چه کساني نياز به جراحي بيني دارند؟

[.مليكا.]

روز به روز بر تعداد متقاضيان جراحي بيني در كشور افزوده مي‌ شود، اما كارشناسان هشدار مي ‌دهند كه فقط كساني كه به دليل انحراف بيني دچار گرفتگي بيني، سينوزيت‌ هاي مكرر و تنگي نفس مي باشند، بايد جراحي کنند.
دكتر پرويز انصاري، جراح پلاستيك بيني با تاييد اين امر اظهار داشت: انحراف بيني را مي‌ توان به دو شكل انحراف بيني خارجي و بيني داخلي عنوان كرد كه آن چه ما به‌ عنوان انحراف بيني مطرح مي‌ كنيم، در حقيقت انحراف تيغه مياني بيني است.
بيني خارجي هم داراي انحرافاتي است كه اين انحرافات، انحراف بيني تلقي نمي ‌شوند و انحراف بيني داخلي، جزء كارهاي جراحي پلاستيك محسوب مي‌ شود.
ولي در اين ميان دكتر محسن نراقي، رئيس مركز تحقيقات راينولوژي و متخصص گوش و حلق و بيني، يكي از مهم ‌ترين مشكلات داخل بيني كه در جراحي‌ هاي پلاستيك مطرح است را انحراف تيغه بيني مي ‌داند و معتقد است: در بسياري از بيماران، انحراف بيروني بيني، با درجات مختلفي از انحراف تيغه داخلي بيني همراه است. در صورتي كه بيماري براي جراحي زيبايي بيني مراجعه نمايد و مبتلا به پوليپ بيني باشد، ابتدا بايد پوليپ او درمان شود و بعد جراحي پلاستيك بيني را انجام دهد.
هر انحراف بيني نياز به اصلاح دارد
با اين حال در تعدادي از بيماران، بدون هيچ انحرافي در ظاهر بيني، تيغه داخلي بيني دچار انحراف شديد است و اين نوع از انحراف‌ ها، فقط با معاينه دقيق داخل بيني قابل تشخيص است.
دكتر پرويز انصاري نيز معتقد است: با انجام اعمال جراحي، انحراف تيغه مياني بيني در داخل بيني را مي ‌توان برطرف كرد، اما انحرافات ظاهري را نمي ‌توان رفع كرد. بعضي از بيماران فكر مي‌ كنند كه اگر تيغه مياني بيني‌ شان اصلاح شود، مشکل ظاهري بيني شان هم اصلاح خواهد شد كه براي اصلاح اين تفكر، جراح قبل از عمل جراحي، بايد بيمار را از اين مسئله آگاه كند.
وي مي ‌افزايد: زماني انحراف بيني نياز به عمل جراحي ندارد كه با وجود انحراف بيني، مشكلات تنفسي براي فرد ايجاد نشده و باعث اختلال در نفس كشيدن آن نشود.
اين جراح پلاستيك توضيح مي ‌دهد: اگر فردي به جز جراحي انحراف بيني، قصد جراحي زيبايي بيني را نيز دارد بهتر است، اين دو جراحي را هم زمان با هم انجام دهد.
به هر حال به گفته كارشناسان، انحراف تيغه بيني در هر دو دسته ياد شده نياز به اصلاح حين جراحي دارد، به‌ طوري ‌كه ابتداي جراحي، قبل از شروع اقدامات مربوط به زيبايي و تغيير شكل ظاهري بيني، لازم است جراح تمام تلاش خود را مصروف رفع انحراف تيغه بيني و باز نمودن راه تنفسي نمايد و پس از اطمينان از برقراري راه طبيعي تنفس، به قسمت دوم عمل جراحي، يعني اصلاح ظاهر بيني بپردازد.
به گفته دكتر نراقي اگر تيغه داخلي بيني اصلاح نشود، پس از عمل، بيمار با مشكلات تنفسي مواجه خواهد شد.
شاخك‌ هاي داخل بيني
مشكل شايع ديگر در داخل بيني، رشد بيش از حد شاخك‌ هاي داخل بيني است. در هر فرد به‌ طور طبيعي، در هر سمت بيني 3 برآمدگي استخواني در داخل بيني وجود دارد كه در فارسي "شاخك" و در اصطلاح پزشكي "توربينيت ‌بيني" ناميده مي ‌شوند.
هواي تنفسي حين عبور از بيني، از لابه‌لاي اين برآمدگي‌ ها عبور كرده و اعمال مختلفي مانند تصفيه، مرطوب ‌سازي‌ و گرم كردن هوا روي آن انجام مي ‌شود. بنا بر علل مختلف، ممكن است اين شاخك‌ ها بيش از اندازه رشد كنند و موجب تنگ نمودن راه هوايي داخل بيني شوند.
به گفته اين متخصص گوش و حلق و بيني، در صورتي ‌كه رشد بيش از حد اين شاخك‌ ها با درمان‌ هاي دارويي قابل معالجه نباشد و مشكلات تنفسي براي بيمار ايجاد نموده باشد، با روش ‌هاي مختلف جراحي مي ‌توان از اندازه آن ها کم کرد.
وي توضيح مي ‌دهد: در گذشته روش ‌هاي جراحي شامل برداشتن تمام يا قسمت زيادي از اين شاخك‌ ها بوده است كه اين گونه اعمال جراحي با عوارض مختلفي همراه بوده، ولي با پيشرفت‌ هاي صورت گرفته در جراحي بيني، بدون برداشتن و يا دادن برش روي شاخك ‌ها، كاهش حجم آن ها با استفاده از روش‌ هاي نوين امكان پذير شده است؛ به ‌عنوان مثال، با وارد كردن امواج راديويي با فركانس چند مگاهرتز به داخل شاخك ‌ها، يا با وارد نمودن فيبرهاي بسيار ظريف ليزري به داخل آن ها، تغييرات بافتي در داخل بافت شاخك‌ ها رخ مي‌ دهد كه در درازمدت منجر به كوچك شدن آن ها مي‌ شود.
بافت ‌هاي اضافي متورممشكل شايع سوم كه موجب اشكال در تنفس، قبل و بعد از جراحي بيني مي‌ شود، وجود پوليپ‌هاي بيني است. پوليپ‌ هاي بيني، بافت‌ هاي اضافي متورم و برخاسته از داخل سينوس‌ ها هستند كه كم‌ كم رشد كرده و از مجراي سينوس وارد فضاي بيني شده و راه تنفسي را مسدود مي ‌كنند.

به عقيده كارشناسان در صورتي ‌كه يک بيمار براي جراحي زيبايي بيني مراجعه نمايد و مبتلا به پوليپ بيني باشد، ابتدا بايد پوليپ او درمان شود و بعد جراحي پلاستيك بيني را انجام دهد، زيرا انجام جراحي پلاستيك بيني در بيماراني كه مشكل پوليپ بيني در آنان برطرف نشده است، موجب تشديد بيماري در آن ها مي‌ شود.
دكتر نراقي در اين باره مي‌ گويد: با توجه به اينکه منشا اصلي پوليپ ‌هاي بيني از سينوس ‌هاي اطراف بيني است، و نيز با توجه به اين كه اغلب اين بيماران از سينوزيت مزمن زمينه ‌اي نيز رنج مي ‌برند، درمان اساسي پوليپ ‌هاي بيني، بدون درمان سينوزيت مزمن امكان پذير نيست. از اين ‌رو درمان سينوزيت مزمن در اين بيماران هم زمان با درمان پوليپ ‌ها، از طريق جراحي اندوسكوپيك سينوس انجام مي ‌شود.
وي توصيه مي‌ كند: با توجه به ظرافت و حساسيت بسيار زياد عمل جراحي اندوسكوپيك سينوس كه از دشوارترين جراحي ‌ها از لحاظ تكنيك عمل است، بهتر است در اين بيماران، جراحي پلاستيك بيني در مرحله ديگري پس از درمان و بهبودي وضعيت سينوس ‌ها صورت گيرد.
نتيجه اينكه، به عقيده اين متخصص گوش و حلق و بيني، از سه علت شايع مشكلات تنفسي در بيماران داوطلب جراحي پلاستيك بيني، دو علت آن، يعني انحراف تيغه بيني و رشد بيش از اندازه شاخك‌ هاي بيني، هم زمان با جراحي پلاستيك بيني قابل اصلاح هستند. اما علت سوم كه شامل پوليپ‌ هاي بيني و سينوزيت مزمن است، بهتر است در مرحله اي جدا، پيش از انجام جراحي پلاستيك بيني، درمان شوند، زيرا در صورت تشخيص صحيح و دقيق هر كدام از اين مشكلات تنفسي، با درمان مناسب، بيمار داوطلب جراحي پلاستيك بيني، مي ‌تواند از رفع مشكل تنفسي و سلامت بيني خود بعد از عمل جراحي، اطمينان حاصل کند.