یا من یا سیـ ـگار؟!

[v.a.y]

مجله زندگی ایده آل - شقایق جعفری: « آشنایی با لیلا » یكی از فیلم‌های اكران شده زمستانی است كه موضوع جالبی دارد. داستان درباره زنی به نام لیلا است كه تنها شرط او برای ازدواج با نامزدش نادر، ترك سیـ ـگار است اما نادر به خاطر شغلش به‌شدت به سیـ ـگار وابستگی دارد.

لیلا كارشناس آزمایشگاه تست یك شركت معتبر واردكننده عطرهای خارجی است و نادر ایده‌پرداز یك شركت تبلیغاتی بزرگ كه كاملا اتفاقی سر راه همدیگر قرار می‌گیرند و شروع زندگی مشترك‌شان مشروط به ترك سیـ ـگار نادر می‌شود و... . داستان این فیلم ممكن است از پرده سینم ا بیرون بیاید و در دنیای واقعی هم بعضی از زوج‌ها را با مشكلاتی روبه‌رو كند. به همین بهانه رفتیم سراغ دكتر ابوالفضل مرادی با 20 سال تجربه در مشاوره ترك سیـ ـگار تا با راهنمایی او گام‌های نخست ترغیب افراد نسبت به ترك سیـ ـگار را درست و محكم‌ برداریم.

نباید سیـ ـگاری می‌شدی اما. . .

هر فرد سیـ ـگاری از سیـ ـگار سرزمینی ساخته است كه نمی‌تواند خودش را خارج از آن تصور كند. ما مجبوریم سیـ ـگار بكشیم چون تصور می‌كنیم سیـ ـگار كمك می‌كند تا راحت‌تر با غم‌ها، مشكلات و ناراحتی‌های زندگی كنار بیاییم یا سیـ ـگار بهترین و تنها دوست لحظات تنهایی ماست و تنها دوستی است كه هر وقت بخواهیم نزدیك ماست و آرام‌مان می‌كند. عده‌ای هم معتقدند خوشمزه‌ترین غذای دنیا بدون كشیدن یك نخ سیـ ـگار هیچ لذتی ندارد! از طرفی دیگر افراد سیـ ـگاری به خودشان قبولانده‌اند كه وقتی از كار روزانه و خستگی‌هایش رها می‌شوند، روشن كردن یك نخ سیـ ـگار بسیار لذتبخش است یا هیچ مسافرت و تفریحی بدون كشیدن سیـ ـگار لذت واقعی خود را ندارد. اینها تنها چند بهانه از هزاران بهانه‌ای است كه ما را به كشیدن سیـ ـگار متقاعد می‌كند. در این شرایط دو سوال مطرح می‌شود:

1-نخست اینكه از خود بپرسید با همه این دلایلی كه برای كشیدن سیـ ـگار دارید اگر می‌توانستی به روزی كه اولین سیـ ـگار را كشیدی برگردی باز هم به سیـ ـگاری شدن فكر می‌كردی یا هیچ وقت آن را روشن نمی‌كردی؟

2- سوال دوم كه حتما باید از خودتان بپرسید این است كه اگر كشیدن سیـ ـگار این قدر لذتبخش است، آیا روزی این لذت را با فرزندان‌تان سهیم خواهید شد و به آنها هم توصیه می‌كنید كه از آن مصرف كنند؟ مگر نمی‌گویید كشیدن سیـ ـگار به زندگی لذت می‌بخشد؟ پس چرا فرزندان‌تان را از همان سن كم با این لذت آشنا نمی‌كنید؟

مثلا زمانی كه فرزندمان سوالی در مورد وابستگی ما به دخانیات پرسید، چگونه می‌توانیم او را متقاعد كنیم سیـ ـگار نكشد و دلیل منطقی برای سیـ ـگار كشیدن خودمان بیاوریم. در قدم نخست به تمام این سال‌ها فكر كنید و برای آنها جواب‌های منطقی پیدا كنید. از همسر یا نامزد سیـ ـگاری هم همین سوالات را بپرسید تا در این زمینه فكر كند.

او بی‌اراده نیست

در قدم بعدی باید بدانید كه سیـ ـگار كشیدن یك بیماری ذهنی است و ترك آن هیچ ارتباطی با اراده فرد سیـ ـگاری نداشته و این باور كاملا اشتباهی است كه مردم ترك سیـ ـگار را مساوی با داشتن اراده‌ای قوی می‌دانند. طبق آمارها در ایران حدود 20 میلیون سیـ ـگاری وجود دارد كه جمعیت زیادی از آنها تحصیلكرده و در كار و زندگی افراد موفقی هستند و در نتیجه هر آنچه كه بخواهند را با اراده و تلاش خود به دست می‌آورند.

پس این گفته كه سیـ ـگاری‌ها برای ترك اراده ندارند، غلط است چون نمی‌شود باور كرد كه ما بیش از 15 میلیون فرد ضعیف و بی‌اراده داریم كه اتفاقی در زندگی و كارشان موفق شده‌اند. پس فراموش نكنید اگر همسر شما سیـ ـگاری و ترك این عادت برایش غیرقابل تصور است، نباید به او برچسب بی‌اراده بزنید چون همان طور كه گفته شد سیـ ـگار كشیدن او به خاطر همان بیماری ذهنی است كه در ابتدا به آن اشاره كردیم.

انگیزه‌های سیـ ـگار كشیدن را از بین ببرید

در قدم بعدی كه به اصطلاح قدم اصلی محسوب می‌شود باید میل و هوس كشیدن سیـ ـگار در فرد سیـ ـگاری از بین برود تا با گذشتن از مرحله اعتیاد ذهنی به باور برای كنار گذاشتن سیـ ـگار برسد. تا زمانی كه این میل و هوس در او از بین نرود، ترك سیـ ـگار سخت و دشوار و در مورد برخی افراد تقریبا محال است؛ چرا كه تعداد زیادی از افراد سیـ ـگاری به خاطر از بین نرفتن این اعتیاد ذهنی پس از ماه‌ها و حتی سال‌ها تلاش برای ترك سیـ ـگار مجددا به عادت قبل بازمی‌گردن د. دلیلش این است كه شعله انگیزه قبلی هنوز در او خاموش نشده است.

به علاوه باید بدانید كه در این مرحله امتحان كردن روش‌های مختلف مانند استفاده از انواع آدامس و قرص یا الكترو اسموك‌ها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. كاملا روشن است كه هوس سیـ ـگار كشیدن میلی باطنی است كه اعتیاد ذهنی با آن همراه می‌شود، پس این انگیزه را نمی‌توانید با جویدن آدامس یا مصرف قرص و شربت‌های شیمیایی از بین ببرید. اصولا هیچ جایگزین موثری برای سیـ ـگار وجود ندارد چون برای فرد سیـ ـگاری هیچ چیز جای سیـ ـگار را نمی‌گیرد. در كیس‌های ترك اعتیاد هم افراد زیادی هستند كه باوجود ترك مواد مخدر كشنده‌ای مانند كراك یا شیشه هنوز در ترك سیـ ـگار ناموفق بوده‌اند.

از نظر متخصصان اعتیاد جسمی به سیـ ـگار بسیار سنگین‌تر از مواد مخدر است چون فرد سیـ ـگاری مجبور است تا مدت‌ها هوس و وسوسه‌ای مهار نشدنی و طاقت‌فرسا را تحمل كند. برای موفقیت در این مرحله باید كار را به دست كاردان بسپارید. پس بهتر است بعد از آمادگی روحی فرد سیـ ـگاری او را به یكی از مراكز مشاوره ترك سیـ ـگار برده یا با كمك مشاوران رایگان تلفنی در رسیدن به مرحله ترك كامل به موفقیت برسد.

از كنارش جم نخورید

در مرحله آخر بعد از گذراندن موفقیت‌آمیز جلسات مشاوره برای اینكه بتوانید به هدف نهایی نزدیك شوید باید همسر خود را با نشان دادن نشانه‌هایی زیبا از ترك مانند سالم شدن دندان‌ها و شفاف شدن پوست صورتش آشنا كنید. تا می‌توانید او را از محرك‌هایی كه به سمت كشیدن سیـ ـگار سوق می‌دهد، دور كنید. برای مثال بحث‌های طولانی و صحبت در مورد مشكلات و فشار های زندگی درست كمی بعد از تمام شدن مراحل درمان همسرتان تنها او را به استعمال سیـ ـگار ترغیب خواهد كرد. همچنین بهتر است تا مدت‌ها لوازمی مانند فندك و كبریت را از دسترس خارج كنید.

در نهایت به دنبال جایگزین‌های مناسب برای پركردن اوقات سرگرمی او باشید. باهم به پیاده‌روی، سینم ا و مكان‌هایی بروید كه سیـ ـگار كشیدن در آن مكان‌ها ممنوع است. از سویی دیگر با رفتارتان به او بفهمانید كه بعد از ترك از قدرت تمركز بالاتری برخوردار شده و بهتر از هر وقت دیگری برای كنترل فشار های روانی آماده می‌شود،

سرزنش نكنید

از طرف دیگر شاید بارها به همسرتان سركوفت زده‌اید كه تو سیـ ـگار را از خانواده‌ات بیشتر دوست داری و به دلیل خودخواهی و بی‌توجه بودن به ما دست از آن بر نمی‌داری. اما باید در نظر بگیرید كه او هم از سیـ ـگاری بودنش رنج می‌برد و بیماری است كه برای رهایی و نجات از این بیماری ذهنی باید نسخه شفابخشی به او بدهید، نه اینكه او را به خودخواهی و بی ارادگی متهم كنید.

او در این سال‌هایی كه با سیـ ـگار زندگی كرده حتما بارها تصمیم به ترك آن گرفته است اما راهی بهتر از سرگرم شدن با آن نیافته بنابراین چون سمت دیگر ماجرا برایش چندان روشن نیست ترجیح می‌دهد سیـ ـگاری بودنش را بپذیرد. در این قدم ایجاد باور اینكه «تو به عنوان بیمار نیاز به كمك داری، پس من در این مسیر بدون هیچ سرزنشی كنارت هستم» به او در تصمیم به ترك كمك ویژه‌ای می‌كند