امروز در تاریخ | 29 مهر - 21 اکتبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

برترین ها: امروز 29 مهر برابر با 21 اکتبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

479 پيش از ميلاد - پیروزی دریایی ایران در دماغه میکال

21 اكتبر سال 479 پيش از ميلاد، يك سال و چند هفته پس از جنگ دريايي سالاميس، ناوگان ايران در دماغه ميكال (جزيره آموس ـ درياي اژه) دسته اي از كشتي هاي جنگي سه رديف پاروزن اتحاديه يونانيها را به دام انداخت و نابود كرد.

مورخان رويدادهاي نظامي نوشته اند كه با اين فتح، ايرانيان «ناموفق بودن خود در جنگ سالاميس» را تلافي كردند. برپايه همين نوشته ها، در جريان جنگ دريايي دماغه ميكال چند افسر دريايي يونان كه در جنگ سالاميس شركت كرده بودند به اسارت ايرانيان درآمدند و براي تحقيق از آنان و كشف تاكتيك اغفال كننده ای که يونانيان در سالاميس بکار برده بودند، به قلمرو ايران فرستاده شدند.

1805 - جنگ دريايي ترافالگار

21 اكتبرسال 1805، روزي است كه جنگ درياييTrafalgarترافالگار ميان ناوگان فرانسه و اسپانيا از يك سوي و ناوگان انگلستان از سوي ديگر در اين دماغه واقع در آبهاي اسپانيا روي داد و به پيروزي ناوگان انگلستان پايان يافت، ولي ضمن آن «نلسونNelson» درياسالار انگليسي و فرمانده ناوگان اين كشور در كشتي خود «ويكتوري» هدف گلوله يك سرباز دريايي فرانسه قرار گرفت و كشته شد.

نلسون

در اين جنگ كه ناپلئون مايل به شركت در آن نبود تلفات سنگين به طرفين وارد آمد و 20 كشتي فرانسوي و اسپانيايي غرق و يا تصرف شدند. جمع كشتي هاي انگليسي درگير در اين جنگ 27 فروند گزارش شده است. ناپلئون قبلا به افسران نیروی دریایی خود گفته بود: این جنگ یک ریسک است. اگر ما شکست بخوریم دریاها را و در نتیجه تجارت و نيز دوستان دوردستمان را از دست خواهیم داد.

انگلستان از زمان پيروزي در نبرد ترافالگار تا قرن بيستم، در جهان برتري دريايي داشت. تا نيمه قرن بيستم، انگليسي ها در سالروز پيروزي ترافالگار مراسم برپا مي داشتند.

1879 - اختراع لامپ برق توسط توماس اديسون مخترع شهير امريكايي

در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي علاوه بر اختراعات متعدد در جنبه‏هاي گوناگون علمي، در استفاده از نيروي برق براي ايجاد روشنايى و حرارت و به كار انداختن موتورهاي كارخانه‏ها و وسايل حمل و نقل نيز پيشرفت‏هاي بزرگي به دست آمد. البته كشف نيروي برق مربوط به قرن شانزدهم و هفدهم است و نخستين وسايل برقي نيز در قرن هجدهم و نيمه اول قرن نوزدهم مورد استفاده قرار مي‏گرفت. ولي بهره‏برداري گسترده از نيروي برق و اختراع لامپ الكتريكي به صورت امروزي، مربوط به مخترع معروف امريكايى توماس آلوا اديسون است كه بسياري از اختراعات ديگر در زمينه تلگراف، تلفن و دستگاه گرامافون و عكاسي و فيلم‏برداري و... نيز مديون اوست.

اديسون اختراعات زيادي داشت اما ساختن لامپ برقْ در 21 اكتبر 1879م، بزرگ‏ترين اختراع او به شمار مي‏رفت و همين ابداع بود كه اديسون را به اوج شهرت رساند. گرچه او در مدتي متجاوز از نيم قرن، با نهايت كارآمدي و فعاليت مشغول بود، اما هيچ يك از اختراعات و ابداعات ديگرش، تا اين حد مهم و جالب و هيجان‏انگيز نبود.

1944 - آغاز تاکتیک کامیکازی Kamikaze در جهان و حملات هوایی انتحاری

21 اكتبر 1944 و درجريان جنك جهاني دوم، يك هواپيماي نظامي امپراتوري ژاپن كه مواد منفجره در بدنه آن جاسازي شده بود و مخازنش پر از بنزین بود در خليج «لي تي Leyte» واقع در مجمع الجزاير فيليپين خود را به رزمناو سنگين 16 ساله استرالیایی به نام «استراليا HMAS Australia» كوبيد و آن را از كار انداخت. در اين حمله هوائي انتحاري، فرمانده كشتي و سي تن از افسران و ملوانان آن كشته شدند. با اين حمله، تاكتيك «كاميكازي Kamikaze» وارد عمليات نظامي در جهان شده است، زیرا که نخستین حمله از این دست بوده است. در اين نوع حمله هوايي، خلبان داوطلب خودکشی است و نیروی دریایی ژاپن همیشه دهها خلبان آماده خودکشی در دسترس داشت. دومین حمله کامیکازی 24 اکتبر ـ سه روز بعد و سومین آن 25 اکتبر و در همان آبها صورت گرفت. در طول جنگ جهانی دوم، بسیاری از کشتی های آمریکا و انگلستان و متحدانشان به این طریق ازمیان رفتند ازجمله ناو هواپیمابر آمریکایی «امانی بی». پرونده عملیات کامیکازی بسته نشده و ارتش بسیاری از کشورها در لحظه ضرورت آماده استفاده از این تاکتیک و همچنین تاکتیک «اژدر انسانی» در دریا هستند. واژه کامیکازی (کامیکازه) از دو کلمه «باد» و «ملکوت» ساخته شده و چنین بادی در قرون وسطی کشتی مغولها را که عازم تصرف ژاپن بودند غرق کرده بود..

HMAS Australia

1945 - تصویب قرارداد با کنسرسیوم نفت

29 مهرماه سال 1333 (21 اکتبر 1954) مجلس قرارداد نفت با كنسرسيوم (شرکتهای بزرگ نفتی غرب) را تنها با 5 راي مخالف! تصويب كرد و همه تلاشهاي ملت ايران در دوران حكومت دكتر مصدق و تحمّل تحريم اقتصادي چندساله را برباد داد. در سنا نيز عده مخالفان بسيار كم بود. سناتور لساني كه در زمينه مسئله نفت كتابي نوشته است گفته بود:

"به سود ايران و ايرانيان بود، اگر نفت نمي داشتند؛ ملت كارآمد، فساد اقتصادي در حد اقل، دمكراسي برقرار و ايران بركنار از اصطكاك منافع قدرتها و بازي هاي آنها بود، روي پاي خود مي ايستاد و آسان نفس مي كشيد و چون ثروت بادآورده اي هم در كار نبود؛ كسي جز دوستداران خدمت به ملت داوطلب مقام دولتي نمي شد و جرائم دولتي هم كمتر اتفاق مي افتاد.".

وی در تابستان 1355 (1956میلادی) در کلاس آموزش روزنامه نگاری موسسه اطلاعات از این تز خود دفاع کرد و گفت دولت باید برای ادامه بقاء خود به لطف مردم و مالیات آنها نظر داشته باشد [نه، نفت] و مالیات وقتی بیشتر خواهد شد که درآمد مردم و تولیدات کشور بیشتر شود و لذا دولت همه تلاش خودرا در این راه بکار خواهد انداخت و بنابراین، میان مردم و دولت دوستی و سازش برقرار خواهد بود، و واضح است دولتی که درآمد بادآورده از قبیل نفت خام داشته باشد نیاز به حمایت مردم و لطف آنان نخواهد داشت. از وی سئوال شد که اگر ایران نفت نداشته باشد، می شود افغانستان فقیر. افغانستان بخش شرقی ایران بود و بیشتر دانشمندان، اندیشمندان و ادیبان ایران از آن دیار برخاسته اند. لسانی پاسخ داد: "فقر افغانستان نتیجه فرهنگ قبیله ای و کم سوادی است. ناآرامی هایی که در شرق و جنوب شرقی آن سرزمین مشاهده می شود محصول تقسیم قبیله بزرگ پشتون هاست که سیاست لندن با کشیدن خط مرزی «دوراند = دورَند» آنهارا از هم جدا و میان دو کشور تقسیم کرد و این دو کشور [پاکستان و افغانستان] تا این خط به همین صورت باقی باشد آرامش نخواهند داشت. پشتون ها باید زیر یک پرچم آورده شوند.".

«تاریخ (گذشت زمان)» درستی اظهارات سناتور لسانی را که یک حقوقدان برجسته بود در هر دو مورد نشان داده است.

1974 - ترور احمد آرامش

احمد آرامش وزیر پیشین کار و تبلیغات و وزیر اسبق مشاور و مدیرعامل سازمان برنامه در پارک فرح هدف گلوله مأمورین انتظامی قرار گرفته کشته شد و دولت این شخص را بنام یک خرابکار معرفی کرد.

احمد آرامش

1979 - اعتصاب كارگران و كاركنان صنعت نفت ايران

در ادامه مبارزات اسلامي مردم مسلمان ايران بر ضد رژيم استبدادي شاه، كارگران و كاركنان صنعت نفت ايران، اعتصابات سراسري خود را آغاز كردند. بر اثر اين اعتصاب، صدور نفت ايران به خارج قطع شد و اين به معناي محروم شدن رژيم شاه از مهمترين منبع درآمدش بود كه موجب شد فشار ي شديد بر رژيم خودكامه پهلوي وارد گردد. علاوه بر اين، قطع صادرات نفت ايران به جهان، سبب افزايش شديد قيمت نفت شد. اين اعتصاب با تهديد و ارعاب رژيم پايان نيافت و تا سرنگوني رژيم وابسته شاه، به طول انجاميد. مردم انقلابي ايران نيز با وجود مشكلات ناشي از كمبود نفت، از اين اعتصاب حمايت كردند.

زادروزها

۱۷۷۲ - زادروز ساموئل تیلور کالریج شاعر و منتقد ادبی سبک رومانتیک و فیلسوف انگلیسی
۱۷۹۰ - زادروز آلفونس دولامارتین شاعر، نویسنده و سیاست‌مدار فرانسوی

آلفرد نوبل

۱۸۳۳ - زادروز آلفرد نوبل شیمی‌دان سوئدی، مخترع دینامیت، بنیان‌گذار جایزه نوبل
۱۳۰۲- زادروز سیموئل خاچیکیان فرد معروف به ساموئل خاچیکیان کارگردان، تدوینگر، نویسنده، تهیه کننده و آهنگساز مشهور ارمنی-ایرانی

ساموئل خاچیکیان

۱۹۵۸ - زادروز آندره گایم فیزیک‌دان هلندی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک به همراه کنستانتین نووسلف
۱۹۸۰ - زادروز کیم کارداشیان شخصیت مطرح دنیای رسانه و سرگرمی، مدل، بازرگان، بازیگر و شخصیت تلویزیونی آمریکایی

کیم کارداشیان

۱۹۸۱ - زادروز نمانیا ویدیچ بازیکن فوتبال اهل صربستان

آندره گایم

درگذشت‌ها

۱۴۲۲ - درگذشت شارل ششم پادشاه فرانسه از ۱۳۸۰ تا ۱۴۲۲
۱۸۰۵ - درگذشت هوریشیو نلسون از بزرگترین دریاسالاران امپراتوری بریتانیا

آرتور شنیتسلر

۱۹۳۱ - درگذشت آرتور شنیتسلر رمان نویس و نمایش‌نامه‌نویس اتریشی
۱۹۳۲ - درگذشت فرانسوا تروفو فیلمساز، نظریه‌پرداز و منتقد سینم ایی برجستهٔ فرانسوی

جک کرواک

۱۹۶۹ - درگذشت جک کرواک رمان نویس و شاعر فرانسوی
۱۹۷۸ - درگذشت آناستاس میکویان دولتمرد اهل شوروی

آناستاس میکویان

۱۳۸۵ - درگذشت نرسی گرگیا، بازیگر ایرانی
۱۳۸۷ - درگذشت مهرانگیز دولت‌شاهی، تنها زن سفیر ایران، نماینده مجلس شورای ملی و فعال حقوق زنان.

نرسی گرگیا

۱۳۹۳ - درگذشت آیت الله محمدرضا مهدوی کنی، رئیس مجلس خبرگان رهبری .

آیت الله محمدرضا مهدوی کنی

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون