امروز در تاریخ | 30 مهر - 22 اکتبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

امروز 30 مهر برابر با 22 اکتبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

1688 - زادروز نادرشاه سردار بزرگ مشرق زمين

بيست و دوم اکتبر زادروز نادرشاه سردار بزرگ ايران است که در سال 1688 ميلادی در دستگرد خراسان به دنيا آمد و 59 سال عمر کرد و مرزهای ايران را در شمال و شمال غربي، جنوب و شرق به حد زمان ساسانيان رسانيد و در شمال غربی و غرب، عثمانی را از قفقاز و همه سرزمين های ارمنی نشين بيرون راند و شهرهاي کربلا و نجف را متصرف شد. وی همچنين به تصرف دهلی موفق شد و با فراری دادن روسها، مرزهای ايران در داغستان را تثبيت کرد.

نادرشاه

مورخان نظامی «نادر» را آخرين سردار بزرگ مشرق زمين خوانده اند. وی در نوجوانی با مادرش به اسارت ازبکها که به خراسان دستبرد زده بودند درآمد ولی پس از رسيدن به سن بلوغ و نيز درگذشت مادرش، از اين اسارت فرار کرد و به ايل افشار پناهنده شد و به همين سبب وی را نادرشاه افشار نوشته اند، حال آن که در اصل، از تبار افشار ها نبود. نادر دهم ژوئن 1747 در جريان کودتای افسران ناراضی خود در اردوگاه نظامي فتح آباد واقع در 12 كيلومتري قوچان (خبوشان) خراسان کشته شد و با مرگ او تاریخ شرق ورق خورد و تا نیمه قرن بیستم گرفتار استعمار اروپایی و فلاکت بود. نادر شاه بود که گفت بدون قدرت دریایی موثر نمی شود به استعمار اروپایی بر شرق پایان داد و ایران بدون قدرت دریایی، از ناحیه جنوب آسیب پذیرتر از مرزهای سه جانب دیگر است و برای ساخت یک ناوگان نیرومند باید از پارسیان هند کمک گرفت که طمع دیگری ندارند. وی خودرا «نادر ایرانزمین» می خواند.

1797 - «آندره ژاك کارنرين Andre – Jacques Carnerin» فرانسوي نخستين فردي بشمار مي آيد كه با چتر نجات فرود آمده است. وي درآسمان پاريس با چتر نجات از ارتفاع هزار متري از يک بالن پايين پريد و بر زمين فرود آمد

1938 - نخستين ماشين فتوكپي توسط "چارلز كارلسون "ساخته شد و نامش را «زيراكس» گذارد كه از واژه يوناني «زيروگرافي» به معناي «خشك نويسي» گرفته شده است.

چارلز كارلسون

1963 - محاكمه پايه گذاران نهضت آزادي

30 مهرماه 1342 (22 اكتبر 1963) محاكمه موسسان و اعضاي ارشد نهضت آزادي به اتهام اقدام عليه امنيت كشور در يك محكمه نظامي تهران آغاز شد.

اشخاصي كه محاكمه مي شدند به اين شرح اعلام شده بودند: مهدي بازرگان، يدالله سحابي، آیت الله سيد محمود طالقاني، عزت الله سحابي، عباس شيباني، ابوالفضل حكيمي، احمد علي بابايي، مهدي جعفري، پرويز عدالت منش و ....

آیت الله طالقانی و دکتر بازرگان

مهدي بازرگان (نخستين رئيس دولت، پس از انقلاب) با اطلاع دكتر مصدق كه در احمد آباد به حالت تبعيد غيرقانوني بسر مي برد، نهضت آزادي را تاسيس كرده بود.

