تاریخچه شهر بابل

[MeNa]

بابل شهری باستانی در جنوب میان*رودان (بین*النهرین) در حوضهٔ رود فرات بود. بقایا و آواره*های به جا مانده از این شهر را تقریباً در ۸۸ کیلومتری جنوب بغداد امروزی و نزدیک شهر حله عراق میتوان یافت.
در مقایسه با شهرهای دیگر در ناحیه میان*رودان، پیدایش بابل به عنوان یک شهر عمده با تاخیر صورت پذیرفت. نامی از این شهر در هیچ کدام از مدارک تاریخی که از پیش از قرن ۲۳ پ. م. به دست ما رسیده یافت نمی*شود. البته شواهدی دال بر اینکه ساکنانی در آن محل در مقیاس کوچک در دوران ماقبل تاریخ حضور داشته اند موجود است.پیدایش تمدن بابل در مقایسه با پیدایش تمدن در ناحیه میان*رودان با تأخیر صورت پذیرفت. سومر اولین و قویترین دولت شهر میان*رودان بود. پیدایش تمدنهای سومری و عیلام در خاک میان*رودان و خوزستان، توجه سامیان ساکن صحرای عربستان را به خود جلب نمود و بتدریج به منطقه میان*رودان کشاند.
افزایش تدریجی جمعیت اقوام سامی در ناحیه میان*رودان و افزایش تدریجی نفوذ سیاسی آنها در ناحیه میان*رودان به گونه*ای بود که ۲۸۰۰ سال پ.م. سامیان اکثریت ساکنان بسیاری از شهرهای سومری را تشکیل داده و در مواردی حاکمیت این شهرها را در اختیار گرفتند.
یکی از این اقوام اکدی*ها بودند. اکدقومی سامی*نژاد بود که در شمال خاک میان*رودان و در حوالی بغداد کنونی، می*زیست. این قوم در نزاع با سومریان پیروز شدند. ۲۵۰۰ پ.م. سلسله سومریان باستان از هم پاشید و اکدیان ۳۰۰ سال در قدرت باقی ماندند.
یکی دیگر از این اقوام اموری*ها بودند. اموری*ها قبایل بسیار بدوی سامی*نژاد بودند که غرب فرات را از نیمه دوم هزاره سوم پ.م. اشغال کردند. آنها بابل را دو مرتبه (در انتهای هزاره*های سوم (۲۱۲۲)پ.م. و آغاز هزاره*های اول) پ.م. فتح کردند. حمورابی بعدها از میان همین قوم برخاست.
آشوری*ها نیز قومی سامی*نژاد بودند و زبان آنان با سایر زبان*های سامی، مانندِ عربی و عبری هم*ریشه است*. آشور نام سرزمینی است که در بخش میانی رود دجله قرار داشته*است. دولت آشور در آغاز تابع بابل بود و یکی از استان*های کشور بابل بود. آشوری*ها وقتی که متحد گردیدند از بابل جدا شدند. در سال ۱۸۰۰ پ.م. فرمانروایان اولیه آشوری شهرهای آشور، نینوا و اربیل را متحد کردند. تاریخ از سلسله*های پادشاهی آشور بعد از سال ۱۴۲۰ پ.م. یاد می*کند.
جانشین سومریان پادشاهی بابل و جانشین اکد امپراتوری آشور بود. نخستین سلسله پادشاهان بابل که از سال ۱۸۹۴ پیش از میلاد سر کار آمدند جانشین سومر شدند. کشور آشور که در میان سالهای ۱۸۰۰ و ۱۵۰۰ پیش از میلاد در شمال به قدرت رسید، جانشین اکد شد.
تاریخ بابل به چند دوره بخش می*شود:


فرمانروايی بابل در زمان به حکومت رسيدن حمورابی (سال ۱۷۵۰ پ. م.) و در زمان مرگ او (۱۷۹۲ پ. م.)






در سال ۱۹۰۰ پیش ازمیلاد عیلاممیانرودان را به تصرف خود درآورد. موقعیت بابل کهن ۱۸۹۴ پ. م. توسط اموری*ها تقویت شد. با درگیری طولانی سومری*ها در جنوب و بابلی*ها در شمال میانرودان، سرانجام اقتدار بابلی*ها تحت سلطه حمورابی ۱۷۹۲-۱۷۵۰ پ.م. تثبیت شد.
شهر بابل در سلسله سوم اور مرکزی ایالتی بود. تقویت موقعیت این شهر البته پس از سقوط این سلسله و با روی کار آمدن سلسله اموری در سال ۱۸۹۴ پ.م. صورت پذیرفت. سمو آبوم یکی از پادشاهان اموریان بابل را مرکز سلطنتش (که در آن زمان از نظر جغرافیایی کوچک بود) قرار داد. با فتوحاتی که حمورابی، ششمین پادشاه سلسله اموری، انجام داد این شهر مبدل به مرکز حکومتی شد که بر تمامی میان*رودان جنوبی و بخش هایی از آشور (شمال عراق امروزی) سلطه داشت. جدا از اهمیت سیاسی این شهر به عنوان مرکز حکومت اموریان، موقعیت جغرافیایی این شهر نیز برای تجارت و کارهای حکومتی مناسب بود. از طرف دیگر ثروت و قدر و منزلتی که این شهر کسب کرده بود آن را به هدف مناسبی برای حمله خارجی*ها مبدل کرده بود.[۱]


قوانین حمورابی حکاکی شده بر تخته سنگی






در زمان حمورابی شیوهٔ جدید مدیریت که تمرکز قدرت در مرکز و دربار بود به کار گرفته شد و قدرتی که در اختیار فرمانروایان ولایات بود به پادشاه تفویض شد و حکومت پادشاهی مدعی داشتن سرمنشاء الهی شد. اقتدار بابل در دنیای قدیم آنچنان بود که در دولت*های بعدی دنیای قدیم اثرگذار شد. به ویژه قوانین حمورابی که لوح*نوشته*ٔ آن در شوش یافته شده. حمورابی را واضع اولین قانون نوشته می*دانند. این مجموعه قوانین نوشته بر تخته سنگی یافت شده*است که اصل آن در لوور است و رونوشت*هایی از آن به موزه*های ایران و عراق داده شده*است. قوانین حمورابی مربوط به زراعت، آبیاری، کشتیرانی، خرید و فروش برده و مجازات*ها، ارث و ازدواج است.
بابل کهن توسط هیتی*ها در سال ۱۵۹۵/۱۵۳۱ تسخیر شد و پایان یافت. سپس حکومت سلسله کاسی*ها بنیان نهاده شد.
بابل میانه در حکومت کاسی*ها
حکومت کاسی*ها
سرانجام سپاه کاسی به ریاست گانداش برای فتح بابل حمله کرد و بابل فتح شد. در سال ۱۵۳۰ ق.م. سلسله کاسی*ها به سلطنت سلسله حمورابی پایان دادند. حکومت کاسی*ها بر بابل بیش از ۴۰۰ سال ادامه یافت. کاسیان موفق شدند بر ایلام نیز مسلط شوند و شوش را مدت*ها اداره نمودند.
شوتروک ناخونته اول، پادشاه ایلامیان، در سال ۱۲۳۴ پ.م. کاسی*ها را تحت سلطه خود درآورد. شوتروک ناخونته فرمان به غارت بابل داد و تمام گنجینه*های آن شهر را به شوش منتقل کرد.[نیازمند منبع] البته کاسی*ها موفق شدند بعدها مجدداً قدرت خود را باز یابند و تا سال سال ۱۱۵۸ پ.م. بر این منطقه حاکم باشند.
حکومت ایلامی ها
در سال ۱۱۵۸ پ.م. سپاه ایلام بابل را فتح کرد. هر چند حکومت ایلامی*ها در خارج از بابل تشکیل شده بود، ولی پس از فتح بابل مرکز حکومت شان را به این شهر منتقل کردند.
حکومت آشوری*ها از قرن ۷ - ۹ پ.م.
آشور در آغاز یکی از استان*های کشور بابل بود. آشوری*ها پس از اتحاد از بابل جدا شدند. تاریخ از سلسله*های پادشاهی آشور (در آشور) بعد از سال ۱۴۲۰ پ.م. یاد می*کند. تیگلت*پیلسر سوم (از ۷۴۵-۷۲۷ پ. م.) به پادشاهی آشور و بابل رسید. آشور حدود 800 سال دوام کرد و سرانجام مغلوب دولت ماد شد.
بابل نو (۶۰۰ پ.م.) و دولت ماد.


ژنرال نبوپولاصر در سال ۶۲۶ پ. م. در بابل به قدرت رسید و این آغاز دوران بابل نو است. امپراتوری جدید بابل کلدانی می*باشد. نبوپولاصر از ۶۲۶ تا ۶۰۵ ق.م. حکومت کرد، و دوباره شهر بابل به عنوان پایتخت امپراتوری بابل برگزیده شد و سلسله جدید فرمانروایان بابل را بنیاد نهاد. شهر بابل تحت فرمانروایی کلدانیان مجدداٌ عظمت خود را باز یافت. امپراتوری قدرتمند آشور در ۶۱۲ پ*.م با هجوم متحد ماد و بابل سقوط کرد و قدرت از نینوا به بابل منتقل شد.
در سال ۵۹۷ پ.م. که بخت*النصر امپراتور بابل سرزمین یهودیه را به تصرف درآورد، بسیاری از مردمان آن را که توان کاری داشتند به اسارت به بابل برد که در آن هنگام پایتخت کلدانی محسوب می*شد. سرزمین یهودیه به صورت یکی از ایالات دور افتاده امپراتوری بابل درآمد.
سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست کوروش کبیر در سال ۵۳۸ ق.م. فتح شد. ساتراپ بابل بخشی از امپراتوری هخامنشی گردید. کورش کبیر به یهودیان امکان داد به سرزمین خویش باز گردن د، شماری از آنان به سرزمین ایران کوچ کردند.