کاخ گلستان تهران | سفر به طهران قدیم

[taranomi]

نقاشی اوژن فلاندن از تخت مرمر



ناصرالدین شاه در تخت مرمر

[taranomi]

[taranomi]

4- خلوت کریمخانی | محل پایمال شدن استخوان های کریم خاندر گوشه شمال غربی محوطه گلستان بنایی سرپوشیده به صورت ایوانی سه دهنه قرار دارد که با ستون های برافراشته اش جلب توجه می کند. نامش جلوخان یا خلوت کریمخانی است و زیبایی خاصی دارد. در وسط این قسمت حوض جوشی دیده می شود که در گذشته آب قنات شاه از میان آن بیرون می آمد و در باغ های سلطنتی جریان می یافت.این بنا از دو نظر اهمیت بسیار دارد؛ یکی تاریخ بنای آن که به زمان کریمخان باز می گردد و دیگری به دلیل رفتار سنگ دلانه آقا محمدخان قاجار با استخوان های پوسیده کریمخان زند در این محل.موسس سلسله قاجاریه در سال 1206 هجری قمری بقایای جسد کریمخان زند را از دل خاک شیراز بیرون آورد و به تهران منتقل کرد. او این استخوان ها را در زیر پله های خلوت کریمخانی به خاک سپرد. اینجا در آن زمان محل عبور و مرور روزانه شاه بود و او با لگد کوب کرد این مکان احساس خرسندی می کرد!ناصرالدین شاه این مکان را به محوطه کوچکی به نام حیاط کریمخانی تبدیل کرد و در این گوشه دنج به استراحت می پرداخت و قلیـ ـان می کشید. پهلوی اول به محض روی کار آمدن (بهمن ماه 1304 ه.ش) دستور شکافتن پله های سمت راست بنا را داد تا استخوان های کریمخان را بیابد و آنها را به مکانی مناسب انتقال دهد. کارگران پس از چندی استخوان ها را یافتند و آنها را به قم انتقال دادند. آنچه که امروز به خلوت کریمخانی اهمیتی دوچندان بخشیده، وجود دو اثر ارزشمند در آن است:سنگ مزار ناصرالدین شاه که در آستانه مبارکه عبدالعظیم و بر روی مزار وی قرار داشت و در اوایل انقلاب اسلامی ایران آن را به کاخ گلستان منتقل کردند و بعد از 17 سال در خلوت کریم خانی نصب شد. این سنگ 249*131 سانتی متر است و تصویر ناصرالدین شاه ظاهرا در اندازه طبیعی بر آن نقش بسته است و شمشیری نیز در دست وی دیده می شود. تخت فتحعلی شاهی که از جنس مرمر بوده و با توجه به مستندات تاریخی، در دوره قاجار در قسمت دیگری از کاخ بوده و در دوره پهلوی دوم به این مکان پیدا کرده است. اشعار پیرامون تخت تعلق آن را به زمان فتحعلی شاه را تایید می کنند.

[taranomi]

[taranomi]

[taranomi]

هزینه بازدید: رایگانPouria Jafari 
Ali Haddadi Asl 5- تالار اصلی
یکی از قسمت هایی که بازدید از آن شما را حیرت زده می کند، بخشی است که با نام تالار اصلی شناخته می شود و قسمت های زیر را در خود جای داده است:

[taranomi]

5-1- تالار سلام یا اتاق موزهدر ضلع شمال غربی باغ گلستان و کمی آن طرف تر از خلوت کریمخانی به ساختمانی می رسیم که در آغاز با هدف ایجاد موزه ساخته شد و اتاق موزه نام گرفت. البته نخستین موزه سلطنتی و دولتی ایران توسط ناصرالدین شاه و در بنایی بین شمس العماره و گوشه شمال شرقی باغ شکل گرفت؛ اما هوس های فرنگی این شاه باعث شد تا با دیدن موزه ها و گالری ها بزرگ کشورهای غربی، دلش موزه ای شبیه به موزه های اروپایی بخواهد تا پز آن را در ارگ سلطنتی بدهد. همین خواسته او به تخریب عمارات قدیمی سمت شمال باغ گلستان منجر شد و اتاق موزه وسرسرا و حوضخانه و .... به وجود آمدند که هنوز هم می توان آنها را در مجموعه دید.ساخت بنای تالار موزه و دیگر قسمت های آن در سال 1293 هجری قمری پایان یافت؛ اما آراستن تالار و چیدن اشیا و آثار و نصب تابلوها و ... تا سال 1296 هجری قمری به طول انجامید. گفته می شود ناصرالدین شاه در تنظیم موزه و تعیین محل اشیا و آثار و جواهرات نیز شرکت داشته و بارها در آرایش تالار اظهار نظر کرده است. می گویند یکی از سرگرمی های او طراحی ترتیب موزه و به خصوص جواهرات آن بوده است.بنجامین، نخستین سفیر آمریکا در ایران در کتاب خود به نام ایران و ایرانیان که به توصیف وضعیت کشورمان در فاصله سال های 1300 هجری قمری تا 1301 هجری قمری می پردازد، چنین توصیفی را از این تالار ارایه می دهد:

... عالی ترین قسمت عمارات سلطنتی ناصرالدین شاه همان تالار سلام است که از نظر ابعاد و جلال و شکوه خود یکی از عالی‌ترین تالارهای دنیاست...

بعدها اتاق موزه با عنوان تالار سلام نیز شهرت یافت چرا که مراسم سلام در آن برپا می شد و به واسطه میزبانی از مراسم تاجگذاری پهلوی ها عنوان تالار تاجگذاری را نیز به خود گرفت.

[taranomi]

[taranomi]

[taranomi]

5-2- تالار آینهدر غرب تالار سلام و چسبیده به آن یکی از تالارهای مشهور مجموعه گلستان به نام تالار آینه قرار دارد که همزمان با تالار سلام به عنوان بخشی از ساختمان موزه ساخته شد. در ابتدا این بخش را به محلی برای نمایش تخت طاووس و تاج کیانی اختصاص دادند؛ اما امروزه آنچه باعث شهرت این تالار شده تابلوی رنگ و روغن مرحوم میرزا محمد خان کمال الملک غفاری است که شکل تالار را در سال 1309 هجری قمری و در نهایت شکوه نشان می دهد. ساخت ساختمان این تالار در حدود سال 1294 هجری قمری پایان یافت؛ اما تزیینات و آینه کاری ها و گچ بری های آن تا سال 1299 هجری قمری به طول انجامید.