۰۷-۱۲-۹۶، ۰۲:۴۲ ق.ظ
هفته نامه سلامت - دکتر کتایون خوشابی*: بسیاری از والدین که دانشآموز دبستانی دارند از بدخطی یا بدنویسی فرزندشان شکایت دارند و به دنبال دلیل بروز این اختلالات هستند تا با رفع آنها به فرزندشان کمک کنند تا در آینده خط زیبایی داشته باشد.
پیش از اینکه به انواع اختلالات در نوشتن اشاره کنیم، بهتر است بدانید کودک برای ورود به مدرسه نیاز به تقویت ماهیچههای دست و انگشتان دارد. برای این منظور قبل از پیشدبستان، والدین میتوانند خمیرهای بازی یا گل رس در اختیار فرزندشان قرار دهند تا کودک با آنها شکلهای متنوع بسازد. هرچه خمیر سفتتر باشد به تقویت این مهارت کمک بیشتری میکند. استفاده از سازههای مختلف برای ساخت ماشین، هواپیما و...همچنین استفاده از کتابهایی که حروف و اشکال نقطهچین دارند و کودک باید نقطهچینها را به هم متصل کند نیز به تقویت و افزایش مهارت انگشتان کودک کمک میکند.
در صفحه «فرزندپروری» این هفته، به برخی اختلالات نسبتا شایع در خط کودکان اشاره میکنیم که اگر با اختلالات یادگیری همراه نباشند، جدی نیست و به مرور رفع خواهند شد. روشها و تمریناتی برای اصلاح اختلالات وجود دارد که به آنها نیز اشاره میکنیم.
1 بدخطی یا نارسانویسی
در بررسی علل بدخطی دانشآموزان دوره ابتدایی، علاوه بر عوامل آموزشی و تربیتی موثر بر دستخط کودکان باید عوامل مربوط به وضعیت جسمی و روانی آنها را نیز مورد توجه قرار داد. چهبسا بدخطی دانشآموزان بهدلیل ضایعات استخوانی، عصبی یا حالات عاطفی و روانی نامطلوب باشد. در این صورت آموزشهای معلم در زمینه خوشنویسی کافی نیست و ارجاع به متخصص ضروری است. از میان همه مهارتهای تحصیلی، نوشتن ملموسترین مهارت است زیرا فرد با استفاده از این مهارت سندی از خود بهجا میگذارد. به همین دلیل مهارت در خوشنویسی اهمیت بسزایی دارد. شناخت علل و عوامل موثر بر بدخطی به این علت اهمیت دارد که با ریشهیابی و رفع آنها میتوان تا حد زیادی به مهارت در خوشنویسی کمک کرد.
اگر کودکی دچار نارسانویسی است، بهتر است کودک از نظر اختلالات یادگیری هم بررسی شود. اختلال یادگیری در واقع شامل گروهی از اختلالات و به معنی توانایی فرد برای دریافت و تحلیل اطلاعات؛ چه بهصورت کلامی، چه غیرکلامی است. فرد مبتلا به اختلال یادگیری در خواندن، نوشتن و محاسبات دچار مشکل میشود و درک درستی از آنچه میبیند، میشنود یا میخواند، ندارد. اختلال یادگیری مشکلی پایدار است و در آن پیشرفت تحصیلی فرد با کارکرد هوشیاش تطابق ندارد.
در آمریکا 8 درصد کودکان به دلیل اختلال یادگیری تحتدرمان هستند اما آمار دقیقی از این موضوع در کشور ما یا سایر کشورها وجود ندارد. دلیل آن هم پیچیده بودن این اختلال و دامنه تعریف مبهم آن است. در کشور ما متاسفانه آموزش و پرورش، روانشناسی، روانپزشکی و... هر کدام طبقهبندی و تعریف مخصوصی برای اختلال یادگیری دارند و متعاقبا این موضوع بر تشخیص و درمان هم اثر میگذارد. اختلال یادگیری شکلهای گوناگونی دارد و بر اساس آن با علائم متفاوتی تظاهر پیدا میکند.
یکی از علائم اختلال نوشتن است. دانشآموز مبتلا توان نوشتاری و دستخط خوبی ندارد، املای او پر از غلط است و نقطهگذاری و دستور زبان او مشکل دارد. توانایی برقراری ارتباط با جملاتی که مینویسد، ندارد چون نمیتواند کلمات و جملات را درست به هم مرتبط کند. ساختار نوشتار این کودکان ضعیف است و نمیتوانند آنچه در ذهنشان است را با نوشته به دیگران انتقال دهند. نوشتههای این گروه افراد پراکنده و گسسته است و خواننده توانایی درک مطلب را نخواهد داشت.
برای هر دردی دو درمان است:
سکوت و زمان
سکوت و زمان