امروز در تاریخ | 19 اسفند - 10 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

برترین ها: امروز 19 اسفند برابر با 10 مارس تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

241 پیش از میلاد - روم با پيروزي در جنگ دريايي بر كارتاژ ابرقدرت شد

روم در جنگ دريايي دهم مارس سال 241 پيش از ميلاد نيروي دريايي كارتاژ ( قرطاجُنّه ــ شمال آفريقا ) را شكست داد و از آن پس نزديك به هزار سال آقاي مديترانه بود. اين نبرد كه به جنگ « ائوگوسا ( جزيره اي در مديترانه ) » معروف شده است روم را به صورت يك ابر قدرت در آورد.ايران ابر قدرت ديگر جهان وقت بود.

انگيزه جنگ، دست اندازي كارتاژ Carthage به جزاير جنوبي ايتاليا از جمله سيسيل (سيچيليا) بود. دولت روم در آغاز كار از دادن اعلان جنگ به كارتاژ كه برتري دريايي داشت هراس داشت.

بزرگان روم چاره كار را بر وضع ماليات تازه و دعوت از كشتي سازان فنيقي و يوناني براي ساختن كشتي جنگي براي آن دولت ديدند و طولي نكشيد كه دويست كشتي نظامي از نوع كاملا تازه كه هر پاروي آنها را پنج مرد به حركت در مي آوردند آماده شد.

جراثقالهاي اين كشتي ها مي توانست سنگهاي بزرگ و گوي شعله ور (آغشته به روغن) را به سوي كشتي هاي دشمن پرتاب كند و آنهارا به آتش بكشد.

در سينه اين كشتي هاي تازه ساخت همانند كشتي هاي تانك بر کنوني (تانك لاندينگ) تخته هاي كشويي بلندي نصب مي شد كه سربازان پياده و سوار بتوانند سريعا در ساحل دشمن پياده شوند و تعرض خودرا آغاز كنند. اين تخته هاي متحرک (پلهاي تخته اي) هنگام دريانوردي بر دو بدنه كشتي بسته مي شد و پس از نزديك شدن به ساحل به قسمت سينه كشتي انتقال مي يافت كه در عين حال از اصابت تير به سربازان تا توقف كشتي در آبهاي كم عمق جلوگيري كند.

بايد دانست كه بيشتر مردم كارتاژ را مهاجران قديمي فنيقي (سوريه و لبنان امروز) تشكيل مي دادند.

418 - امپراتوري روم يهوديان را از داشتن مشاغل دولتي محروم كرد.

758 - كشتار 600 ايراني راونديه در بغداد

بسياري از مورخان، روز كشتار راونديه در بغداد را «دهم مارس» درسال 758 ميلادي (141 قمري) نوشته اند. عده مقتولان 600 تن ذكر شده است. اين گروه ايراني در باطن براي گرفتن انتقام خون ابومسلم خراساني از منصور ـ خليفه عباسي، از ايران به بغداد كه هنوز كاملا ساخته نشده بود رفته بودند. آنان پس از ورود به بغداد خودرا جان نثار خليفه وانمود و درخواست ملاقات با وي را کرده بودند. راونديه پيش از ورود به اقامتگاه خليفه، شمشير ها را در زير لباس پنهان كرده بودند. درجريان ملاقات و هنگام حمله، به خليفه آسيب نرسيد ولي همه اين جماعت به دست عمّال او كشته شدند.

بسياري از مورخان، راونديه را اهل «تناسخ» نوشته اند.

ابومسلم كه به حكومت امويان پايان داده و عباسيان را روي كار آورده بود بسال 754 ميلادي به تصميم منصور خليفه عباسي كشته شد. پس از رسيدن اين خبر به ايران، هواداران او به صورت گروههاي جدا ازهم بپاخاستند كه يكي از آنان «سندباد» نيشابوري بود. منصور که همانند اشکانيان و ساسانيان مي خواست که مرکز حکومت (خلافت) در کنار دجله و در بين النهرين باشد براي اين منظور بغدادرا كه يك روستا و درختستاني در شش فرسنگي (36 کيلومتري) شمال تيسفون پایتخت اشکانيان و ساسانيان بود انتخاب و از سال 755 ميلادي كار ساختن آن را آغاز كرده بود. وي مقداري از مصالح ساختماني مورد نياز را از تخريب ابنيه تيسفون كه حدود هشت قرن پايتخت ايران بود به دست آورده و به بغداد منتقل کرده بود. وي نام پارسي بغدادرا [که مفهوم«هديه خدا» دارد] تغيير نداد. در پارسي باستان «بغ» خدا و «داد» از مصدر دادن و هديه کردن است.

1255 - الکساندر گراهام بل اولین مکالمه تلفنی را با گفتن جمله «آقای واتسن بیایید اینجا، میخواهم شما را ببینم» با موفقیت انجام‌داد.

1862 - انتشار «دلار كاغذي»

دهم مارس 1862 به تصميم دولت فدرال آمريكا براي نخستين بار در اين كشور دلار كاغذي رايج شد. در آن زمان آمريكا داراي دو دولت بود كه با هم در جنگ و ستيز بودند. دلارهاي كاغذي كه به صورت اسكناسهاي 5، 10، 20، 50، 100، 500 و 1000 دلاري انتشار يافته بود در ايالات شمالي (فدراسيون آمريكا) در اختيار مردم قرارگرفت و چون جنگ داخلي در جريان و حالت فوق العاده برقرار بود؛ مخالفت زيادي در برابر اين اقدام دولت كه براي تامين هزينه جنگ نياز به پول فراوان داشت و طلاي كافي موجود نبود ابراز نشد. ايالات جنوبي (كنفدراسيون آمريكا) هم براي خود به انتشار دلار كاغذي دست زدند كه از 50 دلاري شروع مي شد. دلار كاغذي پس از جنگ داخلي امريكا كه در 1965 پايان يافت اعتبار خود را از دست نداد و ادامه يافت كه با پايه محاسبات مالي قرار گرفتن آن پس از جنگ جهاني دوم، عامل قدرت آمريكا شده است. دولت آمريكا بعدا (42 سال پیش) طلا را از پشتوانه دلار حذف كرد و دست آن براي چاپ و انتشار دلار ـ به هر میزان ـ باز شد.

1896 - شكست سپاهيان ايتاليايي از قواي حبشه در نبرد آدوا

سپاهيان ايتاليايى كه به قصد تصرف حبشه، اتيوپي كنوني، به اين سرزمين حمله كرده بودند، در دهم مارس 1896م در ناحيه‏اي به نام آدوا شكست خوردند. هدف قواي ايتاليا از اين نبرد، تسخير حبشه و برقراري ارتباط ميان دو مستعمره ديگر ايتاليا در شمال شرقي افريقا، يعني اريتره و سومالي بود. در اين جنگ، علي‏رغم تجهيزات مدرن جنگي ارتش ايتاليا، قواي حبشه، پيروزي را نصيب خود كردند و نيروهاي ايتاليايي با تحمل خسارات جاني و مالي بسيار، مجبور به عقب‏نشيني شدند.

1922 - ماهاتما گاندی به جرم بر هم زدن امنیت در هند دستگیر و به ۶ سال زندان محکوم‌شد، ولی پس از دو سال برای انجام جراحی آپاندیسیت آزادشد

1952 - وقوع كودتاي "باتيستا" در كوبا و آغاز ديكتاتوري او در اين كشور

فولخنْسيوْ باتيستا، ديكتاتور پيشين كوبا در سال 1901م به دنيا آمد. وي در 32 سالگي حزبي از طبقات متوسط كوبا را تشكيل داد و در سال 1933م در مقام رهبري حزب خود توانست به نوعي حكومت را در اختيار بگيرد و به طور غيرمستقيم قدرت را در دست داشته باشد. در نهايت، وي در سال 1940م به طور رسمي رياست جمهوري كوبا را برعهده گرفت و به مدت 4 سال در اين سمت قرار داشت. گرچه پس از آن قدرت و مسئوليت ظاهري در اختيار ديگران بود. اما باتيستا نفوذ و تسلط خود را در كشور حفظ كرد تا اينكه در نهايت، پس از مدتي در دهم مارس 1952م با انجام كودتايى موفق شد قدرت را به طور مطلق در دست بگيرد و حكومت ديكتاتوري خود راتا 7 سال ديگر ادامه دهد. دوره دوم حكومت باتيستا از يك طرف با مبارزات گروه‏ها و احزاب گوناگون انقلابي همراه بود و از سوي ديگر با حمايت‏هاي مالي و نظامي امريكا از رژيم حاكم بر كوبا ادامه يافت. در اين سال‏ها، باتيستا همچنان در مقابل مردم مقاومت مي‏نمود. از اين رو تلاش انقلابيون در سال 1958م به اوج خود رسيد. در اين سال حملات باتيستا عليه مبارزان با هواپيما، تانك و بمب‏هاي آتش‏زا توام بود. امريكا نيز قوايي را براي كمك به دولت رو به زوال كوبا فرستاد و پليس مخفي باتيستا نيز بر شدت عمل خود افزود. با اوج‏گيري مبارزات چريكي در كوبا سرانجام باتيستا مجبور شد در اول ژانويه 1959م از كشور خارج شود و قدرت را به مردم بسپارد.

فولخنْسيوْ باتيستا

1352 - عده زیادی از جوانان ایرانی مقیم لندن در برابر سفارت ایران در لندن دست به تظاهرات زدند. این گروه پلاکارتهایی با خود داشتند که حاکی از این بود که نیروهای نظامی ایران باید از خلیج فارس دور بماند و تهاجم ایران به خلیج فارس باید متوقف شود. در این روز همچنین عده ای به سفارت ایران در هلند رفته دست به تظاهراتی زدند.

زادروزها

796 - اُلغ بيگ فرمانرواي دانشمند تيموريان و منجم ايراني

اُلغ بيگ

1606 - پير كورني نويسنده و اديب معروف فرانسوي
۱۷۴۸ - جان پلی‌فیر، فیزیک‌دان و ریاضی‌دان اسکاتلندی

پير كورني

مرگ‌ها

۱۳۶۰ - تاج‌الملوک آیرُملو معروف به «ملکه مادر» دومین همسر رضاشاه پهلوی.
۱۷۶۰ - کریستف گراپنر، آهنگساز آلمانی

تاج‌الملوک آیرُملو

1985 - كُنْسْتانْتين چرنينْكو رهبر پيشين اتحاد جماهير شوروي سابق
1392 - درگذشت پروین میکده ، بازیگر پیشکسوت تلویزیون و سینم ا

كُنْسْتانْتين چرنينْكو

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون