۲۶-۱۲-۹۶، ۰۳:۵۸ ب.ظ
هفته نامه همشهری جوان: هرتز، ولتاژ، ماخ و... اسامی آشنایی برای ما هستند و ما را یاد فیزیک و فرمول های عجیب و غریبش می اندازند. واحدهای اندازه گیری در فضاهای مختلف فیزیکی از صورت گرفته تا الکتریسیته که برگرفته از نام دانشمندانی اند که آن ها را کشف کرده اند و فرمول های آن ها را سامان دهی کرده اند. روزهای اخیر با تولد و درگذشت سه فیزیکدانی که نام شان واحد اندازه گیری است، همزمان شده. همین تقارن، بهانه ای شد که در این در مطلب سراغ سه فیزیکدان نامدار یعنی هرتز، ولتا و ماخ برویم. ضمن این که سالروز درگذشت کوپرنیک هم بود.
ارنست والد فرید یوزف ونتسل ماخ
محمدتقی حاجی موسی: اگر درباره شکسته شدن دیوار صوتی و ریختن شیشه خانه ها چیزی شنیده باشید احتمالا از نام «ماخ» متنفر می شوید؛ موضوعی که درواقع هیچ ربطی به آقای فیزیکدان ندارد. «ارنست والد فرید یوزف ونتسل ماخ» که حالا همه او را اتریشی می دانند، در چک قدیم به دنیا آمد و چون پدرش معلم بود، نگذاشت پسرش به مدرسه برود و تا چهارده سالگی خودش در خانه به او درس داد. بعدا که ارنست به دبیرستان و دانشگاه رفت فهمید که به فیزیولوژی بدن انسان علاقه دارد و البته فیزیک را هم دوست دارد، به خاطر همین در سال 1860 از دانشگاه وین دکترای فیزیک گرفت.
همان موقع او در حال تحقیق روی یک عارضه چشمی بود که بعدا به «نوارهای ماخ» معروف شد، نوارهای تیره و روشنی که گاهی در نورهای متفاوت روی چشم انسان می افتد و ماخ آن را کشف کرد. تمام شهرت او اما برای چیز دیگری بود؛ اندازه گیری سرعت صوت. ماخ توانست این عدد را اندازه بگیرد و نشان بدهد که در دمای صفر درجه، صوت می تواند با سرعت 331.2 متر بر ثانیه حرکت کند و مهم تر از آن پیش بینی کرد اگر چیزی بتواند سریع تر از این عدد حرکت کند، آن وقت دیوار صوتی خواهدشکست و احتمالا اتفاق عجیبی رخ خواهدداد؛ اتفاقی که حالا زیاد رخ می دهد و بسیاری از هواپیماهای جنگنده می توانند با سرعتی بسیار بالاتر از صوت پرواز کنند.
حالا اگر وسیله ای با این سرعت حرکت کند اصطلاحا یک ماخ سرعت دارد و وقتی به این حد از سرعت برسد، پرنده از صدای خودش جلو می زند و دیوار صوتی با صدایی مهیب فرو می ریزد و این همان جایی است که بعضی ها به روح ماخ لعنت می فرستند که چرا چنین چیزی را به دیگران یاد داد. ماخ بعد از این کشف، باز به بدن انسان و گوش میانی علاقه مند شد و وقتی دید دیگر حوصله کارهای علمی را ندارد وارد سیاست و پارلمان اتریش شد. ماخ که 50 سال از عمر هفتاد و هشت ساله خود را به درس و بحث گذرانده بود، فقط 15 سال توانست دور از دانشگاه باشد و سال 1916 از دنیا رفت.
اینجا همه ی برادران قابیلند
با وسوسه های ناتنی فامیلند
از ترس خیانت به رفاقت،ای عشق
اینجا همه ی رابطه ها تعطیلند...
با وسوسه های ناتنی فامیلند
از ترس خیانت به رفاقت،ای عشق
اینجا همه ی رابطه ها تعطیلند...