امروز در تاریخ | 18 فروردین - 7 آوریل؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

برترین ها: امروز 18 فروردین برابر با 7 آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

1941 - مقدمه اشغال نظامي ايران که هدف نهايي چرچيل بود

W. Churchill

وينستون چرچيل نخست وزير وقت انگلستان هفتم اپریل 1941 (18 فروردين 1320) دستور انتقال يك لشكر از هندوستان آن کشور (بریتیش ایندیا) را به بصره داد. بهانه اعزام اين لشكر كه عده نفرات آن به چهار هزار تن هم نمي رسيد محافظت از حوزه هاي نفتي بيان شده بود، ولي در واقع، ماموريت اين نيرو اشغال نظامي ايران در فرصت مناسب بود؛ زيرا كه دولت تهران عميقا متمايل به آلمان شده بود و ديكته هاي لندن را مانند گذشته نمي نوشت.

چرچيل از دو جهت هراس داشت؛ يكي سقوط شمال آفريقا و رخنه نيروهاي آلمان به شرق سوئز و ديگري عبور نيروهاي آلماني از قفقاز و سرازير شدن به مناطق نفتي خاورميانه و تصرف همه منطقه با كمك ارتش ايران. چرچيل مي دانست كه تصرف خاورميانه توسط آلمان، بدون كمك ايران امكان پذير نخواهد بود، و به اين دليل ايران را هدف قرار داده بود. چرچیل که در شرایط وقت، جنگ تمام عیار با ایران کاری آسان نمی دانست همزمان با اعزام نیرو به بصره به تطميع و خريد برخي مقامات نظامي و سياسي ايران و اطرافيان رضاشاه دست زده بود تا در اقدام نظامي انگلستان، ارتش ايران كه براي تجهيز آن 20 سال سرمايه گذاري شده بود وارد عمل نشود.

چرچيل در همان زمان در پارلمان انگلستان گفته بود كه بدون موافقت و همراهي ايران، هيچ قدرتي نمي تواند برخاور ميانه و حتي آسياي جنوبي مسلط باشد.

«تاريخ» نشان داد كه چهار ماه و دو هفته بعد (شهريور 1320)، لشكر اعزامي چرچيل از هندوستان، پس از مرخص شدن خيانت آميز سربازان پادگانهاي ايران، بدون برخورد با مانع چشمگير وارد ايران شد و در اشغال «ايران بي دفاع!» مشاركت جست.

1951 - علاء رفت و مصدق آمد

حسين علاء

اپريل 1951 (فروردين 1330) در ايران با ناآرامي آغاز شده بود. چون در ماه مارس (اسفند)، قانون ملي شدن نفت به تصويب رسيده بود؛ انگليسي ها با همه توان و امكانات به آغاز و گسترش آن ناآرامي ها كمك كرده بودند، ازجمله با قطع پرداختي به كارگران صنايع نفت در خوزستان، دادن اخطار پشت اخطار به ايران و انتشار شايعات و تحريكات ديگر در سراسر كشور.

در اپريل 1951 انگليسي ها پرداختي كارگران نفت را قطع کرده بودند و اين کارگران به خاطر قطع درآمد و مبهم بودن آينده و وضعيت استخدامي شان بود که در آبادان دست به تظاهرات زده بودند و اين تظاهرات به صورت کاري روزانه درآمده بود. در موارد متعدد ميان اين كارگران و روشنفكران و جوانان (حاميان ملي شدن صنعت نفت) برخورد روي داده بود و ماموران انتظامي مداخله و شماري از دو طرف و عده اي انگليسي را كشته بودند. اين وضعيت دولت حسين علاء را مجبور به اعزام يك هيات عالي نظامي به آبادان کرده بود. اعزام اين هيات و ترميم كابينه هم نتوانست به ناآرامي پايان و دولت علاء را نجات دهد و وي 26 اپريل (ششم ارديبهشت) پس از دريافت يک اخطار سراسر تهديد از دولت لندن جاي خود را به دكتر مصدق داد و از آن پس، وزير دربار شاه شد. دولت لندن در اخطار خود که ششم ارديبهشت توسط سفير اين دولت در تهران به علاء تسليم شده بود براي ايران [اگر از ملي کردن نفت خود منصرف نشود] خط و نشان بسيار کشيده بود.

1971 - ترور سرلشکر «فرسيو» رئيس دستگاه قضايي ارتش

فرسيو

بامداد هجدهم فروردین 1350 (هفتم اپریل 1971) هنگامي كه سرلشكر ضياء فرسيو رئيس وقت دستگاه قضايي ارتش از خانه اش در قلهك عازم محل كار خود بود هدف گلوله قرار گرفت و كشته شد. در اين تيراندازي، فرزند 16 ساله فرسيو كه با خودرو پدر عازم مدرسه بود مجروح گرديد. سه روز پيش از ترور فرسيو، در نزديكي همين محل به سوي نگهبان ورودي كلانتري پليس قلهك تيراندازي مرگ آور شده بود.

در پي ترور فرسيو، گفته شده بود كه وي به دست چريكهاي فدايي كشته شده است. فرسيو درجريان تعقيب قضايي چپگرايان و متهمان رويداد سياهكل خشونت بسيار به خرج داده و آنان را خشمگین و ناراضی تر كرده بود. دولت برای یافتن سر نخ جهت شناخت قاتل و یا قاتلان فرسیو 900 هزار تومان (در آن زمان؛ به ارزش 130 هزار دلار) جایزه نقدی تعیین کرده بود. همان روز (18 فروردین 1350) پرویز ثابتی که رسانه های وقت وی را «مقام امنیتی» می نوشتند در یک برنامه طولانی تلویزیونی، فعالیت های چریکی و بویژه رویداد سیاهکل را (ازدیدگاه دولت) شرح داد. توضیحات پرویز ثابتی و انتشار گزارش ترور فرسیو در روزنامه ها سرآغاز گسترش عملیات چریکی شهری در تهران بود که تا پیروزی انقلاب ادامه یافت. دولت وقت بعدا متوجه شد که اظهارات پرویز ثابتی نتیجه معکوس داشته و باعث گسترش فعالیت های ضد دولتی مسلحانه شده است. دور تازه عملیات چریکی شهری با ترور آمریکاییان بویژه مستشاران نظامی آمریکایی آغاز شده بود. درجریان یکی از این عملیات، اتومبیل حامل مک آرتور سفیر وقت آمریکا در ایران هدف گلوله قرارگرفته و باعث کناره گیری وی از این سمت شده بود.

1939 - ایتالیا با هدف احياء امپراتوري روم آلبانی را تصرف کرد

ايتاليا كشور آلباني در شرق درياي آدرياتيك، نه چندان دور ازخاك خود را به اين بهانه كه قرنها پيش گوشه اي از امپراتوري روم بود هفتم آوریل 1939 اشغال نظامي كرد و جامعه ملل نتوانست مانع اين كار شود. اين ضعف نقطه پايان كار اين جامعه بود كه سران آمريكا و انگلستان در جريان جنگ جهاني دوم طرح تاسيس سازمان ملل را به جاي آن ابداع كردند. سقوط آلبانی در آن سال، دولت لندن را برآن داشت تا به کمک یونان بشتابد تا این کشور به وضعیت آلبانی دچار نشود. با ورود انگلستان به صحنه، آلمان نيز به حمايت از ايتاليا به يونان لشکرکشيد و با اخراج انگليسي ها آنجارا متصرف شد.

1948 - سازمان بهداشت جهانی در ایالات متحده تاسیس شد.

1343 - آزادي امام خميني (ره) پس از ده ماه بازداشت و تحت نظر بودن

پس از دستگيري حضرت امام خميني(ره) و سركوب قيام 15 خرداد 42، اوضاع در ظاهر رو به آرامش نهاد، اما خشم عمومي مردم مسلمان از دستگيري حضرت امام، به صورت‏هاي گوناگون جلوه‏گر شد. تشكيل گروه‏هاي زيرزميني اسلامي در قم، تهران و شهرستان‏ها، تحريم انتخابات فرمايشي مجلس بيست و يكم در مرداد 1342 و نيز اعلاميه تاريخي حوزه علميه قم با پانصد امضا از استادان و فضلا در حمايت از رهبر نهضت اسلامي ايران و محكوم كردن بازداشت غيرقانوني ايشان، از جمله واكنش‏هاي مردم و روحانيت در قبال عمل رژيم بود. در اين ميان رژيم پس از يك سلسله تمهيدات كه به منظور جلوگيري از ابراز احساسات مردم و روحانيان در برابر آزادي رهبر نهضت اسلامي ايران انجام داد، سرانجام در اوايل سال 43، مذاكراتي با امام انجام داد و ايشان را به آرامش و مدارا با نظام فراخواند. سپس آن حضرت را در هفدهم فروردين 43 آزاد كرده و در مطبوعات عنوان كردند كه امام با رژيم و انقلاب سفيد شاه به توافق رسيده است. ولي حضرت امام پس از آن كه در هجدهم فروردين وارد قم شدند، در اولين ديدار خود عنوان كردند: اگر خميني را دار بزنيد با [رژيم شاه] تفاهم نخواهد كرد.

1358 - امیرعباس هویدا اعدام شد

جسد هويدا در پزشكي قانوني

هجدهم فروردین 1358 اميرعباس هویدا که در دهه های 1340 و 1350 سیزده سال نخست وزیر ایران بود در پايان دومين دور محاكمه اش در دادگاه انقلاب اسلامي به اعدام محكوم شد و حكم، دقايقي پس از صدور در محوطه زندان قصر درباره او به اجرا درآمد و تيرباران شد و جسدش به تالار معاینه جهت صدور پروانه دفن در پزشكي قانوني انتقال يافت. هويدا 59 ساله بود. پس از انتقال جسد به پزشکی قانونی، تا چند روز هيچيک از دوستان و بستگان هويدا براي تحويل گرفتن جسد او مراجعه نکرده بود! و این وضعیت سبب شده بود که مسئول پزشکی قانونی تهران به روزنامه ها خبردهد که جسد امیرعباس هویدا روی دست آن سازمان مانده و حتی یک نفر برای انتقال جسد به گورستان مراجعه نکرده است. اين واقعيت عبرت آموز در گزارش روزنامه هاي وقت آمده بود. يكي از اتهامات اصلي هويدا حمايت از استقلال بحرين (طبق قانون مصوّب پارلمان وقت؛ استان چهاردهم ايران) بود كه با اين عمل، سوگند خودرا كه حافظ تماميت ايران باشد نقض كرده و مستوجب مرگ شناخته شده بود. اتهام بزرگ دیگر هویدا، دادن کمک مالی مستمر به روزنامه ها بود که «ژورنالیسم، به عنوان قوه چهارم دمکراسی» آن را اکیدا ممنوع کرده زیرا نه تنها مغایر تفکیک قوا است بلکه روزنامه ای که از دولت کمک بگیرد تسلیم نظر دولت خواهد بود و به «خود ـ سانسوری» روی خواهد آورد که مآلا بزیان جامعه خواهد انجامید. «ژورنالیسم» تنها کمک دولت به نشریات تخصّصی و حزبی را با شرایطی روا داشته است.

نخستين دور محاكمه هويدا 24 اسفند 1357 برگزار شده بود. هويدا باور نمي كرد كه اعدام شود. چند دولت عضو بلوک غرب مهدي بازرگان نخست وزير وقت را تحت فشار قرار داده بودند كه مانع اعدام هويدا شود و به همين سبب شیخ صادق خلخالی در طول دومين دور محاكمه هويدا، تلفن هاي زندان قصر را از كار انداخته بود كه به او تلفن و سفارش نشود.

زادروزها

۱۷۷۰ - زادروز ویلیام وردزورث شاعر بزرگ انگلیسی

ویلیام وردزورث

۱۹۲۰ - زادروز راوی شانکار آهنگ‌ساز و نوازنده هندی سیتار

گرهارد شرودر

۱۹۴۴ - زادروز گرهارد شرودر صدراعظم آلمان از۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵

جکی چان

۱۹۵۴ - زادروز جکی چان هنرپیشه، کارگردان ، تهیه‌کننده، فیلم‌نامه‌نویس، بدل‌کار و خواننده هنگ‌کنگی

راسل کرو

۱۹۶۴ - زادروز راسل کرو بازیگر و نوازنده نیوزلندی، برنده جایزه اسکار
۱۹۸۳ - زادروز فرانک ریبری بازیکن فوتبال فرانسوی

فرانک ریبری

۱۳۴۶ - مهران مدیری، بازیگر و کارگردان طنزپرداز ایرانی

مهران مدیری

درگذشت‌ها

۵۹۱ ق.ه. - طبق محاسبه پژوهشگران مسیحی، عیسی پسر مریم (ع) در چنین روزی به دستور حکمران رومی فلسطین مصلوب شد. (مسلمانان وقوع چنین واقعه‌ای را قبول ندارند)
۱۸۸ - هارون‌الرشید، پنجمین خلیفه‌ی عباسی

شارل هشتم

۱۴۹۸ - درگذشت شارل هشتم پادشاه فرانسه
۱۶۱۴ - درگذشت ال گرکو نقاش، مجسمه‌ساز و معمار دوران رنسانس اسپانیا

ال گرکو

۱۷۸۹ - درگذشت عبدالحمید یکم بیست و هفتمین سلطان امپراتوری عثمانی
۱۸۳۶ - درگذشت ویلیام گادوین فیلسوف آنارشیست بریتانیایی

ویلیام گادوین

۱۹۴۷ - درگذشت هنری فورد بنیان‌گذار شرکت خودروسازی فورد
۱۹۸۶ - درگذشت لئونید کانتوروویچ ریاضیدان و اقتصاددان روسی ، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۱۹۷۵ به همراه تیالینگ کوپمانس

هنری فورد

۱۳۵۸ - اعدام امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر دودمان پهلوی به دستور صادق خلخالی و پس از چندین جلسه محاکمه در دادگاه انقلاب اسلامی
۱۳۷۹ - محمدعلی فردین، کشتی گیر و هنرپیشه ایرانی

محمدعلی فردین

۱۳۸۱ - جمشید اسماعیل‌خانی، بازیگر ایرانی تئاتر، سینم ا و تلویزیون
۱۳۸۹ - محمود بنفشه‌خواه، بازیگر ایرانی

محمود بنفشه‌خواه

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون