آن عبور کرد، نصب می گردد.
8. MO یا K
- علامت نور این نوع چراغها تشکیل شده از یک چشمک کوتاه و یک چشمک بلند که معمولاً 8 بار در دقیقه انجام می شود نور آنها سفید و معمولاً در وسط کانال و یا در جاهایی که بتوان از هر دو طرف و از نزدیک آن عبور کرد، نصب می شود.
9. رنگ ها و علامت اختصاریشان
- رنگ منتشر شده توسط هر نور با اختصاراتی بصورت مقابل نشان داده می شود:
اختصارات رنگ ها
به فارسی به لاتین
W
R
G
Y
Qr
BU, BL
V سفید
قرمز
سبز
زرد
نارنجی
آبی
بنفش White
Red
Green
Yellow
Orange
Blue
Violet
2. سیستم های نصب علائم دریایی (بویه ها و چراغها)
- تا سال 1975 شاید بیش از سی سیستم مختلف نصب علائم در جهان مورد استفاده قرار گرفت که البته مقررات این سیستم ها نسبت به یکدیگر تناقضاتی را بوجود می آورد که باعث ایجاد خطرات بیشمار گردید. این مسأله بخصوص بهنگام شب بیشتر بچشم می خورد.
- حتی در مواقعی دریانورد به یکباره خود را در مقابل چراغی می دید که مفهوم آن کاملاً برایش روشن نبود. چنین اشتباهات سوال برانگیزی گاهی می توانست بسیار خطرآفرین باشد.
- بطور مثال اگر چراغی را بعنوان نشانه یک شی خطرناک گذاشته بودند از اینکه محل شی و مختصات آنرا برروی نقشه های دریایی قید نمایند غافل شده بودند.
- نکته جالب اینکه علاوه بر مشکلات فوق الذکر از زمانیکه نورانی کردن علائم از اواخر قرن نوزدهم متداول گردید در مورد روش استفاده مناسب از این علائم همیشه اختلاف نظر وجود داشته است.
- بطور مثال بعضی از کشورها موافق استفاده از چراغ قرمز برای مشخص نمودن طرف چپ کانال بودند و بعضی دیگر بالعکس، چراغ قرمز را برای علامت گذاری سمت راست کانال بکار می بردند.
- اختلاف مهم دیگر بهنگام روز بوجود می آید که در مورد مشخص کردن مسیر بود، بیشتر کشورها در این حالت سیستم «لاترال» را پذیرفته بودند ولی کشورهای بیشمار دیگری طرفدار سیستم مشخص کننده «مسیر در چهار جهت» یا «کاردینال» بودند.
2-1- سیستم های نصب علائم لاترال و کاردینال
الف- سیستم لاترال یا سیستم جانبی
- درسیستم لاترال علائم کناره های چپ و راست مسیر را مشخص می کردند در واقع این سیستم هنگام ورود به بنادر، رودخانه ها، خورها و یا به هر آبراه موقعیت علائم از طرف دریا تعیین می گردد و یا می توان با توجه به جهت جریان آب مد تعیین نمود.
ب- سیستم کاردینال یا سیستم چهارجهت اصلی
در سیستم کاردینال محل های خطرناک بوسیله یک یا چند علامت مشخص می گردد. این علائم در صفحه هایی که جهت های آن بوسیله قطب نما مشخص شده نصب گردیده اند که منطقه خطر در آن رانسبت به علائم نشان می دهد به عبارت دیگر سیستم کاردینال مناسبترین سیستم برای نشان دادن سواحلی با صخره های زیاد، جزیره نماهای آشکار و پنهان جزایر متعدد و همچنین برای نشان دادن مناطق خطرناک در دریاچه های آزاد است.
در واقع محل قرار گرفتن این نوع علائم موقعیت تقریبی محل خطرناک را نشان می دهد. بطور مثال اگر با بویه شرقی روبرو شویم این معنا را دارد که محل خطرناک در طرف غرب بوده و باید از طرف شرق آن بویه مسیر را ادامه دهیم.
2-2- مشکلات سیستم های نصب لاترال و کاردینال
- جالب است بدانید که غالب کشورهای مهم دریایی جهان برای سالهای متمادی از هر دو سیستم استفاده می نمودند. جزئیاتی از قبیل اشکال و رنگهای بویه و نیز مشخصات نور چراغها در کشورهای مختلف تفاوت داشت. با گذشت زمان و افزایش ارتباطات دریایی بین کشورهای مختلف ایجاب نمود که سیستم های مختلف بویه گذاری به یک سیستم یکنواخت تغییر یابد و در این رابطه کنفرانسهای متعددی تشکیل گردید تا اینکه بعد از جنگ جهانی دوم که علائم کمک ناوبری بسیاری از کشورها نابود شده بود، آنها تصمیم گرفتند که در اسرع وقت آنرا ترمیم نمایند و بدین منظور از قواعدی که قبلاً در ژنو تصویب شده بود استفاده کرده و با توجه به روشهای محلی و تجهیزاتی که در اختیار داشتند برای هماهنگ کردن کردن آن با اوضاع خود تغییراتی در این قوانین بوجود آورند.
- در همین راستا بیشتر کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی نیز خواهان سیستم لاترال بودند و قرمز را برای علامت گذاری سمت راست کانال بکار می بردند.
- مجمع بین المللی علامت گذاری دریایی این مساله را مدنظر قرار داده بود بطوریکه در سال 1965 یک کمیسیون بین المللی بمنظور بررسی مسائل و ارائه یک راه حل منطقی تشکیل داد و این کمیسیون با سه مسأله اساسی روبرو بود:
الف- بکار بردن تجهیزات موجود برای جلوگیری از مخارج بیهوده
ب- تعیین کاربرد مناسب چراغ قرمز برای سمت چپ یا راست مسیر
ج- ادغام قواعدی که هم سیستم لاترال و هم سیستم کاردینال را در برگیرد.
- کوشش برای ایجاد یک واحد کامل، موفقیت بسیار کمی در برداشت، سپس یک سری حوادث فاجعه آمیز که منجر به غرق شدن چند کشتی شد باعث تحرک جدید در کمیسیون گردیده و در این باره کار خود را شروع کرد.
- هدف این کمیسیون یکنواخت کردن کامل بود لیکن تصمیم گرفته شد که دو مجموعه قونین بوجود آورند یکی پیش بینی استفاده از رنگ قرمز برای علامت گذاری قسمت چپ کانال بود که دو سیستم کاردینال و لاترال را در هم ادغام می کرد و دیگری استفاده از رنگ قرمز برای علامت گذاری سمت راست کانالها و سیستم جانبی بود.
- این دو مجموعه قوانین بطریق زیر مشخص می گردد:
الف: سیستم نصب علائم روش A
ب: سیستم نصب علائم روش B
3. نصب علائم دریایی در بنادر ماهیگیری
3-1- سیستم نصب علائم به روش «A» در بنادر ماهیگیری
- سیستم A مرکب از سیستم لاترال و کاردینال (قرمز در سمت چپ) است، قوانین سیستم A که هم اکنون بطور کامل تهیه شده ، بوسیله آیمو (IMO) تأیید گردیده است و مورد استفاده آن برای رأی کشورهای اروپا، آفریقا، هند، استرالیا و بعضی از کشورهای قاره آسیا است، که کشور ما هم جزو این کشورها است.
- در این سیستم علامت گذاری می توان از ترکیب ها استفاده نمود و دریانورد به آسانی می توان تشخیص دهد که این علامت لاترال، کاردینال و یا نوع دیگری است و خصوصیات علامت در همان لحظه قابل تشخیص است. سیستم علامت گذاری A شامل (پنج) نوع مختلف علائم است که ترکیب آنها می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
3-1-1- علائم لاترال در سیستم علامت گذاری A
- استفاده از آنها منوط به جهات و مسیرهای قراردادی است. این علائم کناره های سمت چپ و راست مسیری را که باید تعقیب شوند مشخص می نمایند.
مفهوم علائم حداقل بوسیله یکی از خصوصیات زیر مشخص می گردد:
الف- در شب بوسیله رنگ نور و مشخصه نورانی
ب- در روز بوسیله رنگ بدنه، فرم و مشخصه روز
3-1-2- شرح علائم لاترال در سیستم علامت گذاری A
الف – علامت های سمت چپ
- شکل: استوانه ای، برج و یا تیرک
- مشخصه روز: یک استوانه قرمز رنگ بالای بویه برج شکل و یا تیرک شکل در صورت لزوم
- رنگ نور: قرمز
- مشخص نورانی: نامشص است. بطور مثال می تواند چشمک زن سریع، فقط چشمک زن، چشمک زن بلند و یا چشمک زن مختلف باشد.
LATTERAL
PORT HAND MARKS
ب- علامت های سمت راست
رنگ علامت: سبز
شکل: مخروطی، برج و یا تیرک
مشخصه روز: یک مخروط سبز رویه بالا و در بالاترین قسمت بویه های برج شکل و یا تیرک شکل
LATTERAL
STARBOARD HAND MARKS
3-2-1- علائم کاردینال در سیستم علامت گذاری A
- علائم کاردینال همانند قطب نما نشان دهنده چهارجهت اصلی یعنی، شمال، جنوب، شرق و غرب بوده و دریانوردان را بطرف آبهای ایمن هدایت می کند و در جهت مخالف، محل های ناامن و نقاط خطرناک را می شناساند.
با مشاهده آن علائم بطرف جهتی که نام گذاری شده باید ادامه حرکت داد. یعنی یک دریانورد با مشاهده علامت شمال باید بطرف شمال آن علامت، با دیدن علامت جنوبی بطرف جنوب، با دیدن بویه شرقی بطرف شرق و با مشاهده علامت ضرب باید بطرف غرب آن علامت تغییر مسیر دهد.
3-2-2- موارد استفاده از علائم کاردینال در سیستم علامت گذاری A
الف- برای نشان دادن اینکه بیشترین عمق در همان جهتی از علامت قرار دارد که نام علامت است.
ب- برای نشان دادن اینکه از کدام طرف یک مانع آب مطمئن (منطقه ایمن) وجود دارد.
ج- برای جلب نظر روی یک شکل در کانال، مثل یک پیچ، یک دوراهی و یا انتهای منطقه کم عمق
3-3-1- علامت شمال در سیستم علامت گذاری A
مشخصه روز علامت شمال: دو مخروط سیاه که رویهم قرار گرفته و رأی هر دو مخروط بطرف بالا است. لازم به اشاره است که مشخصه های روز یکی از علائم مهم است که باید بدقت بخاطر سپرده شود.
رنگ بدنه علامت شمال: از دو رنگ سیاه و زرد تشکیل می گردد. بطوریکه قسمت بالای آن سیاه و پایین آن زرد است.
شکل علامت شمال: بصورت برج و یا تیرک است.
رنگ نور علامت شمال: سفید است.
مشخصه نورانی علامت شمال (ریتم فلاش): بصورت چشمک زن خیلی سریع (100 تا 120 چشمک در دقیقه) و یا چشمک زن سریع (50 تا 60 چشمک در دقیقه)
محل خطر در علامت شمال: محل خطر در جنوب آن است.
3-3-2- علامت شرق در سیستم علامت گذاری A
مشخص روز علامت شرق: دو مخروط سیاه، بطوریکه قاعده آنها بطرف هم بوده و رأس مخروط ها یکی بطرف بالا و دیگری بطرف پایین قرار دارد.
رنگ بدنه علامت شرق: رنگ بدنه سیاه و یک نوار پهن زرد رنگ در وسط آن دیده می شود.
شکل علامت شرق: بصورت برج یا تیرک است.
رنگ نور در علامت شرق: سفید
مشخصه نورانی علامت شرق (ریتم فلاش): بصورت چشمک زن خیلی سریع که بصورت سه چشمک در هر پنج ثانیه و یا چشمک زن سریع بصورت 3 چشمک در هر ده ثانیه است. جهت بخاطر سپردن صفحه ساعت را در نظر بگیرید عدد سه در شرق است اگر ساعت 12:00 را شمال فرض کنیم.
محل خطر علامت شرق: در غرب آن است.
3-3-3- علامت غرب در سیستم علامت گذاری A
مشخصه روز علامت غرب: دو مخروط سیاه که رأس آنها بطرف یگدیگر است.
مشخصه بدنه علامت غرب: رنگ بدنه زرد و یک نوار پهن سیاه رنگ در وسط آن دیده می شود.
شکل علامت غرب: بصورت برچ و یا تیرک است.
رنگ نور علامت غرب: سفید است.
مشخصه نورانی علامت غرب (ریتم فلاش): بصورت چشمک زن خیلی سریع بصورت نه چشمک خیلی سریع در ده ثانیه و یا بصورت چشمک زن سریع بصورت 9 چشمک سریع در هر 15 ثانیه است جهت بخاطر سپردن از ساعت استفاده می توان نمود به این صورت که عدد 9 در صفحه ساعت نشان دهنده غرب است.
محل خطر علامت غرب: در شرق علامت است.
3-3-4- علات جنوب در سیستم علامت گذاری A
مشخص نور علامت جنوب: دو مخروط سیاه که رویهم قرار گرفته و رأس انها بطرف پایین است.
رنگ بدنه علامت جنوب: قسمت پایین آن سیاه و قسمت بالا زرد رنگ است.
شکل علامت جنوب: بصورت برج و یا تیرک است.
رنگ نور علامت جنوب: رنگ نور سفید است.
مشخصه نورانی علامت جنوب (ریتم فلاش): چشمک زن خیلی سریع بصورت شش چشمک خیلی سریع و در دنباله آن یک چشمک بلند در هر ده ثانیه، و یا چشمک زن سریع بصورت شش چشمک سریع و در دنباله آن یک چشمک بلند در هر 15 ثانیه است.
برای بخاطر سپردن می توان از ساعت استفاده کرد به این صورت که عدد شش در جنوب صفحه ساعت قرار دارد برای اینکه تعداد چشمک آن با چشمک های علامت شرق و غرب اشتباه نشود در دنبال آن یک چشمک بلند استفاده می نمایند.
نویسنده: وحید فروزنده
ستایش یعنی این حسی که دارم
:)
