امروز در تاریخ | 31 مرداد - 22 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

برترین ها: امروز 31 مرداد برابر با 22 آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

337 پيش از ميلاد - آخرين تعرّض ايران به يونان

22 آگوست سال 337 پيش از ميلاد، اردشير سوم شاه وقت ايران از دودمان هخامنشي دستور حمله نظامی تازه به يونان را صادر كرد. وي در پايان نخستين سال سلطنت خود چنين تصميمي را گرفته بود.

اردشير سوم

طبق سنگنبشته هاي موجود، مقايسه قلمرو ايران در سال 486 پیش از میلاد ـ سال درگذشت داريوش یکم ـ با سال 337 پيش از ميلاد نشان مي دهد كه در اين 149 سال با همه نوسانهاي دربار هخامنشي، در خطوط مرزي اين قلمرو تغيير منفي ديده نمي شود كه نتيجه نظمي است كه داريوش برقرار كرده بود.

893 - وقوع جنگ چالدران بين ايران و عثمانی

در اوايل سلطنت شاه اسماعيل اول و تشكيل سلسله صفوي، او توانست كردستان و شهرهاي مقدس عراق را فتح كند و با تكيه بر تشيع اثني عشري، به زودي جمع كثيري از مردم شيعه ساكن در سرزمين‏هاي عثماني را به سوي خود جلب كند. اين اقدام جسورانه شاه اسماعيل، اگرچه خطرات فراواني را در پي داشت اما سبب تحكيم وحدت سياسي - مذهبي ايران گرديد و همين ويژگي از نظر سلاطين عثماني به مراتب خطرناك‏تر از احياي ساختار نظامي ايران بود. هنگامي كه سلطان سليم اول، پادشاه نيرومند و مشهور عثماني به سلطنت رسيد، چهل هزار تن از شيعيان را به قتل رساند.

او كه خود را خليفه مسلمانان مي‏خواند، تصميم به توسعه متصرفات خود گرفت و به قصد تصرف تبريز، پايتخت دولت نوبنياد صفوي حركت كرد و جنگ سختي ميان او و سپاه شاه اسماعيل صفوي در منطقه چالدران در حوالي ماكو روي داد. در اين جنگ بر اثر كثرت سپاه عثماني و مجهز بودن به تفنگ و توپخانه، لشكر ايران عقب نشيني نمود و تعداد زيادي از دو طرف كشته شدند. شاه اسماعيل تا حدود همدان عقب نشست و سلطان سليم تبريز را اشغال كرد ولي به زودي بر اثر مقاومت ملي مجبور شد تبريز و آذربايجان را تخليه كند. پس از بازگشت سلطان سليم، شاه اسماعيل ديگر باره به آذربايجان و تبريز رفت و به تعمير خرابي‏هاي لشكريان عثماني پرداخت. گويند پس از اين واقعه، ديگر كسي شاه اسماعيل را خندان نديد.

1635 - جنگ ايران و عثماني بر سر ايروان

امپراتوري عثماني 22 آگوست سال 1635 شهر ايروان را از دست ايران خارج ساخت كه شاه صفي با اعزام نيروي تازه نفس از اصفهان آن را پس گرفت. در نبرد برسر ایروان پنج هزار تن از عساکر عثماني به اسارت نیروهای نظامی ایران درآمدند. باوجود اين، سال بعد عثماني ها دوباره ايروان را تصرف كردند و مناقشه ادامه يافت. ايروان (پايتخت جمهوري ارمنستان) در پايان جنگ دوم روسيه با ايران و طبق قرارداد تركمن چاي (سال 1828) از ايران جدا و به روسيه داده شد.

1864 - امضاي قرارداد "ژنو" در مورد عدم تعرض به مجروحين و اسيران جنگ

پس از پيشنهاد شخصي به نام هنري دونان مبني بر اين كه خدمت به رنجوران و زخمي‏هاي نظامي، فعاليتي بي‏طرف محسوب شود، انجمن خيريه ژنو، از اين پيشنهاد استقبال كرد. در نتيجه يك كنفرانس بين‏المللي با شركت نمايندگان 16 كشور آسيايى، افريقايى، امريكايى و اروپايى در ژنو تشكيل يافت و موافقتنامه سال 1864م براي بهبود وضع مجروحان نظامي ميادين جنگي تدوين يافت. اين قرارداد كه نمايندگان 12 دولت از كشورهاي شركت‏كننده آن را در 22 اوت 1864م امضا كردند، شامل اين موارد بود: بي‏طرف شمردن متصديان خدمات پزشكي نيروهاي مسلح، رفتار انساني با زخمي‏ها و بي‏طرفي غير نظامياني كه داوطلبانه به كمك زخمي‏هاي جنگ مي‏شتابند. هم‏چنين علامتي بين‏المللي به منظور مشخص ساختن اعضا و وسايلي كه در اين راه به كار مي‏روند پيش‏بيني شده بود. اين قرارداد زمينه پيدايش سازمان صليب سرخ جهاني گرديد.

