۰۹-۱۰-۹۹، ۰۷:۵۴ ق.ظ
«دایره مینا» دومین همکاری مشترک داریوش مهرجویی و غلامحسین ساعدی است.
برترینها: «دایره مینا» پنجمین فیلم داریوش مهرجویی، نخستین تجربه رنگی و دومین همکاری مشترک او و ساعدی در سال ۱۳۵۳ ساخته شد. فیلمنامه «دایره مینا» اقتباسی از داستان «آشغالدونی» از مجموعه داستانهای گور و گهواره است. فیلم به مدت سه سال توقیف بود و سرانجام در ۱۳۵۶ پروانه نمایش گرفت اکران عمومی آن در ۲۳ فروردین ۱۳۵۷ آغاز شد.
پسر جوانی با خانوادهاش در محلههای حاشیهنشین تهران زندگی میکند پدر بیمارش، را برای معالجه به بیمارستان بزرگی میبرد، نمیتواند پدرش را بستری کند و در پیادهرو کنار نردههای بیمارستان چند روزی را سپری میکنند تا این که شخصی به نام سامری در عوض خون فروشی به آنها پول میدهد و این ورود پسر جوان به چرخه سیاهی است.. فیلم در جشنواره پاریس در ۱۹۷۷ (پاییز ۱۳۵۶) و سپس برلین به نمایش درآمد و جوایزی نیز از این دو جشنواره دریافت کرد.
در نشستی در اردیبهشت سال ۹۵ که پس از نمایش «دایره مینا» برگزار شد، داریوش مهرجویی در سخنانی گفت: «ابتدا میخواستم مستندی در مورد مسائل و مشکلات انتقال و اهدای خون در آن سال بسازم. در این مورد با مرحوم غلامحسین ساعدی صحبت کردم که او گفت؛ داستانی کوتاه با عنوان «آشغالدونی» دارد که در یک بیمارستان روایت میشود و میتواند فیلمنامه فیلم من شود. ما پنج ماه روی سناریوی این فیلم بحث و گفتگو کردیم.
نکاتی در فیلم هست که در داستان ساعدی نبود و من آن را از افراد واقعی مانند دکتر علا الهام گرفتم. زمانی که فیلم ساخته شد، با وجود اینکه تهیهکنندگان فیلم نیز همگی از دامادهای شاه بودند، سه سال توقیف بود، اما در نهایت پس از سه سال در آستانه انقلاب به نمایش درآمد و همانند امروز که در بحث آلودگی هوا اطلاعرسانی میشود آن زمان در باب مشکلات انتقال خون، آگاهی مردم را بالا برد.
پس از توقیف این فیلم، فرح پهلوی این فیلم برای شاه نشان داده و شاه در میانه تماشای فیلم با خشم برخواسته و اتاق سینم ا را ترک گفت و به زبانی بلند و پر اعتراض ادعا کرد که این به اصلاح روشنفکران ـ یا آنچنان که رسم مالوف شوخی هایش با علم بود، این اَن تلکتوئلها ـ چرا همیشه به جنبه های تیره هستی دلبسته اند و تنها سیاهی های جامعه را نشان می دهند؟
عزتالله انتظامی، علی نصیریان، سعید کنگرانی، فروزان، مرضیه برومند، ایرج راد، اسماعیل شنگله در این فیلم سینم ایی مقابل دوربین هوشنگ بهارلو بازی کردند. مهرجویی برای ساخت این فیلم از معتادان واقعی بهره برد و آنها را کنار بازیگران خود جلوی دوربین نشاند. تصاویر دلخراشی که او در لحظههای گرفتن خون از این اشخاص ثبت کرده، آنقدر تاثیرگذار از کار درآمد که به هیچوجه نمیشد آن را نادیده گرفت.
از یهـ جاییـ بهـ بعدـ اگر نریـ خـــــری !