۱۵-۰۸-۹۳، ۱۲:۴۵ ب.ظ
مبلمان شهري دریک نگاه :
طراحي مناسب و به كارگيري مبلمان شهري متناسب با محيط در بخش هايي از شهر كه به آنها فضاهاي شهري مي گوييم - فضاهايي همچون پارك‌ها، برخي ميادين، پياده‌روها، مراكز تجاري - تأثير زيادي در كيفيت زندگي شهري بر جاي مي‌گذارد.
عناصري از مبلمان شهري تأثيري اساسي در مناسب‌سازي فضاهاي شهري دارند.
نيمكت در مبلمان شهريابتدايي‌ترين روش براي احساس آرامش و راحتي در پارك‌ها، استفاده از نيمكت است. اين نيمكت‌ها بايد به شكلي قرار بگيرند كه دسترسي به آنها آسان و راحت باشد و در سراسر پارك و به تعداد زياد موجود باشند. صندلي‌ها بايد روبه‌روي مناظر زيبا قرار بگيرند اما در در مسير رفت و آمد افراد نباشند.
نيمكت‌هاي مراكز عمومي شهر را نيز مي‌توان براي آسايش و راحتي شهروندان، نزديك مراكز ويژه‌اي مانند ايستگاه‌ها،كيوسك‌ها، باجه‌هاي تلفن، سطلهاي زباله و شيرهاي آب قرار داد. مهم‌ترين محل براي قرار گرفتن نيمكت‌ها در سطح شهر، مراكزي است كه مردم در آنجا زياد رفت و آمد مي كنند؛ به ويژه مكان‌هايي كه براي استراحت و تفريح مردم در نظر گرفته شده است.
فضاي باز زيبا و مناسب عمومي به شهروندان اين امكان را مي‌دهد كه در كنار يكديگر از طبيعت اطراف لذت ببرند و با داشتن مكاني مناسب براي نشستن، احساس رضايت آنها چندين برابر شود. افراد مختلف، انواع متفاوتي از نيمكت‌هاي پارك يا فضاهاي سبز را مي‌پسندند كه اين سلايق متفاوت، چگونگي طراحي نيمكت‌هاي پارك را تعيين مي‌كند و به نوع طراحي آنها تغييراتي مي‌دهد.
براي نمونه، جوانان بيشتر روي قسمت بالاي نيمكت يعني تكيه‌گاه آن مي‌نشينند تا روي خود نيمكت و اين مورد بايد در طراحي نيمكت‌هاي پارك يا فضاهاي باز شهري مورد توجه قرار گيرد. همچنين نيمكت‌هايي كه به اين مراكز اختصاص مي‌يابد، بايد از استحكام بيشتري در ناحيه پايه‌ها برخوردار باشد.
همچنين براي افراد مسن، نيمكت‌هاي داراي پشتي يا تكيه‌گاه ، راحت‌تر از نوع بدون تكيه‌گاه آن است، در حالي كه در مورد ساير افراد، صندلي‌هاي بدون پشتي اين امكان را فراهم مي‌كند كه در دو طرف نيمكت بنشينند.
ايستگاه‌هاي اتوبوس وجود يك ايستگاه اتوبوس مناسب، براي تمام سيستم‌هاي حمل و نقل درون شهري، امري واجب و ضروري است، اما ميزان مناسب بودن اين ايستگاه‌ها، بستگي به نظر شهرونداني دارد كه از آن استفاده مي‌كنند.
از ديد مديران شهري كه مسؤوليت رسيدگي به اين موارد را بر عهده دارند، يك ايستگاه مناسب، ايستگاهي است كه به مراقبت و نگهداري كمتري احتياج دارد اما از ديد شهروندان، يك ايستگاه خوب، محيط ديد بالايي دارد و امكان سوار شدن راحت به اتوبوس را فراهم مي‌كند.
مكان هاي بدون سايه‌بان، مكان‌هاي تجاري پر رفت و آمد، مكان‌هايي كه آمد و شد افراد سالمند در آنجا بيشتر است و مكان‌هايي كه در آن آب و هوا اعتدال مناسبي نداشته باشد، براي رفاه شهروندان نيازمند به نصب ايستگاه‌هاي درون‌شهري است.
بهترين مكان براي قرار گرفتن ايستگاه‌هاي اتوبوس، نزديك به مغازه‌ها و تقاطع‌ها است كه در اين صورت، بايد سه متر عقب‌تر از مسير عبور و مرور قرار گيرد تا موجب بروز ترافيك و مزاحمت براي افراد پياده نشود. چنانچه ايستگاه از تقاطع دور باشد، سايه‌بان ايستگاه بايد 2 متر از پياده‌رو عقب‌تر قرار گيرد تا براي ايستادن اتوبوس مشكلي ايجاد نشود.
ميدان ديد مناسب، مردم را قادر مي‌سازد كه آمدن اتوبوس را ببينند. ايستگاه‌هايي كه از نظر طراحي ضعيف هستند به سبكي طراحي شده‌اند كه براي ديدن رفت و آمد اتوبوس، بايد ايستگاه را ترك كرد و لب پياده‌رو رفت.
مردم به اطلاعاتي در مورد زمان ورود و خروج اتوبوس به ايستگاه نياز دارند. وجود تابلوهاي اطلاع‌رساني در ايستگاه‌ها، براي شهروندان و توريست‌ها بسيار جالب و مفيد است؛ به ويژه در بسياري از مراكز شهري كه افراد، به امنيت بيشتري نسبت به ديگر مراكز احتياج دارند، مراكزي مانند پارك‌ها، مراكز خريد و ديگر مكان هاي عمومي، بايد از تعداد بيشتري چراغ روشنايي استفاده شود.
در ايستگاه‌هايي كه چراغ‌هاي روشن دارند، شهروندان هنگام انتظار كشيدن، بيشتر احساس امنيت و آرامش مي‌كنند. وجود چراغ در كنار درهاي ورودي ساختمان‌هاي مسكوني نيز براي رفت و آمد افراد مهم است. حتي هنگام تعطيل بودن مراكز نيز وجود چراغ از اهميت بسزايي برخوردار است.
ظروف زباله ظروف زباله‌اي كه در سطح شهر قرار مي‌گيرد به مصارف مختلفي اختصاص دارد. سطلهاي زباله‌اي كه در سطح شهر قرار مي‌گيرد، بايد به آساني قابل دسترس، به تعداد زياد و بي نياز از محافظت باشد.
يكي از اشتباهات مهم در شهرسازي اين است كه سطلهاي زباله را در جايي قرار مي‌دهند كه بتوان به راحتي آنها را خالي كرد، نه اينكه به راحتي براي شهروندان قابل دسترسي باشد. نتيجه اين كار، خيابان هاي پر از زباله و سطلهاي خالي است، زيرا مردم وقت خود را براي يافتن سطل زباله صرف نمي‌كنند.
براي تعيين اينكه سطل زباله در چه جاهايي بايد قرار بگيرد، مواردي را بايد در نظر داشت؛ مانند نوع مبلمان شهري در خيابان و نوع و موقعيت طبقات اول ساختمان‌هايي از قبيل فروشگاه‌ها و رستوران‌ها. همچنين بايد نوع و ميزان زباله‌هاي اين مراكز نيز با سطلهاي گذاشته شده متناسب باشد.
بهترين مكان براي گذاشتن سطلهاي زباله، مكان‌هاي تجاري و پررفت و آمد در حاشيه پياده‌روها، نزديك به اغذيه فروشي‌ها و كنار صندلي‌هاي ايستگاه‌ها است.
برخي موارد را نيز در طراحي سطلهاي زباله بايد در نظر داشت، مانند تفاوت در طراحي سطلهاي زباله با توجه به نوع زباله، داشتن دريچه براي دور نگاه داشتن از خطر واژگوني و نفوذ حيوانات به آن و در نظر گرفتن اندازه سطل به تناسب ميزان استفاده و استحكام آن.
اين موارد نيز در طراحي سطلهاي زباله بايد در نظر گرفته شود: استقامت و دوام، موارد ضد حريق، رنگ، مقاومت در برابر آلودگي، لعاب داشتن سطل كه شامل رنگي مي‌شود كه به راحتي ورقه نشود، استفاده از پلاستيك‌هاي مقاوم و ورقه‌هاي استيل گالوانيزه.
معيارهاي رنگ‌آميزي مبلمان شهري تقسيمات منطقه‌اي، عناصر مختلف شهري، معماري و بافت منطقه‌اي، از معيارهاي اصلي رنگ‌آميزي مبلمان شهري محسوب مي‌شوند. در تقسيمات منطقه‌اي، عناصري مانند ويژگي‌هاي منطقه به لحاظ اقليمي و آب و هوايي، ويژگي‌هاي فرهنگي، مبلمان، علائم هدايتي، كيوسك‌ها، جدول‌ها، نرده‌ها و پل‌هاي عابر، مورد توجه قرار مي‌گيرد.
همچنين نوع رنگ بر پايه پژوهش‌هاي رنگ از منظر روان‌شناسي شهري، پژوهش‌هاي روانكاوانه هر منطقه و طبقه‌بندي نيازهاي رنگي بر اساس فرهنگ هر منطقه، رنگ فضاي سبز و رنگ‌بندي گل‌آرايي ، هارموني رنگ‌هاي طبيعي فضاي سبز با رنگ حصارها و عناصر جنبي موجود در فضا و معماري، پژوهش‌هاي تكنولوژيك و شيميايي رنگ و مصالح ماندگار و سازگار با شرايط محل و شرايط اقليمي آن، تعيين مي‌شود. همچنين كارشناسان به لحاظ شرايط اقليمي، فصل‌هاي تابستان و بهار را براي اين كار پيشنهاد مي‌كنند.
تهران از جمله شهرهايي است كه به لحاظ بصري و منظر عمومي، داراي اغتشاشات و بي‌نظمي‌هاي فراواني است و با كمي دقت مي‌توان وجود اين بي‌نظمي‌ها را در تمام نقاط و سيماي شهر احساس كرد.
كارشناسان، وجود رنگ مناسب در يك محيط شلوغ با مبلمان فرسوده و بي‌روح مانند تهران را براي ايجاد نشاط و آرامش در شهروندان ضروري مي‌دانند و همچنين اين عنصر را عاملي براي كمتر به نظر رسيدن اين خرابي‌‌‌ها و فرسودگي‌‌ها به شمار مي‌آورند.كيفيت رنگ‌آميزيبا توجه به شواهد و مدارك موجود، موضوع رنگ در تهران هيچگاه ـ چه در گذشته و چه در حال حاضرـ به شكل تخصصي دنبال نشده و كيفيت كاربرد رنگ در شهر از سوي اغلب كارشناسان ضعيف ارزيابي مي‌شود. به گفته كارشناسان رنگ‌هاي استفاده شده در تهران از نوع رنگ‌هاي روغني است و به ندرت از رنگ‌هاي ماشيني استفاده مي‌شود.
نویسنده : مهندس مهدی وکیلی صفا
طراحي مناسب و به كارگيري مبلمان شهري متناسب با محيط در بخش هايي از شهر كه به آنها فضاهاي شهري مي گوييم - فضاهايي همچون پارك‌ها، برخي ميادين، پياده‌روها، مراكز تجاري - تأثير زيادي در كيفيت زندگي شهري بر جاي مي‌گذارد.
عناصري از مبلمان شهري تأثيري اساسي در مناسب‌سازي فضاهاي شهري دارند.
نيمكت در مبلمان شهريابتدايي‌ترين روش براي احساس آرامش و راحتي در پارك‌ها، استفاده از نيمكت است. اين نيمكت‌ها بايد به شكلي قرار بگيرند كه دسترسي به آنها آسان و راحت باشد و در سراسر پارك و به تعداد زياد موجود باشند. صندلي‌ها بايد روبه‌روي مناظر زيبا قرار بگيرند اما در در مسير رفت و آمد افراد نباشند.
نيمكت‌هاي مراكز عمومي شهر را نيز مي‌توان براي آسايش و راحتي شهروندان، نزديك مراكز ويژه‌اي مانند ايستگاه‌ها،كيوسك‌ها، باجه‌هاي تلفن، سطلهاي زباله و شيرهاي آب قرار داد. مهم‌ترين محل براي قرار گرفتن نيمكت‌ها در سطح شهر، مراكزي است كه مردم در آنجا زياد رفت و آمد مي كنند؛ به ويژه مكان‌هايي كه براي استراحت و تفريح مردم در نظر گرفته شده است.
فضاي باز زيبا و مناسب عمومي به شهروندان اين امكان را مي‌دهد كه در كنار يكديگر از طبيعت اطراف لذت ببرند و با داشتن مكاني مناسب براي نشستن، احساس رضايت آنها چندين برابر شود. افراد مختلف، انواع متفاوتي از نيمكت‌هاي پارك يا فضاهاي سبز را مي‌پسندند كه اين سلايق متفاوت، چگونگي طراحي نيمكت‌هاي پارك را تعيين مي‌كند و به نوع طراحي آنها تغييراتي مي‌دهد.
براي نمونه، جوانان بيشتر روي قسمت بالاي نيمكت يعني تكيه‌گاه آن مي‌نشينند تا روي خود نيمكت و اين مورد بايد در طراحي نيمكت‌هاي پارك يا فضاهاي باز شهري مورد توجه قرار گيرد. همچنين نيمكت‌هايي كه به اين مراكز اختصاص مي‌يابد، بايد از استحكام بيشتري در ناحيه پايه‌ها برخوردار باشد.
همچنين براي افراد مسن، نيمكت‌هاي داراي پشتي يا تكيه‌گاه ، راحت‌تر از نوع بدون تكيه‌گاه آن است، در حالي كه در مورد ساير افراد، صندلي‌هاي بدون پشتي اين امكان را فراهم مي‌كند كه در دو طرف نيمكت بنشينند.
ايستگاه‌هاي اتوبوس وجود يك ايستگاه اتوبوس مناسب، براي تمام سيستم‌هاي حمل و نقل درون شهري، امري واجب و ضروري است، اما ميزان مناسب بودن اين ايستگاه‌ها، بستگي به نظر شهرونداني دارد كه از آن استفاده مي‌كنند.
از ديد مديران شهري كه مسؤوليت رسيدگي به اين موارد را بر عهده دارند، يك ايستگاه مناسب، ايستگاهي است كه به مراقبت و نگهداري كمتري احتياج دارد اما از ديد شهروندان، يك ايستگاه خوب، محيط ديد بالايي دارد و امكان سوار شدن راحت به اتوبوس را فراهم مي‌كند.
مكان هاي بدون سايه‌بان، مكان‌هاي تجاري پر رفت و آمد، مكان‌هايي كه آمد و شد افراد سالمند در آنجا بيشتر است و مكان‌هايي كه در آن آب و هوا اعتدال مناسبي نداشته باشد، براي رفاه شهروندان نيازمند به نصب ايستگاه‌هاي درون‌شهري است.
بهترين مكان براي قرار گرفتن ايستگاه‌هاي اتوبوس، نزديك به مغازه‌ها و تقاطع‌ها است كه در اين صورت، بايد سه متر عقب‌تر از مسير عبور و مرور قرار گيرد تا موجب بروز ترافيك و مزاحمت براي افراد پياده نشود. چنانچه ايستگاه از تقاطع دور باشد، سايه‌بان ايستگاه بايد 2 متر از پياده‌رو عقب‌تر قرار گيرد تا براي ايستادن اتوبوس مشكلي ايجاد نشود.
ميدان ديد مناسب، مردم را قادر مي‌سازد كه آمدن اتوبوس را ببينند. ايستگاه‌هايي كه از نظر طراحي ضعيف هستند به سبكي طراحي شده‌اند كه براي ديدن رفت و آمد اتوبوس، بايد ايستگاه را ترك كرد و لب پياده‌رو رفت.
مردم به اطلاعاتي در مورد زمان ورود و خروج اتوبوس به ايستگاه نياز دارند. وجود تابلوهاي اطلاع‌رساني در ايستگاه‌ها، براي شهروندان و توريست‌ها بسيار جالب و مفيد است؛ به ويژه در بسياري از مراكز شهري كه افراد، به امنيت بيشتري نسبت به ديگر مراكز احتياج دارند، مراكزي مانند پارك‌ها، مراكز خريد و ديگر مكان هاي عمومي، بايد از تعداد بيشتري چراغ روشنايي استفاده شود.
در ايستگاه‌هايي كه چراغ‌هاي روشن دارند، شهروندان هنگام انتظار كشيدن، بيشتر احساس امنيت و آرامش مي‌كنند. وجود چراغ در كنار درهاي ورودي ساختمان‌هاي مسكوني نيز براي رفت و آمد افراد مهم است. حتي هنگام تعطيل بودن مراكز نيز وجود چراغ از اهميت بسزايي برخوردار است.
ظروف زباله ظروف زباله‌اي كه در سطح شهر قرار مي‌گيرد به مصارف مختلفي اختصاص دارد. سطلهاي زباله‌اي كه در سطح شهر قرار مي‌گيرد، بايد به آساني قابل دسترس، به تعداد زياد و بي نياز از محافظت باشد.
يكي از اشتباهات مهم در شهرسازي اين است كه سطلهاي زباله را در جايي قرار مي‌دهند كه بتوان به راحتي آنها را خالي كرد، نه اينكه به راحتي براي شهروندان قابل دسترسي باشد. نتيجه اين كار، خيابان هاي پر از زباله و سطلهاي خالي است، زيرا مردم وقت خود را براي يافتن سطل زباله صرف نمي‌كنند.
براي تعيين اينكه سطل زباله در چه جاهايي بايد قرار بگيرد، مواردي را بايد در نظر داشت؛ مانند نوع مبلمان شهري در خيابان و نوع و موقعيت طبقات اول ساختمان‌هايي از قبيل فروشگاه‌ها و رستوران‌ها. همچنين بايد نوع و ميزان زباله‌هاي اين مراكز نيز با سطلهاي گذاشته شده متناسب باشد.
بهترين مكان براي گذاشتن سطلهاي زباله، مكان‌هاي تجاري و پررفت و آمد در حاشيه پياده‌روها، نزديك به اغذيه فروشي‌ها و كنار صندلي‌هاي ايستگاه‌ها است.
برخي موارد را نيز در طراحي سطلهاي زباله بايد در نظر داشت، مانند تفاوت در طراحي سطلهاي زباله با توجه به نوع زباله، داشتن دريچه براي دور نگاه داشتن از خطر واژگوني و نفوذ حيوانات به آن و در نظر گرفتن اندازه سطل به تناسب ميزان استفاده و استحكام آن.
اين موارد نيز در طراحي سطلهاي زباله بايد در نظر گرفته شود: استقامت و دوام، موارد ضد حريق، رنگ، مقاومت در برابر آلودگي، لعاب داشتن سطل كه شامل رنگي مي‌شود كه به راحتي ورقه نشود، استفاده از پلاستيك‌هاي مقاوم و ورقه‌هاي استيل گالوانيزه.
معيارهاي رنگ‌آميزي مبلمان شهري تقسيمات منطقه‌اي، عناصر مختلف شهري، معماري و بافت منطقه‌اي، از معيارهاي اصلي رنگ‌آميزي مبلمان شهري محسوب مي‌شوند. در تقسيمات منطقه‌اي، عناصري مانند ويژگي‌هاي منطقه به لحاظ اقليمي و آب و هوايي، ويژگي‌هاي فرهنگي، مبلمان، علائم هدايتي، كيوسك‌ها، جدول‌ها، نرده‌ها و پل‌هاي عابر، مورد توجه قرار مي‌گيرد.
همچنين نوع رنگ بر پايه پژوهش‌هاي رنگ از منظر روان‌شناسي شهري، پژوهش‌هاي روانكاوانه هر منطقه و طبقه‌بندي نيازهاي رنگي بر اساس فرهنگ هر منطقه، رنگ فضاي سبز و رنگ‌بندي گل‌آرايي ، هارموني رنگ‌هاي طبيعي فضاي سبز با رنگ حصارها و عناصر جنبي موجود در فضا و معماري، پژوهش‌هاي تكنولوژيك و شيميايي رنگ و مصالح ماندگار و سازگار با شرايط محل و شرايط اقليمي آن، تعيين مي‌شود. همچنين كارشناسان به لحاظ شرايط اقليمي، فصل‌هاي تابستان و بهار را براي اين كار پيشنهاد مي‌كنند.
تهران از جمله شهرهايي است كه به لحاظ بصري و منظر عمومي، داراي اغتشاشات و بي‌نظمي‌هاي فراواني است و با كمي دقت مي‌توان وجود اين بي‌نظمي‌ها را در تمام نقاط و سيماي شهر احساس كرد.
كارشناسان، وجود رنگ مناسب در يك محيط شلوغ با مبلمان فرسوده و بي‌روح مانند تهران را براي ايجاد نشاط و آرامش در شهروندان ضروري مي‌دانند و همچنين اين عنصر را عاملي براي كمتر به نظر رسيدن اين خرابي‌‌‌ها و فرسودگي‌‌ها به شمار مي‌آورند.كيفيت رنگ‌آميزيبا توجه به شواهد و مدارك موجود، موضوع رنگ در تهران هيچگاه ـ چه در گذشته و چه در حال حاضرـ به شكل تخصصي دنبال نشده و كيفيت كاربرد رنگ در شهر از سوي اغلب كارشناسان ضعيف ارزيابي مي‌شود. به گفته كارشناسان رنگ‌هاي استفاده شده در تهران از نوع رنگ‌هاي روغني است و به ندرت از رنگ‌هاي ماشيني استفاده مي‌شود.
نویسنده : مهندس مهدی وکیلی صفا
ستایش یعنی این حسی که دارم
:)