۰۵-۰۹-۹۱، ۰۵:۳۷ ب.ظ
امروزه موسسات، مراکز جراحی محدود، مطب‌ها و درمانگاه‌های بسیاری برای ترمیم، کاشت و پیوند مو فعالیت دارند که در این میان افرادی غیرمتخصص و یا در اماکن غیرمجاز و نامناسب اقدام به تبلیغات گسترده و اعمال جراحی در این زمینه می‌کنند. پیرو موارد مطرح شده و شکایات متعدد ارسال شده از طریق دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در خصوص کاشت مو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بخشنامه‌ای را صادر کرد که در آن اعلام گردید متخصصان واجد شرایط برای انجام کاشت مو شامل متخصصان پوست، جراحان پلاستیک و جراحان سر و گردن هستند که دانش کافی در زمینه بیماری‌های پوستی و مو داشته باشند
این متخصصان نیاز به داشتن مدرک ندارند و سایر تخصص‌های جراحی منوط به ارایه مدرک معتبر دانشگاهی مورد تایید معاونت آموزشی قادر به ارایه خدمت مذکور هستند.
از جمله موارد دیگر این بخشنامه مکان کاشت مو است که شامل درمانگاه‌های تخصصی پوست و مو، مرکز جراحی محدود و بیمارستان‌هایی که بخش پوست با مسوولیت متخصص پوست دارند خواهد بود و به این وسیله انجام عمل کاشت مو در مطب‌ها مجاز نیست. امکانات مانیتور قلبی و احیای بیمار و حضور متخصص یا تکنیسین بی‌هوشی الزامی است. با استناد به این بخشنامه وزارت بهداشت که براساس قانون متولی امر تضمین و تامین سلامتی شهروندان ایرانی است، انجام اعمال زیبایی توسط افراد فاقد صلاحیت در اماکن غیرمجاز نظیر آرایشگاه‌ها به طرز بی‌رویه‌ای در حال انجام بوده و متاسفانه افزایش روزافزونی به خود گرفته است که باعث بروز مشکلات و معضلات درمانی جدی و چه بسا خسارت غیرقابل جبران مالی و جانی شهروندان عزیز گردیده است لذا به منظور حفظ و ارتقای سطح سلامتی ضمن خودداری از مراجعه به مراکز غیرمجاز جهت انجام این‌گونه اعمال باید موارد تخلف مشاهده شده در شهرستان‌ها به شبکه‌های بهداشت و درمان و در مراکز استان‌ها به اداره نظارت بر درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اعلام شود تا براساس قانون از فعالیت غیرمجاز این افراد که مخل سلامت اجتماعی است جلوگیری به عمل آید. انجام جراحی کاشت مو احتیاج به رعایت استانداردهای فضای فیزیکی و استانداردهای تجهیزاتی و نیروهای تخصصی تعریف شده دارد لذا طبق دستورات وزارت بهداشت انجام آن در مطب‌ها غیرقانونی است و برای انجام اعمال جراحی چون کاشت، ترمیم و پیوند مو تنها تکنیسین بودن و دانستن تکنیک آن کافی نیست بلکه داشتن تخصص و آشنایی با بیماری‌های پوست و مو و شناسایی آنها اهمیت ویژه‌ای دارد.
ضمنا مدارک صادر شده از انجمن بین‌المللی کاشت مو یا عضویت در این انجمن فاقد ارزش قانونی جهت انجام عمل کاشت مو است و در میان مدارک دانشگاهی که بسیاری از آنها نیز در کشورهای غربی از جمله آمریکا و انگلیس صادر می‌گردد، تنها مدرکی دارای ارزش و اعتبار است که توسط سفارت ایران در کشور مربوطه و کمیته ارزشیابی علمی تخصصی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران مورد تایید قرار گیرد و با مهر جمهوری اسلامی ایران صادر شود.
بنابراین عضویت پزشکان، پرستاران یا پیراپزشکان در انجمن بین‌المللی کاشت مو انجمن اروپایی کاشت مو یا انجمن پیوند موی ایتالیا و فرانسه و مدارک صادر شده از آنها تحت هر عنوانی مجوز انجام پیوند مو نمی‌باشد. شایان ذکر است ضروری است انجام این قبیل جراحی‌ها و اقدامات درمانی در این زمینه که بعضا حتی توسط متخصص نیاز به جراحی نداشته و تنها بیماری پوستی محسوب می‌شود، تحت نظر افراد مورد تایید و متخصص و در اماکن مجاز تحت پوشش معاونت درمان و وزارت بهداشت صورت گیرد.
اگر داوطلب پیوند مو هستید، اولین کار مهم شما پیدا کردن یک جراح باتجربه در زمینه پیوند مو است تا بتواند بهترین و طبیعی‌ترین کاشت مو را برای شما انجام دهد. توجه به این نکته بسیار ارزشمند است زیرا باید در قبال صرف وقت و هزینه جراحی بتوانید به نتیجه رضایت‌بخشی برسید. در صورتی که جراح مربوطه تخصص کافی در این زمینه نداشته باشد، می‌تواند باعث از بین رفتن موهای سالم فرد شده و یک طاسی دایمی برای بیمار ایجاد کند.
سال‌ها پیش برای کاشت مو از روش پانچ استفاده می‌شد که در آن، ظاهر موهای کاشته شده بعد از رشد، مشابه موهای عروسک بوده و به صورت دسته‌های ۲۰ تایی رشد می‌کند، به خصوص بعد از خیس کردن این موها، نمای عروسکی آن بیشتر نمایان شده و مورد رضایت بیماران نیست. از عوارض دیگر این روش رشد ضعیف موهای کاشته شده و باقی ماندن اسکار (جوشگاه) در پوست سر است.
در حالت طبیعی وقتی دقیق به پوست سر خود نگاه کنید، متوجه می‌شوید موهایتان در دسته‌های یک تا ۴ تایی رشد می‌کنند، پس اگر گرافت‌های کاشته شده به این اندازه ظریف باشند نمای سر، عروسکی و غیرطبیعی نمی‌شود. بعد از گذشت سال‌ها همراه با پیشرفت علم و تکنولوژی در زمینه پیوند مو روش فولیکولار یونیت ابداع شد. در این روش نوار برداشته شده از پشت سر به واحدهای فولیکولی که به طور طبیعی در سر هستند تقسیم می‌شود، بنابراین به هیچ عنوان نمای عروسکی ایجاد نمی‌شود. جراحان متخصص در زمینه پیوند مو از این روش استفاده می‌کنند و روش پانچ کنار گذاشته شده است.
در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشم‌گیری در زمینه پیوند مو مشاهده می‌شود و همه آنها نمایان‌گر این نکته است که با وجودی که این جراحی به ظاهر ساده و با بیحسی موضعی به صورت سرپایی انجام می‌شود ولی عملی بسیار ظریف و حساس بوده و رعایت صدها نکته مهم در آن الزامی است تا بتوان به بهترین نتیجه و بالاترین درصد رشد موهای کاشته شده رسید. تیم پیوند مورد نظر شما باید مجموعه‌ای از افراد باتجربه و بااطلاع باشد تا عوارض بسیار نادر این جراحی گریبانگیر شما نشود و موهای کاشته شده با رعایت نکات و تکنیک‌های جدید با درصد بالایی بتوانند رشد کنند.
● پیوند مو را سرسری نگیرید
بسیاری از اعمال جراحی پزشکی هستند که امکان دارد به ظاهر خیلی پیچیده نیایند و همین امر موجب می‌شود مردم تصور کنند برای انجام آنها به دانش تخصص پزشکی نیازی نیست. مثلا شاید امروزه به راحتی بتوانید مراحل یک جراحی پلک یا بینی و یا کاشت مو را در کتاب‌ها یا اینترنت ببینید و با خود بگویید حتما یک پزشک عمومی که دوره این کار را دیده باشد و مدرکی از فلان کلینیک خارج از کشور در این‌باره اخذ کرده باشد کاملا قادر به انجام آن است و نیازی به یک جراح متخصص نیست. در حالی که این کار یک دانش تخصصی می‌خواهد و آن پزشک باید در دوره رزیدنتی به شناخت کافی دست یابد و در حضور اساتید خود مهارت کسب کند. در مورد پیوند مو نیز قضیه به همین صورت است. بعضی از افراد هستند که نه متخصص پوست و مو هستند، نه تخصص جراحی سرو گردن دارند و نه جراح پلاستیک‌اند، اما می‌گویند قادرند پیوند مو انجام دهند. اغلب آنها می‌گویند عضو انجمن بین‌المللی پیوند مو در کشورهای اروپایی هستند و با این عناوین مردم را به خود جلب می‌کنند
.
اجازه بدهید نکته مهمی را در این خصوص یادآور شوم که به غیر از سه تخصصی که نام بردم، تنها کسانی قادرند این کار را انجام دهند که وزارت بهداشت مدرک آنها را تایید کرده باشد. صرف اینکه فردی در یک کشور اروپایی دوره دیده باشد کفایت نمی‌کند و قابل اعتماد نیست، ضمنا عضو بودن در انجمن‌های یاد شده هیچ ارزشی ندارد چون هر کسی که تمایل داشته باشد از پزشک عمومی و پرستار و غیره می‌توانند در آن عضو شوند. داشتن دانش تخصصی برای این کار الزامی است زیرا در خیلی از بیماری‌های پوست و مو نباید پیوند انجام شود. برای مثال امکان دارد در سر بیماری که مراجعه کرده است هیچ نشانی از پسوریازیس نبینیم ولی با دانشی که داریم به معاینه زانو یا آرنج شخص می‌پردازیم یا گاهی در معاینه متوجه می‌شویم فرد به لوپوس مبتلاست و یا لیکن پلان دارد. اگر به دلیل عدم دانش کافی برای فردی که در سرش نشانی از بیماری پسوریازیس نیست پیوند مو انجام شود، (نه فقط پیوند مو بلکه هر دستکاری یا جراحی دیگر در بدنش) بدن او پر از پسوریازیس خواهد شد.
پزشک متخصص پوست بیماری ها را می‌شناسد و بررسی می‌کند و گرنه اینکه صرفا بیحسی انجام شود و موها را از پشت‌سر بردارند و به قسمت جلو پیوند دهند کاری است که در اکثر پیوندها به تکنیسین واگذار می‌شود. عمدتا تکنیسین‌های آموزشی دیده زیرنظر پزشک می‌آموزند چه‌طور در این کار به او کمک کنند. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت در یک مطب که استریل نیست و عفونت‌ها به آسانی اضافه می‌شوند و مشکل‌ساز خواهند شد، پیوند مو صورت گیرد. اگر پزشکی یکی دو بار در مطب این کار را انجام داده است و اتفاقی هم نیفتاده نمی‌تواند مجوزی باشد که دوباره با جان مریض‌ها بازی کند. خوشبختانه وزارت بهداشت بیانیه‌ای در همین مورد داده است که انجام چنین کارهایی مانند پیوند مو در مطب ممنوع است و باید در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها انجام شود و قطعا متخصصی که تاییدیه وزارت بهداشت دارد قادر به انجام این کار است. مطالبی که مطرح کردم جهت اطلاع شما بیماران عزیز و متقاضیان کاشت مو است، امیدوارم با حقوق خود آشنا شده باشید.
این متخصصان نیاز به داشتن مدرک ندارند و سایر تخصص‌های جراحی منوط به ارایه مدرک معتبر دانشگاهی مورد تایید معاونت آموزشی قادر به ارایه خدمت مذکور هستند.
از جمله موارد دیگر این بخشنامه مکان کاشت مو است که شامل درمانگاه‌های تخصصی پوست و مو، مرکز جراحی محدود و بیمارستان‌هایی که بخش پوست با مسوولیت متخصص پوست دارند خواهد بود و به این وسیله انجام عمل کاشت مو در مطب‌ها مجاز نیست. امکانات مانیتور قلبی و احیای بیمار و حضور متخصص یا تکنیسین بی‌هوشی الزامی است. با استناد به این بخشنامه وزارت بهداشت که براساس قانون متولی امر تضمین و تامین سلامتی شهروندان ایرانی است، انجام اعمال زیبایی توسط افراد فاقد صلاحیت در اماکن غیرمجاز نظیر آرایشگاه‌ها به طرز بی‌رویه‌ای در حال انجام بوده و متاسفانه افزایش روزافزونی به خود گرفته است که باعث بروز مشکلات و معضلات درمانی جدی و چه بسا خسارت غیرقابل جبران مالی و جانی شهروندان عزیز گردیده است لذا به منظور حفظ و ارتقای سطح سلامتی ضمن خودداری از مراجعه به مراکز غیرمجاز جهت انجام این‌گونه اعمال باید موارد تخلف مشاهده شده در شهرستان‌ها به شبکه‌های بهداشت و درمان و در مراکز استان‌ها به اداره نظارت بر درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اعلام شود تا براساس قانون از فعالیت غیرمجاز این افراد که مخل سلامت اجتماعی است جلوگیری به عمل آید. انجام جراحی کاشت مو احتیاج به رعایت استانداردهای فضای فیزیکی و استانداردهای تجهیزاتی و نیروهای تخصصی تعریف شده دارد لذا طبق دستورات وزارت بهداشت انجام آن در مطب‌ها غیرقانونی است و برای انجام اعمال جراحی چون کاشت، ترمیم و پیوند مو تنها تکنیسین بودن و دانستن تکنیک آن کافی نیست بلکه داشتن تخصص و آشنایی با بیماری‌های پوست و مو و شناسایی آنها اهمیت ویژه‌ای دارد.
ضمنا مدارک صادر شده از انجمن بین‌المللی کاشت مو یا عضویت در این انجمن فاقد ارزش قانونی جهت انجام عمل کاشت مو است و در میان مدارک دانشگاهی که بسیاری از آنها نیز در کشورهای غربی از جمله آمریکا و انگلیس صادر می‌گردد، تنها مدرکی دارای ارزش و اعتبار است که توسط سفارت ایران در کشور مربوطه و کمیته ارزشیابی علمی تخصصی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران مورد تایید قرار گیرد و با مهر جمهوری اسلامی ایران صادر شود.
بنابراین عضویت پزشکان، پرستاران یا پیراپزشکان در انجمن بین‌المللی کاشت مو انجمن اروپایی کاشت مو یا انجمن پیوند موی ایتالیا و فرانسه و مدارک صادر شده از آنها تحت هر عنوانی مجوز انجام پیوند مو نمی‌باشد. شایان ذکر است ضروری است انجام این قبیل جراحی‌ها و اقدامات درمانی در این زمینه که بعضا حتی توسط متخصص نیاز به جراحی نداشته و تنها بیماری پوستی محسوب می‌شود، تحت نظر افراد مورد تایید و متخصص و در اماکن مجاز تحت پوشش معاونت درمان و وزارت بهداشت صورت گیرد.
اگر داوطلب پیوند مو هستید، اولین کار مهم شما پیدا کردن یک جراح باتجربه در زمینه پیوند مو است تا بتواند بهترین و طبیعی‌ترین کاشت مو را برای شما انجام دهد. توجه به این نکته بسیار ارزشمند است زیرا باید در قبال صرف وقت و هزینه جراحی بتوانید به نتیجه رضایت‌بخشی برسید. در صورتی که جراح مربوطه تخصص کافی در این زمینه نداشته باشد، می‌تواند باعث از بین رفتن موهای سالم فرد شده و یک طاسی دایمی برای بیمار ایجاد کند.
سال‌ها پیش برای کاشت مو از روش پانچ استفاده می‌شد که در آن، ظاهر موهای کاشته شده بعد از رشد، مشابه موهای عروسک بوده و به صورت دسته‌های ۲۰ تایی رشد می‌کند، به خصوص بعد از خیس کردن این موها، نمای عروسکی آن بیشتر نمایان شده و مورد رضایت بیماران نیست. از عوارض دیگر این روش رشد ضعیف موهای کاشته شده و باقی ماندن اسکار (جوشگاه) در پوست سر است.
در حالت طبیعی وقتی دقیق به پوست سر خود نگاه کنید، متوجه می‌شوید موهایتان در دسته‌های یک تا ۴ تایی رشد می‌کنند، پس اگر گرافت‌های کاشته شده به این اندازه ظریف باشند نمای سر، عروسکی و غیرطبیعی نمی‌شود. بعد از گذشت سال‌ها همراه با پیشرفت علم و تکنولوژی در زمینه پیوند مو روش فولیکولار یونیت ابداع شد. در این روش نوار برداشته شده از پشت سر به واحدهای فولیکولی که به طور طبیعی در سر هستند تقسیم می‌شود، بنابراین به هیچ عنوان نمای عروسکی ایجاد نمی‌شود. جراحان متخصص در زمینه پیوند مو از این روش استفاده می‌کنند و روش پانچ کنار گذاشته شده است.
در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشم‌گیری در زمینه پیوند مو مشاهده می‌شود و همه آنها نمایان‌گر این نکته است که با وجودی که این جراحی به ظاهر ساده و با بیحسی موضعی به صورت سرپایی انجام می‌شود ولی عملی بسیار ظریف و حساس بوده و رعایت صدها نکته مهم در آن الزامی است تا بتوان به بهترین نتیجه و بالاترین درصد رشد موهای کاشته شده رسید. تیم پیوند مورد نظر شما باید مجموعه‌ای از افراد باتجربه و بااطلاع باشد تا عوارض بسیار نادر این جراحی گریبانگیر شما نشود و موهای کاشته شده با رعایت نکات و تکنیک‌های جدید با درصد بالایی بتوانند رشد کنند.
● پیوند مو را سرسری نگیرید
بسیاری از اعمال جراحی پزشکی هستند که امکان دارد به ظاهر خیلی پیچیده نیایند و همین امر موجب می‌شود مردم تصور کنند برای انجام آنها به دانش تخصص پزشکی نیازی نیست. مثلا شاید امروزه به راحتی بتوانید مراحل یک جراحی پلک یا بینی و یا کاشت مو را در کتاب‌ها یا اینترنت ببینید و با خود بگویید حتما یک پزشک عمومی که دوره این کار را دیده باشد و مدرکی از فلان کلینیک خارج از کشور در این‌باره اخذ کرده باشد کاملا قادر به انجام آن است و نیازی به یک جراح متخصص نیست. در حالی که این کار یک دانش تخصصی می‌خواهد و آن پزشک باید در دوره رزیدنتی به شناخت کافی دست یابد و در حضور اساتید خود مهارت کسب کند. در مورد پیوند مو نیز قضیه به همین صورت است. بعضی از افراد هستند که نه متخصص پوست و مو هستند، نه تخصص جراحی سرو گردن دارند و نه جراح پلاستیک‌اند، اما می‌گویند قادرند پیوند مو انجام دهند. اغلب آنها می‌گویند عضو انجمن بین‌المللی پیوند مو در کشورهای اروپایی هستند و با این عناوین مردم را به خود جلب می‌کنند
.
اجازه بدهید نکته مهمی را در این خصوص یادآور شوم که به غیر از سه تخصصی که نام بردم، تنها کسانی قادرند این کار را انجام دهند که وزارت بهداشت مدرک آنها را تایید کرده باشد. صرف اینکه فردی در یک کشور اروپایی دوره دیده باشد کفایت نمی‌کند و قابل اعتماد نیست، ضمنا عضو بودن در انجمن‌های یاد شده هیچ ارزشی ندارد چون هر کسی که تمایل داشته باشد از پزشک عمومی و پرستار و غیره می‌توانند در آن عضو شوند. داشتن دانش تخصصی برای این کار الزامی است زیرا در خیلی از بیماری‌های پوست و مو نباید پیوند انجام شود. برای مثال امکان دارد در سر بیماری که مراجعه کرده است هیچ نشانی از پسوریازیس نبینیم ولی با دانشی که داریم به معاینه زانو یا آرنج شخص می‌پردازیم یا گاهی در معاینه متوجه می‌شویم فرد به لوپوس مبتلاست و یا لیکن پلان دارد. اگر به دلیل عدم دانش کافی برای فردی که در سرش نشانی از بیماری پسوریازیس نیست پیوند مو انجام شود، (نه فقط پیوند مو بلکه هر دستکاری یا جراحی دیگر در بدنش) بدن او پر از پسوریازیس خواهد شد.
پزشک متخصص پوست بیماری ها را می‌شناسد و بررسی می‌کند و گرنه اینکه صرفا بیحسی انجام شود و موها را از پشت‌سر بردارند و به قسمت جلو پیوند دهند کاری است که در اکثر پیوندها به تکنیسین واگذار می‌شود. عمدتا تکنیسین‌های آموزشی دیده زیرنظر پزشک می‌آموزند چه‌طور در این کار به او کمک کنند. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت در یک مطب که استریل نیست و عفونت‌ها به آسانی اضافه می‌شوند و مشکل‌ساز خواهند شد، پیوند مو صورت گیرد. اگر پزشکی یکی دو بار در مطب این کار را انجام داده است و اتفاقی هم نیفتاده نمی‌تواند مجوزی باشد که دوباره با جان مریض‌ها بازی کند. خوشبختانه وزارت بهداشت بیانیه‌ای در همین مورد داده است که انجام چنین کارهایی مانند پیوند مو در مطب ممنوع است و باید در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها انجام شود و قطعا متخصصی که تاییدیه وزارت بهداشت دارد قادر به انجام این کار است. مطالبی که مطرح کردم جهت اطلاع شما بیماران عزیز و متقاضیان کاشت مو است، امیدوارم با حقوق خود آشنا شده باشید.