1979 - ورود شاه به نیویورک براي درمان سرطان

22 اكتبر 1979 پهلوی دوم ـ شاه برکنارشده ایران به اجازه جیمی کارتر رئيس جمهوري وقت آمريكا براي درمان بيماري سرطان خود وارد اين كشور شد و در يك بيمارستان نيويورك بستري گرديد. ورود وي به آمريكا با تظاهرات اعتراض آميز برخي از ايرانيان ساكن آمريكا و مخالفت تهران رو به رو شد و سرانجام بهانه تصرف سفارت آمريكا قرار گرفت كه فصلي از تاريخ عمومي معاصر را تشكيل مي دهد، زيرا كه به آن صورت، قبلا سابقه نداشت. درباره این سفر و نتایج آن که تا به امروز ـ هر روز وسعت و پیچیدگی بیشتری یافته و ایران و غرب بویژه ایالات متحده را در برابر هم قرار داده تفسیرهای گوناگون شده است. با گذشت 32 سال از آن زمان، مورخان هنوز نتوانسته اند علل و عوامل آن را دقیقا به دست دهند و بحران روابط ادامه خواهد داشت، زیرا که امکان سازش در افق نمودار نیست.

1361 - صدور قطعنامه مجمع عمومي سازمان ملل متحد درباره جنگ ايران و عراق

بنا به تقاضاي عراق، موضوع جنگ براي اولين بار با عنوان تبعات طولاني شدن منازعه مسلحانه بين ايران و عراق، در دستور كار سي و هفتمين اجلاس عمومي سازمان ملل متحد قرار گرفت. مجمع عمومي در 30 مهر 22 ( 1361 اكتبر 1982 م) با 119 رأي موافق، 1 رأي مخالف (جمهوري اسلامي ايران)، 15 رأي ممتنع و 20 غايب، قطعنامه 37/3 را تصويب كرد كه مهم‏ترين اقدام مجمع در قبال جنگ ايران و عراق به حساب مي‏آيد. عنوان اين قعطنامه خود حاكي از آن بود كه آنچه مجمع را وادار به صدور قطعنامه كرد ادامه منازعه است و نه شروع جنگ و تجاوز. همچنين تا زماني كه عراق در داخل خاك ايران پيشروي كرده بود، مجمع، سكوت و انفعال اختيار كرده بود ولي با آزادسازي خرمشهر و عقب‏نشيني و شكست سهمگين رژيم بعث، مجمع به فكر صدور قطعنامه افتاد. وجود تنها يك رأي مخالف به قطعنامه مجمع، جمهوري اسلامي ايران را به كلي از مجمع، در خصوص جنگ عراق با ايران، نااميد كرد.

زادروزها

۱۶۸۸ - زادروز نادرشاه افشار رئیس ایل افشار و مؤسس دودمان افشار یه
۱۸۱۱ - زادروز فرانتز لیست نوازندهٔ زبردست پیانو و آهنگساز برجستهٔ مجار دوره رمانتیسیسم

فرانتز لیست

۱۸۷۰ - زادروز ایوان الکسیویچ بونین نویسنده و شاعر روس، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۳۳
۱۸۸۱ - زادروز کلینتون دیویسون فیزیکدان آمریکایی، برندهٔ جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۳۷

ایوان الکسیویچ بونین

۱۹۱۹ - زادروز دوریس لسینگ برندهٔ جایزه نوبل ادبیات، نویسندهٔ انگلیسی

لو یاشین

۱۹۲۹ - زادروز لو یاشین دروازه‌بان نامدار تیم ملی فوتبال شوروی

دوریس لسینگ

۱۹۴۳ - زادروز کاترین دنو هنرپیشهٔ فرانسوی
۱۹۴۹ - زادروز آرسن ونگر مربی فوتبال فرانسوی

آرسن ونگر

درگذشت‌ها

۱۷۲۵ - درگذشت الساندرو اسکارلاتی آهنگساز ایتالیایی ، پدر دومنیکو اسکارلاتی
۱۹۰۶ - درگذشت پل سزان نقاش فرانسوی

پل سزان

۱۲۰۸ - درگذشت حاج ملا احمد نراقی، فقیه، مدرس، نویسنده و شاعر
۱۹۷۵ - درگذشت آرنولد جی. توینبی تاریخ‌دان انگلیسی

حاج ملا احمد نراقی

۱۹۸۶ - درگذشت آلبرت سنت-گیورگی کار اندام‌شناس اهل مجارستان، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۳۷
۱۹۹۰ - درگذشت لوئی آلتوسر فیلسوف مارکسیست فرانسوی

لوئی آلتوسر

۱۳۸۴ - درگذشت فریدون گله، کارگردان ایرانی

فریدون گله

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون