امروز در تاریخ | 23 خرداد - 13 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟

[~ MoOn ~]

برترین ها: امروز 23 خرداد برابر با 13 ژوئن تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

323 پيش از ميلاد - سالروز درگذشت اسكندر مقدوني كه با 3 دختر ايراني ازدواج كرد

مورخان معاصر بر پايه محاسبات تقويمي و نصف النهار بابل (جنوب غربي بغداد) سه روز را در ماه ژوئن (خرداد) به عنوان سالروز درگذشت اسكندر مقدوني معروف به اسكندر بزرگ به دست داده اند: يك دسته از آنان دهم ژوئن، دسته ديگر (اكثريت) غروب يازدهم ژوئن و دسته سوم (شماري كم) 13 ژوئن (23 خرداد).

بنا به نوشته اكثريت، اسكندر 13 ژوئن در سال 323 پيش از ميلاد در 32 سالگي (يك ماه مانده به 33 ساله شدن) در بابل درگذشت. وي كه از همدان و از طريق شوش به بابل رفته بود در اين شهر دچارعارضه تب شده بود كه ديگر وي را رها نساخت.

مجسمه اسکندر

مورخان براي مرگ زودرس اسكندر (در حقيقت اسكندر سوم) نيز سه «علت» ذكر كرده اند. گروهي از آنان مرگ اورا نتيجه بيماري مالاريا كه در سفر هند به آن دچار شده بود قلمداد كرده، دسته اي ديگر نوشته اند كه كاساندر قائمقام او در مقدونيه نوعي زهر (كه باعث مرگ تدريجي مي شود) فرستاده بود تا آشپز اسكندر كه از دوستانش بود در غذاي او بريزد و اسكندر با خوردن اين غذا ظرف چند روز درگذشت و گروه ديگر مرگ اورا نتيجه تب روده نوشته اند كه از همدان به آن مبتلا شده بود و پرهيز نمي كرد.

يک تصوير خيالي از رُکسانا

در آخرين روز حيات، هنگامي كه به زنده ماندن اسكندر اميدي نبود، ژنرالهايش از او پرسيدند كه چه كسي را به جانشيني معرفي مي كند و انتظار داشتند كه بگويد برادرش، و يا فرزندي را كه ركسانا ـ همسر ايراني اش ـ در شكم داشت، ولي اسكندر گفت كه «شايسته ترين فرد» را برگزينيد. اسكندر براي جلب دوستي ايرانيان و اين كه اورا بيگانه ندانند و از بستگان خود بدانند و از پشت خنجر نزنند با سه دختر از بزرگان ايران ازدواج كرده بود ولي تنها از رُكسانا (روشنك = رُخسانه) داراي فرزند شده بود و اين فرزند كه پسر بود و نامش را اسكندر چهارم گذارده بودند پس از مرگ پدر به دنيا آمد. ركساناRoxana = Roxane دختر ساتراپ (استاندار) باكتريا (تاجيكستان و مناطق تاجيك نشين افغانستان امروز به مرکزيت بلخ) بود. دو بانوي ايراني ديگر اسكندر يكي ستاتيرا (ستاره) دختر داريوش سوم و ديگري پريساتيس (پريسا) دختر يك شاهزاده ايراني بود. ركسانا و پسرش مدتي پس از انتقال به مقدونيه به دست كاساندر از ميان رفتند تا رقيب او نشوند. اسکندر در تعقيب ساتراپ باکتريا، دژ سغديان واقع در تاجيکستان امروز را که بر صخره اي در کوه ساخته شده بود محاصره کرد و گشود و در اينجا بود که رُکسانا را ملاقات کرد و به اندرز Hephaestion اندرزگر خود با او ازدواج کرد. اين اندرزگر اسکندر عقيده داشت که اگر اسکندر با ايرانيان خويشاوندي نداشته باشد ديري نخواهد گذشت که بر او شورش خواهند کرد. بايد جانشين اسکندر فرزند مشترک او و يک بانوي ايراني باشد. پلوتارک نظر ديگري داده و نوشته است که اسکندر در همان نگاه اول شيفته رکساناي 16 ساله شد و اورا از پدرش خواستگاري کرد.

پس از فوت اسكندر، ژنرالهايش بر سر انتخاب «يک جانشين واحد» به توافق نرسيدند و متصرفات او را ميان خود قسمت كردند. در خاك اصلي ايران، نفوذ جانشينان اسكندر اندك بود، زيرا اسكندر هر شهري را كه در ايران فتح مي كرد، اداره امور آن را به يك ايراني و يا فرماندار قبلي همان شهر مي سپرد. وي به اصرار اندرزگر (مشاور) خود و با توجه به خصال و منش نيكوي ايرانيان، افسران خودرا تشويق به ازدواج با دختران ايراني كرده بود.

اسكندر كه ارسطو معلم سرخانه او بود و در 20 سالگي بر جاي پدر نشسته بود كه علاوه بر مقدونيه، بر يونانيان حكومت داشت، در صدد بسط فلسفه يونان به سراسر جهان برآمد و به نام آزادكردن يونانيان آناتولي (تركيه امروز) از سلطه ايران، با 30 هزار پياده و پنج هزار سوار به شرق لشكر كشيد و در سال 334 پيش از ميلاد قدم به آناتولي گذارد و ضمن سه جنگ بر ايران كه 15 برابر او نيرو داشت پيروز آمد. وي ضمن جنگهايش با ايران، مصر را گرفت و بندر اسكندريه را در آنجا ساخت. در شمال خاوري تا سمرقند و در آسياي جنوبي تا هند پيش رفت. سپس به بابل بازگشت تا خودرا براي اكتشافات جغرافيايي در درياهاي دور آماده سازد كه درگذشت.

تاخت و تاز اسکندر در شرق ده سال و چند ماه طول كشيد. از كارهاي بد او ويران ساختن بزرگترين و با شكوه ترين ساختمان عهد باستان و مظهر عظمت و پيشرفت ايرانيان، تخت جمشيد، بود.

علت پيروزي اسکندررا بر شاه وقت ايران (داريوش سوم)، رواج فساد در دربار هخامنشي پس از قتل اردشير سوم و انتصاب مديران نالايق و استفاده از نظامي مزدور خارجي (مرسنر) براي دفاع از ايران و ترسو و مردّد بودن داريوش سوم ـ شاه وقت ـ نوشته اند.

داريوش سوم

هگل (مورخ ـ فيلسوف آلماني) از اصحاب فلسفه تاريخ ضمن مقايسه دوره هاي تاريخي ايران ابراز عقيده كرده است كه هر دوره و دودمان پس از گسترش فساد دولتي، عادي شدن بي توجهي به قانون، ضابطه و رسوم، ضعف قضايي و ضعف شخصيت سران دولت و درگيري داخلي (دروني) آنان بر سر قدرت پايان يافته است.


137 - قتل ابومسلم خراساني رهبر قيام سياه جامگان به فرمان منصور دوانِقي

عباسيان كه از نوادگان عباس عموي پيامبر(ص) بودند، براي از هم پاشيدن حكومت بني‏اميه و دست‏يابي به حكومت مسلمين، به بهانه‏ي طرفداري از اهل‏بيت(ع)، با پشتيباني مردم قيام كردند. مسئوليت دعوت از مردم خراسان به "ابن يسار" مُلَقَّب به "ابومسلم" سپرده شد. ابومسلم كه سپاه خويش را سياه‏پوش نموده و نام سياه جامگان را بر آن نهاده بود، ابتدا در خراسان و سپس در عراق به پيروزي رسيد و با تلاش و همت او بود كه خلافت عباسي روي كار آمد. با اين حال، پس از مدتي "منصور" دومين خليفه‏ي عباسي كه از موقعيت "ابومسلم" در هراس افتاده بود، با ترفندي او را به سوي مداين كشانده و در 25 شعبان سال 137 ق او را به قتل رساند. پس از قتل ابومسلم، گروهي از يارانش به خونخواهي او برخاستند و كشمكش‏هاي ناشي از اين خونخواهي تا مدت‏ها ادامه داشت.

