شهر 1500 ساله ای که زیر زمین است / شهر زیرزمینی اویی

[لیلی]

دوست داری با یه شهر زیر زمینی که 1500 سال از عمرش می‌گذره و تو سرزمین باستانی تپه‌های سیلک، یعنی کاشان قرار گرفته آشنا بشی؟ شهری که با قدم زدن تو دالون‌های باریک و تو در توش، می تونی نوع زندگی تو دوران ساسانیان رو تجربه کنی.



شهر زیرزمینی اویی، در شهر نوش آباد، 5 کیلومتری شمال کاشان قرار گرفته که از بافت قدیم شهر شروع و تا بافت کنونی ادامه داره. این شهر زیرزمینی به خاطر گسترده بودن و معماری منحصربفردی که داره، یکی از شگفت‌انگیز ترین شهرهای باستانی ایران و جهان به حساب میاد. اویی در سه طبقه کنده شده و عمقش بین 4 تا 18 متر متغیره. وقتی پله هارو می ری پایین و می‌خوای واردش بشی، یه ورودی خیلی باریک داره که فقط یه نفر می‌تونه ازش رد شه، بعد که میری تو، یه راهروهای کوتاهی هستن که بوی نم خاک می دن. ممکنه لازم بشه برای عبور ازشون یه کم خودتو خم کنی. این راهروها تو رو به بخش های داخلی شهر می رسونن. از اینجا به بعد دیگه به اندازه قد طبیعی یه آدم یعنی 170 تا 180 سانت ارتفاع داره و راحت ‌تر می تونی رد شی، تو این قسمت فضاهای اصلی شهر وجود داره، که شامل حجره های کوچیک دو در دو، سرویس‌های بهداشتی ابتدایی، فضاهای پناهگاهی، تونل‌های ارتباطی، چاه های آب و تهویه هوا می‌شه که نیاز‌های اولیه زندگی شهرنشینی رو برطرف می‌کنن. سیستم تهویه هوا به وسیله کانال‌هائیه، که در طبقه اول به سطح زمین ایجاد شده و باعث به جریان افتادن هوا در طبقات می‌شه. آب مورد نیازشون ازقنات‌ها و پایاب ها تامین می‌شده، چون مسیر اویی طوریه که بعضی جا‌ها به قنات‌ها راه داره. روشنایی شهرشون به وسیله چراغ‌های پیه سوز سفالی تامین می‌شده و وقتی تو این راهروهای تنگ راه می‌ری، نور این چراغ‌ها سایه می ندازه و یه فضای خیلی خاص رو برات به وجود میاره.
شهر اویی، به مرور زمان و به خاطر عوامل طبیعی مثل ورود سیلاب، تا حدودی تخریب شده ولی هنوز زیبا و باورنکردنیه و سفال‌هایی توش هست که مربوط به 1800 سال قبل یعنی دوران ساسانیه.
در کل شهرهایی که زیر زمین ساخته می‌شن، می‌تونن پناهگاه خوبی برای محافظت در برابر حمله دشمن باشن، این شهر هم در زمان حمله مغول، به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می گرفته.
این مجموعه ارزشمند، در سال 1385، به شماره 15816 به ثبت ملی رسید.