اگر خوش ذوق و عاشق کویرنوردی در نوروز هستید به این شهر سفر کنید

[ستاره شب]

طاق شاه عباسی پر رکورد‌ترین بنای تاریخی ایران است!سدی با ۶۰م‌تر ارتفاع که نه تنها لقب قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین سد قوسی جهان را یدک می‌کشد،بلکه به مدت۵۵۰ سال هم به عنوان بلند‌ترین سد در جهان شناخته می‌شد.اما سد شاه عباسی یک لقب دیگر هم دارد که هنوز هیچ سدی موفق به تصاحب آن نشده است:نازک‌ترین سد جهان.
به گزارش


مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،



بعضی گفته‌اند نام آنجا "تب بس" بوده است "تب" در فارسی به معنی حرارت و داغی است. یعنی بسی داغ . عده ای نیز نام آن را به زبان های سلوکیان مرتبط دانسته‌اند.

شاید پیشنهاد سفر به طبس برای این روزها کمی عجیب و غریب به نظر برسد شاید اصلا گیج شوید و بگویید این همه جا برای سفر چرا شهری که همه اش خاک است و طوفان شن. شاید شما طبس را نشناخته اید، شاید احساس می کنید طبس تجلی کویر ایران است اما واقعا درباره کویر چه می دانید؟

كوير، در نگاه اول، تجلی خشونت، خشكی، بی آبی و پژمردگی است. پهنه گسترده ای كه ريگزارهای بی‌حدّ و مرز آن، زندگی را در كام خود فرو می برد. از آسمان كوير، باران آفتاب می بارد و از متن آن طوفانهای سهمگين شن بر می خيزد.

اما از ديگر نگاه، كوير مظهر زندگی، تلاش، صبوری و سازندگی است؛ كه نوميدی در دل دريايی مردان و زنانش غرق و هضم می شود و از ناممكن ها امكان شگفت انگيز زندگی پويا بر می خيزد. مبارزه آرام با طبيعت سخت و خشن و ناآرام، مردان و زنان كويری را چنان پرورده، كه لحظه‌ای از زندگيشان تهی از آفرينندگی و اميدآفرينی نيست.

روز كوير سوزان است؛ از آتش آفتاب در تابستان و سرمای استخوان سوز در زمستان. روز بی سايه و آتش زای كوير امّا، شبی را در پی دارد كه همه لطافتها و زيباييها را درخود جای داده است. وقتی شب، حجاب خورشيد از چهره بر می دارد، آسمان را در همسايگی خود می بينی! چه می گويم؟ در شب كوير، زمين و آسمان يكی می شوند.

آسمان به زلالی و شفافی دريای آب شيرين است كه فقط در وهم تو وجود دارد و ستارگان به تو نزديكند، آنقدر كه با دستانت می توانی آنها را صيد كنی. شب كوير با زبان ستاره با تو شاعرانه ترين گفتگوها را دارد و چنان جانت را از اميد و زيبايي پر می كند كه سختی و سوز روز كوير نيز راحت و دلپذير می شود.

نازکترین و قدیمی ترین سد جهان در ایران

کمتر کسی پیدا می‌شود که از جاذبه‌های تاریخی یزد شنیده باشد و نام طاق شاه عباسی به گوشش نخورده باشد. بنایی که شاید دیدنی‌ترین اثر تاریخی طبس به شمار بیاید و یکی از جاذبه‌های فراموش نشدنی استان یزد که چندین لقب تکرار نشدنی را همراه خود دارد.

طاق شاه عباسی پر رکورد‌ترین بنای تاریخی ایران است! سدی با ۶۰م‌تر ارتفاع که نه تنها لقب قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین سد قوسی جهان را با خود یدک می‌کشد، بلکه به مدت ۵۵۰ سال هم به عنوان بلند‌ترین سد در جهان شناخته می‌شد. اما سد شاه عباسی یک لقب دیگر هم دارد که هنوز هیچ سدی موفق به تصاحب آن نشده است: نازک‌ترین سد جهان که به خاطر عرض تاج یک متری‌اش به این نام شناخته می‌شود.

برای دیدن طاق شاه عباسی که به سد شاه عباسی هم معروف است، باید به روستای ۷۰۰ ساله خرو و در فاصله ‪۲۷‬ کیلومتری شهر طبس سفر کنید. جایی در نزدیکی چشمه آب گرم مرتضی علی (ع) که قبلا درباره‌اش مفصل نوشته‌ایم.

بالا‌تر از این چشمه، دره تنگی وجود دارد که در آن طاق شاه عباسی بنا شده است. قدمت این طاق را به دوره صفویه نسبت می‌دهند و معتقدند که سنگ نگاره‌های بزکوهی که بر آن حک شده‌اند، نمادی از درخواست فراوانی آب، زایندگی و فراوانی نعمت است. عده‌ای هم این بز‌ها را نمادی از فرشتگانی می‌دانند که برای نگهبانی آب، افزایش و فراوانی نعمت بر دیواره‌های طاق دعا می‌کنند.

اگر گذارتان به طبس و روستای خرو افتاد، بعد از تماشای این سد جالب و شگفت انگیز حتما سری هم به چشمه دیدنی مرتضی علی بزنید که برگ‌های جدیدی برای غافلگیری شما رو خواهد کرد!

این چشمه در آن واحد دو بخش سرد و گرم دارد که به موازات یکدیگر جریان پیدا می‌کنند. به این معنی که یک سمت چشمه سرد و سمت دیگر آن گرم است و شما با قدم زدن در آن می‌توانید یک پای خود را در آب سرد چشمه فرو کنید و پای دیگرتان را در آب گرم آن!

دلیل این اتفاق آن است که آب گرم چشمه از دیواره سمت راست به داخل رودخانه می‌ریزد و همین، اختلاف دمایی را در چشمه ایجاد می‌کند که گاهی به ۱۰درجه هم می‌رسد! غلظت بیشتر آب گرم و تفاوت ساختاری آن با آب سرد جاری در کف رودخانه باعث می‌شود که این آب‌ها تا مسافت حدود سیصد متری بستر رودخانه هم پیش بروند در حالی که به طور کامل با هم مخلوط نشده‌اند و در بستر رودخانه قابل تفکیک هستند! به این ترتیب می‌بینید که در یک طرف رودخانه آب سرد و در طرف دیگر آب گرم جریان دارد.

برای رسیدن به آبگرم مرتضی علی باید از شهر طبس بگذرید و بعد، حدود پنج کیلومتر را با پای پیاده طی کنید که بیشتر این مسیر از داخل آب می‌گذرد. در طول راه، دیواره‌های بلند دره مانندی در دو طرف همراهیتان می‌کنند که روی آن‌ها حفره‌های کوچک و بزرگ با نظم خاصی قرار گرفته‌اند. بعضی از این حفره‌ها، چشمه‌های جوشان آب هستند که بزرگترینشان به حمام مرتضی علی معروف شده‌ است.

قلعه حلوان

روستای حلوان یکی از زیباترین مناطق گردشگری طبس می باشد. از دیرباز حلوان از چند جنبه معروف بوده است:

- وجود نخلستان و تولید خرمای بسیار مرغوب از آن به طوری که که واریته خرمای آن معروف است. در سال‌های اخیر علاوه بر نژاد محلی از نوع خرمای مضافتی و دیگر نژاد ها هم در حلوان کشت شده است.

- بافت قدیمی آن که بسیار بزرگ و زیبا می باشد. با اینکه مخروبه و خالی از سکنه شده ، لیکن با قدم زدن در کوچه های قدیمی می توان شکوه و عظمت معماری کویری را مشاهده نمود. قلعه حلوان که روستای قدیمی را بصورت کامل در خود جای داده یکی از بزرگترین و باشکوه ترین قلاع کل منطقه طبس می باشد.

حلوان در ایام قدیم ۱۳ برج نگهبانی داشته است که هم اکنون ۵ برج آن سالم است.

- وجود کویر زیبا و منحصر به فرد آن که بسیار باشکوه و با جذبه می نماید. از یک سو به کویر و شوره زار خور منتهی می شود و در دیگر سوی کویر خیر آباد قرار دارد. مناطقی دیگریی همچون سیه طاق نیز وجود دارد که به دلیل رنگ تیره خاک و وجود طاق زارهای انبوهش معروف است.

همه ساله حلوان و کویر آن توریست ها و کویرنوردان متعددی را پذیرا است. طی چند سال گذشته چند مورد برنامه گروهی کویرپیمایی در کویر حلوان صورت پذیرفته و اکثر شرکت کنندگان از بافت قدیمی حلوان بازدید به عمل آورده و بسیار مورد توجهشان قرار گرفته است.

روستای ازمیغان طبس

روستای ازمیغان یکی از زیباترین مناطق دیدنی و توریستی طبس است. به اذعان قریب به اتفاق توریستهایی که از آن بازدید کرده اند بسیار زیبا و دیدنی است.

روستا در درون یک دره کم عمق بنا نهاده شده است. از ابتدا تا انتهای این دره آب جاری است و وفور آب در این قسمت از جغرافیای گرم و خشک ایران به حدی بوده که امکان کشت برنج در آن فراهم شده است. اکثر درختان نخل این روستا خودرو است و بصورت گروهی رشد کرده اند.

بواقع بافت درختان خرمای این روستا بصورت ردیفی و باغ های منظم نیست بلکه بصورت گروه های ۴-۵ تایی با هم رشد کرده اند. در حد فاصل این درختان نخل اراضی بصورت پلکانی درآمده تا شیب منطقه گرفته شود و در درون این پلیت ها شالیکاری صورت می گیرد. در ازمیغان برنج بسیار مرغوبی بدست می آید و درو کردن و شالیکوبی نیز بشکل کاملا سنتی انجام می گیرد.

پناهگاه نایبندان؛ جاذبه ای بکر در عمق کویر

پناهگاه حیات وحش نایبندان طبس که در عمق کویر یزد – طبس واقع شده جاذبه ای بکر و تماشایی است که علاقمندان به حیات وحش را به سوی خود می خواند.

یزد از جمله مناطقی است که ۱۴ منطقه حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش و پارک ملی دارد که وسعت آنها به بیش از دو میلیون و ۷۰۰ هکتار می رسد اما این مناطق کمتر به علاقمندان حیات وحش معرفی شده اند و بسیاری از آنها در گمنامی به سر می برند.

پناهگاه حیات وحش نایبندان در عمق کویر یزد – طبس نیز از جمله جاذبه های بکری است که کمتر به معرفی آن پرداخته شده در حالی که این پناهگاه می تواند به عنوان جاذبه گردشگری حیات وحش معرفی شود و سالانه هزاران نفر از علاقمندان را به سوی خود جذب کند.

قلعه هودر

روستای هودر دارای بافت تاریخی بسیار زیبا ، وسیع و سالمی است. شاید دور بودن از کانون زلزله شهریور ۵۷ طبس ، اغلب قسمتهای این بافت سالم مانده است. بدلیل مهاجرت و تامین مسکن مقاوم درسالهای بعد از زلزله شهریور ۵۷ این قسمت ها به مرور خالی از سکنه شده و بیشتر بعنوان دامداری از آنها استفاده می شود. گشت و گذر در کوچه پس کوچه های هودر انسان را به سفر دعوت می کند. این بار سفری در تاریخ.

کاروانسرای کلمرد

قدمت : کاروانسرای قدیمی ۲۰۰ سال – کاروانسرای جدید ۱۲۰ سال

کاروانسرای کلمرد قدیم و جدید در کنار هم قرار دارند. قدیمی بر اثر گذر زمان از بین رفته و تنها خرابه ای از آن بجای مانده ، اما کاروانسرای جدید کاملا سالم ، در کنار جاده ای که حالا کم تردد است شکوه و تنهایی خاصی دارد.

یکی از ویژگیهای این بنا بلندای یکسان آن در دور تا دور بناست.و بجز بادگیر حتی سردر ورودی نیز با دیوارها در یک سطح است. در دو سوی ورودی کاروانسرا در خارج بنا ایوانچه هایی وجود دارد که در هر طرف شش عدد است و در پای سکوی هر کدام افساربندی ایجاد شده که جای بستن دهانه اسب و شتر کاروانیان بوده است.

همچنین اجاقها یا بخاریهای دیواری این بنا در برخی از ایوانچه های حیاط و هشتی ورودی در گوشه ها پیش بینی شده است. پشت بام این کاروانسرا نیز به زیبایی آجر فرش شده که جلوه ای خاص به آن بخشیده است.

کاروانسرای قدیمی که مخروبه شده دارای مساحت ۸۵۵ متر مربع می باشد و لی مساحت کاروانسرای جدیدتر ۳۱۸۴ متر مربع است. این افزایش مساحت در طی ۱۰۰ سال در این دو بنا که کاربری یکسانی داشته مبین این نکته است که این مسیر پر رفت و آمد شده بوده و احتیاج به وسعت و گنجایش بیشتر باعث افزایش سطح بنای جدید گردیده است.

هماکنون در داخل این مکان ، یک مرد چوپان به همراه زن و فرزندانش زندگی می کنند. شاید حضور همین خانواده دلیلی بر سالم ماندن و دور بودن از گزند انسانها به آن باشد.

تا حدود ۱۵ سال قبل که مسیر طبس به یزد و تهران از این محل بود ، مسافرینی که مسیر جنوب کشور به شرق و شمال شرق و بالعکس را می پیمودند در این مکان به استراحت می پرداختند. اما اکنون کاروانسرای کلمرد تنها شاهد خانواده مردی چوپان و تعدادی دام است . تاریخ و گذشته و حضور کاروانیان را می توان در سکوت حاکم بر این کاروانسرا در ذهن مجسم نمود.

باغ گلشن

باغ گلشن مربوط به دوره زند - دوره قاجار است و در طبس واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۰ دی ۱۳۵۵ با شمارهٔ ثبت ۱۳۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این باغ باشکوه یکی از مهمترین باغهای ایرانی به شمار می ‌رود.باغ گلشن به ‌وسیله میرحسن خان سومین، از سلسله خان هایی که به وسیله نادرشاه به حکومت طبس منصوب شدند، ساخته شده است.

در دومين شماره بخش باغ‌ گردي پايگاه اينترنتي ديلي تلگراف، باغ گلشن طبس در زمره باغ‌هاي زيباي جهان قرار گرفت .باغ گلشن در منطقه اي واقع شده است که در ميان دو کوير نمک زار ايران یعنی دشت لوت و دشت کویرقرار دارد، اما کيفيت معجزه آساي آب اين منطقه، آبشارها و استخرهاي طبيعي زيبايي را تشکيل داده اند که با چمنزارهاي زيبا تزيين شده است .

امامزاده حسین بن موسی الکاظم (ع) طبس، نگین کویر

بارگاه منور حضرت حسین بن موسی الکاظم (ع) طبس را به عطر دلپذیر گلهای بوستان ولایت معطر کرده و به منزلگاهی در مسیر بهشت، تبدیل شده است.

شهرستان طبس به خاطر موقعیت جغرافیایی ویژه اش، در بر دارنده حوادث بزرگی در تاریخ اسلام بوده است و از طرفی نخستین شهر خراسان بود که با آغوش باز از سربازان اسلام استقبال کرد به همین دلیل طبس یکی از پناهگاههای امامزادگان محسوب می شود.

از اینروست که طبس گلشنی است به گل ولایت آراسته و مزین به وجود بارگاه حضرت حسین بن موسی الکاظم، برادر بزرگوار امام رضا (ع).

بارگاه منور این امامزاده واجب التعظیم از این روی میقات الرضا (ع) نام گرفته است زیرا اولین منزلگاه و دروازه ورود به مشهد الرضا (ع) و حرم شریف رضوی است.

در همین دیار است که گنبد فیروزه ای، گلدسته های زیبا، سقاخانه های با صفا و صحن و سرای دلگشای حضرت، رهگذران را به سوی خویش فرا می‌ خواند و لبیک گویان به سوی مشهد الرضا (ع) رهسپار می شوند.

این امامزاده از جمله امامزادگانى است که مورخان ایشان را از فرزندان بلافصل امام کاظم (ع) دانسته ‌‌اند که بر همین اساس ایشان برادر هشتمین پیشوای شیعیان جهان هستند.

سوغات طبس

گل نرگس و انواع داروهاي گياهي
مركبات( نارنج- ليمو شيرين- پرتقال- نارنگي) خرما، خرمالو با عطر و طعم خاص و منحصر بفرد
پسته
بهار نارنج
زعفران
زيره سياه
عسل خاص وطبيعي طبس
خاكشير
انواع مربا: (مرباي بهار نارنج – مرباي نارنجوك ( نارنج نارس و كوچك) – مرباي بالنگ – مرباي پوست پسته – مرباي خرما و انجير- مرباي گوجه فرنگي و ساير مرباهاي رايج در ساير كشور
شيريني : رو وركرده( كلوچه حلوائي ومنحصر بفرد) – نان برنج – قطاب- نقل بيد مشكي
نان: نون قرص(نان دايره اي شكل و خاص شهرستان) – تفتون (نان فانتزي محلي)
صنايع دستي: ( فرش دستباف ابريشمي- انواع ظروف مسي كنده كاري شده)

[maedeh]

من اهل کوهنوردی نیستم ولی خوش ذوقم.عالیه.من میخوام برم طبس.
خیلی ممنون بابت اطلاعاتی که دادی.

[ghazaleh.so]

قشنگ بود واجب شد یه بار بریم