امروز در تاریخ | 9 بهمن - 29 ژانویه؛ در تاریخ چه گذشت؟

[v.a.y]

برترین ها: امروز 9 بهمن برابر با 29 ژانویه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

271 - آغاز سلطنت سومین پادشاه ساسانی «هرمز اول» پس از مرگ پدرش «شاپور اول».

هرمز اول

1886 - ثبت اختراع موتور بنزيني اتومبيل

«كارل بنز» 29 ژانويه سال 1886 اختراع تازه خود ـ موتور يا انجين بنزيني، يا انفجاري را در كارلسروهه آلمان به ثبت داد.

وي براي نخستين بار در جهان، جزئيات ساختار موتور اتومبيلي را به ثبت داده بود كه داراي كاربوراتور و شمع (سيستم توليد جرقه) بود و این اتومبیل همچنین دارای كلاچ برای تعویض دنده بود. كارل بعدا با «گوتليب دايملر» شريك شد و كسب و كار اتومبيلسازي خودرا تحت نام «دايملر بنز» رونق بخشيد.

كارل بنز

1921 - جلوس "ملك فيصل اول" به پادشاهي عراق با كمك انگلستان

انگليس در جنگ جهاني اول، به حسين‏بن علي، حاكم و شريف مكه قول داد تا در ازاي قيام وي عليه امپراتوري عثماني كه متحد آلمان بود، او را به حكومت عربستان برساند. اما لندن برخلاف تعهّد خود، از عبدالعزيز بن سعود براي پادشاهي عربستان حمايت كرد. دولت انگليس سپس براي دلجويى از شريف حسين، پسرش فيصل را به پادشاهي سوريه منصوب كرد اما فرانسه كه قيموميت سوريه را به عهده داشت با اين عمل مخالفت نمود و فيصل را از سوريه اخراج كرد. در نتيجه، لندن، در 29 ژانويه 1921م فيصل را به پادشاهي عراق كه تحت استعمار و قيموميت انگليس بود، منصوب نمود. وي در 23 اوت همان سال تاج‏گذاري كرد و سلطنت 12 ساله خود را بر اين كشور آغاز نمود. فيصل در دوران حكومت خود، فعالانه با انگلستان همكاري داشت و از سياست استعماري اين كشور حمايت مي‏كرد.

ملك فيصل اول

1320 ش - امضاي پيمان سه جانبه بين انگلستان، شوروي و ايران

پس از تجاوز نيروهاي شوروي و انگلستان به ايران در شهريور 1320 و نقض بي‏طرفي ايران در جنگ جهاني دوم، پيماني سه جانبه بين ايران، انگلستان و شوروي به امضا رسيد. بر اساس اين پيمان تحميلي، دولت وقت ايران به نخست‏وزيري محمدعلي فروغي به ناچار پذيرفت كه راه‏ها و وسايل ارتباط زميني، هوايي و دريايي خود را در اختيار متفقين قرار دهد تا آنان با ارسال تجهيزات از طريق ايران، جبهه شوروي را در برابر آلمان نازي تقويت كنند. در برابر، دولت‏هاي شوروي و انگلستان، تماميت ارضي ايران را به رسميت شناختند و متعهد شدند كه حداكثر شش ماه پس از پايان جنگ، خاك ايران را ترك كنند. انگلستان و شوروي با اشغال ايران، نه تنها خساراتي جبران‏ناپذير به كشور وارد كردند، بلكه پس از پايان جنگ نيز بر خلاف پيمان نهم بهمن 1320، ارتش شوروي حاضر به ترك ايران نبود. حتي اتحاد جماهير شوروي تلاش كرد با تأسيس دولتي دست نشانده در شمال غربي ايران، زمينه‏هاي تجزيه اين بخش از خاك ايران را فراهم كند. اما اين توطئه با مقاومت مردم مسلمان ايران، به ويژه مبارزان و آزادي‏خواهان آذربايجان شكست خورد و ارتش شوروي در نهايت، مجبور به ترك خاك ايران شد.

1327 ش - تبریز به دست مشروطه چیان افتاد

پس از به قدرت رسيدن محمدعلي شاه و بي ‏اعتنايى او به مشروطه، مردم تبريز دست به قيام زده و با رهبري باقرخان و ستارخان نداي مشروطه سر دادند. پس از آن تبريز توسط قواي دولتي ماه‏ها به محاصره درآمد ولي توفيقي جهت تصرف شهر، براي شاه به دست نيامد. مقاومت سرسختانه‏ ي مردم تبريز ده ماه به طول انجاميد و سرانجام در ربيع الثاني 1327 ق هنگامي كه سربازان روس به بهانه‏ي حمايت از خارجيان وارد اين شهر شدند، اين محاصره پايان يافت.

سران مشروطه تبریز

1963 - اعلام نتایج رفراندم «انقلاب سفيد»

هشتم بهمن 1341 نتیجه رفراندم طرح اصلاحات ششگانه اعلام شد. طبق اعلامیه دولت، در آن رفراندم 5 میلیون و 598 هزار و 711 رای «بلی» و 4 هزار و 115 رای «نه» داده شده بود.

این رفراندم ششم بهمن 1341 (26 ژانویه 1963) در سراسر ايران و براي تصويب اصول شش گانه اصلاحات معروف به «انقلاب سفيد» برگزار شده بود و براي نخستين بار زنان هم در راي دادن شركت كرده بودند.

اصلاحات 6گانه عبارت بودند از: اصلاح مالکیت اراضی کشاورزی معروف به اصلاحات ارضی، ملّی شدن جنگل ها، سهیم شدن کارگران در سود کارخانه ها و کارگاهها، اصلاح قانون انتخابات و مشارکت بانوان در آن و کسب مقامات دولتی، و تاسیس سپاه دانش.

علی امینی در زمان نخست وزیری خود طرح این اصلاحات را تهیه و مواردی از آن ازجمله اصلاحات ارضی و تحدید مالکیت اراضی کشاورزی و مزارع را به اجرا درآورده بود. ولی رفراندم، چندماه پس از کناره گیری او برگزار شد.

1357 ش - بازگشايي فرودگاه‏هاي كشور به دستور بختيار

با گسترده‏تر شدن مخالفت‏ها و اعتراضات مردمي و پس از تحصن روحانيون در مسجد دانشگاه تهران، فرهنگيان و ديگر اقشار جامعه نيز با اعلام همبستگي، به جمع آنان پيوستند. در حالي كه تعداد متحصنين هر لحظه بيشتر مي‏شد و فشار افكار عمومي در اعتراض به بسته بودن فرودگاه‏ها جهت جلوگيري از ورود حضرت امام به كشور شدت مي‏گرفت، دولت به ناچار در نهم بهمن 57، دستور بازگشايي فرودگاه‏ها را صادر كرد و اعلام شد كه به مناسبت فرود هواپيماي حامل حضرت امام خميني(ره)، فرودگاه براي ساير پروازها بسته است. پس از آن، كميته استقبال از امام، اعلام كرد كه معظم‏له، ساعت 9 صبح روز دوازدهم بهمن ماه، وارد تهران خواهند شد. اين كميته همچنين از مردم خواست تا در مسير حركت امام خميني براي استقبال از ايشان آماده باشند. از طرف ديگر، با باز شدن فرودگاه مهرآباد تهران، هواپيماهاي نظامي آمريكا، شروع به خارج كردن آمريكايي‏ها از ايران كردند.

1980 - شش تن از اعضاي سفارت سابق آمريكا در تهران كه در جريان تصرف اين سفارت فرار كرده و در سفارت كانادا پنهان شده بودند با گذرنامه ديپلماتيك كانادا به عنوان اعضاي سفارت اين كشور با يك پرواز عادي از تهران خارج شدند. گفته شده بود که مُهر ويزاي ورودي آنان به تهران را «سيا» با مهارت تمام ساخته بود تا ايجاد ترديد نكند.

دیپلمات های آمریکایی پس از بازگشت به آمریکا

زادروزها

۱۸۱۰ – زادروز ارنست ادوارد کومر ریاضیدان آلمانی.
۱۸۶۰ - زادروز آنتوان چخوف از نمایشنامه‌نویسان برجسته روسی و نویسنده داستان‌های کوتاه.

آنتوان چخوف

۱۹۲۶ - زادروز عبدالسلام، فیزیکدان پاکستانی و برندهٔ جایزه نوبل فیزیک.
۱۹۵۴ - زادروز اپرا وینفری، از مشهورترین و مطرح‌ترین مجریهای تلویزیونی آمریکا و جهان

اپرا وینفری

۱۳۲۹ - فریدون فروغی، آهنگساز، نوازنده (گیتار، پیانو، درام)، شاعر و خوانندهٔ ایرانی (درگذشت ۱۳ مهر ۱۳۸۰).
۱۳۳۱ - علیرضا خمسه، بازیگر ایرانی تئاتر، سینم ا و تلویزیون.

فریدون فروغی

درگذشت‌ها

۱۶۷۶ - درگذشت الکسیس، تزار روسیه
۱۹۳۴ - درگذشت فریتس هابر، شیمی‌دان آلمانی؛ برندهٔ جایزه نوبل شیمی.

فریتس هابر

۱۹۶۲ - درگذشت فریتز کرایسلر، آهنگساز و ویولونیست آمریکایی متولد اتریش.
۱۹۶۳ - درگذشت رابرت فراست، شاعر آمریکایی.

رابرت فراست

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر

[~mahdis~]

اپرا وینفری رو دوست دارم