1534 - سلیمان یکم، سلطان عثمانی، تبریز را به اشغال درآورد.

سلیمان یکم

1367 - آغاز عملیات بیت المقدس

عمليات بيت المقدس 7 با رمز عملياتي يا اباعبدالله الحسين در منطقه عمومي شلمچه آغاز شد. عمليات مزبورهنگامي آغاز گرديد كه نيروهاي دشمن بعثي بارها شهرهاي بي دفاع ميهن اسلامي را آماج موشك ها و بمب هاي شيميايي خود قرارداده بودند و با تجمع نيروهايش در ناحيه شلمچه قصد تجاوز و محله اي جديد را داشتند. پس از صدور فرمان حمله، رزمندگان اسلام نيروهاي دشمن را غافلگير كردند و در نخستين مرحله از عمليات بيت المقدس با انهدام وسيع نيروهاي بعثي عراق و تجهيزات جنگي آنان همراه بود. طي اين دو مرحله چهار لشكرارتش بعثي عراق منهدم شد .

1995 - ژاك شيراك رئيس جمهور فرانسه اعلام داشت كه بدون توجه به قراردادهاي موجود، آزمايشهاي هسته اي را از سر خواهد گرفت تا بتوان سلاحهاي اتمي فرانسه را نوسازي كرد. وي گفت كه مصالح ملي فرانسه تجديد اين آزمايشها را كه تنها در پلينزي فرانسه (واقع در اقيانوس آرام) انجام مي شود ايجاب مي كند زيرا كه دنيا هنوز محيطي امن نيست.

ژاك شيراك

زادروزها

۸۲۳ - زادروز شارل تاس پادشاه فرانک غربی و از ۸۷۵ تا زمان مرگش امپراتور مقدس روم
۱۸۳۱ - زادروز جیمز کلرک ماکسول فیزیکدان بریتانیایی

شارل تاس

۱۸۶۵ - زادروز ویلیام باتلر ییتس نویسنده و شاعر ایرلندی و برنده جایزه ادبیات نوبل
۱۹۲۸ - زادروز جان فوربز نش ریاضیدان آمریکایی، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال۱۹۹۴

ویلیام باتلر ییتس

۱۹۴۳ - زادروز مالکوم مک‌داول بازیگر انگلیسی
۱۳۱۳ - زادروز پروفسور رحیم رحمان‌زاده پایه گذار جراحی مدرن ارتوپدی و تروماتیک ارتوپدی در سطح بین‌المللی

رحیم رحمان‌زاده

۱۹۴۴ - زادروز بان کی‌مون هشتمین دبیرکل سازمان ملل متحد
۱۳۲۵ - زادروز بابک بیات، آهنگساز، نوازنده، تنظیم کننده و آهنگساز فیلم ایرانی

بابک بیات

درگذشت‌ها

۱۲۳۱ - درگذشت آنتونیوی لیسبونی قدیس کاتولیک پرتغالی قرن دوازدهم الی سیزدهم
۱۶۴۵ - درگذشت میاموتو موساشی رونین و شمشیرزن ژاپنی

آنتونیوی لیسبونی

۱۸۸۶ - درگذشت لودویگ دوم (بایرن) پادشاه بایرن
۱۹۶۵ - درگذشت مارتین بوبر فیلسوف اتریشی

مارتین بوبر

۱۹۸۶ - درگذشت بنی گودمن نوازنده کلارینت و رهبر ارکستر جاز
۲۰۱۲ - درگذشت ویلیام نولز شیمیدان آمریکایی، برنده جایزه نوبل شیمی

ویلیام نولز

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون