[highlight=#eaedf4]
کارگاه
محلی که در آن افرادی با استفاده از ابزار و ماشین آلات کار کرده قطعه ای را تولید یا تعمیر میکنند.كارگاه در لغت به معنای كارخانه، محل كار و در اصطلاح حقوق منظور از كارگاه، سازمانی است كه برابر طرح پیش بینی شده به طور دائم مقداری وسایل مادی و انسانی را برای انجام یك فعالیت اقتصادی و به منظور ارضاء حوائج مراجعان خود به كار می‌گیرد.
ایمنی در كارگاه
کارگاه باید طوری باشد که شخص در آن احساس ایمنی کامل نموده و بتواند به راحتی و با حداکثر راندمان به کار خود ادامه دهد.به همین دلیل علاوه بر شرایط خصوصی هر کارگاه شرایط عمومی زیر در کارگاه باید رعایت شود.
نظم و ترتیب در کار :
نظم و ترتیب در کار باعث جلوگیری از اتلاف وقت ،عصبانیت و گفتگوی غیر ضروری می شود.
چیدمان ابزار
قسمتهای از ابزارها که بوسیله دست هدایت میشوند باید از نظر طراحی طوری باشند که براحتی در دست قرار گیرند . مانند وسایل اندازه گیری، دستگیره ماشین ها و......
روشنایی
محل کار باید طوری باشد که:اولا نور کافی داشته باشد .ثانیا نور غیر مستقیم بتابد.
یکی دیگر از عوامل فیزیکی محیط کار روشنایی است ، پیشرفت صنایع و نیاز روزافزون به بازده بیشتر ایجاب می کند که کار در محیطهای بسته در شب و روز ادامه پیدا کند و در همین راستا استفاده از منابع روشنایی مصنوعی از اهمیت ویژه ای برخوردا ر است . چرا که کمبود آن درمحیط کار علاوه بر ایجاد خستگی اعصاب ، صدمات دیگری به سلامت و بینایی کارکنان وارد می کند . نور نه تنها برای رؤیت اشیاء و انجام کار ها مورد استفاده قرار می گیرد بلکه از آن به عنوان عاملی برای ایجاد محیط کاری مطبوع و دلپذیر استفاده می شود . بنابراین میزان نور با توجه به اهمیت و نوع کار و درجه ظرفیت و دقت مورد نیاز در آن می بایست در حدی تأمین گردد که کارگران بتوانند وظایف خود را به راحتی انجام دهند. به طور کلی یک سیستم روشنایی مناسب و کافی اثرات مثبت زیر را خواهد داشت :
1- میزان رغبت کار در کارگران افزایش می یابد.
2- دقت عمل در کار بیشتر می شود.
3- بازده کاری افزایش می یابد.
4- سلامت چشم و قدرت بینایی کارگر محفوظ مانده و خستگی اعصاب کمتر می شود.
5-کار بهتر ، دقیق تر انجام شده و از میزان حوادث حین کار کاسته می شود.
مناسب بودن یک سیتم روشنایی فقط به کافی بودن میزان روشنایی نیست بلکه توزیع نور می بایست مطلوب باشد ، درخشندگی سطوح چشم زدگی ایجاد نکند و سایه های مزاحم به وجود نیاورد .
منابع نور به دو گروه تقسیم بندی می شوند که عبارتند از :
الف - منابع طبیعی
که مهمترین آنها خورشید است و میزان روشنایی آن برحسب محل جغرافیایی ، فصل و شرایط هواشناسی متغییر است . برای بهره گیری ازروشنایی طبیعی می بایست در طراحی ساختمان ، سطح پنجره ها و موقعیت آنها توجه ویژه ای داشت.
ب- منابع مصنوعی :
جهت تأیید روشنایی مصنوعی از لامپ ها بهره گرفته می شود لامپ ها در انواع مختلف موجود هستند و هر کدام کاربرد خاصی دارند مثل لامپ های رشته ای ، فلورسنت و ... لامپ ها می بایست طوری نصب شوند که باعث خیرگی چشم یا انعکاس نور در سطوح کارگاه نشوند و در عین حال نور در کلیه قسمتهای کارگاه توزیع شود . در مواردی که برای انجام کارها به روشنایی بیشتری علاوه بر روشنایی عمومی کارگاه نیاز باشد می بایست روشنایی موضعی از طریق نصب لامپ در طرف چپ سطح کار فراهم شود . به هر حال اگر احساس می کنید . میزان روشنایی محل کارتان مناسب و کافی نیست به مسئولین مربوطه اطلاع دهید.
مهندسان بهداشت حرفه ای امور HSE میزان روشنایی محلهای کاری را به طور دوره ای اندازه گیری و ارزیابی کرده وبا دخالت در طراحی روشنایی در تأمین روشنایی مناسب سطوح کاری تلاش خواهند کرد. بنابراین شما می توانید مشکلات خود را در این زمینه با آنها در میان بگذارید.
نمونه هایی از رعایت مقررات ایمنی و پیشگیری از حوادث در اکثر کارگاهها لازم است اجرا شود به شرح زیر است:
1-آگاهی از خطراتی که در هر کارگاه وجود دارد قبل از ورود به آن کارگاه.
2-رعایت نظم و ا نضباط لازمه اطمینان و جلوگیری از خطرات است.
3- کنترل ابزارها و وسایل قبل از شروع به کار .(چون ابزارهای معیوب خطراتی به دنبال دارند)
4-بازی کردن یا دعوا کردن در کارگاه خطرات غیر قابل جبرانی در پی دارد.
5-آزاد گذاشتن محل عبور و مرور و جلوگیری از برخوردها.
6- عاری بودن کف کارگاه از مواد لغزنده نظیر روغن،گریس،آب صابون و....
7-جلوگیری از سقوط اشیاء و اشخاص از طریق صحیح قرار دادن اشیاء در محل خود.
8- اطمینان از بریدگی یا زدگی سیم هایی که داخل لوله نیستند مثل: سیم دریل،سیم دو شاخه وسایل برقی و ....
9- تحت کنترل بودن و در دسترس بودن وسایل ضد حریق مثل کپسول آتش نشانی .
10- دور نگهداشتن پارچه و موادی که به راحتی آتش میگیرند از محل جرقه.
11-عدم دستکاری ماشینی که با طرز کارآن آشنایی نداریم چون امکان سانحه در همان ابتدا وجود دارد.
12-استفاده از کلاه، عینک و کفش ایمنی در محلهایی که احتمال سانحه وجود دارد.
13- اطمینان ازاینکه حفاظ وسایل روی وسیله باشد مثل سنگ فرز.
14- اعلام معایب و نواقص دستگاه به سرپرست مربوطه قبل از دستکاری آن.
15- باز کردن فیوز دستگاههایی که روی آنها تعمیرات برقی و غیره انجام میشود.
16- نگاه کردن به صحنه کار خود و عدم خیره شدن به کار دیگران.
17- پوشیدن لباس کار مناسب در کارگاه(گشاد نباشد، دارای نوار آویزان نباشد،بدون دکمه نباشد)
18-عدم استفاده از شال گردن ،کراوات و چیزهایی از این قبیل.
19-عدم استفاده از انگشتر و حلقه و حتی ساعت هنگام کار.
20- عدم استفاده از وسایلی که با کار مربوطه تناسب ندارند.
حوادث ناشی از كار، واقعیت ها و راهبردها
روز 28 آوریل هر سال – 8 اردیبهشت ماه – به یادبود قربانیان ناشی از صدمات شغلی (حوادث و بیماری ها)، روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه ای نامیده می شود. براساس یكی از تعاریف موجود، حوادث ناشی از كار، حوادثی هستند كه درحین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتند. پیشگیری از بروز حوادث شغلی از ابعاد انسانی، اجتماعی و اقتصادی حایز اهمیت است. ابعاد اقتصادی یك حادثه شامل هزینه های مستقیم (وقفه در كار، انتقال مصدوم به مركز درمانی، هزینه غرامت ها و...) و غیرمستقیم (وقفه در كار سایرین، هزینه ناشی از افت كمی و كیفی محصول، آموزش و آماده سازی فرد جدید...) است. بررسی ها نشان می دهد درمقابل هر حادثه ناشی از كار ثبت شده، 30 حادثه كوچك (منجر به گرفتن خدمات سرپایی) و 300 خطا (منجر به اتلاف وقت و كاهش ساعات كار) رخ می دهد و در هر حادثه، علاوه بر فرد حادثه دیده، كارفرمایان، سازمان تامین اجتماعی و جامعه، دچار خسارت های مختلف اقتصادی و اجتماعی خواهند شد. حمایت از كارگران دربرابر حوادث ناشی از كار سابقه ای طولانی در كشورهای مختلف دارد. اولین بار در آلمان، سال 1869 حمایت كارگران درمقابل حوادث، سال 1884 بیمه اجتماعی حوادث شغلی و سال 1877 مقررات پیشگیری حوادث شغلی تدوین شد. در آمریكا، سال 1886 اعلام اجباری حادثه به سازمان های مرتبط، در فرانسه، سال 1893 قانون حفاظت صنعتی تدوین شد.
با تاسیس سازمان بین المللی كار در سال 1919 تدوین و مقررات مربوط به ایمن سازی كار و پیشگیری از بروز حوادث، در كانون توجه این سازمان قرار گرفت.
حادثه، تعاریف متفاوت و مختلفی دارد. از جمله تعاریف حادثه می توان به تعریف رویدادی پیش بینی نشده در اثر خطای انسان و ضعف مدیریت و واقعه ای غیرمنتظره و برنامه ریزی نشده (سازمان بین المللی كار) اشاره كرد.
ماده 60 قانون تامین اجتماعی، حادثه ناشی از كار را حوادثی تعریف كرده است كه در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد. نكته مهم در این تعریف، آن است كه همه حوادث روی داده در اوقات مشغول به كار (كارگاه، مؤسسات وابسته، ساختمان ها و محوطه آن، خارج محوطه به دستور كارفرما)، مراجعه به درمانگاه یا بیمارستان برای معالجه، اوقات رفت و برگشت از منزل به كارگاه و برعكس حوادث روی داده در حین نجات سایر بیمه شدگان نیز به عنوان حوادث ناشی از كار تلقی می شود.حوادث ناشی از كار از سوی سازمان های مختلف در گروه های مختلف تقسیم بندی شده اند، این حوادث در سال 1923 در كنفرانس بین المللی آمارگران بر اساس علت بروز و در سال 1962 براساس علت بروز و نتایج، در سال 1968 از سوی سازمان ملل متحد بر اساس سن، جنس، تجربه، نوع شغل و روز از دست رفته كاری تقسیم بندی شدند و درنهایت سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین المللی كار، این حوادث را بر اثر نوع حادثه، مواد، محیط كار، محل آسیب دیدگی، طبیعت صدمه و جراحت جسمی ناشی از حوادث، بررسی و تقسیم بندی می كنند.
همان گونه كه گفته شد حوادث ناشی از كار برای كارگران، كارفرمایان، سازمان های بیمه گر و جامعه، عوارض مختلفی را به دنبال دارند كه به شرح زیر قابل بررسی هستند:
1– عوارض حوادث ناشی از كار برای كارگران: حوادث ناشی از كار سبب درد و رنج ناشی از آسیب جسمی، احتمال معلولیت، عدم توانایی در انجام كار سابق، اثر روانی ناشی از محدودیت شغلی و كاهش حقوق كارگر می شود. درصورت معلولیت و مرگ كارگر، آثار مذكور شدیدتر است. درضمن كاهش درآمد، مشكلات را افزایش می دهد.
2- عوارض حوادث ناشی از كار برای كارفرمایان: آثار حوادث ناشی از كار برای كارفرمایان شامل كاهش تولید، كاهش كیفی محصول در اثر بكارگیری كارگر جدید به جای كارگر حادثه دیده، افزایش هزینه اضافه كار برای جبران كاهش تولید، تعمیر و تعویض قطعات ماشین آسیب دیده، هزینه آموزش و جایگزینی فرد جدید، اتلاف وقت و هزینه حقوقی و هزینه درمانی و پزشكی است. در كارگاه های كوچك این اثرات بیشتر نمود دارد.
3– عوارض حوادث ناشی از كار برای جامعه: در جامعه اثرات ناشی از كار به شكل كاهش درآمد خانواده، كاهش درآمد به دلیل خروج فرد از نیروی كار، تاثیر بر سازمان های پرداخت كننده خسارات نظیر سازمان تامین اجتماعی، افزایش هزینه بكارگیری فرد مجرب و مطلع و... قابل ارزیابی است.
عوامل مؤثر در بروز حوادث
عوامل مؤثر در بروز حوادث شغلی، شامل سابقه اجتماعی، عوامل محیطی، صفات شخصی (سرسختی، عصبانیت، عجله و بی باكی)، شرایط ناایمن، عمل ناایمن، اشتباه فردی، ضعف مدیریت، میزان تحصیلات و استفاده نكردن یا استفاده نامناسب از وسایل حفاظت فردی و خط مشی مدیریت است. از اعمال ناایمن می توان به مواردی مانند كار بدون مجوز، استفاده از ابزار معیوب، عدم توجه به اخطارها، عدم استفاده از وسائل حفاظت فردی، سرعت زیاد ماشین آلات، بلندكردن غلط بار، شوخی و تعمیر ماشین حین حركت، می توان نام برد. از میان شرایط ناایمن هم می توان به مواردی نظیر بی دقتی در كار با مواد خطرناك، وجود ابزار و دستگاه های معیوب، بی نظمی در كار، فقدان علایم هشدار دهنده در محیط كار، صدای زیاد، روشنایی كم، فقدان تهویه و فقدان وسایل خاموش كننده حریق اشاره كرد.در میان عوامل فردی مؤثر در بروز حوادث هم، می توان به میزان تحصیلات، انگیزش، توانایی، مهارت، وضعیت جسمی و روحی، زمان عكس العمل نسبت به حادثه و آگاهی ایمنی فرد اشاره كرد و درنهایت در بین عوامل محیطی مؤثر در بروز این حوادث، می توان از مواردی نظیر حرارت، رطوبت، سرما، فشار ، صدا، نور، طبیعت كار، كار در ارتفاع، لغزندگی كف كارگاه، پستی و بلندی كف كارگاه نام برد.
مهم ترین شاخص های رایج در بررسی حوادث شغلی، شامل ضریب تكرار، ضریب شیوع و ضریب شدت است. در محاسبات هر فوت و ازكارافتادگی برابر با 7500 روز از دست رفته (سازمان بین المللی كار)، هر فوت و از كارافتادگی 6000 روز (آمریكا)، قطع بازو از بالای آرنج 4500 روز، قطع ران از بالای زانو 4500 روز، كوری كامل دو چشم 6000 روز و كری كامل دو گوش 1750 روز از دست رفته محاسبه می شوند. مهم ترین دلیل بررسی حوادث ناشی از كار و جمع آوری اطلاعات مربوط به آنها پی بردن به برنامه ها و راه های لازم جهت جلوگیری از وقوع مجدد آنها است. در ایران نیز كلیه كارفرمایان موظف به ارسال فرم گزارش حوادث شغلی به اداره های تامین اجتماعی و كار هستند.
نتایج كلی بررسی حوادث
با بررسی حوادث شغلی، می توان توصیه های ذیل را برای كاهش موارد بروز چنین حوادثی و به حداقل رساندن آسیب های ناشی از آن، بیان كرد:
1– حادثه به دلیل عمل غیرایمن، وضع ناایمن، ماشین بی حفاظ، نقص بهداشتی محیط كار به وجود می آید.
2– عمل غیرایمن افراد، مسئول اكثر حوادث است.
3– وقوع حادثه قابل پیشگیری است.
4– چهار روش اصلی پیشگیری حادثه بازبینی مهندسی، ترغیب و تشویق، انضباط، تطبیق كاركنان با شرایط است.
5– روش های پیشگیری از حوادث مشابه روش كنترل كیفی و كمی تولید است.
6– مسئولیت عمده وقایع نامطلوب به عهده مدیران است.
7– سرپرستان و استادكاران افراد كلیدی در پیشگیری از حوادث هستند.
نكات ایمنی در خصوص كارگاهها و تجهیزات توزیع برق
1- در معابر عمومی به علایم هشدار دهنده كه روی تابلو های برق و تابلو های سیار كه كارگران نصب كرده اند توجه و مراقبت نمایید
2-از دستكاری به جعبه های انشعاب و باز كردن درب آنها و سایر تجهیزات برقی مثل تابلو های برق ، پایه های فلزی روشنایی ، دریچه ترمینال آنها و امثالهم خودداری نمایید
3- در صورتیكه حفاری جهت كابل برق احداث شده و یا كارگران مشغول به كار هستند مراقبت نمایید تا خطری متوجه شما نباشد। ضمنا مسیر حفاری كه تا چند روز پر نمی شود به منطقه برق خود اطلاع دهید
4- در صورت مشاهده هر گونه اتفاق غیر منتظره در رابطه با تجهیزات برقی مثل تیر شكستگی ، آتش سوزی در تجهیزات برقی ، سیم پارگی و ... مراتب را فورا به اداره حوادث منطقه خود اطلاع دهید
5- در هوای بارانی و مرطوب ، تنه درختان و تیرهای برق بخصوص تیرهای فلزی را لمس نكنید।
6- از بچه مراقبت نمایید كه به دریچه باز شده پایه های روشنایی فلزی نزدیك و دستكاری نكنند
7- در جاهاییكه تیرهای سیمانی برق روی هم انباشته شده و خطر لغزش تیرها وجود دارد ، بچه ها را محافظت نمایید।
8- سیم های لخت كه از روی تیرهای برق به سطح پایین یا زمین افتاده هرگز دست نزنید
9- مراقبت نمایید ، اشیاء فلزی مثل آنتن تلویزیون به سیم های برق نزدیك نشود
10- اشیاء فلزی را در ساختمان یا معابر به سیم های برق نزدیك نكنید.१
11- ماشین خود را مقابل پست های زمینی پارك نكنید
12- در صورتیكه اختلالی در برق منزل دارید ، هرگز تجهیزات برقی بیرون مثل جعبه انشعاب ها را باز و اقدام به تعمییر نكنید و هرگز از تعمیرات الكتریكی نخواهید این كار را نكنید
13- ماشین های مخصوص مثل جرثقیل و كامیون و كمپرسی در موقع عبور یا مانور به شبكه برق نزدیك و ایجاد خطر شود।بایستی این مورد را توجه نمایید
14- در رانندگی دقت نمایید بخصوص در شبها كه وسیله خودرو به تجهیزات برقی اصابت نكند
15- لوله های فلزی محافظ كابل جعبه انشعاب و سایر متعلقات را هرگز دست نزنید
16- چراغ های خاموش روشنایی را در اسرع وقت به نگهبانی منطقه اطلاع دهید
17- از شبكه های برق اقدام به گرفتن برق غیر مجاز نكنید و سایر تخلفات مشاهده شده را به نگهبانی منطقه اطلاع دهید
18- اگر افرادی در ارتباط با برق مراجعه نمایید ، كارت شناسایی در خواست و مراقبت نمایید كه افراد مشكوك نباشند
19- در موقع نصب یا جمع آوری تیر برق و ترانس برق كه جرثقیل و كارگران مشغول به كار هستند، خطر باز شدن زنجیر و سایر خطرات وجود دارد شدیدا محوطه خطر را در نظر داشته باشید
20- ممكن است بر اثر بی احتیاطی كارگران برق در لحظاتی درب ورودی تجهیزات برقی باز باشد। مراقبت نماییدكه بچه ها و بزرگترها داخل پست نشوند و تجهیزات برقی را دست نزنند
21- در پشت بام ها مراقبت نمایید در هنگام برف روبی یا سایر موارد مواد به روی سیم های برق ریخته نشود ضمن اینكه در رطوبت، پارو و مواد عایق نیز هادی شده و خطر برق گرفتگی و حادثه وجود دارد
22- تیر های چوبی كه آغشته به مواد سمی هستند ، اگر تراشه آن در دست بچه ها بعلت مختلف فرو رود خطرات عفونت دارد ، مراقبت نمایید
23- درختانی كه درگیر با شبكه هستند بخصوص درختان میوه مثل توت ، برای بچه ها و جوانان كه بالای درخت رفته اند در مواقعی امكان خطر دارد ، مراقب باشید
24- هرگز روی تیر های برق و یا درب پست ها و سایر تابلو ها ، اعلانات نصب نكنید این مسئله بسیار خطرناك است بخصوص نصب آگهی ها روی تیر های برق كه خطر برق گرفتگی وجود دارد ।تا بحال چندین حادثه منجر به فوت در این قبیل موارد مشاهده شده است
25- كارگران در معابر برای اتصال كابل های زمین از قیر مذاب استفاده می نمایند . خطرات قیر مذاب بسیار جدی است . به بچه ها و جوانان احتیاط با برخورد به این موارد را یاد آوری كنید.
ماشین‌های‌افزار
ماشین مته ماشین ابزاریست كه روی محور گردن ده آن ابزارهای برنده یا نوك تیز یا شیاردار سوار شده است كه برای سوراخ كردن فلز یا چوب یا مواد دیگر بكار می‌رود.
همچنین می‌توان با استفاده از ابزارهای مخصوص عمل كام درآری - فرزكاری توتراشی - جاخالی كردن (عقب نشینی در داخل سوراخ) و قلاویز زدن را انجام داد.
ماشین تراش ماشینی است مخصوص تراشیدن سطوح استوانه‌ای یا درآوردن پیچ كه دارای محور افقی یا قائم دوار می‌باشد (محور 3 نظام یا 4 نظام) و قطعه كار فلزی یا چوبی روی آن بسته شده و با آن می‌گردد. درضمن می‌توان با نصب ابزارهای مخصوص از این دستگاه برای توتراشی، سوراخ‌گیری حدیده كردن، آج دادن و پیچ تراشی استفاده كرد.
ماشین فرز ابزاریست كه معمولاً برای شكل دادن و تراشیدن سطوح خارجی یا داخلی قطعات فلزی بكار می‌رود.
این قطعات روی یك میز ثابت با میز با حركت كشویی یا گردان یا بین دو مرغك بسته میشود و عمل تراش به‌وسیله فرز دندانه داری كه توسط یك محور گردن ده افقی یا قائم به حركت در می‌آید انجام میشود همچنین می‌توان با ابزارهای مخصوص عمل توتراشی - سوراخ كردن - یا كله زنی را روی قطعه كار انجام داد.
ماشین صفحه تراش دروازه‌ای ماشین ابزاری است كه برای صاف كردن یا شكل دادن سطوح قطعات بزرگ فلزی بكار می‌رود و قطعات كار روی یك میز افقی كه در زیر قسمت قلم‌گیر حركت رفت و آمد انجام می‌دهد بسته میشود قسمت قلم گیر قابل تنظیم بوده و نسبت به میز ثابت می‌باشد و قلم رنده به آن نصب شده كه قطعه كار را فقط در یكی از جهات حركت میز برش می‌دهد.
ماشین كله زنی ماشینی است كه برای رنده كردن قطعات فلزی در جهت قائم بكار می‌رود و طرز كار آن شبیه به ماشین رنده می‌باشد قلم رنده در حركت رفت و آمد خود براده برداری كرده و میز كار كه قطعه كار روی آن بسته میشود حركت پیشروی و عمل تنظیم را انجام می‌دهد.
تعریف جوشکاری :
هرگاه برای اتصال دادن قطعات فلزات از انرژی حرارتی استفاده شده و محل اتصال ذوب و مولکولهای فلزات درهم تداخل نمایند ، این نوع اتصال را جوشکاری گویند .
انواع جوشکاری:
1. ذوبی با استفاده از انرژی گاز ( در مواقع ظریف کاری و جاهایی که مرطوب است )
2. برقی با استفاده از انرژی قوس الکتریکی
3.فشار ی ابتدا قطعات را سرخ کرده و به درجه ی نرم شدن قطعه که رسید در اثر پرس قطعات جوش می خورند
4.حرارتی – شیمیایی ( ترمیت ) : مخلوطی از اکسید آهن و پودر آلومینیوم است .
که گرمازا می باشد و برای اتصال قطعات فولادی سنگین ( ریلها ، پل )
5. نقطه جوش با استفاده از خاصیت ولتاژ القایی و جریان برق ورقها در بین دو
الکترود و نقطه جوش می شود .
جوشكاری با قوس الکتریکی :
یکی از متداول ترین روشهای اتصال قطعات کار می باشد، ایجاد قوس الکتریکی عبارت از جریان مداوم الكترون بین دو الکترود و یا الکترود و یا الکترود و کار بوده که در نتیجه آن حرارت تولید می شود. باید توجه داشت که برای برقراری قوس الکتریک بین دو الکترود و یا کار و الکترود وجود هوا و یا یک گاز هادی ضروری است. بطوریکه در شرایط معمولی نمی توان در خلاء جوشكاری نمود.
در قوس الکتریکی گرما و انرژی نورانی در مکانهای مختلف یکسان نبوده بطوریکه تقریباً 43% از حرارت درآند و تقریباً 36% در کاتد و 21% بقیه بصورت قوس ظاهر می شود. دمای حاصله از قوس الکتریکی بنوع الکترودهای آن نیز وابسته است بطوریکه در قوس الکتریکی با الکترودهای ذغالی تا 3200 درجه سانتیگراد در کاتد و تا 3900 در آند حرارت وجود دارد. دمای حاصله در آند و کاتد برای الکترودهای فلزی حدوداً 2400 درجه سانتیگراد تا 2600 درجه تخمین زده شده است.
در این شرایط درجه حرارت در مرکز شعله بین 6000 تا 7000 درجه سانتیگراد می باشد از انرژی گرمائی حاصله در حالت فوق فقط 70% تا 60% در قوس الکتریک مشاهده گردیده که صرف ذوب کردن و عمل جوشکاری شده و بقیه آن یعنی 30% تا 40% بصورت تلفات گرمائی به محیط اطراف منتشر می گردد.
طول قوس شعله Arc length بین 8/0 تا 6/0 قطر الکترود می باشد و تقریباً 90% از قطرات مذاب جدا شده از الکترود به حوضچه مذاب وارد می گردد و 10% باطراف پراکنده می گردد. برای ایجاد قوس الکتریکی با ولتاژ کم بین 40 تا 50 ولت در جریان مستقیم و 60 تا 50 ولت در جریان متناوب احتیاج می باشد ولی در هر دو حالت شدت جریان باید بالا باشد نه ولتاژ.
روش های ریخته گری
فرآیند ریخته گری با تولید قالب آغاز می شود که شکل قالب، قرینه و معکوس قطعه ای است که ما نیاز داریم. قالب از مواد نسوز مانند ماسه تهیه می شود. فلز بر روی یک اجاق حرارت داده می شود تا ذوب شود. سپس فلز مذاب در گودی قالب که شکل قطعه مورد نظر است ریخته می شود. و تا زمان جامد شدن خنک می گردد. نهایتا قطعه فلزی شکل گرفته از قالب جدا می شود.
تعداد زیادی از سازه های فلزی که هر روز با آنها سرو کار داریم به روش ریخته گری تولید شده اند. علل این (گستردگی کاربرد ریخته گری) عبارتند از :
۱- به روش ریخته گری می توان قطعاتی را تولید کرد که هندسه بسیار پیچیده ای دارند و یا دارای حفره های درونی می باشند.
۲- برای تولید قطعات بسیار کوچک و همچنین قطعات بسیار بزرگ از چندصد گرم تا چندین هزار کیلو گرم می توان از این روش استفاده کرد.
۳- این روش از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است . و هدر رفت کمی دارد. فلزات اضافی در هر بار ریخته گری دوبار ذوب شده و استفاده می شوند.
۴- فلز ریخته گری شده ایزو تروپیک است یعنی در تمام جهات دارای خواص فیزیکی و مکانیکی یکسانی است.
مثال های پرکاربرد:
دستگیره های در ، قفل ها ،پوشش یا بدنه موتور ها، پمپ ها و غیره، چرخ بسیاری از اتوموبیل ها.
از روش ریخته گری بطور گسترده ای در صنایع اسباب بازی استفاده می گردد . به عنوان مثال در تولید قطعات ماشین ها، هواپیما ها و غیره.
خلاصه ای از انواع روش های ریخته گری ، به همراه مزایا و معایب آنها و مثالهایی در این زمینه.
ریخته گری با ماسه:
در ریخته گری ماسه ای از ماسه طبیعی یا ماسه ترکیبی( ماسه دریاچه) استفاده میشود، که دارای یک ماده نسوز به نام سیلیکا(sio2) می باشد. دانه های شن باید بقدر کافی کوچک باشند تا بتوان آن ها را متراکم کرد.و در عین حال باید آنقدر درشت باشند تا گازهای تشکیل شده در هنگام ریخته گری از بین منافذ آنها خارج شوند. در قالب های بزرگ تر از ماسه سبز استفاده می کنند(ترکیبی از ماسه،خاک رس و مقداری آب).
ماسه را می توان مجددا مورد استفاده قرار داد. همچنین زائده ها و فلزات اضافی بریده شده و مجددا استفاده می گردن د.
قالب های ماسه ای دارای قسمت های زیر می باشند:
• قالب از دو قسمت اصلی تشکیل شده است. درجه بالایی cope و درجه پایینی drag نامیده می شوند.
• مذاب در فضای بین دو درجه که حفره قالب نام دارد ،جاری می گردد. هندسه طرح توسط یک قطعهء چوبی که الگو نام دارد، ایجاد می شود. شکل طرح ، تقریبا شبیه به قطعه ای که ما نیاز داریم می باشد.
• حفره قیفی شکل: بالای این قیف ظرف مذاب ریزی قرار دارد. و به قسمت لوله مانند قیف sprue گفته می شود. فلز مذاب در داخل ظرف مذاب ریزی ریخته شده و از طریق spure به سمت پایین جاری می شود.
• راهگاه ها ، کانل هایی عمودی و توخالی هستند که حفره قالب را به سطح آن متصل می کنند. منطقه ای که این راهگاه ها به حفره ء قالب می رسند ، دروازه (gate) نام دارد.
• چندین حفره دیگر نیز درون قالب تعبیه می شوند که با سطح آن در تماسند. اضافه مذابی که درون قالب ریخته می شود ، به داخل این حفره ها که “لوله های تغذیه” نام دارند جاری می گردد. این لوله ها مانند مخازن ذخیره مذاب عمل می کنند. همینطور که مذاب در داخل حفره قالب در حال جامد شده است حجم آن کم می شود. برای جلوگیری از ایجاد حفره در داخل قطعه ، مذاب جبران کننده از داخل این لوله ها به قالب وارد می شود.
• منافذ هوا : لوله های باریکی هستند که حفره قالب را به فضای بیرون متصل می کنند و به گاز ها و هوای داخل قالب اجازه می دهند که از قالب خارج شوند.
• ماهیچه ها: بسیاری از قطعات ریخته گری دارای سوراخ های داخلی هستند(فضا های خالی).یا برخی حفره های موجود در ساختار آنها از هیچ کجای قالب قابل دسترسی نیستند. این سطوح درونی به وسیله ماهیچه ها ایجاد می گردن د. ماهیچه ها ازطریق آمیختن ماسه با یک سری چسب های خاص تهیه می شوند . این چسب باعث می شود که وقتی ماهیچه را در دست می گیریم شکل خود را حفظ کند. قالب از طریق قرار دادن ماهیچه در داخل حفره درجهء پایینی و قرار دادن درجه بالایی روی آن و قفل کردن دو درجه به هم، ساخته می شود. بعد از انجام عملیات ریخته گری ، ماسه ها کنار زدن می شوند و ماهیچه بیرون کشیده شده و معمولا شکسته میشود.
منبع: mechanicspa.mihanblog.com
[/highlight]
کارگاه
محلی که در آن افرادی با استفاده از ابزار و ماشین آلات کار کرده قطعه ای را تولید یا تعمیر میکنند.كارگاه در لغت به معنای كارخانه، محل كار و در اصطلاح حقوق منظور از كارگاه، سازمانی است كه برابر طرح پیش بینی شده به طور دائم مقداری وسایل مادی و انسانی را برای انجام یك فعالیت اقتصادی و به منظور ارضاء حوائج مراجعان خود به كار می‌گیرد.
ایمنی در كارگاه
کارگاه باید طوری باشد که شخص در آن احساس ایمنی کامل نموده و بتواند به راحتی و با حداکثر راندمان به کار خود ادامه دهد.به همین دلیل علاوه بر شرایط خصوصی هر کارگاه شرایط عمومی زیر در کارگاه باید رعایت شود.
نظم و ترتیب در کار :
نظم و ترتیب در کار باعث جلوگیری از اتلاف وقت ،عصبانیت و گفتگوی غیر ضروری می شود.
چیدمان ابزار
قسمتهای از ابزارها که بوسیله دست هدایت میشوند باید از نظر طراحی طوری باشند که براحتی در دست قرار گیرند . مانند وسایل اندازه گیری، دستگیره ماشین ها و......
روشنایی
محل کار باید طوری باشد که:اولا نور کافی داشته باشد .ثانیا نور غیر مستقیم بتابد.
یکی دیگر از عوامل فیزیکی محیط کار روشنایی است ، پیشرفت صنایع و نیاز روزافزون به بازده بیشتر ایجاب می کند که کار در محیطهای بسته در شب و روز ادامه پیدا کند و در همین راستا استفاده از منابع روشنایی مصنوعی از اهمیت ویژه ای برخوردا ر است . چرا که کمبود آن درمحیط کار علاوه بر ایجاد خستگی اعصاب ، صدمات دیگری به سلامت و بینایی کارکنان وارد می کند . نور نه تنها برای رؤیت اشیاء و انجام کار ها مورد استفاده قرار می گیرد بلکه از آن به عنوان عاملی برای ایجاد محیط کاری مطبوع و دلپذیر استفاده می شود . بنابراین میزان نور با توجه به اهمیت و نوع کار و درجه ظرفیت و دقت مورد نیاز در آن می بایست در حدی تأمین گردد که کارگران بتوانند وظایف خود را به راحتی انجام دهند. به طور کلی یک سیستم روشنایی مناسب و کافی اثرات مثبت زیر را خواهد داشت :
1- میزان رغبت کار در کارگران افزایش می یابد.
2- دقت عمل در کار بیشتر می شود.
3- بازده کاری افزایش می یابد.
4- سلامت چشم و قدرت بینایی کارگر محفوظ مانده و خستگی اعصاب کمتر می شود.
5-کار بهتر ، دقیق تر انجام شده و از میزان حوادث حین کار کاسته می شود.
مناسب بودن یک سیتم روشنایی فقط به کافی بودن میزان روشنایی نیست بلکه توزیع نور می بایست مطلوب باشد ، درخشندگی سطوح چشم زدگی ایجاد نکند و سایه های مزاحم به وجود نیاورد .
منابع نور به دو گروه تقسیم بندی می شوند که عبارتند از :
الف - منابع طبیعی
که مهمترین آنها خورشید است و میزان روشنایی آن برحسب محل جغرافیایی ، فصل و شرایط هواشناسی متغییر است . برای بهره گیری ازروشنایی طبیعی می بایست در طراحی ساختمان ، سطح پنجره ها و موقعیت آنها توجه ویژه ای داشت.
ب- منابع مصنوعی :
جهت تأیید روشنایی مصنوعی از لامپ ها بهره گرفته می شود لامپ ها در انواع مختلف موجود هستند و هر کدام کاربرد خاصی دارند مثل لامپ های رشته ای ، فلورسنت و ... لامپ ها می بایست طوری نصب شوند که باعث خیرگی چشم یا انعکاس نور در سطوح کارگاه نشوند و در عین حال نور در کلیه قسمتهای کارگاه توزیع شود . در مواردی که برای انجام کارها به روشنایی بیشتری علاوه بر روشنایی عمومی کارگاه نیاز باشد می بایست روشنایی موضعی از طریق نصب لامپ در طرف چپ سطح کار فراهم شود . به هر حال اگر احساس می کنید . میزان روشنایی محل کارتان مناسب و کافی نیست به مسئولین مربوطه اطلاع دهید.
مهندسان بهداشت حرفه ای امور HSE میزان روشنایی محلهای کاری را به طور دوره ای اندازه گیری و ارزیابی کرده وبا دخالت در طراحی روشنایی در تأمین روشنایی مناسب سطوح کاری تلاش خواهند کرد. بنابراین شما می توانید مشکلات خود را در این زمینه با آنها در میان بگذارید.
نمونه هایی از رعایت مقررات ایمنی و پیشگیری از حوادث در اکثر کارگاهها لازم است اجرا شود به شرح زیر است:
1-آگاهی از خطراتی که در هر کارگاه وجود دارد قبل از ورود به آن کارگاه.
2-رعایت نظم و ا نضباط لازمه اطمینان و جلوگیری از خطرات است.
3- کنترل ابزارها و وسایل قبل از شروع به کار .(چون ابزارهای معیوب خطراتی به دنبال دارند)
4-بازی کردن یا دعوا کردن در کارگاه خطرات غیر قابل جبرانی در پی دارد.
5-آزاد گذاشتن محل عبور و مرور و جلوگیری از برخوردها.
6- عاری بودن کف کارگاه از مواد لغزنده نظیر روغن،گریس،آب صابون و....
7-جلوگیری از سقوط اشیاء و اشخاص از طریق صحیح قرار دادن اشیاء در محل خود.
8- اطمینان از بریدگی یا زدگی سیم هایی که داخل لوله نیستند مثل: سیم دریل،سیم دو شاخه وسایل برقی و ....
9- تحت کنترل بودن و در دسترس بودن وسایل ضد حریق مثل کپسول آتش نشانی .
10- دور نگهداشتن پارچه و موادی که به راحتی آتش میگیرند از محل جرقه.
11-عدم دستکاری ماشینی که با طرز کارآن آشنایی نداریم چون امکان سانحه در همان ابتدا وجود دارد.
12-استفاده از کلاه، عینک و کفش ایمنی در محلهایی که احتمال سانحه وجود دارد.
13- اطمینان ازاینکه حفاظ وسایل روی وسیله باشد مثل سنگ فرز.
14- اعلام معایب و نواقص دستگاه به سرپرست مربوطه قبل از دستکاری آن.
15- باز کردن فیوز دستگاههایی که روی آنها تعمیرات برقی و غیره انجام میشود.
16- نگاه کردن به صحنه کار خود و عدم خیره شدن به کار دیگران.
17- پوشیدن لباس کار مناسب در کارگاه(گشاد نباشد، دارای نوار آویزان نباشد،بدون دکمه نباشد)
18-عدم استفاده از شال گردن ،کراوات و چیزهایی از این قبیل.
19-عدم استفاده از انگشتر و حلقه و حتی ساعت هنگام کار.
20- عدم استفاده از وسایلی که با کار مربوطه تناسب ندارند.
حوادث ناشی از كار، واقعیت ها و راهبردها
روز 28 آوریل هر سال – 8 اردیبهشت ماه – به یادبود قربانیان ناشی از صدمات شغلی (حوادث و بیماری ها)، روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه ای نامیده می شود. براساس یكی از تعاریف موجود، حوادث ناشی از كار، حوادثی هستند كه درحین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتند. پیشگیری از بروز حوادث شغلی از ابعاد انسانی، اجتماعی و اقتصادی حایز اهمیت است. ابعاد اقتصادی یك حادثه شامل هزینه های مستقیم (وقفه در كار، انتقال مصدوم به مركز درمانی، هزینه غرامت ها و...) و غیرمستقیم (وقفه در كار سایرین، هزینه ناشی از افت كمی و كیفی محصول، آموزش و آماده سازی فرد جدید...) است. بررسی ها نشان می دهد درمقابل هر حادثه ناشی از كار ثبت شده، 30 حادثه كوچك (منجر به گرفتن خدمات سرپایی) و 300 خطا (منجر به اتلاف وقت و كاهش ساعات كار) رخ می دهد و در هر حادثه، علاوه بر فرد حادثه دیده، كارفرمایان، سازمان تامین اجتماعی و جامعه، دچار خسارت های مختلف اقتصادی و اجتماعی خواهند شد. حمایت از كارگران دربرابر حوادث ناشی از كار سابقه ای طولانی در كشورهای مختلف دارد. اولین بار در آلمان، سال 1869 حمایت كارگران درمقابل حوادث، سال 1884 بیمه اجتماعی حوادث شغلی و سال 1877 مقررات پیشگیری حوادث شغلی تدوین شد. در آمریكا، سال 1886 اعلام اجباری حادثه به سازمان های مرتبط، در فرانسه، سال 1893 قانون حفاظت صنعتی تدوین شد.
با تاسیس سازمان بین المللی كار در سال 1919 تدوین و مقررات مربوط به ایمن سازی كار و پیشگیری از بروز حوادث، در كانون توجه این سازمان قرار گرفت.
حادثه، تعاریف متفاوت و مختلفی دارد. از جمله تعاریف حادثه می توان به تعریف رویدادی پیش بینی نشده در اثر خطای انسان و ضعف مدیریت و واقعه ای غیرمنتظره و برنامه ریزی نشده (سازمان بین المللی كار) اشاره كرد.
ماده 60 قانون تامین اجتماعی، حادثه ناشی از كار را حوادثی تعریف كرده است كه در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد. نكته مهم در این تعریف، آن است كه همه حوادث روی داده در اوقات مشغول به كار (كارگاه، مؤسسات وابسته، ساختمان ها و محوطه آن، خارج محوطه به دستور كارفرما)، مراجعه به درمانگاه یا بیمارستان برای معالجه، اوقات رفت و برگشت از منزل به كارگاه و برعكس حوادث روی داده در حین نجات سایر بیمه شدگان نیز به عنوان حوادث ناشی از كار تلقی می شود.حوادث ناشی از كار از سوی سازمان های مختلف در گروه های مختلف تقسیم بندی شده اند، این حوادث در سال 1923 در كنفرانس بین المللی آمارگران بر اساس علت بروز و در سال 1962 براساس علت بروز و نتایج، در سال 1968 از سوی سازمان ملل متحد بر اساس سن، جنس، تجربه، نوع شغل و روز از دست رفته كاری تقسیم بندی شدند و درنهایت سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین المللی كار، این حوادث را بر اثر نوع حادثه، مواد، محیط كار، محل آسیب دیدگی، طبیعت صدمه و جراحت جسمی ناشی از حوادث، بررسی و تقسیم بندی می كنند.
همان گونه كه گفته شد حوادث ناشی از كار برای كارگران، كارفرمایان، سازمان های بیمه گر و جامعه، عوارض مختلفی را به دنبال دارند كه به شرح زیر قابل بررسی هستند:
1– عوارض حوادث ناشی از كار برای كارگران: حوادث ناشی از كار سبب درد و رنج ناشی از آسیب جسمی، احتمال معلولیت، عدم توانایی در انجام كار سابق، اثر روانی ناشی از محدودیت شغلی و كاهش حقوق كارگر می شود. درصورت معلولیت و مرگ كارگر، آثار مذكور شدیدتر است. درضمن كاهش درآمد، مشكلات را افزایش می دهد.
2- عوارض حوادث ناشی از كار برای كارفرمایان: آثار حوادث ناشی از كار برای كارفرمایان شامل كاهش تولید، كاهش كیفی محصول در اثر بكارگیری كارگر جدید به جای كارگر حادثه دیده، افزایش هزینه اضافه كار برای جبران كاهش تولید، تعمیر و تعویض قطعات ماشین آسیب دیده، هزینه آموزش و جایگزینی فرد جدید، اتلاف وقت و هزینه حقوقی و هزینه درمانی و پزشكی است. در كارگاه های كوچك این اثرات بیشتر نمود دارد.
3– عوارض حوادث ناشی از كار برای جامعه: در جامعه اثرات ناشی از كار به شكل كاهش درآمد خانواده، كاهش درآمد به دلیل خروج فرد از نیروی كار، تاثیر بر سازمان های پرداخت كننده خسارات نظیر سازمان تامین اجتماعی، افزایش هزینه بكارگیری فرد مجرب و مطلع و... قابل ارزیابی است.
عوامل مؤثر در بروز حوادث
عوامل مؤثر در بروز حوادث شغلی، شامل سابقه اجتماعی، عوامل محیطی، صفات شخصی (سرسختی، عصبانیت، عجله و بی باكی)، شرایط ناایمن، عمل ناایمن، اشتباه فردی، ضعف مدیریت، میزان تحصیلات و استفاده نكردن یا استفاده نامناسب از وسایل حفاظت فردی و خط مشی مدیریت است. از اعمال ناایمن می توان به مواردی مانند كار بدون مجوز، استفاده از ابزار معیوب، عدم توجه به اخطارها، عدم استفاده از وسائل حفاظت فردی، سرعت زیاد ماشین آلات، بلندكردن غلط بار، شوخی و تعمیر ماشین حین حركت، می توان نام برد. از میان شرایط ناایمن هم می توان به مواردی نظیر بی دقتی در كار با مواد خطرناك، وجود ابزار و دستگاه های معیوب، بی نظمی در كار، فقدان علایم هشدار دهنده در محیط كار، صدای زیاد، روشنایی كم، فقدان تهویه و فقدان وسایل خاموش كننده حریق اشاره كرد.در میان عوامل فردی مؤثر در بروز حوادث هم، می توان به میزان تحصیلات، انگیزش، توانایی، مهارت، وضعیت جسمی و روحی، زمان عكس العمل نسبت به حادثه و آگاهی ایمنی فرد اشاره كرد و درنهایت در بین عوامل محیطی مؤثر در بروز این حوادث، می توان از مواردی نظیر حرارت، رطوبت، سرما، فشار ، صدا، نور، طبیعت كار، كار در ارتفاع، لغزندگی كف كارگاه، پستی و بلندی كف كارگاه نام برد.
مهم ترین شاخص های رایج در بررسی حوادث شغلی، شامل ضریب تكرار، ضریب شیوع و ضریب شدت است. در محاسبات هر فوت و ازكارافتادگی برابر با 7500 روز از دست رفته (سازمان بین المللی كار)، هر فوت و از كارافتادگی 6000 روز (آمریكا)، قطع بازو از بالای آرنج 4500 روز، قطع ران از بالای زانو 4500 روز، كوری كامل دو چشم 6000 روز و كری كامل دو گوش 1750 روز از دست رفته محاسبه می شوند. مهم ترین دلیل بررسی حوادث ناشی از كار و جمع آوری اطلاعات مربوط به آنها پی بردن به برنامه ها و راه های لازم جهت جلوگیری از وقوع مجدد آنها است. در ایران نیز كلیه كارفرمایان موظف به ارسال فرم گزارش حوادث شغلی به اداره های تامین اجتماعی و كار هستند.
نتایج كلی بررسی حوادث
با بررسی حوادث شغلی، می توان توصیه های ذیل را برای كاهش موارد بروز چنین حوادثی و به حداقل رساندن آسیب های ناشی از آن، بیان كرد:
1– حادثه به دلیل عمل غیرایمن، وضع ناایمن، ماشین بی حفاظ، نقص بهداشتی محیط كار به وجود می آید.
2– عمل غیرایمن افراد، مسئول اكثر حوادث است.
3– وقوع حادثه قابل پیشگیری است.
4– چهار روش اصلی پیشگیری حادثه بازبینی مهندسی، ترغیب و تشویق، انضباط، تطبیق كاركنان با شرایط است.
5– روش های پیشگیری از حوادث مشابه روش كنترل كیفی و كمی تولید است.
6– مسئولیت عمده وقایع نامطلوب به عهده مدیران است.
7– سرپرستان و استادكاران افراد كلیدی در پیشگیری از حوادث هستند.
نكات ایمنی در خصوص كارگاهها و تجهیزات توزیع برق
1- در معابر عمومی به علایم هشدار دهنده كه روی تابلو های برق و تابلو های سیار كه كارگران نصب كرده اند توجه و مراقبت نمایید
2-از دستكاری به جعبه های انشعاب و باز كردن درب آنها و سایر تجهیزات برقی مثل تابلو های برق ، پایه های فلزی روشنایی ، دریچه ترمینال آنها و امثالهم خودداری نمایید
3- در صورتیكه حفاری جهت كابل برق احداث شده و یا كارگران مشغول به كار هستند مراقبت نمایید تا خطری متوجه شما نباشد। ضمنا مسیر حفاری كه تا چند روز پر نمی شود به منطقه برق خود اطلاع دهید
4- در صورت مشاهده هر گونه اتفاق غیر منتظره در رابطه با تجهیزات برقی مثل تیر شكستگی ، آتش سوزی در تجهیزات برقی ، سیم پارگی و ... مراتب را فورا به اداره حوادث منطقه خود اطلاع دهید
5- در هوای بارانی و مرطوب ، تنه درختان و تیرهای برق بخصوص تیرهای فلزی را لمس نكنید।
6- از بچه مراقبت نمایید كه به دریچه باز شده پایه های روشنایی فلزی نزدیك و دستكاری نكنند
7- در جاهاییكه تیرهای سیمانی برق روی هم انباشته شده و خطر لغزش تیرها وجود دارد ، بچه ها را محافظت نمایید।
8- سیم های لخت كه از روی تیرهای برق به سطح پایین یا زمین افتاده هرگز دست نزنید
9- مراقبت نمایید ، اشیاء فلزی مثل آنتن تلویزیون به سیم های برق نزدیك نشود
10- اشیاء فلزی را در ساختمان یا معابر به سیم های برق نزدیك نكنید.१
11- ماشین خود را مقابل پست های زمینی پارك نكنید
12- در صورتیكه اختلالی در برق منزل دارید ، هرگز تجهیزات برقی بیرون مثل جعبه انشعاب ها را باز و اقدام به تعمییر نكنید و هرگز از تعمیرات الكتریكی نخواهید این كار را نكنید
13- ماشین های مخصوص مثل جرثقیل و كامیون و كمپرسی در موقع عبور یا مانور به شبكه برق نزدیك و ایجاد خطر شود।بایستی این مورد را توجه نمایید
14- در رانندگی دقت نمایید بخصوص در شبها كه وسیله خودرو به تجهیزات برقی اصابت نكند
15- لوله های فلزی محافظ كابل جعبه انشعاب و سایر متعلقات را هرگز دست نزنید
16- چراغ های خاموش روشنایی را در اسرع وقت به نگهبانی منطقه اطلاع دهید
17- از شبكه های برق اقدام به گرفتن برق غیر مجاز نكنید و سایر تخلفات مشاهده شده را به نگهبانی منطقه اطلاع دهید
18- اگر افرادی در ارتباط با برق مراجعه نمایید ، كارت شناسایی در خواست و مراقبت نمایید كه افراد مشكوك نباشند
19- در موقع نصب یا جمع آوری تیر برق و ترانس برق كه جرثقیل و كارگران مشغول به كار هستند، خطر باز شدن زنجیر و سایر خطرات وجود دارد شدیدا محوطه خطر را در نظر داشته باشید
20- ممكن است بر اثر بی احتیاطی كارگران برق در لحظاتی درب ورودی تجهیزات برقی باز باشد। مراقبت نماییدكه بچه ها و بزرگترها داخل پست نشوند و تجهیزات برقی را دست نزنند
21- در پشت بام ها مراقبت نمایید در هنگام برف روبی یا سایر موارد مواد به روی سیم های برق ریخته نشود ضمن اینكه در رطوبت، پارو و مواد عایق نیز هادی شده و خطر برق گرفتگی و حادثه وجود دارد
22- تیر های چوبی كه آغشته به مواد سمی هستند ، اگر تراشه آن در دست بچه ها بعلت مختلف فرو رود خطرات عفونت دارد ، مراقبت نمایید
23- درختانی كه درگیر با شبكه هستند بخصوص درختان میوه مثل توت ، برای بچه ها و جوانان كه بالای درخت رفته اند در مواقعی امكان خطر دارد ، مراقب باشید
24- هرگز روی تیر های برق و یا درب پست ها و سایر تابلو ها ، اعلانات نصب نكنید این مسئله بسیار خطرناك است بخصوص نصب آگهی ها روی تیر های برق كه خطر برق گرفتگی وجود دارد ।تا بحال چندین حادثه منجر به فوت در این قبیل موارد مشاهده شده است
25- كارگران در معابر برای اتصال كابل های زمین از قیر مذاب استفاده می نمایند . خطرات قیر مذاب بسیار جدی است . به بچه ها و جوانان احتیاط با برخورد به این موارد را یاد آوری كنید.
ماشین‌های‌افزار
ماشین مته ماشین ابزاریست كه روی محور گردن ده آن ابزارهای برنده یا نوك تیز یا شیاردار سوار شده است كه برای سوراخ كردن فلز یا چوب یا مواد دیگر بكار می‌رود.
همچنین می‌توان با استفاده از ابزارهای مخصوص عمل كام درآری - فرزكاری توتراشی - جاخالی كردن (عقب نشینی در داخل سوراخ) و قلاویز زدن را انجام داد.
ماشین تراش ماشینی است مخصوص تراشیدن سطوح استوانه‌ای یا درآوردن پیچ كه دارای محور افقی یا قائم دوار می‌باشد (محور 3 نظام یا 4 نظام) و قطعه كار فلزی یا چوبی روی آن بسته شده و با آن می‌گردد. درضمن می‌توان با نصب ابزارهای مخصوص از این دستگاه برای توتراشی، سوراخ‌گیری حدیده كردن، آج دادن و پیچ تراشی استفاده كرد.
ماشین فرز ابزاریست كه معمولاً برای شكل دادن و تراشیدن سطوح خارجی یا داخلی قطعات فلزی بكار می‌رود.
این قطعات روی یك میز ثابت با میز با حركت كشویی یا گردان یا بین دو مرغك بسته میشود و عمل تراش به‌وسیله فرز دندانه داری كه توسط یك محور گردن ده افقی یا قائم به حركت در می‌آید انجام میشود همچنین می‌توان با ابزارهای مخصوص عمل توتراشی - سوراخ كردن - یا كله زنی را روی قطعه كار انجام داد.
ماشین صفحه تراش دروازه‌ای ماشین ابزاری است كه برای صاف كردن یا شكل دادن سطوح قطعات بزرگ فلزی بكار می‌رود و قطعات كار روی یك میز افقی كه در زیر قسمت قلم‌گیر حركت رفت و آمد انجام می‌دهد بسته میشود قسمت قلم گیر قابل تنظیم بوده و نسبت به میز ثابت می‌باشد و قلم رنده به آن نصب شده كه قطعه كار را فقط در یكی از جهات حركت میز برش می‌دهد.
ماشین كله زنی ماشینی است كه برای رنده كردن قطعات فلزی در جهت قائم بكار می‌رود و طرز كار آن شبیه به ماشین رنده می‌باشد قلم رنده در حركت رفت و آمد خود براده برداری كرده و میز كار كه قطعه كار روی آن بسته میشود حركت پیشروی و عمل تنظیم را انجام می‌دهد.
تعریف جوشکاری :
هرگاه برای اتصال دادن قطعات فلزات از انرژی حرارتی استفاده شده و محل اتصال ذوب و مولکولهای فلزات درهم تداخل نمایند ، این نوع اتصال را جوشکاری گویند .
انواع جوشکاری:
1. ذوبی با استفاده از انرژی گاز ( در مواقع ظریف کاری و جاهایی که مرطوب است )
2. برقی با استفاده از انرژی قوس الکتریکی
3.فشار ی ابتدا قطعات را سرخ کرده و به درجه ی نرم شدن قطعه که رسید در اثر پرس قطعات جوش می خورند
4.حرارتی – شیمیایی ( ترمیت ) : مخلوطی از اکسید آهن و پودر آلومینیوم است .
که گرمازا می باشد و برای اتصال قطعات فولادی سنگین ( ریلها ، پل )
5. نقطه جوش با استفاده از خاصیت ولتاژ القایی و جریان برق ورقها در بین دو
الکترود و نقطه جوش می شود .
جوشكاری با قوس الکتریکی :
یکی از متداول ترین روشهای اتصال قطعات کار می باشد، ایجاد قوس الکتریکی عبارت از جریان مداوم الكترون بین دو الکترود و یا الکترود و یا الکترود و کار بوده که در نتیجه آن حرارت تولید می شود. باید توجه داشت که برای برقراری قوس الکتریک بین دو الکترود و یا کار و الکترود وجود هوا و یا یک گاز هادی ضروری است. بطوریکه در شرایط معمولی نمی توان در خلاء جوشكاری نمود.
در قوس الکتریکی گرما و انرژی نورانی در مکانهای مختلف یکسان نبوده بطوریکه تقریباً 43% از حرارت درآند و تقریباً 36% در کاتد و 21% بقیه بصورت قوس ظاهر می شود. دمای حاصله از قوس الکتریکی بنوع الکترودهای آن نیز وابسته است بطوریکه در قوس الکتریکی با الکترودهای ذغالی تا 3200 درجه سانتیگراد در کاتد و تا 3900 در آند حرارت وجود دارد. دمای حاصله در آند و کاتد برای الکترودهای فلزی حدوداً 2400 درجه سانتیگراد تا 2600 درجه تخمین زده شده است.
در این شرایط درجه حرارت در مرکز شعله بین 6000 تا 7000 درجه سانتیگراد می باشد از انرژی گرمائی حاصله در حالت فوق فقط 70% تا 60% در قوس الکتریک مشاهده گردیده که صرف ذوب کردن و عمل جوشکاری شده و بقیه آن یعنی 30% تا 40% بصورت تلفات گرمائی به محیط اطراف منتشر می گردد.
طول قوس شعله Arc length بین 8/0 تا 6/0 قطر الکترود می باشد و تقریباً 90% از قطرات مذاب جدا شده از الکترود به حوضچه مذاب وارد می گردد و 10% باطراف پراکنده می گردد. برای ایجاد قوس الکتریکی با ولتاژ کم بین 40 تا 50 ولت در جریان مستقیم و 60 تا 50 ولت در جریان متناوب احتیاج می باشد ولی در هر دو حالت شدت جریان باید بالا باشد نه ولتاژ.
روش های ریخته گری
فرآیند ریخته گری با تولید قالب آغاز می شود که شکل قالب، قرینه و معکوس قطعه ای است که ما نیاز داریم. قالب از مواد نسوز مانند ماسه تهیه می شود. فلز بر روی یک اجاق حرارت داده می شود تا ذوب شود. سپس فلز مذاب در گودی قالب که شکل قطعه مورد نظر است ریخته می شود. و تا زمان جامد شدن خنک می گردد. نهایتا قطعه فلزی شکل گرفته از قالب جدا می شود.
تعداد زیادی از سازه های فلزی که هر روز با آنها سرو کار داریم به روش ریخته گری تولید شده اند. علل این (گستردگی کاربرد ریخته گری) عبارتند از :
۱- به روش ریخته گری می توان قطعاتی را تولید کرد که هندسه بسیار پیچیده ای دارند و یا دارای حفره های درونی می باشند.
۲- برای تولید قطعات بسیار کوچک و همچنین قطعات بسیار بزرگ از چندصد گرم تا چندین هزار کیلو گرم می توان از این روش استفاده کرد.
۳- این روش از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است . و هدر رفت کمی دارد. فلزات اضافی در هر بار ریخته گری دوبار ذوب شده و استفاده می شوند.
۴- فلز ریخته گری شده ایزو تروپیک است یعنی در تمام جهات دارای خواص فیزیکی و مکانیکی یکسانی است.
مثال های پرکاربرد:
دستگیره های در ، قفل ها ،پوشش یا بدنه موتور ها، پمپ ها و غیره، چرخ بسیاری از اتوموبیل ها.
از روش ریخته گری بطور گسترده ای در صنایع اسباب بازی استفاده می گردد . به عنوان مثال در تولید قطعات ماشین ها، هواپیما ها و غیره.
خلاصه ای از انواع روش های ریخته گری ، به همراه مزایا و معایب آنها و مثالهایی در این زمینه.
ریخته گری با ماسه:
در ریخته گری ماسه ای از ماسه طبیعی یا ماسه ترکیبی( ماسه دریاچه) استفاده میشود، که دارای یک ماده نسوز به نام سیلیکا(sio2) می باشد. دانه های شن باید بقدر کافی کوچک باشند تا بتوان آن ها را متراکم کرد.و در عین حال باید آنقدر درشت باشند تا گازهای تشکیل شده در هنگام ریخته گری از بین منافذ آنها خارج شوند. در قالب های بزرگ تر از ماسه سبز استفاده می کنند(ترکیبی از ماسه،خاک رس و مقداری آب).
ماسه را می توان مجددا مورد استفاده قرار داد. همچنین زائده ها و فلزات اضافی بریده شده و مجددا استفاده می گردن د.
قالب های ماسه ای دارای قسمت های زیر می باشند:
• قالب از دو قسمت اصلی تشکیل شده است. درجه بالایی cope و درجه پایینی drag نامیده می شوند.
• مذاب در فضای بین دو درجه که حفره قالب نام دارد ،جاری می گردد. هندسه طرح توسط یک قطعهء چوبی که الگو نام دارد، ایجاد می شود. شکل طرح ، تقریبا شبیه به قطعه ای که ما نیاز داریم می باشد.
• حفره قیفی شکل: بالای این قیف ظرف مذاب ریزی قرار دارد. و به قسمت لوله مانند قیف sprue گفته می شود. فلز مذاب در داخل ظرف مذاب ریزی ریخته شده و از طریق spure به سمت پایین جاری می شود.
• راهگاه ها ، کانل هایی عمودی و توخالی هستند که حفره قالب را به سطح آن متصل می کنند. منطقه ای که این راهگاه ها به حفره ء قالب می رسند ، دروازه (gate) نام دارد.
• چندین حفره دیگر نیز درون قالب تعبیه می شوند که با سطح آن در تماسند. اضافه مذابی که درون قالب ریخته می شود ، به داخل این حفره ها که “لوله های تغذیه” نام دارند جاری می گردد. این لوله ها مانند مخازن ذخیره مذاب عمل می کنند. همینطور که مذاب در داخل حفره قالب در حال جامد شده است حجم آن کم می شود. برای جلوگیری از ایجاد حفره در داخل قطعه ، مذاب جبران کننده از داخل این لوله ها به قالب وارد می شود.
• منافذ هوا : لوله های باریکی هستند که حفره قالب را به فضای بیرون متصل می کنند و به گاز ها و هوای داخل قالب اجازه می دهند که از قالب خارج شوند.
• ماهیچه ها: بسیاری از قطعات ریخته گری دارای سوراخ های داخلی هستند(فضا های خالی).یا برخی حفره های موجود در ساختار آنها از هیچ کجای قالب قابل دسترسی نیستند. این سطوح درونی به وسیله ماهیچه ها ایجاد می گردن د. ماهیچه ها ازطریق آمیختن ماسه با یک سری چسب های خاص تهیه می شوند . این چسب باعث می شود که وقتی ماهیچه را در دست می گیریم شکل خود را حفظ کند. قالب از طریق قرار دادن ماهیچه در داخل حفره درجهء پایینی و قرار دادن درجه بالایی روی آن و قفل کردن دو درجه به هم، ساخته می شود. بعد از انجام عملیات ریخته گری ، ماسه ها کنار زدن می شوند و ماهیچه بیرون کشیده شده و معمولا شکسته میشود.
منبع: mechanicspa.mihanblog.com
[/highlight]
ستایش یعنی این حسی که دارم
:)