امروز در تاریخ | 2 شهریور - 24 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

برترین ها: امروز 2 شهریور برابر با 24 آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

79 - 3 شهر ايتاليا زير مواد آتشفشان مدفون شد

24 آگوست سال 79 ميلادي كوه وزوويوس Vesuvius در جنوب ايتاليا ناگهان دست به آتشفشاني زد و سه شهر آباد پمپيPompeii، هركولائوم Herculaneum و ستابيائه Stabiae را با همه آثار تمدن و دهها هزار سكنه در زير مواد مذاب و خاكستر آتشفشاني مدفون كرد. ايتاليا آن سال تابستان بسيار گرمي داشت و پيش بيني يك فاجعه طبيعي مي رفت.

كوه وزوويوس

اين کوه بعدا هم چندين بار دست به آتشفشاني زده است.

410 - زوال امپراتوري روم در غرب

24 آگوست سال 410 ميلادي ويزيگتها (Visigoth دسته اي از ژرمن ها) شهر رم را تصرف كردند و ويران ساختند و با اين رويداد عمر امپراتوري روم در قلمرو غربي آن پايان يافت، ولي قسمت شرقي (قسطنطنيه) تا چندين قرن بعد از آن (سال 1453) به حيات خود ادامه داد. پس از ويزيگتها، وندالها Vandals به رم حمله بردند و دوباره آنجا را خراب کردند. رومي ها قرنها به ويزيگتها و وندالها زور گفته و حتي ايشان را وحشي خوانده بودند تا تعرض خود را به آنان توجيه کنند. شهر رم كه روزگاري پايتخت يك امپراتوري بزرگ بود بعدا به مقر پاپ تبديل شد و بازهم مركز قدرت بود، ولي ايتاليا تا قرن نوزدهم يكپارچه نشد. از تئودوسيوس به عنوان آخرين امپراتور روم غربي که با ويزيگتها و وندالها هردو جنگيد نام مي برند.

تصويري از مجسمه تئودوسيوس

1572 - خونين ترين قتل عام مذهبي يكروزه در طول تاريخ

24 آگوست 1572 ميلادي كه در فرانسه به روز "Bartholomew" معروف است كاتوليكهاي اين كشور كه داراي اكثريت مذهبي هستند از بامداد تا شامگاه اين روز در شهر پاريس هفتاد هزار پروتستان – مرد، زن و كودك – را سر بريدند؛ زيرا كه شاهزاده پروتستان به نام "هانري ناوار" با خواهر شاه كاتوليك فرانسه ازدواج كرده بود و كاتوليكها از آن بيم داشتند كه سلطنت به دست پروتستانها افتد و سرانجام در يک شامگاه "هانري ناوار" را دستگير كردند و او را مجبور ساختند كه از پروتستانيسم دست بكشد و كاتوليك شود و وي كه بعدا شاه فرانسه شد از ترس جان همان لحظه كاتوليك شد!. به نوشته پاره اي مورخان، اين قتل عام به دستور شارل نهم شاه وقت فرانسه صورت گرفت. بعضي ديگر نوشته اند كه شارل به توصيه مادرش، كاترين دو مديسي، دستور داده بود كه رهبر پروتستانها مقتول شود و با اين عمل، قتل عام شروع شد. قتل عام از سپيده دم آن روز آغاز شده بود.

كاترين دو مديسي

1577 - شهر قزوين قتلگاه خاندان صفوي!

24 آگوست 1577 ميلادي، شاه اسماعيل دوم از سلسله صفوي كه نوشته اند مردي سفاك بود و شهر قزوين را به قتلگاه خاندان صفوي و رجال وقت تبديل كرده بود، ناگهان درگذشت. در توطئه هاي وقت، يک شاهزاده خانم صفوي به نام پريخان خانم دست داشت. اسماعيل دوم که قبل از شاه شدن در زندان بود دو سال سلطنت کرد. وي جانشين شاه طهماسب شده بود كه 43 سال سلطنت كرده بود. شاه طهماسب بود که پايتخت را به شهر قزوين منتقل ساخته بود.

كاخ سلطنتي قزوين (پايتخت وقت ايران) در سالهای 1576 و 1577 به صورت لانه توطئه هاي مرگبار «پريخان خانم» در آمده بود كه طبق برخي روايات، پدرش شاه طهماسب را هم در 1576 مسموم كرده بود. همين پريخان خانم كه زني جاه طلب بود تنها یک روز به حيدر ميرزا برادر خود كه برجاي پدر، شاه طهماسب، نشسته بود امكان سلطنت داد و درنخستین شب سلطنت او را مسموم كرد تا شاه بعدي، فرد مورد نظر او باشد. پس از مرگ حيدر ميرزا، اسماعيل ميرزا پسر ديگر شاه طهماسب را كه به دستور پدر به زندان افكنده شده بود (به اشاره پریخان خانم) آوردند و به نام شاه اسماعيل دوم بر تخت نشاندند. چون ابراهيم ميرزا(پسر شاه اسماعيل اول) و عموي اسماعيل دوم و پريخان خانم كه از شاعري و هنرهم بهره داشت مخالف انتصاب اسماعیل دوم به سلطنت بود، طبق توطئه پريخان خانم و تاييد شاه اسماعيل دوم 20 ژوئن 1576 كشته شد. قتل ابراهيم ميرزا كه زماني حاكم خراسان بود و در هرات مي نشست، خراساني ها را خشمگين ساخت. اسماعيل دوم كه تعادل رواني نداشت كمر به قتل شاهزادگان صفوي كه قلبا او را قبول نداشتند بست و پريخان خانم در اين برنامه قرار گرقت و از ميان برده شد. به لحاظ اهميتي كه صفويه براي خراسان قائل بود، يكي از پسران شاه وقت بايد در شهر هرات، مركز حكومتي خراسان، مي زيست. شاهرخ میرزا پسر چهارم امیر تیمور (متولد 30 آگوست 1377 و متوفی در 20 آگوست 1447 میلادی) در طول سلطنت خود شهر هرات را پایتخت ایران کرده بود.

شاه اسماعيل دوم

شاهان صفوي در عين حال خود را، ولو اسما رئيس مذهبي كشور و صوفي بزرگ نيز مي پنداشتند؛ زيرا شاه اسماعيل اول (رئيس وقت صوفيان) شيعه اثني عشري را مذهب رسمي ايران اعلام كرده بود و شاهان بعد از او خودرا پاسدار اين مذهب مي دانستند.

پس از مرگ ناگهانی و مشکوک شاه اسماعيل دوم مقامات دولت و فرماندهان واحدهاي قزلباش برادرش محمد را كه قبلا به دستور شاه اسماعيل دوم كور شده بود به سلطنت برداشتند تا كسي مانع سوء استفاده ايشان از قدرت نشود. كار خودمختاري قزلباش به جايي رسيده بود كه زن شاه (مادر شاه عباس) را که مانع ادامه فساد اداري مي شد کشتند و جسدش را در بيابانهاي قزوين قطعه – قطعه كردند و به همين سبب، شاه عباس كه در هرات بود با لشكر خراسان به قزوين آمد و بر ضد پدر كودتا كرد و سپس دست به اصلاحات اداري و نظامي زد و با ايجاد يك ارتش ملي براي ايران، قزلباش را كه يك قشون متعلق به چند ایل و طایفه بود مرخص كرد. شاه عباس بعدا پايتخت را از قزوين كه در آنجا مادرش را كشته بودند به اصفهان انتقال داد.

1891 - توماس ادیسون مخترع نامدار آمریکایی، حق امتیاز نخستین دوربین فیلمبرداری را دریافت کرد.

توماس ادیسون

1949 - آغاز کار «ناتو»



بيست و چهارم آگوست 1949 هري ترومن رئيس جمهوري وقت آمريكا اسناد نهايي تاسيس سازمان پيمان اتلانتيك شمالي (ناتو) را امضاء كرد (عکس بالا) و اين سازمان دفاع جمعي غرب اجرايي = Effective شد. مقدمات ايجاد اين سازمان از پيش به صورت محرمانه فراهم شده بود و کار تنظيم اصول آن از هجدهم مارس اين سال آغاز و چهارم اپريل 1949 مورد تصويب قرار گرفته بود كه در يكي از اين اصول تصريح شده بود كه حمله نظامي به يك كشور عضو به منزله حمله به همه اعضاء تلقي خواهد شد. دولت بلژيک و همسايگان يک سال پيش از اين متحد نظامي شده بودند. ناتو با عضويت آمريکا، انگلستان، فرانسه، کانادا، هلند، بلژيک و لوکزامبورگ از 27 ژانويه 1950 آغاز بكار كرد و يکم اپريل همين سال وزيران كشورهاي عضو در لاهه اجتماع و طرح مقابله با گسترش شوروي را تصويب كردند. سازمان پيمان ورشو براي مقابله با ناتو، در سال 1955 به وجود آمد.

هري ترومن درحالي که بزرگان کنگره و مقامات برجسته آمريکا در دو طرف او ايستاده اند دارد اعلاميه اجرائي شدن ناتو را امضا مي کند که با ايجاد ناتو، جنگ سرد دو بلوک شدت يافت

ترومن 19 دسامبر 1950 ژنرال آيزنهاور را به سرفرماندهي نيروهاي نظامي ناتو تعيين كرد. اين اتحاديه در جريان تاسيس با مخالفت ها و تظاهرات متعدد در كشورهاي عضو رو به رو شد، ازجمله در هفتم ژانويه 1951 كه آيزنهاور [و در آن زمان] 60 ساله فرمانده كل نيروهاي ناتو وارد پاريس شد با تظاهرات خياباني گسترده اي رو به رو گرديد. با وجود اين، وي در بارگشت به آمريكا در جلسه اول فوريه كنگره اين كشور حضور يافت و خطاب به نمايندگان گفت كه اگر نمي خواهند جنگ سرد جاري به جنگ گرم مبدل شود در اعزام نيروي نظامي به اروپا و اختصاص بودجه امساك نكنند. نخستين دبيرکل ناتو رسما اعلام کرد که هدف اصلي از تاسيس ناتو، خارج نگهداشتن و محدود کردن روسيه [به جاي شوروي کلمه روسيه را بکار برد] و نيز مانع پيدايش ناسيوناليسم نظامي ديگري است.

ترومن اعلاميه اجرايي شدن پيمان را نشان مي دهد

نخستين مقر «ناتو» پاريس بود. اتحاديه اعلام كرده بود كه درهايش به روي ايتاليا، نروژ، دانمارك، ايسلند و پرتغال باز است. در 1952 دو کشور معارض با هم؛ ترکيه و يونان، در سال 1955 آلمان غربي و در سال 1982 اسپانيا به ناتو پيوستند. قبلا دولت هايي که گفته شده بود درهاي اين اتحاديه به رويشان باز است وارد اتحاديه شده بودند. اين اتحاديه پس از فروپاشي بلوک شرق و شوروي گسترش يافت و با اينکه قراربود پس از انحلال سازمان پيمان ورشو (شرق سابق) منحل شود و يا به صورت يک انجمن سياسي درآيد دست به تقويت خود زده و تا بالتيک سابق شوروي را به خود ملحق ساخته، به انحلال يوگوسلاوي کمک کرده و اينک در افغانستان که خارج از محدوده آن است وارد مداخله شده است. قصد ناتو مبني بر جلب عضويت گرجستان و اوکراين بود که چهره روسيه را در ماه آگوست 2008 تغيير داد و متعاقب آن معارضه تازه اي ـ گرچه نا آشگار ـ در جهان آغاز شده است که معلوم نيست تا کي و کجا ادامه يابد. ناتو در آگوست 2012 داراي 28 عضو بود. دولت ايالات متحده (آمريکا) از آغاز کار تا به امروز زعيم ناتو بوده است.

1991 - روز ملي و استقلال "اوكراين" از اتحاد جماهير شوروی سابق

روسيه از اواسط قرن هفدهم ميلادي، اشغال اوكراين كه تحت تصرف لهستان بود را آغاز كرد و تا پايانِ قرن هجدهم، بخش اعظم خاك اين كشور را تحت سلطه خود درآورد. پس از انقلاب كمونيستي شوروي، اوكراين استقلال يافت، اما در سال 1922م به عنوان يكي از جمهوري‏هاي شوروي به اين كشور ملحق شد. البته اوكراين از آن زمان تا استقلال خود، از حق رأي در سازمان ملل برخوردار بود. تا سال‏هاي پاياني دهه 1980م، تحركات استقلال طلبانه در اوكراين چندان قوي نبود. اما با آغاز روند استقلال ‏طلبي در جمهوري‏ هاي شوروي، اوكراين نيز خواستار استقلال شد و سرانجام در 24 اوت 1991م به آن دست يافت. اوكراين با بيش از 603 هزار كيلومتر مربع مساحت، در ساحل درياي سياه واقع شده و در همسايگي كشورهاي روسيه، روسيه سفيد، لهستان، اسلواكي، مجارستان و روماني قرار دارد. پايتخت اوكراينْ كِيف نام دارد و جمعيت اين كشور در حدود 51 ميليون نفر مي‏باشد كه اكثريتِ آنان، مليت اوكرايني داشته و از تيره نژادي سفيد هستند. با توجه به رشد منفي جمعيت در اين كشور، پيش‏بيني شده است تا سال 2025 جمعيت اين كشور تا مرز 45 ميليون نفر كاهش يابد. مذهب مردم اوكراين مسيحيت و عمدتاً از پيروان آيين ارتدوكس مي‏باشند. واحد پول اين كشورْ هريونيا و زبان رسمي آنها اوكرايني است. نظام سياسي حاكم بر اوكراين جمهوري چند حزبي با يك مجلس قانون‏ گزاري است. 24 اوت، هم‏زمان با روز استقلال اوكرايْن، به عنوان روز ملي اين كشور نيز گرامي داشته مي‏شود.

زادروزها

۱۷۸۰ – زادروز ژان اگوست دومینیک انگر، نقاش نئوکلاسیک فرانسوی
۱۸۹۹ - زادروز خورخه لوئیس بورخس نویسنده، شاعر و ادیب معاصر آرژانتینی

خورخه لوئیس بورخس

۱۹۲۹ - زادروز یاسر عرفات رهبر فلسطینی ، رئیس حکومت خودگردان فلسطین از هنگام تشکیل در ۱۹۹۶
۱۹۴۷ - زادروز پائولو کوئلیو نویسنده برزیلی

یاسر عرفات

۱۹۴۸ - زادروز ژان میشل ژار موسیقیدان، آهنگساز و تهیه کننده موسیقی فرانسوی
۱۹۷۷ - زادروز روبرت انکه فوتبالیست آلمانی

پائولو کوئلیو

۱۹۸۸ - زادروز روپرت گرینت بازیگر انگلیسی

روپرت گرینت

درگذشت‌ها

۱۰۴۲ - درگذشت میخائیل پنجم امپراتور روم شرقی (بیزانس)
۱۵۴۰ - درگذشت پارمیجانینو نقاش ایتالیایی شیوه گرایی

پارمیجانینو

۱۸۳۲ - درگذشت نیکولا سعدی کارنو فیزیک‌دان فرانسوی ، کاشف قانون دوم ترمودینامیک
۱۸۸۸ - درگذشت رودلف کلاوزیوس فیزیکدان و ریاضیدان آلمانی یکی از سه عضو گروه سه نفری دانشمندان بزرگ واضع ترمودینامیک

نیکولا سعدی کارنو

۱۹۴۳ - درگذشت سیمون وی فیلسوف، عارف مسیحی و فعال اجتماعی فرانسوی
۲۰۰۹ - درگذشت تونی زایلر ورزشکار مرد رشتهٔ اسکی آلپاین اهل کشور اتریش

سیمون وی

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون