امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
دیدگاه استاد جوادی آملی در مورد کیفیت معاد
#1
به نام و یاد حق

[عکس: ayat.javadi.jpg]

مبانی فکری علامه جوادی آملی در مورد معاد، تقریبا همان مبانی حکمت متعالیه است. البته با تفاوتهایی که در ادامه بیان خواهد شد.
بطور خلاصه نظرات ایشان از این قرار است:

1. عقاید و ملکات نفسانی انسان در دنیا تغییر و تحول میپذیرد، چرا که در این دنیا حرکت و تغییر وجود دارد. اما در آخرت حرکتی نیست، پس عقاید و ملکات انسان ابدی خواهند بود.

2. اعمال انسان در این دنیا ظاهری دارد و باطنی، باطن اعمال دنیوی در آخرت ظاهر و علنی خواهد شد. قرآن كريم همان طور كه در مورد جهنّميان مي‏فرمايد: «
وقودها النّاس»(1)، درباره بهشتيان نيز مي‏فرمايد خود انسان بهشتي روح و ريحان بهشت است: «فأمّا إن كان من المقرّبين فروحٌ وريحانٌ وجنة نعيم».(2و3)

در بیانی لطیف، استاد این مطلب را در قالب مثالی بیان میکنند: «مبتلايان به شهوت در دنيا باطن آن را نمي‌يابند تا استغاثه كنند؛ آنگاه كه حجاب برداشته شد و آن‏را يافتند ناله‌ها بلند مي‌شود، چنان كه مانند معتاد به مواد مخدّر هنگام مصرفِ آن، لذّتِ كاذب مي‌بَرَد و استغاثه‌اي ندارد؛ ليكن چون درون همين مادّه با ظاهر لذيذْ سمّ است و به دستگاه گوارش وي نفوذ مي‌كند، آنگاه كه اين مادّه مخدّر از او گرفته شد و همه نيروها را از دست داد، مي‌نالد».
(4)

3. ایشان در مورد خلود انسانها در آخرت میفرماید: «روح همان‌گونه كه در دنيا بدن را تأمين و تدبير مي‌كرد، در آخرت نيز مبدأ پيدايش آتش است؛ هم خود مي‌سوزد و هم بدن را با سوختن تغذيه مي‌كند و مي‌سوزاند و به سبب رسوخ كفر و نفاق و گناه در دل و جان، اين سوخت و سوز امري ثابت و سبب خلود است».
(5)
به نظر ایشان محور كيفر يا پاداش ابدي، عقيده و جهان‏بيني انسان است، نه عمل اعضا و جوارح او و چون عقيده راسخ، موجودي است مجرد و ثابت، ثمره آن دايمي است بنابراين، براي كافر بر اثر كفر كه از بزرگترين گناهان كبيره است، پيوسته گناه ثبت مي‏شود و گناه عملي كافر هم به گناهان اعتقادي او افزوده مي‏شود. در مقابل، براي مؤمن بر اثر عقيده توحيديش دائماً ثواب نوشته مي‏شود و اعمال نيك او بر آن ثوابها افزوده مي‏شود وگرنه براي گناهان عملي خود مجازات مي‏شود و سپس به بهشت مي‏رود.(6)


4. انسان هر كار خيري، خواه عبادي، همچون نماز و زكات، يا غير آن را انجام دهد، عين آن را مي‌يابد و مي‌بيند؛ همانطور که خداوند میفرماید: «
و ما تقدّموا لأنفسكم من خير تجدوه عند الله»(7)؛ هر چيزى را كه پيشاپيش براى خويشتن بفرستيد آنرا نزد خدا خواهيد يافت.


5. نظر ایشان در مورد تحقق بهشت و جهنم نیز چنین است: جهنّم، باطن اعمال، و هم اكنون موجود است. آيات و روايات فراواني بر وجود فعلي بهشت و دوزخ و اينكه آن دو از اهل خود هيچ‌گاه خالي نيست دلالت مي‌كند. آنچه را رسول اكرم
(صلّي الله عليه وآله وسلّم) در معراج از بهشت و جهنّم ديد صورت سازي نبود، بلكه آن حضرت، حقيقت بهشت و جهنّم و نيز كساني را كه همان وقت در آن داخل بودند مشاهده كرد. همچنین جهنّم موجودي خارجي است كه در قيامت آن را مي‌آورند: «وجي‏ءَ يَومَئِذٍ بِجَهَنَّم».(8)

طبق این دیدگاه بهشت و جهنم وجود خارجی داشته و صرفا داخل در نفس انسان(معاد شخصی) نیست. هر چند انسان لذت ها و ناراحتی هایی را نیز درون نفس دارد چه در این دنیا و چه در آخرت. بنابراین مبنا این مطلب هم روشن میشود که انسان صرفا به سبب عمل خود در بهشت متنعم نیست بلکه افاضاتی هم از جانب خداوند، علاوه بر تجسم اعمالش به او میشود. ایشان در این باره می فرماید: «و اینکه عمل را می‏بیند، خودش یک جزاء است، و پاداش این عمل را هم خواهد دید که جزای دیگر است. عمل چون خلاف است، گزنده و گدازنده است، آن کس که مال یتیم را به ظلم می‏خورد، همین شعله است، گذشته از جهنم افروخته که آینده به انتظار اوست.
(9)



1. بقره/24؛ تحریم/6.
2. واقعه/88-89.
3. جوادی آملی، تسنیم، ج6، ص173.
4. همان، ج8، ص377.
5. همان، ج8، ص440.
6. همان، ج2، ص484.
7. بقره/110.
8. جوادی آملی، تسنیم، ج8، ص377.
9. جوادی آملی، تفسیر موضوعی، ج1، ص332.
[highlight=#fafafa]
[/highlight]
تصویرقشنگیست که در صحنه ی محشر مادورحسینیم(ع) و بهشت است که مات است!
پاسخ
سپاس شده توسط:


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  چرا حضرت علی (ع) قاتل خود را مورد عفو و بخشش قرار ندادند؟ nza3380 0 240 ۲۹-۰۳-۹۶، ۱۲:۰۷ ق.ظ
آخرین ارسال: nza3380
  سوال یک وهابی در مورد جانشینی پیامبر nza3380 3 385 ۰۸-۰۹-۹۵، ۰۲:۱۲ ق.ظ
آخرین ارسال: nza3380
  معاد چه احساساتی را در انسان بر می انگیزاند؟ nza3380 0 226 ۲۴-۰۵-۹۵، ۰۳:۴۷ ب.ظ
آخرین ارسال: nza3380

چه کسانی از این موضوع دیدن کرده اند
2 کاربر که از این موضوع دیدن کرده اند:
نويد (۲۶-۰۵-۹۵, ۰۲:۵۸ ق.ظ)، nza3380 (۲۶-۰۵-۹۵, ۰۲:۳۳ ق.ظ)

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان