آشنايي با شبكه هاي كامپيوتري و مدير شبكه (admin) در شبكه هاي كلاينت / سرور :
تعريف شبکه : در کل به اتصال تعدادی کامپيوتر به يکديگر به منظور استفاده از منابع همديگر شبکه گفته می شود به عبارت ديگر به هر وسيله که ما بتوانيم چند کامپيوتر را به يکديگر متصل نماييم در حقيقت يک شبکه ايجاد کرده ايم .
اما هدف از ايجاد شبکه چيست ؟
به طور کلی اهدافی مثل زير در ايجاد يک شبکه کامپيوتری دنبال می شود :
۱) استفاده مشترک از منابع
۲) استفاده از منابع راه دور
۳) افزايش امنيت و انعطاف پذيري
۴) مكانيزه كردن يا اتوماسيون كردن مجموعه ها
۵) استفاده بهينه از وقت و امكانات و صرفه جويي در هزينه ها
به نظر مي رسد كه همين موارد دلايل خوبي براي به راه انداختن يك شبكه مي باشد . ضمن اينكه موارد متعدد ديگري نيز مي باشد
اما در مطالب فوق يك كلمه به نام منابع را بكار برديم آيا مي دانيد منابع چه هستند ؟
منظور از منابع در كامپيوترها امكانات آنها مثل پردازنده مركزي < CPU > ، هارد ديسك ، پرينتر كه جزء منابع سخت افزاري هستند و بانكهاي اطلاعاتي ، فايلهاي صوتي و تصويري به عنوان منابع نرم افزاري مي باشد .
در بحث شبكه هاي كامپيوتري دسته بندي هاي مختلفي وجود دارد كه به مرور آنها را بررسي خواهيم كرد اما در ابتداي بحث يكي از اين دسته بنديها را معرفي خواهيم كرد :
۱) شبكه LAN : به شبكه هاي كوچك و محلي گفته مي شوند . مثلاً اگر در خانه اتان يك شبكه راه اندازي كنيد در واقع يك شبكه LAN ايجاد نموده ايد .
۲) شبكه WAN : اين شبكه در سطح بسيار بزرگي مطرح مي شود و حتي مي توان گفت در سطح جهاني همانند شبكه اينترنت ( خدا پدرش را بيامرزد ) . در اين شبكه براي ايجاد ارتباط از تجهيزات مخابراتي پيش رفته استفاده مي شود .
۳) شبكه MAN : در اصطلاح به شبكه هايي ما بين شبكه هاي LAN و WAN گفته مي شود و يك راه تشخيص آن ، اين است كه از تجهيزات مخابراتي آنچناني استفاده نمي شود مثلا اگر شركتي در يك شهر داراي چند شعبه باشد و بخواهيد آن شعبات را به يكديگر متصل كند اينچنين شبكه اي ايجاد مي كند .
سيستم هاي شبيه به شبكه
گاهی اوقات می توان کامپيوترها را به شکلی بکار برد که دقيقا با يک شبکه سر و کار نداريم اما می توان آنها را شبکه نيز به حساب آورد . به همين دليل نام آنها را سيستم های شبيه شبکه می ناميم و در زير آنها را توضيح می دهيم . اما قبل از آن بايد با مفهوم کامپيوتر Standelone آشنا شويد . به طور كلي به كامپيوتر هاي كه قادر باشيم پشت آنها قرار گيريم و با آنها كار انجام دهيم خواه به شبكه متصل نباشد يا امكان آن را نداشته باشد يك كامپيوتر Standelone گوييم .
اما سيستم هاي شبيه شبكه ، بطور كلي سه مورد مي باشند :
۱) كامپيوترهاي MainFrame : اين كامپيوترها داراي چندين پردازنده و حافظه هاي بزرگ مي باشند و ترمينالها كه فقط داراي مانيتور و صفحه كليد مي باشند به آن متصل مي شوند و از آن استفاده مي كنند. پس به نوعي مي توان آنها را نوعي شبكه ناميد اما نه بطور كامل .
۲) Distributed System ( سيستم هاي توزيع شده ) : اين سيستم هاي شامل جندين كامپيوتر جداگانه مي باشند كه بر روي همه آنها يك سيستم عامل مخصوص مانند ماخ ( Mach ) نصب مي شود و اين سيستم عامل است كه كليه پردازشها را مديريت مي كنند و تصميم مي گيرد كه مثلا اين برنامه روي كدام سيستم ها انجام شود و يا مثلا اين داده روي كدام سيستم ها ذخيره شود و در اين موارد كاربر نمي تواند هيچ كاري انجام دهد . اين كامپيوتر ها بيشتر براي انجام پردازشهاي بسيار سنگين و بصورت موازي بكار مي روند .
۳) كامپيوترهايي كه به يكديگر Link مي شوند : يكي از راههايي كه مي توان كامپيوترها را به يكديگر متصل كرد از طريق پورت هاي پشت آنها مي باشد . اگر دو كامپيوتر را بتوان از طريق پورت هاي پشت آنها به يكديگر متصل كرد در اصطلاح آنها را لينك كرده ايم . در سيستم عامل ويندوز نيز مي توانيد دو كامپيوتر را بدين روش به يكديگر متصل كنيد . براي اينكار در موقع نصب ويندوز بايد نرم افزار آن را نصب كنيد تا بتوانيد دو كامپيوتر را در قالب Host و Geast استفاده نماييد
شبكه ها را مي توان به دو گروه زير تقسيم نمود :
*) شبكه هاي نقطه به نقطه ( Peer To Peer ) كه نام ديگر آنها Work Group مي باشد .
**) شبكه هاي Server based كه به آنها Clinet / Server نيز مي گويند .
دسته ديگري از شبكه ها
شبکه های Peer-to-Peer به شبكه هايی گفته می شود كه در آن تعدادی كامپيوتر به كمك يك كابل يا چيزی شبيه به آن به يكديگر متصل می شوند . در اين نوع شبكه خبری از كاپيوتر سرويس دهنده به صورت جداگانه نيست و تمام كامپيوترها هم به صورت كلاينت و هم بصورت سرور عمل می كنند و انجام اموری مثل مديريت فايلها ، دادن مجوزهای دسترسی ( البته نه بصورت درست و حسابی ) به عهده كاربر همان كامپيوتر است . اما در شبكه های كلاينت/ سروری يك كامپيوتر بنام سرور وجود دارد كه تمام امور مديريتی و دادن مجوزهای دسترسی و موارد ديگر از اين دست را به عهده دارد و معمولا تمام افراد پشت آن قرار نمی گيرند و اجازه كار با آن را ندارند بلكه فقط شخص مدير شبكه ( Administrator ) با آن كار می كند . اما اجازه بدهيد تا يك مقايسه مابين اين دو شبكه داشته باشيم :
۱) اندازه ،تعداد و مكان : اگر در حدود ۱۵ كامپيوتر ( البته صحيحتر آن ۱۰ عدد می باشد ) داشته باشيم بهتر است از شبكه نقطه به نقطه استفاده شود و اگر تعداد از آن بيشتر شده بهتر است بدليل افت شديد كارآيی شبكه از شبكه كلاينت/ سروری استفاده شود . اگر از نظر مكانی كامپيوترها در فاصل دور نسبت به يكديگر باشند بهتر است از شبكه های كلاينت/ سروری استفاده شود . اگر بخواهيم يك محيط كوچك كه به ندرت گسترش و توسعه می يابد را شبكه بندی كنيم بهتر اس از شبكه نقطه به نقطه استفاده كنيم .
۲) منابع مشترك شده ( Share ) : در شبكه های نقطه به نقطه منابع مشترك شده بر روی تمام كامپيوترها گسترده شده اند و هر شخصی منابع مورد نظر خود را به اشتراك می گذارد يا از اشتراك خارج می كند . اما در شبكه های بر اساس كلاينت/ سرور تمام منابع مسترك شده بر روی يك كامپيوتر قرار دارد و به كمك همان كامپيوتر به اشتراك گذاشته می شود . يا از اشتراك خارج می شود .
۳) پشتيبانی سيستم عامل : شبكه های نقطه به نقطه توسط تمامی سيتم های عامل پشتيبانی می شوند اما شبكه های بر اساس كلاينت/ سرور را سيتم عاملهای خاص مانند Windows 2000 server ، Linux, Unix , Win Nt و اخيرا توسط سيستم عامل Windows 2003 پشتيبانی می شود.
۴) امنيت : شبكه های نقطه به نقطه دارای امنيت مطلوبی نيستند اما شبكه های بر اساس كلاينت/ سرور دارای امنيت بالايی هستند كه قابل توسعه نيز می باشد.
تعريف Right : به مجوزهای دسترسی كه به كاربران داده می شود در اصطلاح Right گويند .
تعريف Dedicated server : در بعضی از محيطهای شبكه كامپيوترهای سروری را به طور اختصاصی برای انجام بعضی كارها در نظر می گيريم ، كه به آنها سرورهای اختصاصی يا Dedicated server گويند . مثلاً در بعضی شبكه ها يك كامپيوتر برای ارائه فايلها در نظر گرفته می شود كه به آنها File server گويند و موارد مشابه ديگر .
تعريف Node : به كامپيوترها و كليه تجهيزات مرتبط با شبكه كه به تنهايی قادر به كار باشند Node يا گره گويند مانند : PC ها ، هاب ، سوئيچ
تعريف Webmaster : به مديران شبكه هايی كه بر روی اينترنت قرار دارند Webmaster گويند . بايد توجه كرد كه به مديران شبكه هايی كه بر روی اينترنت قرار ندارند Administrator گويند .
تعريف Login : در اصطلاح به عمل اتصال به شبكه يا ورود به شبكه گويند و به عمل خروج از شبكه Logout گويند .
تعريف GNOS : به سيستم های عامل گرافيكی شبكه GNOS گويند و اگر گرافيكی نباشد به آن NGNOS گويند . از سيستم های عامل گرافيكی می توان به ويندوز NT و لينوكس اشاره كرد و از سيستم های عامل غير گرافيكی می توان به Unix ، Novell اشاره كرد .
تعريف Diskless Network ( شبكه های بدون ديسك ) : گاهی اوقات می توان كامپيوترهای كلاينت را بدون هارد ديسك ، فلاپی ديسك و حتی CD-Rom در شبكه بكار ، برد . اين كلاينتها از طريق يك چيپ مخصوص كه بر روی كارت شبكه قرار دارد ، در هنگام بوت شدن و از طريق شبكه به كامپيوتر سرور بطور اتوماتيك متصل می شوند و از اين طريق سيستم عامل و برنامه های مورد نياز را بكار می برند . برای اطلاعات بيشتر هم می توانيد با همين عنوان در موتورهای جستجو به دنبال مطلب بگرديد .البته در بررسی كارت شبكه نيز مقدار بيشتری توضيح ارائه خواهيم كرد .
کارت شبکه (Lan Card)
کارت شبکه جهت اتصال کامپیوتر به شبکه محلی در سرعت های 100،10و1000 مگا بیت بر ثانیه بکار میرود . با پورتهای Rj-45 و BNC برای شبکه های مبتنی بر کابل مسی و با پورت فیبر نوری جهت ارتباط با فیبر نوری استفاده می شود . کارخانه های مختلفی این نوع کارت ها را با قیمت های مختلف و امکانات متنوع تولید می کنند.
هاب سوئیچ شبکه (switch)
قلب هر شبکه مبتنی بر روش استار را هاب سوئیچ تشکیل میدهد . سوئیچ های لایه 2 با تعداد پورت 5 ، 8 ، 16 ، 24 و گاهی 36 و 48 پورت نیز تولید می شوند . امروزه سرعت آنها معمولاً 10/100 و یا 1000 مگابیت بر ثانیه است .
سوئیچ ها دارای پورتهایR j- 45 و یا فیبر نوری و یا ترکیبی از هر دو هستند . در دو نوع رومیزی و رکمونت و یا رومیزی با قابلیت رکمونت جهت نصب در رکهای 19 اینچ استاندارد وجود دارند . سرعت سوئیچ کردن از مهمترین مشخصات یک سوئیچ است . متناسب با نیاز و طراحی شبکه ، سوئیچهای مختلفی با پورتهای متنوع در بازار بفروش می رسند . شرکت های معدودی سوئیچ جایگزین در مدت زمان گارانتی به شما ارائه می دهند که بدین وسیله می توانید شبکه خود را همواره بر پا نگه دارید . مدت زمان گارانتی سوئیچ ها معمولا بین 1 تا 3 سال است.
سوئیچ های مدیریتی (Managable Switch)
برای کنترل و نگهداری شبکه های بزرگ و یا شبکه هایی که نیاز به پهنای باند زیاد و کنترل شده دارند نیاز به استفاده از سوئیچهای مدیریتی داریم . با اینگونه سوئیچها می توان تنظیمات متنوعی از قبیل پهنای باند ، شبکه های مجازی ، کنترل و گزارشات ترافیکی شبکه و ... را انجام داد از مشخصاتی که تقریبا در تمام آنها مشترک است می توان به رکمونت بودن ، بدنه فلزی ، تعداد 24 پورت به بالا ، امکان افزودن چندین نوع ماژول برای کاربردهای مختلف ، خروجی پورت سریال برای مدیریت مستقیم ، امکان مدیریت از طریق وب ، دارا بودن نرم افزار مدیریتی ، پاورهای اینترنال ، پاورهای زاپاس و قیمت بسیار بالا نسبت به سوئیچ های رایج اشاره کرد . هنگام استفاده از چنین سوئیچ های گران قیمتی باید تمهیدات لازم از نظر برق و ارت در سیستم شبکه شما پیش بینی گردد . سرعت سوئیچ کردن داخلی و همچنین حجم دیتای انتقالی در زمان واحد از جمله مشخصات مهم سوئیچها وتعیین کننده قیمت آنها می باشد . برخی از این سوئیچ ها امکان کار در لایه 3 شبکه و یا یالاتر را نیز دارند . جهت اتصال چنین سوئیچ هایی به یکدیگر از سوئیچ های مرکز ی خاصی (Core) با توان تبادل دیتای بالا استفاده می شود .
ماژول سوئیچ
ماژولها قطعاتی سخت افزاری هستند که به سخت افزار اصلی متصل شده و امکاناتی را بسته به نیاز شبکه به آن اضافه می نمایند . به سوئیچهایی که دارای ورودی برای نصب ماژول هستند سوئیچهای ماژولار گفته می شود. هر خانواده ای از سوئیچها می توانند از یک تا چندین ماژول داشته باشد و کارخانه های مختلف ماژولهایی با کاربردهای متفاوت برای سوئیچهای خود عرضه می کنند . هر ماژول می تواند چندین پورت یکسان یا متفاوت داشته باشد . جدیدترین ماژولها ماژولهای SFB یا Mini GIBIC هستند که انواع پورتهای گیگا بیت بر روی فیبر نوری و کابل مسی ارائه می کنند . سوئیچ ماژولار این امکان را به طراح شبکه می دهد تا بتواند چندین نوع مدیا را در کنار هم داشته باشند . انتخاب ماژول نیاز به اطلاعات لازم در خصوص انواع مدیا و فواصل و سرعتهایی که ارائه می کنند دارد . ماژول های یک خانواده سوئیچ قیمت های بسیار متفاوتی دارد .
کی وی ام سوئیچ (KVM)
این دستگاه امکان کنترل 2 ، 4 ، 8 یا 16 دستگاه کامپیوتر را از طریق یک مانیتور و یک موس و یک کیبرد می دهد . معمولاً در رکبرای کنترل چندین سرور به کار می رود که باعث کاهش هزینه می شود . بعضی از انواع آن بهم مرتبط شده و تا 256 کامپیوتر یا بیشتر را نیز می توانند ساپورت کنند . یک مورد استفاده فراوان آن مربوط به اسمبل کنندگان و تعمیر کاران کامپیوتر می باشد .
پرینت سرور (Print Server)
می توانید 1 یا 3 دستگاه پرینتر را توسط پرینت سرور در اختیار همه کاربران شبکه بطور همزمان قرار دهید . پرینت سرور مستقیماً به سوئیچ شبکه متصل می شود . مزیت آن بر Print Sharing اینست که توان سرور یا دستگاه دیگر را بکار نمی گیرد ، ویروسی نمی شود ، هنگ نمی کند و خطای کاربر باعث از کار افتادن سرویس چاپ کاربران دیگر نمی شود . یک دستگاه لازم برای شبکه های بزرگ است .
اینترنت سرور
با اتصال مستقیم این دستگاه به سوئیچ شبکه همه کاربران می توانند بشرط داشتن مجوز از سرویس اینترنت استفاده کنند . 1 یا 2 مودم اکسترنال را می توانید با دو خط تلفن به 2 سرویس دهنده اینترنت متصل شوید . از امکانات دیگر دستگاه :Mail,Internet,DHCP,Account Server می باشد . تنظیمات آن از طریق Explorer انجام می شود .
دوربین شبکه ، اینترنت (IP Camera)
هنگامی که این نوع دوربین ها را به سوئیچ شبکه متصل می کنید تمام کاربران شبکه به شرط داشتن محوز می توانند تصویری را که این دوربین ها ارسال می کنند مشاهده نمایند . امکان کنترل 16 دوربین همزمان وجود دارد لنز آن قابل تنظیم است و برخی انواع آن صدا برداری و یا عملیات چرخش و زوم را نیز انجام می دهند . سرعت آن تا 30 فریم بر ثانیه و حداکثر دقت 480×640 می باشد .
روتر (Router)
شبکه ها را روترها (مسیریابها ) به هم متصل می کنند .تمام دنیا توسط روترها به هم متصل شده و بدین صورت شبکه اینترنت شکل گرفته است . این دستگاهها کارکرد پیچیده ای داشته و نیاز به تنظیمات نرم افزاری دارند . برخی از آن قابلیت نصب ماژول دارد و امکانات مختلفی توسط این ماژولها به آنها افزوده می گردد . پرفروش ترین روترها در بازار ایران ساخت شرکت سیسکو سیستمز می باشد . بسته به قدرت مدیریت و انتقال داده ها وامکانات ، قیمتهای متفاوتی دارند . هر روتر حداقل دارای یک پورت LAN جهت اتصال به شبکه محلی و یک پورت WAN جهت اتصال به شبکه دور دست می باشد.
ماژول روتر
قطعه سخت افزاری که درون روتر قرار می گیرد و امکانی خاص را به آن اضافه می کند . هر خانواده ای از روتر ، ماژولهای خاص خود را دارد که برای آن روتر طراحی شده است . بعنوان مثال ماژول NM16AM شانزده مودم آنالوگ را به روترهای سیسکو اضافه می نماید . متناسب با نوع ماژول قیمتهای متفاوتی از 50 دلار تا چند هزار دلار دارند .
کارت شبکه USB
با استفاده از این رابط کوچک می توان کامپیوتر را از طریق پورتUSB به شبکه متصل نمود . این دستگاه زمانی کاربرد دارد که کامپیوتر ما فاقد کارت شبکه باشد . انواع USB1.1 و USB 2.0 در بازار وجود دارد .
مدیا کانورتر فیبر نوری (Media Convertor)
برای انتقال داده ها از کابلهای شبکه به فیبر نوری بکار می روند . دارای سرعت 100 مگا بیت و هزار مگا بیت می باشند و بسته به مسافت و سرعت با انواع خروجی های SX,FX و LX ارائه می شوند . بطور معمول دارای یک پورت برای اتصال به کابل شبکه و یک پورت برای اتصال به فیبر نوری می باشند . نوع پورت فیبر نوری آن باید متناسب با کانکتورهای بکار رفته در شبکه انتخاب شود . جهت کار نیاز به منبع تغذیه دارند . اگر بخواهیم سوئیچی را که فاقد پورت فیبر نوری است به فیبر نوری وصل کنیم از مدیا کانورتر استفاده می کنیم .
مالتی پورت
اگر تعداد پورتهای یک دستگاه کامپیوتر یا سرور کافی نباشد می توان از مالتی پورت برای افزایش این پورتها بهره گرفت . این مالتی پورتها دارای دو نوع اینترنال و اکسترنال می باشند و 4 پورت ، 8 پورت و 8 پورت قابل افزایش تا 32 پورت آن وجود دارد . بیشترین کاربرد آن در ICT مربوط به اتصال چندین دستگاه مودم به یک سرور برای راه اندازی یک ISP کوچک یا یک شبکه اینترانت می باشد . اما در صنعت کاربردهای فراوانی دارد مانند کنترل دستگاههای CNC و سایر دستگاههایی که باروتکل های استاندارد سریال مانند RS232 کار می کنند . بر روی هر دستگاه کامپیوتر می توان تا 128 پورت سریال توسط این مالتی پورتها ایجاد کرد . سرعت انتقال دیتا عامل مهم تفاوت قیمت در مالتی پورت است .
گیت وی VOIP
Gateway می تواند سرویس تلفنی انتقال صدا بر روی خطوط دیتا را به ما ارائه کند . دارای دو نوع پورت FXS برای انتقال دیتا به صورت داخلی و FXO برای اتصال به تلفن یا گوشی تلفن معمولی هستند . هنگامی که بین دو مکان خطوط انتقال دیتا برقرار است می توان بدون هیچ گونه مزاحمتی خطوط تلفنی را نیز با استفاده از همین خطوط دیتا انتقال داد . بدین شکل می توانید یک خط تلفن را از تهران به مشهد انتقال دهیم . مورد استفاده آن را می توان در مراکزی که کارت تلفن اینترنتی عرضه می کنند دید .
IP تلفنی
این نوع گوشی های تلفن مستقیما به سوئیچ شبکه وصل می شوند و IP خاصی برای آنها تعریف می شود و می توانند تحت شبکه مانند یک تلفن معمولی کار کنند.پیش بینی می شود تلفن های آنالوگ فعلی در آینده ای نزدیک جای خود را به IP تلفن خواهند داد .
تعريف شبکه : در کل به اتصال تعدادی کامپيوتر به يکديگر به منظور استفاده از منابع همديگر شبکه گفته می شود به عبارت ديگر به هر وسيله که ما بتوانيم چند کامپيوتر را به يکديگر متصل نماييم در حقيقت يک شبکه ايجاد کرده ايم .
اما هدف از ايجاد شبکه چيست ؟
به طور کلی اهدافی مثل زير در ايجاد يک شبکه کامپيوتری دنبال می شود :
۱) استفاده مشترک از منابع
۲) استفاده از منابع راه دور
۳) افزايش امنيت و انعطاف پذيري
۴) مكانيزه كردن يا اتوماسيون كردن مجموعه ها
۵) استفاده بهينه از وقت و امكانات و صرفه جويي در هزينه ها
به نظر مي رسد كه همين موارد دلايل خوبي براي به راه انداختن يك شبكه مي باشد . ضمن اينكه موارد متعدد ديگري نيز مي باشد
اما در مطالب فوق يك كلمه به نام منابع را بكار برديم آيا مي دانيد منابع چه هستند ؟
منظور از منابع در كامپيوترها امكانات آنها مثل پردازنده مركزي < CPU > ، هارد ديسك ، پرينتر كه جزء منابع سخت افزاري هستند و بانكهاي اطلاعاتي ، فايلهاي صوتي و تصويري به عنوان منابع نرم افزاري مي باشد .
در بحث شبكه هاي كامپيوتري دسته بندي هاي مختلفي وجود دارد كه به مرور آنها را بررسي خواهيم كرد اما در ابتداي بحث يكي از اين دسته بنديها را معرفي خواهيم كرد :
۱) شبكه LAN : به شبكه هاي كوچك و محلي گفته مي شوند . مثلاً اگر در خانه اتان يك شبكه راه اندازي كنيد در واقع يك شبكه LAN ايجاد نموده ايد .
۲) شبكه WAN : اين شبكه در سطح بسيار بزرگي مطرح مي شود و حتي مي توان گفت در سطح جهاني همانند شبكه اينترنت ( خدا پدرش را بيامرزد ) . در اين شبكه براي ايجاد ارتباط از تجهيزات مخابراتي پيش رفته استفاده مي شود .
۳) شبكه MAN : در اصطلاح به شبكه هايي ما بين شبكه هاي LAN و WAN گفته مي شود و يك راه تشخيص آن ، اين است كه از تجهيزات مخابراتي آنچناني استفاده نمي شود مثلا اگر شركتي در يك شهر داراي چند شعبه باشد و بخواهيد آن شعبات را به يكديگر متصل كند اينچنين شبكه اي ايجاد مي كند .
سيستم هاي شبيه به شبكه
گاهی اوقات می توان کامپيوترها را به شکلی بکار برد که دقيقا با يک شبکه سر و کار نداريم اما می توان آنها را شبکه نيز به حساب آورد . به همين دليل نام آنها را سيستم های شبيه شبکه می ناميم و در زير آنها را توضيح می دهيم . اما قبل از آن بايد با مفهوم کامپيوتر Standelone آشنا شويد . به طور كلي به كامپيوتر هاي كه قادر باشيم پشت آنها قرار گيريم و با آنها كار انجام دهيم خواه به شبكه متصل نباشد يا امكان آن را نداشته باشد يك كامپيوتر Standelone گوييم .
اما سيستم هاي شبيه شبكه ، بطور كلي سه مورد مي باشند :
۱) كامپيوترهاي MainFrame : اين كامپيوترها داراي چندين پردازنده و حافظه هاي بزرگ مي باشند و ترمينالها كه فقط داراي مانيتور و صفحه كليد مي باشند به آن متصل مي شوند و از آن استفاده مي كنند. پس به نوعي مي توان آنها را نوعي شبكه ناميد اما نه بطور كامل .
۲) Distributed System ( سيستم هاي توزيع شده ) : اين سيستم هاي شامل جندين كامپيوتر جداگانه مي باشند كه بر روي همه آنها يك سيستم عامل مخصوص مانند ماخ ( Mach ) نصب مي شود و اين سيستم عامل است كه كليه پردازشها را مديريت مي كنند و تصميم مي گيرد كه مثلا اين برنامه روي كدام سيستم ها انجام شود و يا مثلا اين داده روي كدام سيستم ها ذخيره شود و در اين موارد كاربر نمي تواند هيچ كاري انجام دهد . اين كامپيوتر ها بيشتر براي انجام پردازشهاي بسيار سنگين و بصورت موازي بكار مي روند .
۳) كامپيوترهايي كه به يكديگر Link مي شوند : يكي از راههايي كه مي توان كامپيوترها را به يكديگر متصل كرد از طريق پورت هاي پشت آنها مي باشد . اگر دو كامپيوتر را بتوان از طريق پورت هاي پشت آنها به يكديگر متصل كرد در اصطلاح آنها را لينك كرده ايم . در سيستم عامل ويندوز نيز مي توانيد دو كامپيوتر را بدين روش به يكديگر متصل كنيد . براي اينكار در موقع نصب ويندوز بايد نرم افزار آن را نصب كنيد تا بتوانيد دو كامپيوتر را در قالب Host و Geast استفاده نماييد
شبكه ها را مي توان به دو گروه زير تقسيم نمود :
*) شبكه هاي نقطه به نقطه ( Peer To Peer ) كه نام ديگر آنها Work Group مي باشد .
**) شبكه هاي Server based كه به آنها Clinet / Server نيز مي گويند .
دسته ديگري از شبكه ها
شبکه های Peer-to-Peer به شبكه هايی گفته می شود كه در آن تعدادی كامپيوتر به كمك يك كابل يا چيزی شبيه به آن به يكديگر متصل می شوند . در اين نوع شبكه خبری از كاپيوتر سرويس دهنده به صورت جداگانه نيست و تمام كامپيوترها هم به صورت كلاينت و هم بصورت سرور عمل می كنند و انجام اموری مثل مديريت فايلها ، دادن مجوزهای دسترسی ( البته نه بصورت درست و حسابی ) به عهده كاربر همان كامپيوتر است . اما در شبكه های كلاينت/ سروری يك كامپيوتر بنام سرور وجود دارد كه تمام امور مديريتی و دادن مجوزهای دسترسی و موارد ديگر از اين دست را به عهده دارد و معمولا تمام افراد پشت آن قرار نمی گيرند و اجازه كار با آن را ندارند بلكه فقط شخص مدير شبكه ( Administrator ) با آن كار می كند . اما اجازه بدهيد تا يك مقايسه مابين اين دو شبكه داشته باشيم :
۱) اندازه ،تعداد و مكان : اگر در حدود ۱۵ كامپيوتر ( البته صحيحتر آن ۱۰ عدد می باشد ) داشته باشيم بهتر است از شبكه نقطه به نقطه استفاده شود و اگر تعداد از آن بيشتر شده بهتر است بدليل افت شديد كارآيی شبكه از شبكه كلاينت/ سروری استفاده شود . اگر از نظر مكانی كامپيوترها در فاصل دور نسبت به يكديگر باشند بهتر است از شبكه های كلاينت/ سروری استفاده شود . اگر بخواهيم يك محيط كوچك كه به ندرت گسترش و توسعه می يابد را شبكه بندی كنيم بهتر اس از شبكه نقطه به نقطه استفاده كنيم .
۲) منابع مشترك شده ( Share ) : در شبكه های نقطه به نقطه منابع مشترك شده بر روی تمام كامپيوترها گسترده شده اند و هر شخصی منابع مورد نظر خود را به اشتراك می گذارد يا از اشتراك خارج می كند . اما در شبكه های بر اساس كلاينت/ سرور تمام منابع مسترك شده بر روی يك كامپيوتر قرار دارد و به كمك همان كامپيوتر به اشتراك گذاشته می شود . يا از اشتراك خارج می شود .
۳) پشتيبانی سيستم عامل : شبكه های نقطه به نقطه توسط تمامی سيتم های عامل پشتيبانی می شوند اما شبكه های بر اساس كلاينت/ سرور را سيتم عاملهای خاص مانند Windows 2000 server ، Linux, Unix , Win Nt و اخيرا توسط سيستم عامل Windows 2003 پشتيبانی می شود.
۴) امنيت : شبكه های نقطه به نقطه دارای امنيت مطلوبی نيستند اما شبكه های بر اساس كلاينت/ سرور دارای امنيت بالايی هستند كه قابل توسعه نيز می باشد.
تعريف Right : به مجوزهای دسترسی كه به كاربران داده می شود در اصطلاح Right گويند .
تعريف Dedicated server : در بعضی از محيطهای شبكه كامپيوترهای سروری را به طور اختصاصی برای انجام بعضی كارها در نظر می گيريم ، كه به آنها سرورهای اختصاصی يا Dedicated server گويند . مثلاً در بعضی شبكه ها يك كامپيوتر برای ارائه فايلها در نظر گرفته می شود كه به آنها File server گويند و موارد مشابه ديگر .
تعريف Node : به كامپيوترها و كليه تجهيزات مرتبط با شبكه كه به تنهايی قادر به كار باشند Node يا گره گويند مانند : PC ها ، هاب ، سوئيچ
تعريف Webmaster : به مديران شبكه هايی كه بر روی اينترنت قرار دارند Webmaster گويند . بايد توجه كرد كه به مديران شبكه هايی كه بر روی اينترنت قرار ندارند Administrator گويند .
تعريف Login : در اصطلاح به عمل اتصال به شبكه يا ورود به شبكه گويند و به عمل خروج از شبكه Logout گويند .
تعريف GNOS : به سيستم های عامل گرافيكی شبكه GNOS گويند و اگر گرافيكی نباشد به آن NGNOS گويند . از سيستم های عامل گرافيكی می توان به ويندوز NT و لينوكس اشاره كرد و از سيستم های عامل غير گرافيكی می توان به Unix ، Novell اشاره كرد .
تعريف Diskless Network ( شبكه های بدون ديسك ) : گاهی اوقات می توان كامپيوترهای كلاينت را بدون هارد ديسك ، فلاپی ديسك و حتی CD-Rom در شبكه بكار ، برد . اين كلاينتها از طريق يك چيپ مخصوص كه بر روی كارت شبكه قرار دارد ، در هنگام بوت شدن و از طريق شبكه به كامپيوتر سرور بطور اتوماتيك متصل می شوند و از اين طريق سيستم عامل و برنامه های مورد نياز را بكار می برند . برای اطلاعات بيشتر هم می توانيد با همين عنوان در موتورهای جستجو به دنبال مطلب بگرديد .البته در بررسی كارت شبكه نيز مقدار بيشتری توضيح ارائه خواهيم كرد .
معرفي تجهيزات شبكه
کارت شبکه جهت اتصال کامپیوتر به شبکه محلی در سرعت های 100،10و1000 مگا بیت بر ثانیه بکار میرود . با پورتهای Rj-45 و BNC برای شبکه های مبتنی بر کابل مسی و با پورت فیبر نوری جهت ارتباط با فیبر نوری استفاده می شود . کارخانه های مختلفی این نوع کارت ها را با قیمت های مختلف و امکانات متنوع تولید می کنند.
هاب سوئیچ شبکه (switch)
قلب هر شبکه مبتنی بر روش استار را هاب سوئیچ تشکیل میدهد . سوئیچ های لایه 2 با تعداد پورت 5 ، 8 ، 16 ، 24 و گاهی 36 و 48 پورت نیز تولید می شوند . امروزه سرعت آنها معمولاً 10/100 و یا 1000 مگابیت بر ثانیه است .
سوئیچ ها دارای پورتهایR j- 45 و یا فیبر نوری و یا ترکیبی از هر دو هستند . در دو نوع رومیزی و رکمونت و یا رومیزی با قابلیت رکمونت جهت نصب در رکهای 19 اینچ استاندارد وجود دارند . سرعت سوئیچ کردن از مهمترین مشخصات یک سوئیچ است . متناسب با نیاز و طراحی شبکه ، سوئیچهای مختلفی با پورتهای متنوع در بازار بفروش می رسند . شرکت های معدودی سوئیچ جایگزین در مدت زمان گارانتی به شما ارائه می دهند که بدین وسیله می توانید شبکه خود را همواره بر پا نگه دارید . مدت زمان گارانتی سوئیچ ها معمولا بین 1 تا 3 سال است.
سوئیچ های مدیریتی (Managable Switch)
برای کنترل و نگهداری شبکه های بزرگ و یا شبکه هایی که نیاز به پهنای باند زیاد و کنترل شده دارند نیاز به استفاده از سوئیچهای مدیریتی داریم . با اینگونه سوئیچها می توان تنظیمات متنوعی از قبیل پهنای باند ، شبکه های مجازی ، کنترل و گزارشات ترافیکی شبکه و ... را انجام داد از مشخصاتی که تقریبا در تمام آنها مشترک است می توان به رکمونت بودن ، بدنه فلزی ، تعداد 24 پورت به بالا ، امکان افزودن چندین نوع ماژول برای کاربردهای مختلف ، خروجی پورت سریال برای مدیریت مستقیم ، امکان مدیریت از طریق وب ، دارا بودن نرم افزار مدیریتی ، پاورهای اینترنال ، پاورهای زاپاس و قیمت بسیار بالا نسبت به سوئیچ های رایج اشاره کرد . هنگام استفاده از چنین سوئیچ های گران قیمتی باید تمهیدات لازم از نظر برق و ارت در سیستم شبکه شما پیش بینی گردد . سرعت سوئیچ کردن داخلی و همچنین حجم دیتای انتقالی در زمان واحد از جمله مشخصات مهم سوئیچها وتعیین کننده قیمت آنها می باشد . برخی از این سوئیچ ها امکان کار در لایه 3 شبکه و یا یالاتر را نیز دارند . جهت اتصال چنین سوئیچ هایی به یکدیگر از سوئیچ های مرکز ی خاصی (Core) با توان تبادل دیتای بالا استفاده می شود .
ماژول سوئیچ
ماژولها قطعاتی سخت افزاری هستند که به سخت افزار اصلی متصل شده و امکاناتی را بسته به نیاز شبکه به آن اضافه می نمایند . به سوئیچهایی که دارای ورودی برای نصب ماژول هستند سوئیچهای ماژولار گفته می شود. هر خانواده ای از سوئیچها می توانند از یک تا چندین ماژول داشته باشد و کارخانه های مختلف ماژولهایی با کاربردهای متفاوت برای سوئیچهای خود عرضه می کنند . هر ماژول می تواند چندین پورت یکسان یا متفاوت داشته باشد . جدیدترین ماژولها ماژولهای SFB یا Mini GIBIC هستند که انواع پورتهای گیگا بیت بر روی فیبر نوری و کابل مسی ارائه می کنند . سوئیچ ماژولار این امکان را به طراح شبکه می دهد تا بتواند چندین نوع مدیا را در کنار هم داشته باشند . انتخاب ماژول نیاز به اطلاعات لازم در خصوص انواع مدیا و فواصل و سرعتهایی که ارائه می کنند دارد . ماژول های یک خانواده سوئیچ قیمت های بسیار متفاوتی دارد .
کی وی ام سوئیچ (KVM)
این دستگاه امکان کنترل 2 ، 4 ، 8 یا 16 دستگاه کامپیوتر را از طریق یک مانیتور و یک موس و یک کیبرد می دهد . معمولاً در رکبرای کنترل چندین سرور به کار می رود که باعث کاهش هزینه می شود . بعضی از انواع آن بهم مرتبط شده و تا 256 کامپیوتر یا بیشتر را نیز می توانند ساپورت کنند . یک مورد استفاده فراوان آن مربوط به اسمبل کنندگان و تعمیر کاران کامپیوتر می باشد .
پرینت سرور (Print Server)
می توانید 1 یا 3 دستگاه پرینتر را توسط پرینت سرور در اختیار همه کاربران شبکه بطور همزمان قرار دهید . پرینت سرور مستقیماً به سوئیچ شبکه متصل می شود . مزیت آن بر Print Sharing اینست که توان سرور یا دستگاه دیگر را بکار نمی گیرد ، ویروسی نمی شود ، هنگ نمی کند و خطای کاربر باعث از کار افتادن سرویس چاپ کاربران دیگر نمی شود . یک دستگاه لازم برای شبکه های بزرگ است .
اینترنت سرور
با اتصال مستقیم این دستگاه به سوئیچ شبکه همه کاربران می توانند بشرط داشتن مجوز از سرویس اینترنت استفاده کنند . 1 یا 2 مودم اکسترنال را می توانید با دو خط تلفن به 2 سرویس دهنده اینترنت متصل شوید . از امکانات دیگر دستگاه :Mail,Internet,DHCP,Account Server می باشد . تنظیمات آن از طریق Explorer انجام می شود .
دوربین شبکه ، اینترنت (IP Camera)
هنگامی که این نوع دوربین ها را به سوئیچ شبکه متصل می کنید تمام کاربران شبکه به شرط داشتن محوز می توانند تصویری را که این دوربین ها ارسال می کنند مشاهده نمایند . امکان کنترل 16 دوربین همزمان وجود دارد لنز آن قابل تنظیم است و برخی انواع آن صدا برداری و یا عملیات چرخش و زوم را نیز انجام می دهند . سرعت آن تا 30 فریم بر ثانیه و حداکثر دقت 480×640 می باشد .
روتر (Router)
شبکه ها را روترها (مسیریابها ) به هم متصل می کنند .تمام دنیا توسط روترها به هم متصل شده و بدین صورت شبکه اینترنت شکل گرفته است . این دستگاهها کارکرد پیچیده ای داشته و نیاز به تنظیمات نرم افزاری دارند . برخی از آن قابلیت نصب ماژول دارد و امکانات مختلفی توسط این ماژولها به آنها افزوده می گردد . پرفروش ترین روترها در بازار ایران ساخت شرکت سیسکو سیستمز می باشد . بسته به قدرت مدیریت و انتقال داده ها وامکانات ، قیمتهای متفاوتی دارند . هر روتر حداقل دارای یک پورت LAN جهت اتصال به شبکه محلی و یک پورت WAN جهت اتصال به شبکه دور دست می باشد.
ماژول روتر
قطعه سخت افزاری که درون روتر قرار می گیرد و امکانی خاص را به آن اضافه می کند . هر خانواده ای از روتر ، ماژولهای خاص خود را دارد که برای آن روتر طراحی شده است . بعنوان مثال ماژول NM16AM شانزده مودم آنالوگ را به روترهای سیسکو اضافه می نماید . متناسب با نوع ماژول قیمتهای متفاوتی از 50 دلار تا چند هزار دلار دارند .
کارت شبکه USB
با استفاده از این رابط کوچک می توان کامپیوتر را از طریق پورتUSB به شبکه متصل نمود . این دستگاه زمانی کاربرد دارد که کامپیوتر ما فاقد کارت شبکه باشد . انواع USB1.1 و USB 2.0 در بازار وجود دارد .
مدیا کانورتر فیبر نوری (Media Convertor)
برای انتقال داده ها از کابلهای شبکه به فیبر نوری بکار می روند . دارای سرعت 100 مگا بیت و هزار مگا بیت می باشند و بسته به مسافت و سرعت با انواع خروجی های SX,FX و LX ارائه می شوند . بطور معمول دارای یک پورت برای اتصال به کابل شبکه و یک پورت برای اتصال به فیبر نوری می باشند . نوع پورت فیبر نوری آن باید متناسب با کانکتورهای بکار رفته در شبکه انتخاب شود . جهت کار نیاز به منبع تغذیه دارند . اگر بخواهیم سوئیچی را که فاقد پورت فیبر نوری است به فیبر نوری وصل کنیم از مدیا کانورتر استفاده می کنیم .
مالتی پورت
اگر تعداد پورتهای یک دستگاه کامپیوتر یا سرور کافی نباشد می توان از مالتی پورت برای افزایش این پورتها بهره گرفت . این مالتی پورتها دارای دو نوع اینترنال و اکسترنال می باشند و 4 پورت ، 8 پورت و 8 پورت قابل افزایش تا 32 پورت آن وجود دارد . بیشترین کاربرد آن در ICT مربوط به اتصال چندین دستگاه مودم به یک سرور برای راه اندازی یک ISP کوچک یا یک شبکه اینترانت می باشد . اما در صنعت کاربردهای فراوانی دارد مانند کنترل دستگاههای CNC و سایر دستگاههایی که باروتکل های استاندارد سریال مانند RS232 کار می کنند . بر روی هر دستگاه کامپیوتر می توان تا 128 پورت سریال توسط این مالتی پورتها ایجاد کرد . سرعت انتقال دیتا عامل مهم تفاوت قیمت در مالتی پورت است .
گیت وی VOIP
Gateway می تواند سرویس تلفنی انتقال صدا بر روی خطوط دیتا را به ما ارائه کند . دارای دو نوع پورت FXS برای انتقال دیتا به صورت داخلی و FXO برای اتصال به تلفن یا گوشی تلفن معمولی هستند . هنگامی که بین دو مکان خطوط انتقال دیتا برقرار است می توان بدون هیچ گونه مزاحمتی خطوط تلفنی را نیز با استفاده از همین خطوط دیتا انتقال داد . بدین شکل می توانید یک خط تلفن را از تهران به مشهد انتقال دهیم . مورد استفاده آن را می توان در مراکزی که کارت تلفن اینترنتی عرضه می کنند دید .
IP تلفنی
این نوع گوشی های تلفن مستقیما به سوئیچ شبکه وصل می شوند و IP خاصی برای آنها تعریف می شود و می توانند تحت شبکه مانند یک تلفن معمولی کار کنند.پیش بینی می شود تلفن های آنالوگ فعلی در آینده ای نزدیک جای خود را به IP تلفن خواهند داد .
ستایش یعنی این حسی که دارم
:)