1910 - ژاپن "كره" را ضميمه خاك خود كرد. شبه جزيره "كره" از 1905 تحت الحمايه ژاپن بود.

1922 - مایکل کولین رهبر انقلابی و رییس ارتش ملی ایرلند در جریان جنگ داخلی ایرلند به ضرب گلوله کشته شد.

مایکل کولین

1349 - قتل سپهبد تیمور بختیار

سپهبد تیمور بختیار که از چندی پیش در عراق می زیست و فعالیت بزرگی را علیه رژیم شاه اجرا می کرد در شکارگاه اطراف بغداد توسط یک عضو امنیتی ایران که خود را از نزدیکان او قرار داده بود به ضرب پنج گلوله به قتل رسید. قاتل چهل و هشت ساعت بعد در مرز ایران و عراق در میان باتلاق دستگیر شد و پس از محاکمه تیرباران گردید

تیمور بختیار

1953 - بازگشت شاه و گسترش نفوذ آمريکا در ايران و آسياي غربي

22 آگوست 1953 (31 امرداد 1332) و سه روز پس از براندازي حكومت مصدق، محمدرضاشاه پهلوی به ايران بازگشت. خروج وي از کشور بدون اعلام قبلي و تعيين شوراي سلطنت صورت گرفته بود و به همين لحاظ «فرار» خوانده شده بود. طبق برخي گزارشها، نيروي هوايي متوجه پرواز هواپيماي او به خلباني سرگرد خاتم از فرودگاه محلي و دورافتاده کلاردشت شده بود و جريان را به مصدق (نخست وزير و وزير دفاع) اطلاع داده و خواسته بود که اگر او (مصدق) اجازه دهد هواپيما را بازگرداند و يا سرنگون کند که مصدق با سرنگون کردن هواپيما و مرگ شاه موافقت نکرده بود و بازگرداندن او بدون تيراندازي به هواپيما و احتمالا سقوط آن را امکان پذير ندانسته بود.

شاه و فضل الله زاهدی

دراين روز (31 امرداد 1332) همچنين اعلام شده بود كه دكتر مصدق و همكارانش در دادگاه هاي نظامي محاكمه خواهند شد. براندازي دکتر محمد مصدق - رئيس دولت منتخب ملت با توطئه مشترک لندن و واشنگتن و کمک عوامل داخلي صورت گرفته بود. به باور قریب به اتفاق تاریخنگاران، با اینکه دولت لندن طراح اصلی نقشه براندازی مصدق بود؛ از لحظه بازگشت شاه به قدرت (آگوست 1953)، نفوذ دولت واشنگتن بتدريج جاي سلطه 150 ساله انگلستان در ايران را گرفت که خواست آمریکا از دوران جنگ جهانی اول بود. نفوذ آمریکا که اینک (دهه یکم قرن 21) جز ایران و تا حدی سوریه در سراسر آسیای غربی مشاهده می شود، در ایران با خروج ویلیام سولیوان سفیر آمریکا و عدم موافقت آیت الله خمینی در تابستان 1979 با انتصاب «والتر کاتلر» به سمت سفیر بعدی آن دولت در تهران عملا پایان یافت.

زادروزها

۱۷۶۰ - زادروز لئون دوازدهم از پاپ های کلیسای کاتولیک رم
۱۸۶۲ - زادروز کلود دبوسی آهنگساز فرانسوی

کلود دبوسی

۱۹۰۲ - زادروز لنی ریفنشتال کارگردان، بازیگر و رقاص آلمانی
۱۹۰۴ - زادروز دنگ ژیائوپینگ سیاستمدار و رهبر چینی

دنگ ژیائوپینگ

۱۹۲۰ - زادروز ری بردبری شاعر آمریکایی و نویسنده گونه‌های خیال‌پردازی، وحشت و علمی-تخیلی
۱۹۲۸ - زادروز کارل هاینز اشتوکهاوزن آهنگساز آلمانی

ری بردبری

1366 - زادروز سید محمد موسوی عراقی، والیبالیست ایرانی

سید محمد موسوی عراقی

درگذشت‌ها

۱۳۵۰ - درگذشت فیلیپ ششم پادشاه فرانسه
۱۴۸۵ - درگذشت ریچارد سوم (انگلستان) پادشاه انگلستان از ۲۲ ژوئن ۱۴۸۳ تا ۲۲ اوت ۱۴۸۵

ژان هونوره فراگونارد

۱۸۰۶ - درگذشت ژان هونوره فراگونارد نقاش فرانسوی
۱۹۵۸ - درگذشت روژه مارتن دو گار نویسنده فرانسوی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۳۷

روژه مارتن دو گار

۱۹۷۸ - درگذشت جومو کنیاتا اولین رئیس‌جمهور کنیا پس از استقلال این کشور

جومو کنیاتا

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون