با 7 فیلم مهم درباره هنرمندان آشنا شوید

[v.a.y]

روزنامه شرق: هنرمندان و زندگی آنها همیشه یکی از موضوعات جذاب برای سینم اگران بوده و تعداد فیلم‌هایی که با الهام از زندگی هنرمندان رشته‌های مختلف در تاریخ سینم ا ساخته شده‌اند، خیلی‌خیلی زیاد است و در میان آنها، فیلم‌های درخشان هم کم نیستند.

شاید دلیل این‌همه علاقه در میان سینم اگران به ساختن فیلمی درباره یک هنرمند این باشد که زندگی هنرمندان همیشه سرشار از فرازونشیب و ایده‌های دراماتیک بوده و هست. خیلی از آنها با فقر دست‌و‌پنجه نرم کردند، بسیاری دچار بیماری‌های روانی شدند و برخی زندگی‌های پرتلاطمی داشتند.

سال گذشته «آقای ترنر»، ساخته مایک لی دوباره به یاد بینندگان آورد چطور می‌شود فیلمی زندگی‌نامه‌ای ساخت که بتواند ابعاد مختلف روان‌شناختی و اجتماعی داشته باشد. به همین بهانه در ادامه هفت فیلم با موضوع زندگی یک هنرمند را معرفی می‌کنیم؛ فیلم‌هایی که دیدن آنها حتما پیشنهاد می‌شود و هرکدام به نوبه خود، رویکردی متفاوت در پرداخت ایده زندگی یک هنرمند دارند.

١- فریدا (جولی تیمور / ٢٠٠٢)

زندگی فریدا کالو سرشار از عشق و هنر و سیاست بود و جولی تیمور در این فیلم به خوبی تمامی این جوانب را پیش برده است. در این فیلم سلما هایک نقش نقاش معروف را بازی می‌کند و آلفرد مولینا نقش محبوب فریدا و البته مشوق او در نقاشی را بازی می‌کند. یکی از کارهای جذاب تیمور در این فیلم این بوده که خلق‌شدن بسیاری از نقاشی‌های معروف فریدا را دوباره‌سازی کرده و به‌این‌ترتیب بیننده را در آفرینش یک اثر هنری سهیم کرده است.

٢- کاراواجو (درک جارمن / ١٩٨٦)

کاراواجو، یکی از فیلم‌های کمتردیده‌شده دهه ١٩٨٠ و به کارگردانی درک جارمن است، فیلم‌سازی که مهجوربودن هرگز او را رها نکرد. زندگی کاراواجو مملو از حرف‌وحدیث است و در این فیلم جارمن به زیبایی هرچه‌تمام هم شایعات پیرامون زندگی کاراواجو را دست‌مایه قرار داده و هم به شکلی فیلمش را کارگردانی کرده که انگار هر قاب فیلم، نقاشی‌ای از کاراواجو باشد. فیلم از جوانی کاراواجو شروع می‌شود، تا مرگ نابهنگام او را دنبال می‌کند و فراموش نمی‌کند که این نقاش چقدر به دعوای خیابانی علاقه داشته است. نقش کاراواجو را در این فیلم، نایجل‌ تری بازی می‌کند و تیلادا سوئینتن هم در این فیلم بازی کرده است.

٣- شور زندگی (وینسنت مینه‌لی و جرج کیوکر/ ١٩٥٦)

شور زندگی، یکی از بهترین فیلم‌های زندگی‌نامه‌ای است که در هالیوود ساخته شده و به خوبی زندگی مشقت‌بار ونسان ونگوگ را تصویر کرده. کرک داگلاس در نقش‌آفرینی ماندگار در نقش این نقاش هلندی بازی کرده که به پاریس سفر کرد تا با برادرش تئو (با بازی جیمز دونالد) زندگی کند. در آنجا با امپرسیونیسم آشنا شد اما به‌دلیل سازش‌ناپذیری‌اش از دوستان جدا شد و به مرور به کام جنون فرورفت.

٤- پای چپ من (جیم شرایدان / ١٩٨٩)

«پای چپ من» همان‌قدر درباره هنر است که درباره میل انسان به بقا و زندگی. فیلم، داستان زندگی کریستی براون است؛ نقاش و نویسنده ایرلندی که تمام بدنش به‌جز پای چپش فلج بود و با همین پا و باوجود شرایط دشوار زندگی، به آفرینش هنری ادامه داد. در این فیلم که در کنار زندگی براون، تاریخ اجتماعی ایرلند را هم تصویر می‌کند، دانیل دی‌لوئیس در بازی‌ای جاودانی نقش اصلی را بازی کرد.

٥- رنگ انار (سرگئی پاراجانف / ١٩٦٩)

یکی از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینم ا درباره یک شاعر و نوازنده ارمنی در قرن هجدهم میلادی به نام سایات نووا، رنگ انار است. فیلم را پاراجانف ساخته که در گرجستان متولد شد، پدر و مادرش ارمنی بودند و خودش سال‌ها در ارمنستان زندگی کرد هرچند شهروند شوروی سابق محسوب می‌شد. فیلم بیش از آنکه راوی زندگی نووا باشد، تلاشی است موفق در نمایش دنیای درونی این شاعر و برای همین فیلم سرشار است از استعاره و تصاویر بکر. شاید نمادگرایی فیلم کمی درک فیلم را دشوار کند اما تماشای این تجربه فرمالیستی به‌شدت برای دوستداران پیگیر سینم ا توصیه می‌شود.

٦- ادوارد مونش (پیتر واتکینز / ١٩٧٤)

ادوارد مونش همان نقاش بزرگ نروژی است که تابلو «جیغ» را کشیده است. این فیلم سه‌ساعته حالتی مستندگونه دارد و آشنایی ما با مونش در این فیلم اغلب از طریق مصاحبه با دوستان و آشنایان اوست. فیلم به‌شدت به جزئیات پرداخته و نابازیگران نروژی در آن بازی کرد‌ه‌اند و دیالوگ‌های فیلم اغلب برگرفته از دفترخاطرات مونش هستند. این فیلم کاملا ضدشیوه مرسوم فیلم‌های زندگی‌نامه‌ای ساخته شده و این اجازه را داده تا بتوانیم هم با دنیای ذهنی مونش آشنا شویم و هم با وقایعی که زندگی او را دستخوش تغییر کرد روبه‌رو شویم.

٧- زیبای مزاحم (ژاک ریوت / ١٩٩١)

شاهکار ژاک ریوت، براساس داستان کوتاه «شاهکار ناشناخته» اونوره دوبالزاک ساخته شده؛ داستانی که پیکاسو و سزان آن را می‌ستودند و داستان رابطه سه هنرمند است؛ فرن‌هوفر نقاش (با بازی میشل پیکولی)، پروبس (ژیل آربونا) و پوسین جوان (دیوید برژتین). تمرکز فیلم بیشتر بر شخصیت فرن‌هوفر است که به گفته بسیاری قادر بود روی بوم نقاشی جادو کند اما شک و تردید دشمنان اصلی او در زندگی بودند.
فیلم درباره تلاش فرن‌هوفر برای تکمیل نقاشی‌ای به نام «زیبای مزاحم» است که کشیدن آن را ١٠ سال پیش شروع کرده و حالا با آمدن ژیلت (امانوئل بئار) ممکن است کشیدن آن به پایان برسد. این فیلم حدودا چهارساعته کنکاشی است در زندگی شخصی و هنری نقاش در هنگام خلق یک شاهکار.