مجموعه اشعار فریدون توللی

[.M!!NoO.]

آرزوی گمشده

ماه ، دل افسرده ، در سکوت ِ شبانگاه
بوسه ی غم زد به کوهسار و فرو رفت
چهره ی او بود گوئیا که غم آلود
رفت و ندانم چها که بر سر ِ او رفت
سایه فزونی گرفت و دامن ِ پندار
رفت بدانجا که بی نشان و کران بود
رفت بدانجا که خنده مستی ِ غم داشت
رفت بدانجا که اشک بود و خزان بود
خسته ز آوارگی ، به دره ی تاریک
سر به سر ِ صخره کوفت بد و بنالید
چون دل آواره بخت ِ من که هوس ناک
روی بهر آستان نهاد و بنالید
راست ، تو گفتی نگاه ِ دوزخیان داشت
دیده ی اندوهبار ِ اختر ِ شبگرد
یا غم ِ آیندگان ِ خاک همی دید
کاین همه افسرده بود و خسته و دلسرد
من به شب ِ تیره بسته دیده ِ افسوس
مست ، در اندیشه های غمزده بودیم
پنجره بگشاده بر سیاهی ِ شبگیر
در پیری آن آرزوی گمشده بودم
باد بتوفید و ناگهان ز دمی سرد
شمع خموش گرفت و کلبه بیفسرد
خش خش ِ آرام ِ پایی از گذر ِ باغ
روی به ایوان نهاد و حاقه به در خورد
خاستم از جا هراسناک و سبکخیر
کلبه سیه بود و باد در تک و پو بود
کیست ؟ در آن تیرگی دو بازوی پر مهر
گرم و سبک حلقه زد به گردن م
او بود

[.M!!NoO.]

ناآشنا پرست

در سنگلاخ ِ تیره و تاریک ِ زندگی
در این دُرُشتناک بیابان ِ پر هراس
می آیدم هماره ز سویی نهان به گوش
آوای ِ آشنای ِ یکی یار ِ ناشناس
آوای ِ دلربای ِ زنی ، چون طنین ِ جام
کز ژرفنای ِ شام
می خواهد مدام
می خواند به نام
می جویدم به کام و نمی یابمش به کام
بیچاره من بهر که دل آویختم به مهر
روزی دو سوخت جانم و پنداشتم که اوست
دردا که ناسپرده دو گامی به نیم راه
دیدم سراب چشمه ی جوشان ِ آرزوست !
آوای ِ کیست این ، که گرانبار و خسته گام
می خواندم به خویش و نمی ماند از خروش ؟
آیا کیست در پس ِ این پرده ِ امید ؟
یا بانگ نیستیست که می آیدم به گوش ؟
گمراه و بی پناه
در کور سوی ِ اختر ِ لرزان ِ بخت خویش
سرگشته در سیاهی ِ شب می روم به راه
راه ِ دیار ِ مرگ
راه ِ جهان ِ راز
راهی که هیچ رفته از آن ره نگشته باز !
باز از درون ِ تیره ی آن جاودانه شام
آن آشنا سروش
آن شادمانه بانگ ِ دلاویز ِ شب نورد
می پیچدم به گوش
لیکن دگر ازین دل ِ نا آشناپرست
یادی به جز غبار
باقی نمانده بر رخ ِ شاداب ِ روزگار !

[.M!!NoO.]

ویرانه ی امید

به ناز ، تکیه بر آرنج و سر خمیده به دست
نشسته بود و بر او دیده بسته من ببه نیاز
دو گوش بر من و من خیره اندر آن سر ِ زلف
ز نیمه رفته شب ما به گفتگوی ِ دراز
درون مجمر ِ سوزان ، چو لاله ، اخگر سرخ
شکفته می شد و می سوخت در شراره ِ خویش
دو چشم ِ من به رخش گرم و او به شعله ی گرم
سپرده چشم و فرو رفته در نظاره ی خویش
غروب ِ زهره ی تابنده بود و خنمده ی صبح
فروغ ِ تش رخشان به چهر ِ گلنارش
و یا چو غنچه ی نیلوفری که دست ِ نسیم
سپیده دم کند از خواب ِ ناز بیدارش
به زیر ِ گردن ِ او ، سایه های درهم ِ زلف
گره گره ، ز هم آهسته باز می گردید
خیال بود تو گفتی که در چهان ِ امید
به جستجوی ِ نهانگاه ِ راز می گردید
من آرمیده گرفتار و مست و باده به دست
میان ِ نکهت ِ مستی فزای ِ نرگس و عود
نگاه ِ او به من و ، ای بسا شکوفه ی مهر
که می شکفت در آن دیدگان ِ اشک آلود
گذشته با همه تلخی و شادکامی و رنج
در آن نگاه ِ گریزنده خودنمایی داشت
به هست و نیست ، عیان بود از آن دو چشم ِ سیاه
که دل بر آتش ِ سوزنده ی جدایی داشت
من از شراره ی او گرم و آن ستاره ی بخت
بسوز ِ خویش فرو رفته در فسوس و ملال
ز بی قراری ِ دل ، خسته جان و غم فرسود
بیار ِ رفته و یاد ِ گذشته بسته خیال
فروغ بود و صفا بود و صبح ِ دولت بود
دریغ و درد که راهم به قلب ِ خسته نداد
ربود هوشم و سرگشته ز آشیانم کرد
دل شکسته به این یار ِ دلشکسته نداد

[.M!!NoO.]

کارون

بلم ، آرام چون قویی سبکبار
به نرمی بر سر ِ کارون همی رفت
به نخلستان ِ ساحل ، قرص ِ خورشید
ز دامان ِ افق بیرون همی رفت
شفق ، بازیکنان در جنبش ِ آب
شکوه ِ دیگر و راز ِ دگر داشت
به دشتی بر شقایق ، باد ِ سر مست
تو پنداری که پاورچین گذر داشت
جوان ، پاروزنان بر سینه ی موج
بلم می راند و جانش در بلم بود
صدا سر داده غمگین ، در ره ِ باد
گرفتار دل ِ و بیمار ِ غم بود
" دو زلفونت بود تار ِ ربابم
چه می خوای ازین حال ِ خرابم
تو که با ما سر ِ یاری نداری
چرا هر نیمه شو آیی بخوابم "
درون ِ قایق از باد ِ شبانگاه
دو زلفی نرم نرمک تاب می خورد
زنی خم گشته از قایق بر امواج
سر انگشتش به چین ِ آب می خورد
صدا ، چون بوی ِ گل در جنبش ِ باد
به آرامی به هر سو پخش می گشت
جوان می خواند و سرشار از غمی گرم
پی دستی نوازش بخش می گشت :
" تو که نوشُم نئی نیشُم چرایی
تو که یارم نئی پیشُم چرایی
تو که مرهم نئی زخم ِ دلم را
نمک پاش ِ دل ِ ریشم چرائی "
خموشی بود و زن در پرتو ِ شام
رخی چون رنگ ِ شب نیلوفری داشت
ز آزار ِ جوان دلشاد و خرسند
سری با او ، دلی با دیگری داشت
ز دیگر سوی ِ کارون زورقی خُرد
سبک ، بر موج لغزان ِ پیش می راند
چراغی ، کور سو می زد به نیزار
صدایی سوزناک از دور می خواند
نسیمی این پیام آورد و بگذشت :
" چه خوش بی مهربونی از دو سربی "
جوان نالید زیر ِ لب به افسوس :
" که یک سر مهربونی درد ِ سر بی "

[.M!!NoO.]

پندارها

پنداشتم که این دل ِ غم فرسود
مردست و دیگرش تب و تابی نیست
پنداشتم که پیک ِ جوانی را
دیگر توان ِ شور و شتابی نیست
پنداشتم گذشته سرابی بود
و آینده نیز شاخه ی بی بارست
وان عشقها که شهپر ِ جان می سوخت
خاکستری ز خرمن ِ پندارست
پنداشتم جهان ِ سبک رفتار
بازار ِ گرم هرزگی و خامیست
وین روز و شب که زندگیش خوانند
زنجیر ِ نامرادی و ناکامیست
پنداشتم که زیر و بم ِ امّید
دیریست تا به سینه ی من مردست
وان دلفروز گلبن ِ شادی بخش
پژمرده شاخسارش و افسردست
پنداشتم دلی که به حسرت سوخت
بر رنج ِ عشق ، ره نگشاید باز
وان آرزوی تشنه ی رامش سوز
تابم به چیرگی نرباید باز
دردا که هر چه بر دل ِ خونین رُست
شاخ ِ فریب و خوشه ِ رؤیا بود
وان ساحل ِ مراد ، چو دیدم باز
گرداب ِ عشق و پهنه ی دریا یود
چشم ِ تو ای ستاره ی بخت آویز
زد شعله بر سراسر ِ پندارم
وز خواب ِ سردمهری و بیزاری
بیدار کرد و سوخت دگر بارم

[.M!!NoO.]

هوس ناک

شب ، سرزده از خاور و گیسو بُن ِ خورشید
می تافت هنوز از سر ِ آن نخل ِ فسونبار
می سود ترن سینه بهامون به دمی گرم
وارسته چو از بند ِ گران ، دیو ِ گرفتار
بر چهره شفق ، ریخته شب ، نرم و دلاویز
چون لاله که با سوسن ِ خودرو دمد از خاک
یا گونه ِ رقاصه ی مستی که به شبگیر
نیلی شود از بوسه ی مستان ِ هوس ناک
از پیش ِ نظر، گاه یکی دهکده چون باد
می رفت و نگاهاز پی ِ او خیره همی تافت
دور ، از دل ِ آن سایه که منزلگاه ِ شب بود
نوری ز دل ِ غمکده ای تیره همی تافت
او ، مات به دهلیز ِ ترن ، بی خبر از خویش
می جست ز افسون ِ شفق ف راز ِ شباگاه
وز پنجره افتاده سبک در خم ِ گیسوش
لغزان و گریزان ، دم ِ افسرده ِ دیماه
من خیره بر او ، بیدل و حیران و هوس گیر
بر زمزمه ِ دلکش ِ او بسته ز جان گوش
می خواند پری نرم ؛ یکی نغمه ی جانسوز
می خاست ز من گرم ، یکی شعله ی خاموش
آن شعله که بسیار درین سینه ی پرمهر
رخشید و فروزان شد و بشکفت و فروخفت
آن عشق ِ سبکسایه که هر بار ز سویی
باز آمد و باز این دل ِ دیوانه برآشفت
آوای ِ پری ، نغمه ی جانبخش ِ صفا بود
افسوس که اندیشه ی سامان ِ دگر داشت
افسوس که آن رشته ی پیوند ، به فرجام
کوته بود و پیوند به پایان ِ سفر داشت
نالید ترن لختی و بر جای ِ فرو داشت
اشکی دو سه رخشید در آن چشم ِ فسونبار
پرداخت لب از نغمه و در چهره ی من دید
" دروزاه ی شهرست ، خدا باد نگهدار !"

[.M!!NoO.]

پیشواز ِ مرگ

ای داد ! چهر عمر غبار ِ زمان گرفت
خورشید ِ عشق تیرگی ِ جاودان گرفت
موی ِ سپید پرچم ِ تسلیم برکشید
دیدار ِ مرگ ، تیر ِ ستیز از کمان گرفت
دست ِ فسوس ، بر سر ِ امواج ِ خاطرات
بس عشق های ِ مرده که از هر کران گرفت
ایمان شکست و زین قفس تیره مرغ بخت
شادان گشود بال و ره ِ آشیان گرفت
پای ِ امید ، پیشرو ِ کاروان ِ عمر
آزرده شد ز راه و دل از کاروان گرفت
یار ِ گذشته ، دشمن ِ قلب ِ شکسته گشت
باغ ِ شکوفه ، سردی ِ دور ِ خزان گرفت
تصویر ِ آرزو ، چو غباری به دست باد
آهسته از نظر شد و رخت از میان گرفت
گنج مراد ، در دل ِ ویران ِ انتظار
ناجسته ماند و مرگ بر او سایبان گرفت
بدبینی از شمار ، فزون گشت و دل ز بیم
با مهربان ، قیافه ی نامهربان گرفت
اندیشه ، بال و پر زد و بیزار ازین جهان
راه ِ سپهر ِ تیره ِ وهم و گمان گرفت
دل ، تشنه ی گناه شد و مستی ِ گناه
یکباره پرده از سر ِ عیب ِ نهان گرفت
دلخون ، ز رنج عفل و ادب ، جان ِ خود فریب
بند ِ گران ز وسوسه ی بی امان گرفت
تابوت ِ کودکی ، به سراشیب ِ زندگی
در هم شکست و هر هوس ِ مرده جان گرفت
آه از چراغ ِ دل ؛ که دمادم به راه ِ عمر
خاموش گشت و روشنی از دیگران گرفت
من خواستار ِ مرگم و آوخ که دست ِ مرگ
دام ِ حیات ِ این شد و دامان ِ آن گرفت

[.M!!NoO.]

ناپایدار

می خواند و سایه های گریزنده ی خیال
می تافت و در فروغ ِ نگاهش به روشنی :
" گیرم که بر کنی دل ِ سنگین ز مهر ِ من
مهر از دلم چگوته توانی که بر کنی "
دستش فشردم از سر ِ پیمان و شور و عشق
کای در سپهر ِ بخت ، فروزنده اخترم :
" گر بر کنم دل از تو و بر گیرم از تو مهر
این مهر بر که افکنم ، این دل کجا برم "
افسرده ؛ سر به سینه ی من بر نهاد و خواند
با آتشین دمی که دم ِ اشک و ناله بود :
" هر کو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید
در رهگذار ِ باد ، نگهبان ِ لاله بود "
اشک از رُخش ستردم و گفتم که بی گمان
بالین ِ عشق ِ ما ، دم ِ مرگست و رستخیز :
" من در وفای ِ عهد ، چنان کند نیستم
کز دامن ِ تو دست بدارم به تیغ ِ تیز "
نالید زار و گفت فریدون وفا خوشست
آوخ که نیست در تو و نیکست روشنم :
" دردیست بر دلم که گر از پیش ِ آب ِ چشم
بردارم آستین ، برود تا بدامنم "
در چشم ِ کهربایی ِ و خیره از امید
گفتم که ای امید ِ دل غم پرست ِ من
بگشای راز و خاطر ِ نازک ، گران مدار
باشد که این گره بگشاید به دست ِ من
لرزید و گفت آنچه منش جویم ای دریغ !
خندان گلی بوَد که درین شوره زار نیست
نقش وفا و مهر به دیباچه ی حیات
زیباست لیک در دل ِ کس پایدار نیست
در هیچ سینه نیست دلی گرم و استوار
کز دور ِ روزگار نبیند تزلزلی
" بالای خاک ، هیچ عمارت نکرده اند
کز وی به دیر و زود نباشد تحولی "
عشق ِ تو نیز با همه سوگند و اشتیاق
گرمست ، لیک جز هوس ی کودکانه نیست
با من بمیر ، زانکه به جز در پناه ِ مرگ
جاوید ، عشق ِ هیچکسی در زمانه نیست

[nika_beny]

سلام

[.M!!NoO.]

شعله ی کبود

در چشمت ای امید ، چه شبها که تا به صبح
ماندست خیره ، دیده ی شب زنده دار ِ من
وز آسمان ِ روشن ِ آن چشم ِ پر فروغ
خورشیدها دمیده به شب های تار ِ من
مهتاب ها فشانده به عشق ِ من و تو نور
در هم خزیده مست ِ گنه ، سایه های ما
ما سینه ها ز مهر به هم در فشرده تنگ
کوبیده ای بسا دل ِ دیر آشنای ما
در بوی ِ راز گستر و پنهان گریز ِ یاس
بس بوسه های تشنه که از هم گرفته ایم
دور از فسون ِ جادوی ِ پنهان ِ سرنوشت
کام ِ امید ، از دل خرَّم گرفته ایمن
رقص یده ، ای بسا به رُخت سایه های برگ
ساز ِ تو نغمه گر، به سرانگشتهای ِ ناز
چشم ِ تو همچو مستی ِ تریاک ِ نیمروز
دامان ِ من کشیده به گردابهای ِ راز !
بس در فروغ ِ کوکب ِ رنگین ِ بامداد
افسانه های ِ رفته و آینده گفته ایم
وز بوسه مُهرها زده بر عهد ِ دیرپای
از بخت و بختیاری ِ پاینده گفته ایم
در شعله ی کبود ِ نگاه ِ تو - ای دریغ
کو آن نگاه ، کو که بسوزد در آتشم
ای بس در آن نگاه ِ هوس بخش ِ تند مهر
کز شوق سوخت خرمن ِ جان ِ بلاکشم
در پچ پچ ِ خموش ِ سپیدارهای باغ
- آوخ که رفت آن شب و یادش چه جانگزاست -
خواندی چکامه ای که هنوزم به گوش ِ جان
چون لای اتی ِ مادر ِ گمکرده آشناست
خواندی و گیسوان تو ، آشفته بر سه تار
در نور ِ ماه ، منظره ای جاودانه داشت
من مست ِ عشق و زورق ِ روحم سبک چو باد
بر موج ِ ساز ، ره به جهان ِ فسانه داشت
بگسست تار و آن همه آهنگ ِ دلپذیر
در پنجه های گرم ِ تو افسرد و جانسپرد
اشکت گرفت دامن و در پرده ی سکوت
راز ِ نگفته ، باز ره ِ آشیان سپرد
در کشتزار ِ یاد ِ آن راز ِ دلنواز
دیریست تا شکفته و روییده از نهفت
دردا! که تا به مهر ِ تو آئیختم اُمید
در شام ِ عمر ، اختر شادی دمید و خفت