امروز در تاریخ | 27 فروردین - 16 آوریل؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

برترین ها: امروز 27 فروردین برابر با 16 آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

465 (پیش از میلاد) - روزي كه تخت جمشيد پايتخت ايران اعلام شد

اردشیر یکم (به نوشته مورخان یونانی؛ اردشیر درازدست) که بر جای پدر نشسته و شاه ایران شده بود نیمه اپریل سال 465 پيش از ميلاد تصمیم گرفت كه تخت جمشيد پايتخت اول ايران (شاه نشين) باشد. [مورخان يونان باستان تخت جمشید را در جهان به «پرسپوليس» معروف ساخته اند]. اردشیر یکم در پاسارگاد برجای پدرش خشایارشا نشسته بود که بر سرزمینی از دانوب تا سند و از سیردریا تا سودان، مصر و شرق ليبي امروز حکومت می کرد. محاسبات تقویمی، 16 اپریل آن سال را روز برگزاری مراسم پایتخت شدن تخت جمشید به دست داده است.. نوروز سال 465 پيش از ميلاد در تخت جمشيد برگزار شده بود، ولي 27 روز پس از نوروز تصمیم شاه وقت به انتقال پایتخت سلطنتی از پاسارگاد به تخت جمشید [که فاصله ای زیاد از هم ندارند] اعلام شده بود تا به اطلاع مردم برسد. چرا این تصمیم چهار هفته پس از نوروز اتخاذ و اعلام شده بود؟. زيرا؛ اهميت روز ملي ايرانيان (نوروز) چنان بوده است كه نبايد تحت الشعاع پايتخت اعلام شدن شهر تازه ساز تخت جمشید قرارمی گرفت. طرح ساختن تخت جمشيد از داريوش بزرگ است. کار ساختن شهر، كاخ شاه و تالارهاي پذيرايي تخت جمشید 51 سال طول كشيده بود. سیستم ارتباط و پستخانه ایران 25 قرن چنان مجهز و پیشرفته بود که هر خبری در کمتر از یک هفته به اطلاع همه اتباع امپراتوری می رسید. ساختمان تخت جمشيد كه توسط اسكندر مقدوني [شاگرد ارسطو و اهل فلسفه و مدنیّت!] به آتش كشيده شد از نظر وسعت و هنر معماري و فن مهندسي مهمترين عمارت پيش از ميلاد و نماد تمدن بشر عهد باستان و نشانه عظمت ايران و ايراني است و هويت ملي ما بشمار مي رود.

در همان روز [با احتساب و تطبيق تقويم ها مصادف با 16 اپریل 2 هزار و 474 سال پیش] همچنين اعلام شده بود كه «شوش» همچنان پايتخت اداري ايران و محل ادارات دولتي خواهد بود كه در فصل گرما، كارمندان ادارات مي توانند به شهر همدان بروند و در آنجا انجام وظيفه كنند. در اعلامیه مربوط آمده بود که ممكن است شاه نيز زمستان را در آنجا (شهر شوش) باشد. به همين سبب مورخان يوناني، ايران دوران هخامنشیان را، كشوري داراي سه پايتخت، نوشته اند.

1613 - قرارداد صلح ایران و عثمانی در پی یک جنگ 3 ساله

16 اپریل 1613 ميلادي در اصفهان مذاكرات صلح ايران و عثماني با امضاي يك قرارداد به پايان رسيد. طبق اين قرارداد كه در پي يك رشته جنگهاي سه ساله امضاء شد، دولت عثماني از همه دعاوي خود در قفقاز دست كشيد. ايروان، قارص و منطقه «وان» صحنه اين جنگها بود كه در آن براي نخستين بار ارتش نوسازي شده ايران كه افراد آن از ميان همه مردم بر حسب ضوابطي انتخاب مي شدند (نوعی نظام وظیفه ـ هر خانواده یک سرباز) شركت كرده و در همه جا پيروز شده بودند. نيروي نظامي قبلي صفويه از افراد ايلات و عشاير معيني بود و قزلباش خوانده مي شد. اين افراد كه در امور كشور هم خودسرانه مداخله مي كردند، عمدتا مطيع رئيس ايل خود بودند تا فرماندهي ارتش.

1908 - اوج ذلت و بدبختی ایران در دوران محمدعلی شاه قاجار

16 اپریل سال1908 (1287 هجري خورشيدي) وطن ما به دليل عدم لياقت دولت وقت و ضعف وطندوستي و غرور ملّي مقامات آن تا آن حد ذليل شده بود كه دولت روسيه به خاطر بازداشت موقت دو قفقازي تبعه آن دولت كه متهم به مشاركت در بمب اندازي به سوي كالسكه محمدعلي شاه قاجار شده بودند از ايران مطالبه غرامت و عذرخواهي رسمي كرده بود!. اين دو تن در روز حادثه مورد بدگماني پليس قرار گرفته و جهت بازجويي دستگير شده بودند. محمدعلي شاه در روز وقوع حادثه عازم دوشان تپه بود. روس ها كه هوادار محمدعلي شاه بودند، اين بمب اندازي را زير سر عوامل انگلستان مي دانستند. شش سال بعد، حادثه مشابهي در شهر سرايوو روي داد ولي دولت صربستان به التيماتوم امپرتوري اتريش كه متهمان را تحويل و اجازه بازپرسي مستقيم به آن دولت بدهد وقعي نگذارد كه باعث بروز جنگ جهاني اول شد.

محمدعلي شاه

1947 - مصطلح شدن عبارت جنگ سرد بين بلوك شرق و غرب

پس از جنگ جهاني دوم، بر سر مسائلي چون سرنوشت آلمان، اروپاي خاوري و حكومت اين كشورها و... اختلافاتي بين امريكا و هم‏پيمانانش با شوروي پديد آمد كه باعث جنگ تبليغاتي وسيعي عليه يك‏ديگر گرديد. اين جنگ رسانه‏اي و تبليغاتي در نهايت توسط برنارد باروك، سياست‏مدار امريكايى به عنوان جنگ سرد مطرح شد و اين واژه از اين زمان براي توصيف روابط شرق و غرب وارد فرهنگ سياسي جهان گرديد. به بيان ديگر جنگ سرد اصطلاحي است كه نخستين بار در مورد جنگ رواني و تبليغاتي بين شوروي و كشورهاي كمونيست از يك طرف و كشورهاي بلوك غرب از سوي ديگر به كار برده شد. در اين جنگ، كشورهاي متخاصم به جاي توسل به زور و اقدام به جنگ، به تبليغات و عمليات ايذايى عليه يك‏ديگر اكتفا مي‏كنند. در جنگ سرد هم‏چنين حالت كشمكش دو كشور كه هر يك مي‏كوشد خود را قوي و كشور مقابل را ضعيف نشان دهد به وفور يافت مي‏شود. در اين ميان، كشورهاي بلوك شرق و غرب، پيمان‏هاي متعددي عليه هم منعقد كردند كه انعقاد پيمان‏هاي ناتو، سيتو و پيمان‏هاي دوجانبه امريكا با كشورهاي جهان سوم به منظور قرنطينه و محاصره بلوك كمونيست، و نيز پيمان ورشو در شرق، از جمله عوارض و جنبه‏هاي ديگر جنگ سرد به شمار مي‏آيند. نخستين دوره جنگ سرد از سال‏هاي 1946 تا 1962م ادامه داشت و با مرگ رهبران پيشين امريكا و شوروي، دوره تازه جنگ سرد تا اوايل دهه 1990م نيز ادامه يافت. به طور كلي ويژگي‏هاي جنگ سرد عبارتند از: آماده سازي نيروهاي نظامي دو طرف و مسلح شدن به سلاح‏هاي هسته‏اي، مبارزه تبليغاتي بسيار فشرده در دو طرف، عدم انجام هيچ گفت‏وگوي موفقيت‏آميز بين طرفين و سرايت كشاكش كمونيسم و سرمايه‏داري به جهان سوم.

1975 - روزي که خمر روژ بر كامبوج مسلط شد

«خمر روژ» پس از پنج سال جنگ، ظرف دو روز (16 و 17 اپریل سال1975) بر كامبوج مسلط شد. تصرف شهر پنوم پن پايتخت كامبوج 17 اپریل تكميل شد. لون نول رئيس دولت وقت كامبوج كه از سوي آمريكا حمايت مي شد قبلا فرار كرده بود. خود وي نيز با كودتا برسر كار آمده بود.

خمر سرخ كه يك جنبش كمونيستي بود در طول جنگ از كمك نظامي ويتنام شمالي و كمونيستهاي لائوس برخوردار بود. اين جنبش كه چند كمونيست بسيار افراطي از جمله «پل پوت» رهبري آن را بر عهده داشتند پس از پيروزي و اصلاح نام كامبوج به كامپوچيه در اين كشور يك نظام كمونيستي مطلق برقرار كرد؛ حال آن كه كامبوج آمادگي سوسيال دمكراسي را هم نداشت. اين رژيم از همان آغاز كار ارزش طلا و هرگونه پول را لغو كرد و شهرنشينان و كساني را كه به كارهاي خدماتي مي پرداختند «مفتخور و زالوي جامعه» اعلام داشت و براي كشاورزي كردن روانه روستاها ساخت كه ظرفيت كافي براي پذيرش اين جمعيت را نداشتند و امكاناتشان بسيار محدود بود؛ به همين سبب بسياري از آنان جان سپردند.

خمرها به اين صورت در آوريل سال 1975 وارد شهر پنوم پن شدند - بسياري از افراد مسلح خمر را نوجوانان تشكيل مي دادند

نظام خمر سرخ با همه انتقادي كه از آن مي شد تا 1979 و تا روزي كه ويتنام از آن حمايت مي كرد دوام يافت، ولي از روزي كه نسبت به ويتنام ادعاي ارضي كرد كاررا برخود دشوار ساخت و به همان گونه كه با كمك ويتنام پيروز شده بود به دست ويتنام نيز شكست خورد؛ نخست پنوم پن و سالها بعد همه قلمرو خود را از دست داد.

مناسبت ها

روز ملي دانمارك

كشور دانمارك در شمال اروپا بين درياي بالتيك و درياي شمال قرار گرفته است. مساحت دانمارك 43/094 كيلومتر مربع و جمعيت آن 5/300/000 نفر مي‏باشد. پيش‏بيني جمعيت دانمارك تا سال 2025 در حدود 5/2 ميليون نفر است. ميزان جمعيت اين كشور اروپايى تقريباً ثابت است. پايتخت دانمارك كپنهاك و واحد پول آن كرون است. حدود 90 درصد مردم دانمارك پيرو مذهب پروتستان بوده و اكثريت آنها مليت دانماركي دارند و از نژاد سفيد اروپايى هستند. زبان رسمي مردم، دانماركي است. از نظر اقتصادي، دانمارك يكي از كشورهاي ثروت‏مند اروپايي به شمار مي‏آيد. اورهوس ، اودنسه و اولبورگ از شهرهاي مهم اين كشور هستند. حكومت دانمارك مشروطه سلطنتي با يك مجلس قانون‏گزاري مي‏باشد. اين كشور داراي دو روز ملي مي‏باشد كه يكي پنجم ژوئن و ديگري شانزدهم آوريل است.

زادروزها

۱۳۱۹ - ژان دوم، پادشاه فرانسه (م. ۱۳۶۴)
۱۸۴۴ - آناتول فرانس، نویسندهٔ فرانسوی برندهٔ جایزه نوبل ادبیات

آناتول فرانس

۱۸۸۹ - چارلی چاپلین (به انگلیسی: Charlies Chaplin)، کمدین معروف سینم ا.
۱۹۲۴ - هنری مانچینی، آهنگساز ایتالیایی‌تبار آمریکایی

عمادُالکُتّاب

۱۹۲۷ - پاپ بندیکت شانزدهم
۱۹۳۹ - داستی اسپرینگفیلد (به انگلیسی: Dusty Springfield)- لندن، انگلستان - خواننده

چارلی چاپلین

۱۹۴۰ - مارگریت دوم، ملکهٔ دانمارک
۱۲۴۰ - عمادُالکُتّاب استاد خوشنویس، شاعر و عضو کمیته مجازات در قزوین متولد شد

پاپ بندیکت شانزدهم

۱۳۰۷ - نادر جهانبانی خلبان نیروی هوایی شاهنشاهی ایران و پدر آکروجت ایران
۱۳۴۴ - مجتبی محرمی بازیکن فوتبال تیم ملی ایران، تیم پرسپولیس و چند تیم دیگر فوتبال ایران

مجتبی محرمی

مرگ‌ها

۱۳۸۹ - شجاع‌الدین شفا نویسنده، مترجم و پژوهشگر ایرانی در پاریس
۱۳۸۷ - پروین دولت‌آبادی شاعر و از بنیان‌گذاران شورای کتاب کودک

فرانسیسکو گویا

۱۸۲۸ - فرانسیسکو گویا نقاش اسپانیایی.
۱۹۹۷ - رولان توپور تصویرگر، نقاش، کاریکاتوریست و نویسنده فرانسوی.

رولان توپور

۱۳۸۵ - پوپک گلدره بازیگر زن ایرانی

پوپک گلدره

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون

[R‎@vis‏]