شوك

[.مليكا.]

شوك

تعريف : ناتواني دستگاه گردش خون در رساندن خون كافي به تمام اعضاي بدن را شوك گويند . در اين حالت چون خون كافي به اعضاي بدن نمي رسد بدن شروع به مقابله باوضع موجود (كاهش خون رساني ) مي كند . دفاع بدن دراين حالت بصورتي است كه بايد حداكثرخون به اعضاي حياتي مثل مغز و قلب رسيده و در مقابل به اعضا كم اهميت تر مثل پوست , روده و عضلات خون كمتري برسد زيرا سلامت قلب و مغز ضروري تر است ؛ و در حقيقت شوك دفاع بدن در برابر اين كاهش خون رساني است .شوك به سه دليل مي تواند بروز يا پيشرفت كند :

1) كاهش قدرت قلب 2) كشادشدن رگها 3) كاهش حجم خون

انواع شوكها

انواع شوك را بر اساس علت آن تقسيم بندي مي كنند كه عبارتند از :
1- شوكهاي فلبي مثل موارد سكته قلبي 2- شوكهاي ناشي از كاهش خون مثل موارد خونريزي شديد يا سوختگي شديد 3- شوكهاي عصبي مثل قطع نخاع 4- شوكهاي رواني مثل شنيدن خبرهاي بد 5- شوكهاي حساسيتي , مثل تزريق داروئيكه فرد به آن حساسيت دارد 6- شوكهاي عفوني و غيره
علائم

شوك و علائم آن به تدريج به تدريج پيشرفت ميكنند . علائم آن را به سه مرحله تقسيم ميكنند كه عبارتند از :

مرحله اول : افزايش تعداد نبض و تنفس , اضطراب و ترس .

مرحله دوم : رنگ پريدگي , نبض سريع و ضعيف , تنفس مشكل , ضعف و تشنگي و گاهي تهوع .

مرحله سوم : كاهش سطح هوشياري , كاهش فشار خون , نبض و تنفس ضعيف .

مصدوم اغلب قدرت سر پا ايستادن نداشته و روي زمين مي افتد . مردمكهاي چشمهايش گشاد شده و چشمهايش حالت خماري دارد .



كمكهاي اوليه :

بهترين درمان شوك پيشگيري از آن است . بنا براين اگر براي كسي حادثه اي اتفاق افتاده (مثلاً تصادف كرده ) كه احتمال مي دهيد دچار شوك شود ولي هنمز علائم شوك را نشان نمي دهد ، با اين اقدامات عبارتند از :

1- كنترل راههاي هوايي مصدوم و جلوگيري و آسپيره كردن مواد استفراغي .

2- دادن اكسيژن

3- كنترل خون ريزي

4- آتل بندي محل شكستگي

5- مريض را به پشت دراز كرده و پاها يش را حدود 20-30سانتي متر بلند كنيد.نكته مهم اينكه اگر با اين كار تنفس مصدوم مشكل شد فوراً پاها يش را پايين آورده و يا اگر احتمال شكستگي پا يا ستون فقرات مي رود پا ها را بلند نكنيد.

6- جلو گيری از دفع حرارت بدن مصدوم به به وسيله پيچيدن وي درون پتو يا كحاف يا چيز مشابه آن ، توجه داشته باشيد كه با حرارت خارجي (بخاري ) مصدوم را گرم كنيد.

7- در صورتيكه كصدوم بيهوش يا استفراغ ندارد به او مايعات بدهيد.

8- كنترل علائم حياتي را هر5 دقيقه يكبار به عمل آوريد.

وضعيت اغماء - بهبودي

مصدوم كه زخمهاي وسيع در پائين صورت يا فك دارد، يا آنها كه بيهوش هستند به پهلو خوابيده و سر وي را به پائين خم كنيد تا مايعات استفراغ شده و خونيكه از صورت خارج مي شوند باعث انسداد مجازي تنفس و خفگي نشود . در اينگونه مصدومين بايد توجه اين وضعيت را وضعيت بهبودي مي گويند .